Katalog

Dünyanın en büyiik 'Devlet > Büyük İskender'in düşüyle /Ö. 300'de kurulan, İS. 178 depreminde yıkılan, 1922'de Yunan ordusunca yakılan, üç katlı görkemli ünlü devlet agorası Izmir Büyükşehir Belediyesince döviz basımevine dönüştürülecek. Roma İmparatoru Marcus Aurelius'un onardığı agoradaki arkeolojik kazılarda çok güzel heykeller bulundu. Namazgâh'takl agora İzmir'in turistik ticaret merkezi olacak... Ozgen Acar R omahlann, Atınalı Demosthe nes üe eşdeğerde gorduklen hatıp Aelius Arlsteides, 13 yıl çektıgı hastalıktan degü, ama IS 178 "Smyma (Izmır)" 1 depreminde olebüırdı Unlu hatıp korkurıç depremden kurtulmuştu, ama Smyrna yerle bır olmuştu Amasyah cografyacı Strabon'un "En guzel lon kenn, Smyrna'dır" dedığı, beş bın yıl geçmLşı olan Ege'nın bu ıncı kenündekı deprem, tarıhe geçen unutulmaz afetlenn bınydı Adrıaru'de (Orhangazı) IS 117'de dogan Aelius Arısteıdes, Atına'da egıtım gormuş, Mısır'a, Yunanıstan'a, Italya'ya çeşıtlı kereler gıtmış, ancakbuyulendıgı Smyma'ya yerleşmıştı Kendınden once gelenlenn an lattklannddn ogrendıgıne gore Buyuk lskender "Pagos'ta (Kadıfekale)" bır çınann golge sınde oğle yemeğmden sonra kesunrken bır duş gormuştu (REStM1) Smyrna kentı "Sıpylos (Yamanlar) Dagı" etegınden (Bayraklı), Pagos'un eteklenne taşmmalıydı Isken der'ın duşu olumunden yaklaşık 30 yıl sonra 10 300 de gerçekleşti Yenı kentın kuçuk bolumu Pagos td ıdı Onemlı bolumu ıse eteğındekı yamaçtan duz alana ınerek denız kıyısına dogru kuruldu Ansteıdes, gununun çogunu agorada geçınyordu Hatp, Smyma'nın yalnızca dogasına degü, kentsel yapılanmasına da hayrandı (REStM2) Donemın "dunyasını" gezıp goren Ansteıdes e gore kentın dogu batı yo nunde uzanan "Kutsal Yol" ıle "Altın Yol" adlanndakı ıkj ana caddesı buyuk taşlarla doşelıydı Yazın deruzden esen meltemın se ıınlettgı bu yolun dıreklerle ustu ortulu bolumunde ınsanlar yagmurdan ya da guneşten korunarak yururleıdı Lrmana dogru ınılırken kadımden kalma "Ana Tannça Tapınagı" ıle bır "gymnasyum" vdidı Arısteıdes, çogu zaman devlet agoıasındakı Zous Sunagının onunden geçer, hmandakı "ticaret agorası" ıle yanınddkı tahıl süosuna pek ug radıgı soylenemezdı Esla Yunan da, Roma'da agora "pıyasa yen" diüamına gelıyor du Devlet Agorası yer altı galerüerı, kuzeyı "bazüıka'sı ıle Smyrnd'nın en onemlı sı dınsel hukuksal ekonomık merkezıy dı "Exadra (mahkenıe)" yapısmın varlıgı agoraya cıddıyet verıyordu Agoranın kuzey gırışıne yakın Zeus Tkpınagı onunde 'Olym pos 'un temel 12 tannsının heykellerı de vaı dı Agora'da vefa/şükran amtları Agora, aynı zamanda kentın, geçmiştekı unlulen ıçın bır "vefa/şukran" alanı ozellıgını de taşıyordu Unlulerın ya da kente katkıda bulunan kısılenn anıtlan buraya dıkılır, Smyrna'lılar bunlara ovunçle bakarlardı Arısteıdes ıle aynı yıl dogan Imparator Hadnanus'un anıtında "Kurtancı, kurucu Kayser (Imparator) Hadrıanus'un heykehnı kentın dışındakı buyuk Dıonysos tapınagının muntlen, haznedarlan Aleksandros oglu Inodoros oglu Dıkeos yonetmınde buraya dıktıler" yazılıydı Imparator lYajan'ın da bır anıtı vardı Smyma'lılar, "Meles (Kızılçullu) Çayı" yakınında doğan unlu destan ozanı Homeros'un bır hemşehnsı oluşundan çok gurur duyarlardı Strabon'a gore unlu destan ozanı Homeros'un Izmırh oldugunu anlatan "Homenon" yapıtı da vardı Smyrna'lıların goğsunu kabartan, unutulmaz ıkı uzun mesafe koşucusu atlet ıçın de ayn drutlar dıkılmıstı Anıtlardan bınnın kaıdesındekı yazıtta Smyrna'nın onursal hem şehrısı, uzun mesafe koşucusu Dıyonıs oglu Agathopus'un "Aküa'da ıkı, Pergamum'da 5, Rodos'un Haleya yansmalannda 5, Ephesos'da 6 lYalde uç, Smyrna'da 4, Sardes'te 4, Neapobs'te 1, Konnt oyunlarında 1, Epıdar'da 1 yanş, Antıyokya ıse taç gıyme oyunlarında 1 kez taç kazandıgı" yazüıydı Otekı kaıdede ıse antrenor Hermeyos oglu Areyos'un 63 yanşmada 1 gelen Smyma'lı atletten yıne sovguyle soz edıüyordu Theodoıus soyadı unutuldugu ıçm "Smyrna'lı Arısteıdes" olarak unu tum Akde nız'e yaydan hatıbın konuşma yaptıgı kentlerde arusını yaşatmak amacıyla pek çok anı tı dıkılmıstı Unlu hatıp korkunç depremden sonra dostu, ulozof Roma imparatoru Marcus Aurelıus üe ılenşım kurdu Buyuk Imparatorun Arısteıdes'e saygısı sonsuzdu Hatıp çeşıtiı oduller ıle armağanları alçakgonullulu c/unden dolayı kabul etmemıs, yalnızca sağük tannsı Asklepıus'un rahıbı olmayı yeğle rnıstı nnden alan Smyrna'yı yenıden ayaga kaldır mayı kabul ett Onanm çahşmalar ozellıkle devlet agorasında yoğunlast Yaklaşık 165m uzunluğunda, 90m genışhgındekı Roma Devlet Agorası dunyada gelmış geçmış en bu yuk devlet agorası olarak tanhtekı yerını yenıden aldı Agora kuzeyde, baüda bodnjm katı uzerınde ıkışer sutunla uzunlamasına uç bolume aynlmış sutunlarla yukselen uç katlı (RESÎM3) gorkemh bır yapıydı Halkın kanepelerde dınlendıklen, yururken yagmuı dan ya da guneşten korunduklan "stod"nın batısındala kemerlerın bırıne "vefa/şukran borcu" olarak Marcus Aurelıus üe eşı 2 Faustma'ran portıelen de yerleştırıldı Kuzey stoada ıse bır kamu yapısı olan "bazüıka" üe altında kemerlı bır bodrum katı (RESİM4) yapüdı Bodrum katında dukkan lann bazüan bahkçılan aynlmısrı Duvar sı valanna balü<çı teknelen üe balüdaı kazma rak betımlenmıştı Denız tannsı Poseıdon bereket tannçası Derrıeteı av tannçası Arte mıs kabaıtmalan agoranın gorkemıne kutsa imparator Aurelius'un izmir'i tmpaıator, hatıbın ıstegı uzenne, adını tek goguslu Amazon kadın savaşçdannın bı