Katalog

ZümrUtten Akisler Büyük bir beyin gücümüz var Projeyı yuruten Kocaelı Unıveısıtesı FenEdebıyat Fakultesı Kımya Bolu A.M. Celal Şengör mu'nden H.Yıldınm Eıbil sorulaıımızı yanıtladı Lotusun özelliği üzerinde ne kadar zamandır çalışıyorsunuz ve fikir nasıl oluştu? Yıldırım Erbil "Lo tus Effect" yanı "lotus çıçegının kır ve su tutmamasını saglayan etkının sentetık olarak uretılmesı" uzerıne, yaklaşık 1 5 senedır Koç Unıveısıtesı'nden Yrd Doç Dr.A.Levent Demirel üe beraber çalışıyoIUZ Bu suıe zarfındd Yuksck Lısans ogrencım Yonca Avcı ve Kınıya LüSdns son sınıf ogrencım Olcay Mert de zaman zaman bıze yaıdımcı oldu Levent Bey vu ben her ıkırraz de yuzey fızıkokımyacısı olmamız sebebıyle musterek bıı çalışma konusu ararken "super hıdrofoh yuzey oluşumuna etkı ederı fızıkokımyasal paıametrelprın behrlenmesı" konusunda çalışmaya karaı verdık Lotus çıçegı (Nılufer) zaten super hıdrofob bır yuzeye sahıp Netıce olaıak bızı sadece merak yonlendırdı Evet, burada pazara donuk bır urun yapma olana cjımız olduguna kesınlıkle ınanıyorum Ancak bunu qerçekleştırmek ıçm ARGE'nın ne denıek olduğunu gerçekten bılen ve ARGE'den para kazanma ınancı ve tecrubesı olan orta veya buyuk bır Turk fırmasının ısbırlığıne ıhüyaç var Milano'nun sokakları Ceçen Kurban Bayramı tatilinin birkısmını Milano'ya giderek değeriendirdik. Oya Italya'nın bu sanayi şehrini uzun zamandır gormek ıstiyordu. Benim de Ambrosıana Kutuphanesinde bakmak istediğim bazı eski Italyan jeoloji kitapları vardı. Asım'ın da Milano'da yapmak ıstedikleri çkınca, bu ziyaret farz oldu. Milano'ya ilk kez 30 yıl once gitmiştim. Ama o zaman duşuncem Milano'yu tanımaktan ziyade bir an once güney Italya'ya geçerek Vezuv'u gormekti. Bu sefer biraz da bu güzel şehri tanımakla vakıt geçirdik. Benı en çok etkileyen özelliklerinden biri sokak ve meydanlannın isimleri oldu. Nufusu 1,5 mılyon olan Milano'nun bazı sokak ve meydan isimlerini burada listeleyeceğim. Bunlar dunya çapında bılim ve san'at irisanlannın isimleri. Italyan (veya Romalı) olmayanların yanlanna birer asterisk koyarak bunu belirteceğim. Alfabe sırasıyla: Arsimed*, Bach*, Beethoven*, Bellıni, Boccacao, Bottıcelli, Brahms*, Cervantes*, Dante, Darwin*, Donizetti, Kardinal Federico, Fermi, Calileo, Goethe*, Hugo", Ibsen*, jenner*, Kepler*, Kopemık*, Lagrange* (aslen Italyan bir aileden), Mascagni, Mickiewicz*, Mozart*, Palladio, Pascal", Petrarca, Plinius, Puşkin*, Rembrandt*, Röntgen*, Rubens*, Schiller*, Shakespeare1, Tıziano, Vergilius, Verdi, fules Verne', Leonardo da Vinci, Vitruvıus, Volta. Kırkbir ısim. Bunlar benim tanıyabilSokaklan uygar diklerım. Kuskusuz benim adını bilmediğim başkalan da olabilir. Aynca bu isimler daha dünyanın ziyade Milano'nun merkezındeki sokaklann nın isimlerini taşıyan"' adları. Banliyolere bakmadım. Belli ki tum Italya dünyanın en bu isimler Milano'nun sakinlerinin bildikleri, zengin yedinci ülkesi tanıdıklan, saygı ve sevgı duyduklan isimler. durumunda. Uygar Sokağa isim verirken, bu Italyandır bu değildünyaya katkısı yok dır ayırımı yapılmamış. • Çahşmanın eksikleri ve zorluklan nelerdir? Çahşmanın "scaleup" edılmesı yanı laboratuar sonuçlannın buyuk çapta uretıme uygun hale getırümesı sırasında hangı paıa mctrelerın nasü ayarlanması gereküğı hususu henuz eksık Bu tıp zoıluklan aşabılpcegımıze ınanıyorum Şımdı eskıden ben bekleyen bazı makalelerı mı yazıyorum Yenı bır çalışmaya henuz hazır degıkm Sormadıgınız bıı hususu ılave etmek ıstenm Bu makale üe bence Turk Bılımı'ne en buyuk fayda mız, Turkıye'de gerçekten zorlukla bıhm yapmaya çalışan (yaklaşık 4 000 bılım ddamı) ısteyıp kendıle ıme guvendıklfrı takdırde Scıence qıbı deıgüeıın kdpısuuıı açık oldugunu, rahmetlı Aykut Barka'dan sonra gosterebılmek oldu Inanıyorum kı arkamız ddiı gelen genç bılım adamlan başanlanyla bızı geçecekler, çunku Tuıkıye'de geıçekten buyuk bır beyın gııcu var (Anrak ne yazık kı yeı ınde kullanıl ıruyor) • Bu uygulamanm muhtemel pazar potansiyel hacmi dolar olarak ne kadar olabilir? Bana gore cıddı bır pazar hacmı vaı Ancak bu aşamada bir tahmın yapmak yanlış olur Bahçelievlerde Röntgen sokağı •Teknolojiyi burada gelişürme ve pazara döniik üriin yapma olasıhğı var mı? Süper hidrofobik polimer olımer ısmı Yurıanca'da 'bırçok parçası olan" anlamında "polymeıes" kelımesındcn Ingılız ce'ye (polymer) olarak geçmıştır Polımer, moııomeı adı verılen tekrarlayan molekullere sahıp bır kımyasal maddedır Aşagıda şemada qorulduğu qıbı Polıpropüen, propılen ısmı verılen monomerden oluşmuştur Propılen hauf bır gaz olmasına karşın polipropılen, ısıya dayanıklı gıda kabı, sentetık halı, mınyatur golf saha sı vb pek çok malzeme yapımında kullanılan bır po hmerdır Polıpropüen molekullerı buyuk oldugu ıçm P Propılen : 1I2C=ÇH CH, Polipropılen : H cıı, n kah haldedır ve bu uzuıı molekuller bırbırıne geçerek dayanıklüıgı arttırdıcjı ıçm saglam bır malzeme oluştunıılar Pıof Dı H Yüdırım Erbü ve çalışma arkadaşlan, basıt bır polımer olan polıpropüenden, yanı plastıkten yuzey ozellıgı "superhıdrofobık" olan bır mateıyal yapımmı geı çekleştırdı Gunumuzde bu tıp materyaUerın yapımı henı pahalı hem de kompleks proses tekraklerını ıçermektedır Ancak ProfDr H Y Erbü ve arkadaşlarının uyguladıkları yontemın kompleks prosesler ıçermemesı buyuk bır avantaj Aslında polipropılen hıdrofobık bır rnateryaldır "Hidrofobik" kelıme olarak sudan korkan, su üe ıslanmayan anlamma gelmektedu Ancak bır materyalm "superhıdrofobık' olması ıçın bazı fızıksel ozelhklerı taşıması geretar Bımlardan en onemlısı o materyalın yuzeyme su dokuldugu zaman suyun o yuzeyde bır mce füm tabaka gıbı yayılması yerme, bu yuzeyde darnlacıklar veya kuçuk su kurecıklerı oluş turması aym zamanda bu su kurelerının yuzeyle yapmış oldugu temas dçısmın da en az 150" cıvarında olması gerekır Insanoglu bırçok teknolojık geb^melerde cvrende bulunan dıger canlı sıstemlerı model olarak sezınlemış ve buna baglı olarak ıcatlarda bulunmuştur Dogada bulunan ve supet hıdıofobık ozellık taşıyan nılufer (Lotus) bıtkısı veya su zambagı bu konuyla ügüı en ıyı model sayümaktadır Bunun yanmda ılgılı materyalın yuzey puruzlulugu de onemlı unsurlardan bırını teşkıl etmektedır Bu çalışmada 160"'lık bır temas açısının elde edüdıgı belırtılmektedıı Dıger bır onemlı unsur ıse bu plastıgın cam, alumınyum folyo paslanmaz çelık ve teflon gıbı materyaUerın kaplanmasındd kullaralabüecegmm de test edümesıdır Aynca bu polımer üe cam uzerme yapüan fılırı kaplamanın, çeşıtlı sıcak lüdarda ( 20 üe 160 "C arasında), çeşıtlı basınçlarda ve nano gerüım gıbı şartlarda test emklerını ve sonuçlarm da umut veııcı oldugunu ıapor etmekteler Boyle materyaller endustrıyel olarak uçak kanaüarı nın buz tutmasını onlemek, gemılerın su ıçerısınde daha kolay yol dlabüıneleı ını saglamak ıçın govdesının superhıdrofobık bır polımerın füm tabakdsı ha lınde yuzeye kaplanması gıbı bırçok teknolojık uygulamaların yanuıda ıslanmayan gıysüenn yapımmda da kullanüması oldukça onemlıdır Doç Dr. Yavuz Onganer Ataturk Unıversıtesı Merak saıkasıyla bu isimleri Istanbul AZ RehberAtlas'ının (yayımlayan: Aysa ümıted, ISBN 9757689009) fihristinde aradım. Yalnızca Bahçelievler'de bir Röntgen sokağı var. Diğer isımlerin hiçbiri Istanbul'un sokaklarma verilmemis. Peki bunlar yok da, meselâ bir Eınsteın (ne Einstein, ne de Aynstayn olarak), birNewton varmı? Hayıronlar da yok. Demek ki Istanbul'un sokaklannı isimlendirenler ne yukandaki isimleri, ne Einstein 7 ne Newton 'u kulturlennın bır parçası yapabilmisler. Bu isimler okulda okunup unutulanlardan öteye geçememiş. Uluslararası bır bilım, resim, tiyatro, yazın ... kulturu edmememiş Istanbul'u yonetenler. Peki kendi kulturumuzle aramız nasıl sokak isimlerine gore? 13 tane Piri Reis sokağımız var Istanbul'da; 4 tane Akşemseddin, 3 Farabı, 2 Molla Curanı, 2 ibnı Sına, 1 Omer Hayyam, 1 Ali Kusçu, 1 Kâtip Çelebi, 1 Vıdinli Huseyin Tevfik Paşa sokağımız (veya caddemız) var. Ama meselâ AlBiruni yok, AlHarezmi yok, ibni Ruşt yok, AlHaytam yok. Adı olanlar ya bir nedenle Turkiye 'de populer olanlar (meselâ Pırİ Reis, Akşemseddin, rubailerinden oturu Omer Hayyam gibi) ya da dini konularda da sohret yapmıs olanlar. Yalnızca fen bilımleriyle uğraşmıs kisilere pek yer verilmemis (yukandaki listede iki istisna kartoğraf Piri Reis ile matematıkçi Vıdinli Huseyin Tevfik Pasa'dır). Buna mukabil adı Imam ile baslayan 24 sokak veya cadde ismi var (Imam Bayıldı sokağını saymazsanızl). denebilecek düzeyde olan, sokaklannın çoğu dünyanın tanımadığı kişilerin adını taşıyan Türkiye ise fakirlikten sefalete kaymama mücadelesini ona buna kapılanarak yapmaya çalışan bir ülke. Dünya ve bilimden kopuk Istanbul'un sokak isimleri, Milano'nunkilerin tersine, içine dönuk, dünyadan ve ozellıkle bilimden kopuk bir toplumu yansıtıyor. Bu saşırtıa mı? Nasıl olsun ki? 1946'da baslayan bilim, akıl ve uygariık karsıtı hareket o zamandan beri Turkiye'yi iktidan ve muhalefetiyle yönetiyor, eğitim programlannı biçimlendiriyor, gençleri şartlandınyor. Din ve ideoloji sömürüsü ağıriıklı politikanın Turkiye'dekı geçmisine bir bakın: 1950'den berisureklibir tırmanış goreceksiniz. Demokras'ıyi fırsatçılık, serbestpiyasa ekonomisini vahsi somuru ve soz ozguriuğunu ozguriuğu yok etmek için söylem geliştirmek olarak algılayan zihniyet, Atatürk'ün uygar ve mureffeh Turkıye'sınigeri kalmıs, ekonomik olarak bağlanmıs ve dünya ile iletisimini yitirmis bir hayalet haline getirmiştir. Eğitim ve onun kazandıracağı kultur en önemli zenginliktir. Sokaklan uygar dünyanın yaratıcılannın isimlerini taşıyan ve kendisi de bu yaratıcılann pek çoğunun vatanı olan Italya bu yüzyılda çektiği tum sıkıntılara karşın bugun dünyanın en zengin yedinci ulkesi durumundadır. Uygar dunyaya katkısı yok denebilecek düzeyde olan, sokaklannın çoğu dünyanın tanımadığı kişilerin adını taşıyan Turkiye ise fakiriikten sefalete kaymama mücadelesini ona buna kapılanarak yapmaya çalışan zavallı bir ulke durumundadır. Bundan tek kurtuluş Ataturk'un gösterdiği gibı aklın ve bilimin yoluna gitmektir. Celin hiç olmazsa sokak ve caddelerimizin bazılanna bu yolun yapıcılannın adlannı vererek toplum kültürüne mini mini bir katkı yapmakla bu mucadelede bir adımcık atıverelim. 834/5