Katalog

Depremin hatırlattığı Borun ekonomik önemi ve Türkiye'nin yatılı bölge okulları bor stratejisi B K mgol'de mey Yatıh okullar gerçekten blr cuklarm en dana gelen hayat okuludur, yaşamın Ilk buyuk ozellı gı, yaraücı zedepremde Çel yıllannda farklı kültürlerden kaları ıle smav tıVsuyu Yatılı llkogretım kazanarak Bolge Okulunun katlan gelen mlnlclk fldanlann okula alın arasında sıkışan gerıç buluştuğu kurumlardır malaııdır Is hddncıklann acısı da met Inonu'nun Hasanoglan Koy Enstıtusunu yanılacak gıbı degıl Neyse kı bındiıın yapı zıyaret ederken çobanlık yapan kız çocugu mında kulldnddn demırden daha dayanıklı nun azık çantasrnda dunya kldsıklerını go ogrencı dolaplan sayesırıde bazı çocuklar runce mutlu olrnasırun altinda bır degıl bır kurtuldbıldı Yatılı okullan ve pansıyonların den çok gerçek bulunmdktadır Bunldrdan egıtımmı yakınddn bılen bııı olarok o ço bazüaruun okuma abşkanlıgı. okuma ıle bı cukldim sınıfloıdakı coşkulu yaşamlannı, yaknçlenme ve aydmlanma oldugu soylenebı ratırüıklannı ve başlanna gelen felakette lır bırbııleııne nasıl kenetlendıklennı tasavvur etmeye çalışıyorum Bu bağlamda okuma alışkanlıgı bul Yatüı okullar gerçekten bır hayat okuludur yaşdmın ılk yülanndd faıkb lcultuıler den gelen mınıcık fıdanlann buluştugu kurumlardır Herkes doğup buyudugu yore sınden getndıgı zengınlıklen bırbırme aktararak bırbırleıının daha da büınçlenmesme katkıda bulunmaktadırlar Yatılı okullar bu anlamda, parlak zekaldiı sonucu sınavı ka zandn yardıma muhtaç çocuklann gelışmeatnde buyuk bır yerı olan devlet okullaııdu Bu okullaıda ogrencıler duzenlı olarak saeskın bır ekonomik savaşın yogunlaştıgı VP tum ardşürmalarırı doğal kaynaklar uzennde yogunldştıgı gunumuzde bu yuk bır bor rezervı potansıyelının varbgı Turkıye ıçın kazanılması son derece guç bır ur sattır maca çozme, satranç oynama el ışı guzel sanatlar ve muzık derslen ılk ogıetımın ılk sınıflanndan ıtıbaren kazandırümahdır Yanı çocugun daha ııst duzeyde veıılen bılgılen anlayabılnıesı ıçın beyın kapasıtesı genısleulmelıdır Kapıkule sınır kapısını geçtıkten soma hangı ulkeye gıdersenız otobuste trende tramvayda herkesın elınde bıı şeyler okuduğunu gorursunuz Bu alışkanlıklan kazanduan okullan bızde kapattııanlann şıındı rahat olmaldiı geıekır Çocukluğunu Curnhuıı yetın ılk yıllannda Istan bul yakınldnnda bır ada dd geçııen azınlıklardan bırının çocugu olan ve şımdılerde Strasburg Umversıtesı Tuıkolojı En&tıtusu ogretım uyesı olan Paul Dumo Tuıla yede Mustafa Kemal donemı egıtımırun dogıu egıtım oldugunu belırtmektedır O donemde kendılenne verılen egıtırnııı butunluk ıçerdığı kı ^ıyı olgunlaştırdıgını ve batlılann o donemın Turkıye egıtım modelı nı bemmsedıkleıım belıı tmpktpdn Cumhı n ıyetımızın ılk yıldi uıda yakdld dıgı egıtun ıvmesınrn bır parçası olan Koy Enstıtulerı Oı^retmen okullan ve Egıtım Enstıtuleıının egıtım pıogıamlan gunumuze kadar surdunılmuş olsaydı bugun bızleı de şuphesız bılgı toplumunun olanaklannı kul lanıyor olabılırdık Bugun 6 4 şıddetındekı bır depremde bunca fıdanlanmrzı yıtıı mez dık Daha çok ureten paylaşan mutlu bu toplum olabılırdık Bugun halpn başta Fen Laselen olmak uzere bazı okullaım yatılı kısımlan bulun maktadır Bu okullar unıversıteye gııışte en başanlı okulldr oidsındadıı Ulkemızın Dogu ve Guneydogusunda ve dagııuk yeıleşkesı bulunan Kaiddemz Bolgesınde bu tur mo deller çok başanlı bır şekılde uygularidbılıı Bıngol Çeltıksuyu Yatılı Ilkogretım Bolge Okulunda kaybettıı^ımız gencecık fıdanlann yakınlanrun ve tum ınsanlann başı sag oLsun Prof. Dr. ibrahim Ortaş Çukurova Unıveısıtesı aspoıtas@maıl cu edu tr Ulkemızm sahıp oldugu bu kadar onemlı yeraltı kaynagını ulke ekonomısıne en fazla getuı sağlayacak şekılde degerlendırebılmemız ıçın, boı ışletmecılıgınm yenıden yapılandııılmdsı zoıunludur Yenıden yapılandırmdiun temelınde ıse, yıne Etı Bor A Ş olmab ve bu kuruluş ıse • pazar payını urun kalıte ve çeşıdını artıracak, • kendı ozkdyıidklan ıle, uç unmlere yonelık araştırma ve ydünmlan unanse edebıle cek • pazar şartlanna gore hızlı ve saglıklı kararlar alabı lecek • sıyası otoııtenrn etkılennden korunabılpcek • uluslararası şırketlerle rekabet ede büecek • gerektığınde uç urunleı konusıında yerlı ve yabancı şırketlerle ortaklıklaı kura bılecek şekılde ozerk bır yapıya kavuşturulmalıdır 32U sayıh Maden Yasası'nın bazı maddelerinin değiştirilmesine dair yeni yasanın mecliste tartışılacağı ;u günlerde bor yataklannın ifletilmesinin özel sektöre açılacağı görüfleri endtye veriddir. Bu durumun Eti Bor A.Ş.'nin üretim ve pazarlamasında dünya çapında Türkiye yararına sağladığı olanaklann kaybedilmesine neden olabilir. ka Bor turevlen tesısın dekı urunlerının 1983 yılında 21 mılyar lıra olan net kârı yıllaı bo yunca artarak 1 2 mılyar dolarlık toplam dun ya tıcaretı ıçınde 2002 yümda 214 milyon dolara ulaştı Etıbank'ın yapmış oldugu bu belıı gın atılım Turtaye'yı kısd zaman ıçınde dunya pazarlanna egemen du ruma getırdı lşte bu dşamada Mecliste go ruşulmekte olan Yeni Maden Yasası ıle bor tuzlannın ozel sektore açılması Turkıye nın dunya pazaılarındakı egemen duıumunu yı kacak sonuçta ulıısal çı karlaıunıza en buyuk darbeyı vurmuş olacaktır Şuphesız 3213 sayılı Maden Yasdsmda degı şıklık yapılmalıdır Yeraltı kaynaklarımızın aranıp ışletilebılmesı ıçın nerdeyse 10 degışık bakanüktan 15 veya 20 ye yakın ızırı alınması gerekmpktedrr Ya pılacak duzenlemeleı ıle bu yetküenn dlt yapısı oluşturularak belh noktalarda toplanması yaüıuncıldiı teşvık odırı nıtelıkte ola caktır Bu yasd ıle bulıkte Maden Ddiıesı Genel Mudurluğu MTA Genel Muduılugu bunyesı ıçuıde mutlaka yenıden yapılandıı ıl malıdır 1 Yeni Maden Yasası Taslağı. Batı Anadoluda genış yayıüm goste len Neojen havzalan onemlı boyutlarda Lmyıt bıtumluşeyl uıanyum boıatyatakları ve bııçok dığer enduKtrıyel harmnadde ıçeı ınektedıı Dunya olçegınde bu saydıgımız madenlenn ıçerısınde yalnızca boıatm dun ya rezervlennın ' (70 ınden fazlasını ıçeıdıgı duşunuluıse bolge jcolojısının tum dıger madenler ıle bırlıkte hesap edüdıgınde ul kenın gelecektekı pobtık stratejık baglantısıyla ne denlı ılışkılı ve onemlı uldugu anla şılu Butun bunlar dıkkate alındıguıdd Tuıla ye rııii bor politikası vr stratejisinln hıç dP tek boyutlu olmddıgı dksıne bııbınnı et küeyen çoklu degışkenlerın kesm ve uz ınanca heüaba katılması gereklılıgı ortaya çıkar Turkıye nın uretım duzeyı ABD'nın ulaştıgı sevıyelere hızla yaklaşarak gunumuzde 1970 19801ı yılkra gore on kaöndan daha fazla artarak 1 mılyon tonu aştı Bu na pdidlel olaıak boı unınlerı satış fıyatlan da yıne en az on kat artarak 290350 dolar/ton a pnştı Ayrıca Etıbank'ın Kırka Emet Bıgadıç ve Kestelek yataklarındakı urptım IIP Bandırma Bordks Fabnkası ve Kır 2 Bor'un Ekonomik Önemi Cndui.tımııı veşıtlı ddlldimda lullanı ldiı bor mıneıallerı ve uıunloıı fiberglaa, tıp uygulaıridldi ı ve eczacılık nıaıldtlen nükleer reaktörlerde koıuyucu olaıak, suni gübre y. ıpıını fotoğrafçıhk, cam VP emaye gıbı geleneksel kullaımıı eııdusü ıle ıının de başLca temel hammaddeleı ını oluştuımaktadu Boıaks ve boıık asıt gıhı bırçak bıleşık foımlannda kullanıldbüen boı çok yonlu ve yaıaıh hılpşıkler oluştur maktadu Soz konusu bıleşıkleıın ozellıklen kuvvetlı lehimlemede, kaynak ışlpnnde surtunmeleı ın dzalUlııidbuıdd ve antma ış lemlerrnde buyuk avanta]lar sa^lamaktadır Boraks ve borık asıt bakterüeri öldürücii nıtelıgı su ıçınde kolay enılıcji ve mukem mel su yumuşatıcı ozelüklerıyle sabunlar da temızleyıuleıde detei]anlarda çok ÇP şıtlı ılaçlann yapımında tekstü boyamalarm da çeşıtlı malzemelenn uzıın sure korunmasındd ve tarım sanayınde çok yaygın kul lanım alanlanna sahıptır Kımı bor urunlen mukemmel ergıme maddelen olmalan nedenıyle metal antma ve çellk uretımrnde atorrak reaktörlerde geç ateşlemeh sıgortaldrda radyo lambalannda ve guneş bah akşam etutlere katüu okuı sportıf faalıyetleıde bulunurlar Bırlıktp yaşama dısıplını kazarurlaı Yatılı okullaı yalnız bızde degıl gelışmış bıı çok batı ulkelermde de tercıh edılen okulaı olaıak bılrnır Bdtılı ulkeleıde cbeveynler çocuklarının burada daha ıyı egıtım alacagını ve dısıplıııe olacagını du şunmektedııler Yatılı okullar kışılık gelışmesınde buyuk bır oneme sahıptu Bu okullann esınlpndıgı kaynaklaıdan bırı de Koy Enstıtulerıdıı Bu kuıumlaı kondı sorunlannı kendılerı çozduklen ıçın o<5ıerıcıler bır şekılde yaşayaıak oğrenmekte uıetmektc vo okuyarak kendını gelıştvrmektedır Ataturk donemınde bdşldyan ve kısa bü suıede elınde dunya klasıklerı okuyan çobanını yaratmış oldiı egıtım sıstemı şup hesız dunyanın en ıyı egıtım sıstemı ıdı Kendı okulunu kendı rnşa eden oku lunda cl becensı yaranda guzpl sanatlar muzık aletı çalmasıru ogrenen ve knsal ke sımden bıı şekılde klasık sınav ıle toparlananış zekı çocuklaıdan bıı çogu bu okullan bı tııeıek ulkemızm büım sanat ve kultur alanında onemlı duzeylere gelmışleıdır Bu ço 844/12