Katalog

Cönülden Blllme Ahmet Inam Kendimizin olan kendiliği anlamaya doğru... Külturumüzun köklerinde bulunan, bizi biz kılan ozelliklerle, kendimize özgü yaşam biçimimizden gelen, bizi ayn kılıcı yanlanmızın birleşerek oluşturduğu kendimizi, kendilığimizi (self) anlamaya çalışıyor muyuz? Bu toprakların insanının bu yuzyılda varolma çabasında, kultürun hemen her alanında, tıpta, psikolojide, sosyolojıde, sosyal psikolojide, antropolojıde, felsefede geliştirilecek kendilik kuramlanna gereksinimi var. Batı'da, felsefede, psikiyatride, norolojide insanı insan kılan bu "benlik" (lch, selbst, ego, self...), "kendilik" konusunda yoğun çalışmalar, kuram oluşumlan var. Kendilik hep bır kuram bağlamında anlaşılabilıyor. Çağdas benlik kuramlanna bu topraklardan yeşeren duşuncelerle katkıda buluma gucumüzün olduğuna, bu gucün hemen meyvelerini vermese de "belli bir sure içinde" harekete geçeceğine inanıyorum. Kendiliğin iki yanını vurgulayacağım: Kuram oluşumu ve birey, bireyler ve toplum olarak kendiliğimizi yaşayışımız. Kuram, belli hedeflerle, belli amaçları gozeterek oluşturulur, teleolojik bir yanı vardır, kuramların. Kendilik kuramı tıpta sağaltım amaçlı olabilir; açıklama ardında, uygulama, anlama, amaçlı kuramlar da olabilir, tıpta ve insanla ilgili çalışma alanlarında. Her kuramın dayandığı kulturel, toplumsal, metafizik dayanaklar vardır. Kendilik kuramımızı oluştururken amacımızın ve dayanaklarımızın ayırdında olmalıyız. Kendilik kuramımız kulturumuzu tanımamız, bu tanışıklıktan beslenebilmemizle özgünlüğe kavuşabilir. Kuramımızın önemi, yöneldiği olgu alanıyla ilişkisine (olgularla "uyuşup", "uyuşmamasına"), açıklama gücune, mantıksal tutarlılığına, kavramsal butunluğune, pragmatik olarak, uygulamada çozebildiği sorunlara, daha önceki kuramlardan "ustunlüğune", yöneldiği alana ve içinde bulunduğu kültüre katkısına bağlıdır. Yaşanan kendilikle ilgimize, kendimizie, benliğimizle ilgimize nasıl bakılmalı? Bize doğuştan verilenler var. Bedenimiz ve bedenimizle birlikte genetik ozelliklerlmiz. Sonra içine doğduğumuz kultur. Bunlar bizi belirliyor. Bır benzetmeyle, insanın kendiliğinin arsası, bır olçude ınşaat malzemeleri veriliyor. Yine de biz, bir şantlye olan kendimizi inşa edebiliriz. Verilenler üzerinde, en uygun, en canlı, en guzel yapıyı kurabilme gucümüz vardır. Verili kendimize tümüyle mahkum değiliz. Bu hem birey olarak hem toplum olarak kendimizi keşfederek, yaratabileceğimizin bir işareti. Oluşturulacak kuramların oturtulacağı dayanaklar hakkında birkaç öneride bulunayım. Oluşturulacak benlik ya da kendilik kuramı, kendiliği olusturduğunu düşünduğum dort temel oğe arasındaki ilişkiyi, uyumu ve çatışmayı açıklayabilmeli: Beden, duygu, dusunce ve çevre. Kendiliğin doğada bir aynşmayla başladığı tek hücreli organizmadan, diğer ayrık, kendi içinde butunluğu olan parçaları kapsadığı, bu parçaların bir butun olarak varlığı oluşturduğu savıyla hesaplaşılmalıdır. Kuram bırlikte yaşamaya, birlikte varolmaya (coemtence) duyarlı olmalıdır. Kuram, özgelik odağında kurulmalıdır. Otekine saygı duyan, ben merkezli olmayan, kendıni oteki için feda edebilecek, ozgeye yonelmiş, ozverililiğin önemsendiği bir yapı taşımalıdır. özgül olmalıdır. Bu kulture özgü, bu kultürun tekilliğinden, biricikliğinden devşirilmelidir. Yaşamı ve onun obur yuzu olan ölümu yadsımayıp, bunlarla yuzleşebilmelidir. Kendiliği donmuş, bitmiş bir şey değil de, gelişimsel devingenliği olan bir varlık gibi ele almalıdır. Insanın sonsuz yanını unutmamalı, kendiliğin özgürce inşa edllebilecek ozelliklerini gun ışığına çıkarmalıdır. Kultur olarak kendimiz olmanın önemli bir yolu da kendilik kuramımızı oluşturabilme başarımızda bulunuyor. 844/2 Erkekte değişim yıllan yeniden keşfedildi Yeni testosteron merhemleri üreten ilaç firmalan andropozu yeniden ke#fettii ler. Hastalık olarak kabul edilen andropozun başlıca belirtileri ise unutktinlıkj keyifsizlik ve sekste yetersizlik. A vrupada son zamanlardd bırbın ardına pıyasaya surulen testosteron merhemlerıyle bırlikte erkegın degısım yıllan da hastdlık olaıak anılmaya başlandı tlaç firmalan, araştırma ens tıtulerı, reklam ajanslan tıp profesorlerı ve gaze tecüenn de yardımlanyk andropozu gurıden guııe yaygınlaşan bır hastalık olarak kabul et tırmeye çalışıyorlar kamuoyuna Pekı boyle bır hastalık gerçekten vaı mı' Evet, testosteron sevıyesının belli bır do nemden sonra duştugu dogru ama doktoılaı bu durumu şımdıye dek yaslılıgın bu sonucu olarak goruyorlardı Ne var kı bucrun basın konferdnslannda hasta goruşmelerınde ve tıp bıoşurlennde değışım yülan artık "AgıngMale" sendıomu" (yaşlı er kek sendromu) "CUmacterıum vınle", andropoz yaslüıga baglı hıpogonadızm ve "Pa dam" (yaşlanmakta olan erkekte meydana gelen kısmı androjen bozuklugu) gıbı farkh ısımlerle anüan bır hastalık ola rak ele ahnmakta Bedendeki doğal testosteron hormonu nelerden sorumffl BtyUt: saldırganlığı ve hükmet me Isteğlnl körüklUyor; konsantrasyon ve belleğl gitflendlriyor. iaçlar bıyık, sakal ve saç gellflmlnden olduğu kadar saç kaybından da sorumlu. Ses: gırtlağm gellsmeslnl ve sesln kalınlasmaunı sağlıyor. Kemlkkr kemlklerl güçlen dlriyor, kemlk yoğunluğunu yükseltlyor Yağhır: bedendeki yağ dağılımını ayariıyor. Ubkkt: seks Isteğlnl körüklityor, sperme Ure tlml uyanyor. Chuel organiar: Penls ve erbezlnln gellsmeslnl sağlıyor. Kaslar kaslan gellştlrlyor. Kültür olarak kendimiz olmanın önemli bir yolu da kendilik kuramımızı oluşturabilme başarımızda bulunuyor. .ve ttstmtenm Yaslanmaya bağlı testosteron azalmau 25 20 1 5 • • kalp enfarktüsU rtskl • tromboz (asın kan uretlml) • karadğer bozukluklan • "uyumakta" olan prostat karnlzomunun uyanlması • yüksek tanslyon 10S 0Ilaç endtistrtsl tarafından bellrlenen değer Bazı doktorlaı cınsellıkte psıkolojık • erbezlnde büzusme rtskl olarak ortaya çıkan ge ıılemenm sankı bır hastalıkmış gıbı sunulmaya çalışıldıgını soybseler de ılaç funıaldiı andropozla beraber gelen keyifsizlik, kemık cıımesı, kaslarda zayıflama ve hbıdo duşusu gıbı behrtılenn hormon meıhem lerıyle gıdeıdebıleceĞfinı savunuyorlar Androtop Gel (Kade/Besıns) veya Testogpl (Jenapharm) gıbı ısımlerle sunulan merhemlerın sabahlan kann bolgesı ve omuzlaıa sunılmesı onerılmekte Bır aylık paketın üyaü kulla nılan doza gore 65 euıoyu aşabılıyor Gerçı piyasada uzun bır suredır testosteron haplan ve ıgnelen mevcut ama bunlar yeterlı etkıyı gostermedıklerı gıbı kuUanımı da daha zor olan urunleı Ve erbezı uzerıne yapıştuılan testosteron plasterlen de kaşıntiya yol açıyor Oysa yeru hormon merhemlennın cılde uygulanması çok kolay ve testosteron hormonlan bu şeküde dogrudan dogruya bedene yayümakta Hormon sevıyesı duşuk olan erkekler ıçın bu yuzden hormon mer J5 44 45 54 55 64 65 74 7S 84 hemlen ıyi bır ilaç olarak kabul edıhr ve Krufelter sendromunda (bu durumdakı erkekleı fazladan bu X kıo mozomuna sahıptıı) da ışe yarayabıhyor Kaza, mıkrobık enfeksıyon veyahut da rumor yuzurıden erbezlerı alınan erkekleı ın cınsel organlan kuçuktur ve kann bolgelerinde yağ toplanır Aynca bu durumda cılt ınce, kaslar zayıf ve beden tuysuzdur Işte bu hastalarda testosteron merhemı erkeğe ozgu ozellıklen gerı kazandıran bu ılaç olarak oneı ılmekte Ancak bu tur hastalıklara sahıp erkekler sayılıdır. Bu nedenle de honnon merhemlerını pazarlamaya çalışan ılaç firmalan ılgınç reklamlara başvuruyoılaı Al man Kade/Besıns urmasının broşurundekı parola şoyle Bıyolojıkyaş 58 Hıssedılen yaş 48 Yaslılıkla buhkte ortaya çıkan rahatsızlan kabul etmek zorunda değüsı niz Jenafarm firması ıse "testosteron yetersızlıgı sendromunu" bır hastalık olarak gostermeye çahşırken ra