Katalog

Tedariğin önemsenmeyen önemi Tıpta tamamlayıcı ve Savunma sektöründen örnekler deâişik tanı ve B tedavi gulayarak en ıyı sıstemı en ucuz ılım ve teknolojınm onemı olandan dlacağını ılan ettı Kabul Tmkıye'de genellıkle bıbm edümehdır kı bu yontem oldukça adamlan ve sanayıcüer tararısklı bu yontemdır ve uyqulama so fmdan düe getıııhr savunulur, henuz nucunda Ingılız savunma sanayıınm medyaran, kamuoyunun ve sıyasüerıçokmesı Ingıltere'nın ulusdl teknomızın gundemıne gırmemışüı Ulke lojı yetenegının erozyona ugraması mızın buım teknolojıde yetkınlıge dahı olasıdır ulaşhnlması ıçın savunulan reçeteler de genellıkle nasü yapsak da ArOysa boyle bır durum olmaGe ye ayrüdn kaynaldan artırabılsek mıştır, çunku soylem "best value şekhndedır Unıversıte sanayı ışbırfor money" olmakla bırlıkte geıbgınden de bahsedüır aıru bu ışbırh çekte sdvunma sıstem tedaııklennğının olabılmesı ıçın tedarık polıtıkdde 80+10+10 formulu uyguldnmak lannm onemı uzerınde duıulmaz tadır Bunun anlamı sdvunma tedarık Oysd Ar Ge pdhdh bır ıslevdır ve gebutçesının %80'mın lngılız şırketle lıştınlen teknolojı urune donuşturu rınden yapılan alımlar %10'unun lup pazarlanamazsd ekonomık kayıp ABD'den ahmlaı %10'unun ddAvru ROZ konusuduı Teknolojı urune do pa ulkelenyle yurutulen oı tak projenusturulur ve pazaıldnıısa kışısel ve ler ıçın hdrcandıgıdır (1 23) şırket olaıak ekonomık kazanç, ulke Ingıltere'de bu dıgeı ılgınç olaıak hem ekonomık kazanç hem uygulama da savunma şırketlennın de sosyal ve ulusal egemenlık alanlarında kaza ^HH| nımlar elde edılır Dokyısıyla gelıştııdıĞrınız teknolojıyı uretım hakkııyla "Ingiliz sanayiinde esas olan, bırlıkte bır bdşka kışıye ekonomik değerin nerede yaraşukete veya devlete satdisanız ArGe mdsraflannı tıldığı, teknolojinin nerede karşılayıp kışısel okıak geliştirildiği, entelektüel sermada bır kazanç elde edebı lırsmız ama ekonomık, yenin nerede bulunduğudur sosyal ve ulusal guvenlık dçüdimdan esas buyuk •••• kazancı, satm alan şırket ve ulke elde eder Kısaca sı bır teknolojının urune donusturul sahıphgı konusunda yaşanmaktadır mesı ve sahlabümesı ekonomık sosDaha 1980 lerm başında bır Pransız yal ulusal egemenkk açıldiınddn çok şırketırun lngıltere de sdvunma sekonemlıdır dolayısıyld tedarık pohtıtorundela bıı şııketı satm alması kalan çok onemlıdır (veyd aksı) olası değılken(4) bugun bazı buyuk Fransız şırketlen Ingüte Bu nedenle bugunun sanayırede bazı Ingıhz şuketleıını satın leşmış, zengın devletien ortalama alarak Ingdız Savunma Bakanlıgının olarak GSMH'nın %15 gıbı onemlı açtıgı ıhalelere bu şuketler uzennbır bolumunu oluşturan "kanıu alım den katılmaya başlamıştır Bu du lannı" ulusal sanayılennı desteklerum, sermayesı lngüız vatandaşlanmek dmacıyla kullandüai Hatta bu na aıt şırketlen rahatsız etmış ve ya uygulamaldn kureselleşmenın gerezdı medyada bu uygulamanın îngılğı olan "serbest rekabet" ve "serbest tere'nm ulusdl teknolojı yetenegını tıcaret" kuralldrma karşm yapmakta erozyona ugratacağı vb şekhnde dırlar Aslında serbest lekabet ve agır eleştırüer yapılmaya başlanmış serbest tıcaret deyımlen onlar ıçm tır bıreı soylem olmaktdn da üen gıtmemektedır Bu taıüşmalara sorı noktayı geçenlerde lngıltere Savunma Bakanı koymus ve şoyle bır açıklama Çarpıcı örnekler yapmıştır (5) Bu konuda en çarpıcı ornekle"tngıhz sanayunde esas olan n Ingütere ve Almanyada, hem de şırket sermayelerırun kımlere aıt ol savunma sektorunde gormekteyız dugu değü ekonomık degerın ne Büındıgı gıbı savunma sektoru ulusrede yaratıldıgı, teknolojının nerede lararası serbest tıcaret anlaşmalarıgehştırüdıgı, entelektüel sennaye nın dışında kahr dolayısıyla her ulke nın nerede bulundugu ve uzmanlık savunma gereksınımlerını ıstedığı konusu ışlerın nerede yaıatıldıgı ve yerden dlmakta hurdur Boyle olmaıdame ettırıldı<3Kİıı" sına karşın lngıltere 1990 yülann or "Bu katma değer, mılhyetme taldrında, bıraz da ulusal savunma bakılmaksızm, Ingütere'de yatırım sanaynnın gucune guvenerek, sa yapan heıhangı bır şırket tarafmdan vunma sıstem tedarıklerınde "best yaratılmış olabüır" value for money" kuraknı uygulayaBu uygulamada goruldugu gıcagını, yanı açık ıhale yontemını uy834/12 bı Avrupa Bırlıgınm bır uyesı oldn Ingüteıede hukumet dskıda tamamen ulusdl yaıaılan korunidktddır Bırhğe dahıl dığer ulke şırketlen sermaye tıansfen üe satm dldıklan lngüız şırketlennın smaı ve tıcarı faalıyetlermden sadece kâr elde ede bılmekte bunun dışındakı teknolojık ve sosyal ydiaılar lngıltere de yaşa yan lngüız vatandaşldnna kalmaktadır Y Almanya'da durum Almanyada dd benzer bır uygulama soz konusudur OınecjinAl mdnyada yasal oldiak savunma sıstem ıhdleleı ı her firmaya açıktıı mıl hyetı ne olursa olsun het firma ıhalelere katüdbılır ama Avrupa Parla mento Raporuna goıe ıhalelerın sadece % 15'ı açık ıhale şeklınde yapılmakta kalanı çagnlan bır veya ıkı tırma ıle pazarlık metoduyla yapılrnaktadır ve Almanyada savurırnd sıstem malelennm % 100'u ulusal firmalarla sozleşmeye bağlannidkta dır(6) lngılteıe ve Almanyadakı uy guldmalar aklın gerecjı oldn uygulamalardır Dokyısıyla "Turkıyede Tuık yasalanna gore kurulmuş her şırket Turk şırketıdır' dıyerek ekonomık değenn nerede yaıatıldığma teknolojının nerede gelıştırüdıgme entelektüel sermayenm ve uzmanlık konusu ışleıın nerede yaratıldıgına ve suıduruldugune bakümaksızın şırketlerm kamu ıhalelerme hele ozelhkle savunma sıstem ıhalelerme kabul edılmelen dogru değıldır za rârlıdır ve yapılmdmalıdır Bu konuda lngıltere ve Almanya'nın devlet olaıak davranışldn kuresel ekonomı kurallanrun uygulandıcp bu dunyada aynca bolgesel bır bırlıktelıgm de ıçınde olmalanna kaışm ulus devletlenn nasıl davranmalarını gosteren üpık omeklerdır Aytekin Ziylan Kaynakça 1 Roqer FREEMAN Mınıster ol Statp for Defence Procurpment Interna tıonal Deienso & Technoloqıe November 1994 2 SırRobertVVALMSLEY Chıefof Uefense Pıocurement UK Mınıstry uf Defense, "Sımply 'Ib Secuıe The Best Vd luo For Money Mılıtdiy Tpchnuloyy MILTECHö/97 p21 ?A 3 Uı Malcolm McIN'l'üSH Chıef of Defense Procureıment "European Defencc Cooppratıon' MılıtaıyTprhnology Mll.TECM 6/94 4 Francıs Tusa Who VV01 Act ' Armed Forces Journal Itıt December 1994 b Dffpnce Secıetary Geoff Hoon Uefense News i\ 2/Üctober 2002 0 Furopediı Paıhament The EC Aı maments lndustı IOS at a Tıme of Chanqe Polıtıcdl Soııes 4 1993 ırmıncı yuzyüın ortalanndan başlayarak, hastalıklann tanı ve tedavılennde gozlenen hızh ve buyuk aşamalar çogu kez bıkmsel kanıtlara dayannidyan ve başlangıçta alternatıf olaiBk adlandınlan yontemlerde hızh bır arüşı da be rabeı mde getırmıstır Ozelhkle tanı ve tedavüen guç pahalı ve şıfa olanaklan az ve kronık hastabklar grubunda yogunldşan bu dltemdtf tedavılerrn buyuk bır kısmı yuzyüldrca oncesmm ınanç ve halk tabdbet uygulamalannm gunumuze kadaı ulaşan temellerı uzeııne kuruhnustur Hdstalıklan tek başma ıyıleştırdıgı ıddıası ıle ortaya atılan, gunumuzde kesm bıhmsel kanıtlan gosterılmeyen alternatıf tıp otontelerının ve ozellıkle saghk otorıtelennm buyuk tepkı lasıtlama ve yasaklamalaıı karşısmda alternatıf bır yol seçerek ge çerlı ve yasal tedavılen tdmdrnldyıcı (komplemdnteı) olarak yenıden gundeme getınbnektedır Son zamdnlarda ortaya düldn bır kavram da butunleyıcı (Entegratıf) tedavüeıdu Gıttıkçe da ha çok kullanılan bu yontemlerle etkınlıgı bılımsel olardk kanıt lanmıs tedavılerm etkınlıklenrun artınlmdsı dmdçlanmaktadıı Tıp bılımı ve teknolo]ik gelışmelerde erışılen buyuk bdşa nlar, yardrlan bılımsel kdnıüaıdan yoksun dltematıf ve tamamlayıcı tedavi yontemlennde de drtışı berabennde getırmıştu Ya şam suresınm artışma pdralel, tedavısı guç kıonık dejeneıatıf ve malıyn hastdlarda artış, yenı teknolojılenn yuksek mahyetı hastdlann bu olanaklara uldşmasmdd guçlukleı hekımlerm hds talara yeterlı zaman ayıramayışı gun cel tedavı yontemlerıne kaışı duyulan kuşku ve olası yan etkılennden korku Alternatif gıbı nedenler alternatıf ve tamamlayıcı tamamlayıcı tedavi yontemlenne olan ılgıyı bu ol çude ızah edebılır Ancak, yalnızca tıp konusunda Amenka Bırleşık Devletlerı nde bu ko nuda yılda 34 müydr dolarlık bır pazayol göstehci nn bulunuşu bu tedavi uyguldrnalannm yine modern nıçm çığ gıbı artügını ızah etmeye yeterbdır Almanya ıse bu alanda, Avrupa tıp olmalı ulkelennm en buyuk ıhracatçısı konumundadır Ozellıkle kanser konusunda şarlatanlık duzeyıne ulaşan, yaraılan kanıtlanmamıs olan hastaları yaşamsal onemı olan erken tanı ve tedavi olanaklarınddn mah rum bırakan, hatta maddı ve manevı zararlaıı oldn bu alterndtıf yontemler, ulkelenn gebşmışbk duzeylermden bagımsız olarak artışını surdurmektedır Gebşmış ulkelerde bıle kanser hastaldnnm yansınrn bu yontemlerden bınne başvurdugu ancak h e h mıne haber vermedıgı anlaşıbyor Ulkemızde bu oranm çok daha yuksek olacagı kuşkusuzdur Dıyet ve bıtkısel, knnyasal, bıyolojık ılaçlardan, zıhınsel ve fizıksel yonternlere kadar yuzleıce metodu ıçeren kanserden korunma tanı ve tedavısme ıbşkın onerüer gunumuzde basıb yayın, ınternet aracıbgı ve kurulmuş yasa dışı ve hatta yasal kb nıkler aıacıbğı ıle hastalara uldştınlmaktddıı Uzakdogu'nun vucut hareketlen ve zıhınsel yontemlenn den, Afnka ve Guney Amenka kabıle yontemleıme tum dunyadan onenlen bıtkısel ve bıyolo]ik yonternlere kadar sayısız ve etkınbklen kuşkulu tum alteınatıf kanser tedavi yontemlerı karşısında, yasal onlemler çogunlukla etkısız kalmakta bunlar aracıbgı üe buyuk kazançlan olanlar yenı pazaılama yer ve yorıtemlerını buknakta zorluk çekmemektedır Şuphesız bu konuda gerçeklerı aıamak yararlı ve zararb yontemler ayırdetmek, hastaldnn maddı ve manevı zararlara ugramamasma çabşmak, yme modern tibba ve bıbme mdnanla nn gorevlen arasmda olmabdır Bu amaçla 1970'b yülardan ben bu konuda çaba gosteren Amenkan Kdnser Cemıyetı'ne 1990 yılmda Amenka Bırleşık Devletien Ulusal Sağhk Enstıtusu bun