Katalog

Zümrütten Akisler Kök hücreleri siniriere dönüştüren molekül bulundu Bedendela her hucre tipıne do nuşebüen embııyon kok hucrelerı sayesınde tıp yepyenı terapder gehştıre bılmeyı umuyor Fdiklı hucre turlerme donuşen kok hucrelerının mesela ha saılı beyın dokusunu ıyıleştumesı ya da şeker hastalanndakı ensuhn uretımını teşvık etmesı beklenmekte Ama bu çok yonlu hucreler bedene aktanlmadan once kok hucreyı uzmanlaşmış hucreye donuşturen bıyokımyasal sınyallerın de anlaşılması geıekıyoı La Jolla'ddkı Scrıpps Araştırrna Enstıtusu'nden Sheng Dıııg başkank Ğjinda aıaştırdn bu ekıp şımdı orı bm lerce molekul arasmda kok hucrelerı rıın sınır hucrelerıne donuşmesınden sorumlu olan organık maddeyı buldu Nöronlar: Aıaştırmayla ılgılı sonuçlaı "Proceedmgs of the Natıonal Academy of Scıences" dergısınde yayımlandı Dıng, farelerdekı sınır oluşumunu tipkı embrıyon kok hucrelerı gıbı noıonlaıa donuşebüen embrıyon karnızom hucrelermde takıp edebılmek ıçın bu hucrelenn kalıtımlarına smyal gondelebılecek ozel bır gen dşılamış Kalıtımdakı bu ışaret hucrenın norona donusu sırasında etkınleşerek ışıyabılen bır proteını uretmesı beklemyordu Bu şekılde hazırlanan hucreler çok sayıda kımyasal maddeye aktarıldı Ardştırmacıldr Novartıs Araştırrna Vakfma baglı Genomıcs Enstıtusu'nun yapay olarak uıetmış olduc/u zengın molekul koleksıyonundakı 50 000 kadar organık maddeyı test edeıek, hucıelerı sınırlere donuşturen bazı A.M. Celal Şengör Patron, üniversite ve akademi Türk tarihçilerinin duayeni, muhterem dostum Prof. Dr. Halll Inalcık geçenlerde Evliya Çelebi Seyahatnamesiyle ilgili bazı sorular sormak için kendisini ziyaretimde bana yeni bir kitapçığını hediye etti: Şair ve Patron. Bu muhteşem eserin alt başlığı "Patrimonyal devlet ve sanat uzerinde sosyolojik bir inceleme." Kitabı Ankara'dan Istanbul'a gelene kadar yuttum. Türkiye politikasında lider sultasının, Turk ailesinde pederşâhîliğin, Turk toplum yaşamında dalkavukluğun, yağolığın gelişmış toplumlara nazaran niçin daha yaygın ve etkili olduğunu merak edenler bu eseri mutlaka okumalıdıriar. Çahşmasında Halil Hoca, tek seçicinin egemen olduğu bir toplumda, san'at dahil, herşeyin o kişinin keyfine, zevkine, bilgisine gore ayarlandığını, bunlar dışında nesnel ve evrensel bir kıstas geliştirmenin neredeyse imkânsız olduğunu anlatıyor. Toplumda yukselmek, nesnel değerlere gore kıymetli bir iş üretmek yerine, tek seçidyi kandırmaya yönelik kıran kırana bir kişilerarası mucadeleye bağlanıyor. Bu mucadelede herşey mubahtır. Yalan, dedikodu, ruşvet, intihal ve aklınıza daha ne gelirse. Yeter ki baştaki yutsun. Zira amaç hayatta kalmak, yaşamda yaşam kalitesini olabildiğince yukseltmektir. Halil Hoca'nın kitabını buyük bir zevkle okuduktan sonra, kendi tavsiyesiyle, eleştirmenlerine verdiği bir cevabı da okudum (Zaman Gazetesi, 12 Haziran 2003, sayı 13838, s. 16). Güzel bir bilimsel çalışmayı okuyup yeHalil Hoca, tek ni birşeyler oğrenmiş olmanın keyfiyle Istanseçicinin egemen bul Teknik Üniversitesi'ndeki çalışma mekânım Avrasya Yerbilimleri Enstitüsü'ne dönün olduğu bir toplumda, san'at ce mudurumuz Prof. Dr. Okan Tüysüz'u uzuntu içerisinde buldum. Sebebini sorunca dahil, herşeyin o bana 30 lisansüstu ve 15 de doktora oğrenkişinin keyflne, cisi kadrosu bulunan enstitumuze başvuru zevkine, bilgisine sayısını gosterdi: 7! Bu da kesin rakam değilgöre ayarlandığımiş. Oğrenanın uç değisik yere başvurma hakkı olduğundan, bu rakam daha da azanı yazıyor labilirmiş. Okan bu yılki oğrenci başvurusunun 4 'de kalacağını tahmin ediyor! Halbuki Avrasya Yerbilimleri Enstitusu yalnız kendi konusunda değil, genelde Turkiye'nin en zirvedeki bilim adamlannı içermektedir. Konusu ulkemızin yaşamsal sorunlarına yonelıktir: jeoloji, yanı deprem, enerji, su, hammaddeler... Oğretimi evrensel olduğundan tum dunya hakkmda bılgi edinmek mumkun. Pekı oğrena niçin gelmiyor? Çunku Avrasya Yerbilimleri Ensitüsü'nde okumak zordur. Uygulanan standart evrenseldir ve bilimin temelini oğrenmeyen kimseye dıploma da yoktur. Oğrenci, jeolojiyi temelli olarak oğrenmeden mezun olamaz. Oğrenmeden oraya kadar bir tesaduf gelmışse ve de oğrenmemekte dırenıyorsa, atılır. Oğrenci bu tehlikeyi niçin göze alsın ki? Toplumun istedığı bılgi değıl, dıplomadır. Ne depremde evlerinın başına yıkılması, ne sel ve heyelanlarda mal ve canının suruklenip gitmesi, ne içtiği suyun kalıtesizliğı toplumu uyandırabilmıştir. Maksat kolay para kapıp, komşunun veya diğer vatandaşın hakkını gaspederek rahat bir yaşamdır. Üniversite de kendisini toplumun bu ısteklerıne gore duzenlemıştir. Oğrenci Avrasya dışında aynı konuda diploma kapabilceği bir suru yer bulabilir. Şairın patronu nasıl padişah idiyse, şimdı de universıtenın patronu topiumdur. Ne üniversitenin kendisini, ne de YOK'un veya herhangi bir kurumun universıteyı adam etmesı mumkunduryeter kı toplum onu bu haliyle bağnna bassın. Son 055 sınavları da gosterdi ki, üniversitenin toplumdan yana endışesı olamaz. Toplum kalitesız universıteye verdiği patrona/ı artırarak surdurmektedır. Genç Fuat Koprulu gibi "Bu üniversitenin bana oğretebileceği bir şey yok. Ben burada okuyacağıma kendi kendimi yetiştiririm" diyerek universiteye tekmeyi a tıp, kendi gayretiyle dunya çapında bir insan olacak bir babayiğıdı ben bugunku toplumumuzda duymadım. Üniversitenin toplum patronajı nedeniyle kalitesini yıtirmesi Turkiye'ye has bir olay değil. Sevgili dostum, buyuk yerbilimci Dan McKenzie, Cambridge Universitesi'nin son on yılda liselerden gelen oğrena kalitesindeki duşuş nedeniyle standartlannı uç kez aşağı çekmek zorunda kaldığını söyledi. Tarih boyunca da bu hemen her toplumda boyle olmuştur. Bu nedenle bilimdeki buyuk sıçramalar genellikle universiteler içinde değil, üniversite dışında gerçekleşmiştir. Akademiler, bilimsel cemiyetler, hep bu nedenle kurulmuş, bilime üniversite dışında standart sağlayacak platformlar oluşturulmağa çalışılmıştır. Buna istisnalar, yirminci yuzyılın ilk yansı ile ondokuzuncu yüzyıl sonu akıllı devlet patronajındaki Alman veAvusturya universiteleri ile, sanayi patronajındaki bazı Amerikan üniversiteleridir. 850/5 HUcrelerln dlllnl açıklıyoHar molekuller saptadılar Bunlann arasmda en onemlısı ıse TWS119 olarak adlandırılan madde Bu maddeyle bıhm adamlan embı ıyon kok hucrelerındekı donuşumu test ettıler Dıgeı çdlışıridldnrı da gosterdığı gıbı bu kuçuk molekul, hucrenın çok kenarh bır habercisıne yanı GSK3beta enzımıne yapışmakta. Anlaşıldıgı gıbı TWS119, kok hucrenın kaderını behrleyen bır sınyal zuıcuımn bdşında yeı alıyoı Geıçı aıaştumacılar sınır hucrelerının buyumesınden sorumlu olan molekuler mekanızmdyı tam okrak çozmuş degıller ama TWS199 un laboratuar dışmda da kanıtlanabümesını umuyorlar Pıoceedıngs dergısmdekı habere gore yenı bulgu ınsandakı kok hucre terapısınde yararlı olabilecek Ilköğretimli genç tasarımcılar Bdhceşelııı Kulejı'nın Koç Bılgı Grubu ışbırhğı ıle duzenledıgı "Bılışım Ruzgdn Bızı Nereye Goturuyor" konulu "Okullararası Web Sıtesı Tasarım Yanşması 2003" odullerı 28 Mayıs 2003 Çarşdmba gunu Bahçeşehu Kolejı'nde duzenlenen bu torenle sahıplerını buldu tlkogıeüm okulu ogrencılerının yardtıcüıklannı bılgı teknolojılenyle bırleştııerek yeteneklerını gelışürmelerını hedefleyen Okullaıaıası Web Sıtesı Tasanm Yanşması'na oğıencıler geleceğın evlen, ış uıtdiıüdiı, eğıüm ortamlan, ulaşım araçlan ve robotlan gıbı çok genış yelpazede urettıklen ozgun projelerle katıldılar Yanşmada Bahçeşehıı Kolejı'nden Ağlaya Uğur "Buıncı", Doruk Can Özçifçi "Ikıncı" olurken Ozel Kuçıık Prens Ilkogretım Okulu'ndan tzer Meşulam "Uçuncu" oldu Okullaididsı Web Sıtesı Tasaıun Yanşmdsı 2003 odul toıeıunde ydiısnidnuı buıncısırıe bu adet Apple ıMac 600 bügısdyar, HP 2300C Scanner, HP 3420C Prınter, Kdngurum net'ten bır yıllık Internet erışımı ormağan cdıldı Ydrışmanın ıkuıcısıne bir adet Beko PC LP1G45GEHP bılgısayar, 3420C Prınter ve Kangurum net'ten bır yıllık Intemet enşımı armagan edılırken, uçuncuye de bır adet Beko PC LP1545GEHP PC, Kangurum net'ten bir yılhk Internet erışımı kazandı