Katalog

Zümrütten Akisler monlarııftükenişi ekosistemi bozuyor sonra da sdhıl bolgesınde kı bıtkı ve hayvanlar dun yası ıçın onemh bır besm maddelennı uretırler Meseld yavru somonldr hem rınslerının olulenyle bes \ lendıklen gıbı olu somon lardan sızan besleyıcı maddeler ırmak ve kıyı dakı bıtkılenn yapraklanna kadaı ulaşır Buım addmldiınd gore bu dolaşım Alaska uvarınddkı sularda halavarlığını korumasma rağmen Was hıngton ve Oregondakı sular alarm çalıyor Çunku bu bolgelerdekı ırmaklara bırkaç yuz yıl oncesmdekı besleyıcı maddeleım %6 lık bır kısmı ulaşmakta A.M. Celal Şengor Ord.prof. Sedat Alp'in 90. yaşcjünü ve TUBA'nm hayırlı ışleri 30 Mayıs 2003 Cuma gunu Turkıye Bılımler Akademısı (TUBA) baş konı Prof Dr Engln Bermek başkanlığında dokuz kışılık bır akademısyenler heyetı Akademının şeref uyesı buyuk Hıtıtolog Ord Prof Dr Sedat Alp'in 90 yaşgununu Akademi adına kutlamak ve kendısme Akademının şukranlarını bıldıren bır plaket sunmak ıçın Sayın Alp'ı evınde zıyaret ettı Heyette, başkanımız dışında, Akademının Engın Bey'den oncekı (ve ılk) başkanı Prof Dr Ayhan Çavdar, Sedat Hoca'nm Ankara Dıl ve TarıhCoğrafya Fakultesınden en eskı arkadaşları arasından Prof Dr Halil Inalcık, Prof Dr Tahsln Ozguç ve Prof Dr Nlmet Özguç, aynca Prof Dr Metin And, Prof Dr A Izzet Berkel, Prof Dr Yucel Kanpolat ve ben bulunuyorduk Ord Prof Dr Sedat Alp, yalnız Turkıye'nın değıl, dunyanın en onemlı fılolog/eskı çağ tarıhçılen arasında olup Hıtıtolo/ıye dunyada en onemlı kat kıları yapan bılım adamlarından bırıdır Bu ozellıklerıyle Sedat Hoca aynı za manda Turkıye'nın aydınlanma devnmının yaşayan en buyuk temsılalerınden bırıdır de Ataturk tarafmdan 1932 yılında Ekrem Akurgal ve Ihsan Ke tın ıle bırlıkte yurt dışına gonderıldığı zaman, Turkıye'de bılım henuz belkı de yalnızca Fuat Koprulu'yle gerçekten uygar duzeyde temsıl edılıyordu Doktoralarını Almanya'da bıtırıp gerı gelen bu gençler kendı alanlarında yal nız ulkelerınde değıl, dunyada ses getıren katkılar yaptılar, ekoller, yenı Kop rululer yarattılar Yurt dışına gıttıklermden ^ ^ ^ H ^ ^ I B ^ I ^ bır yıl sonra 10 yıl nutkunda arkalarından seslenen Mustafa Kemal'ın Turkıye'yı Sedat Hoca'nm dumuasır medenıyet sevıyesının uzerme çızeyine ulaşabilmek, karmak gorevlerını tum omurlerı boyu bilime onun olçeğinaddıye aldılar ve kendılerıne duşenın kat de katkılar yapabilbe kat fazlasını yaptılar Onlara "sesınız benım sesımdır, unutmayınızi" dıyen bumek her Akademi yuk kurtarıcı ve onderlerının gosterdığı uyesinin hulyasıdır. hedeflen bır an bıle unutmadılar ve ınsan lığa yaptıkları buyuk katkılarla ona olan ^^^^^^^^^••^^^™ borçlarını odedıler Turkıye Bılımler Akademısı, 90 yaşına gelen buyuk uyesınm yaş gunu nu kutlarken, Ataturk'un uygarlık proıesının en buyuk urunlerınden ve uygulayıcılarmdan bırını de kutladığının bılıncıyle onun ayağına başkanlarının lıderlığınde bır heyet gondererek çok guzel bır de glenek başlatmış oluyor Sayın Başkan Prof Dr Engin Bermek, bır takvım çıkarıldığını, hangı uyenın ne zaman 90, 80 ve 70 yaşlarına geleceğının tesbıt edıldığını soyledı Tabıı, bu yaşlı uyelere saygı sunulması geleneğının Sedat Hoca ıle başlamış olmasının çok onemlı bır dığer ayrıcalığı da var Sedat Bey, Akademımız ıçerı sınde ulaşılması guç fakat o nedenle de bır o derece çekıcı muhteşem bır zırve gıbı durmaktadır Nasıl kı Akademi, kendı dışmdakı bılımalere ulaşılması guç fakat arzu edılen bır standart olçeğı oluşturmaktaysa, Sedat Hoca da uyesı oldugu Akademi ıçerısınde oyle bır nırengı noktasıdır Onun duzeyıne ulaşabilmek, bılıme onun olçeğınde katkılar yapabılmek her Akademi uyesının hulyasıdır Sedat Hoca'yı zıyarete gıtmeden Engın Bey'le Akademının mekanında oturup sohbet ettık Akademının, bılımsel faalıyetlen yanında bılımı toplumumuzda daha saygın hale getırecek bazı toplumsal geleneklerı de gelıştırmek arzusunda oldugunu anlattı Sonra bızlere Akademının yenı yaymlarını gosterdı Ben bunlar arasında bılhassa Bılkent Unıversıtesı Modern Turk Tarıhı profesoru, şohretlı tarıhçı Stanford \ Shavv'ın Akademi Forumu serısınde 16 numarayla yayımlanmış olan "Bır Duşuncenıfı Gerçekleşmesı Osman lı Tarıhı Çalışmalarım" başlıklı konferans metnını son derece ılgınç buldum Bu konferansında Prof Shaw, batı ulkelermm yonetıalermın uygarlığa ve bı lıme nasıl ıhanet ettıklermı, belge ve arşıvlerını nasıl guncel polıtık havaya gore açtıklannı anlatıyor Bu açıdan Turkıye daha lıberal gorunuyor Bızım belımızı buken ıse gorgusuzluk ve cahıllık Arşıvlerımızı adam gıbı duzenleyıp kullanıma sunamadığımız ıçın tanhımızı yazmak ısteyenlere yardım bıle edemıyoruz Bızım tanhımızı, bızım duşmanlarımız kaleme alıyor Arşıvlerımızden sorumlu herkese, Prof Shaw'ın konferansını dıkkatlı okumalannı tavsıye ederım Aynca, Prof Shavv'ın pek guzel anlattığı Bırıncı Dunya Savaşı sonunun Ingıltere'sının Turkıye polıtıkası ıle şımdıkı A B D 'nın Turkıye po lıtıkasını da karışlaştırmanın çok yararlı olacağı kanısındayım Sohbet esnasında aynca Akademımızm sayın başkanına Prof Inalcık ıle gelıştırmeyı ta sarladığımız bır "Turkıye Tarıh Atlası" projesınden bahsettık Engın Bey bu onemlı projeyı derhal benımseyerek bunu detaylandırıp Akademıye sunmamızı rıca ettı Ankara'dan akşama doğru pek hoş hıslerle ayrıldım 846/5 Yoğun avcılık ve yera barajlar yuzunden (Kuzey Amerıka ddkı) ırmak agızlanndakı yumurtlama bolgelerme ulaşan somon sayısı gunden gune azalmaktd VVdshıngton Unıversıtesı bıyologları şımdı balıklardakı azalmanın ırmağın çevresın dekı ekosiiternın ener|i ve besm dolasımıru et kılpdıgını saptadılar Çunku ayı ve vızonlann besın kaynagmı olustuıan somonlaı oldukten de antibiyotik şart değil Danımarkada 1996 yılından ıtıbaren hayvan yemınde antıbıy otık kullanımını yasaklanmıstı Çunku antibiyotik uretıcıler tarafmdan hayvanlann gehşımını uyancı bır madde olarak dusuk dozlaı halırıde tım yemlere kdiıştuüdıgındarı bakterıl er dırenç kazanmaya baslamıştı Kopenhag Veterınerlık Enstıtusu nden Mary Evans ve Henrik Wegener şımdı bır mılyonu aşkın tavuk ve domuz etı orneğı uzerınde ınsanda gıda zehıılenmefaine yol agan Salmonella ve Campylobdcter mıkroplannın varhgını araştırdılar ve sonuç antibiyotik yasagının korkulduğu gıbı hayvanlarda bakterı saldınsına yol açmadıgını gostenyor Çocuk felcinde patlama Dunya Sağlık Orguturıun çocuk felcıyle savasım progrdmıru yurutenBnıceAlyvrard, Hmdıstandayenıden yaygınlaşan çocuk felcının tamamen ortadan kaldınlması ıçın parasal yardım bekledıgını açıkladı 2001 yıhnda çocuk felcı dunya genelınde 10 ulkede goruluyordu Ancak 2002 yüında enfeksıyon sadece 7 ulkede kalmasına rağmen enfeksıyon sayısı 483 ten 1918 e urladı Bu anı patia t ma ıse Hındıstanda 2001 ıla 2002 yıllanndakı ası kampa nyalannın onemlı olçude genlemesıyle yayılan çocuk felcı sdlgınıyld ortaya çıkb Aynca Hındıstan enfeksıyondan annmıs bolgelerde hastalığın yenıden ortaya çıktığı tek ulke Ve bu da kotu bır ısaret dıyor Alyvvard Şu anda dunyadakı çocuk felcı vakalannın %85'ı Hındıstanda goruluyor ve Hındıstan hukumeü 2005 yüından ıtıbaren aşı kampanyalannın yenıden artınlacağmı büdurdı Alyward 1988 yılından bu yana suren mucade lenm 2 mılyar dolara mal oldugunu ve mah sıkıntmın gıdenlebılmesı ıçın ozellıkle de Avrupa ulkelerınden yardım bekledıgını soyledı H ^ Çok çocukluya siyaset yasağı Hındıstanda hazıılan nidkta oları yenı bır aıle planlama yasası ıkıden fazla çocuk sahıbı olanlara siyaset yasagı geürıyor Hedef sıyasetçılerın aıle planlamasında ıyı bır ornek oluştur malarım sdğlamak 1 1 mılyar ınsanın yaşadıgı Hmdıstdrıdd nufusun sadere A 4 \ unun doğum kontrolu uyguladığı duşunulurse yasanın aslmda geıeklı oldugu soylenebüır Fakat yenı yasa daha şımdıden tep kdere neden oldu Mesela kadın kuı ulu^lan yenı uygulamddan sonra kurtajm ıyıce yaygınlasmasından endı^elenıyoıldr Çunku Hındıstan da erkek çocuk tercıh edıldıgı ıçm dışı embrıyonlar kurtajla alınmdkta Aynca Musluman Hıntlılerde çok kadınla evlenme geleneğı de yai>arun uygulanabıkı lığı konusunda kuşkular yaratıyor Bpn7er yasalann yunulukte oldugu dığer eyaletleıde ıse çok çocuk lu sıyasetçılenn çocuk sayısıru hatah büdırdıklen soylemyoı