Katalog

Cumhuriyet BîLİM TEKNİK İskenderiye'nin ikinci doğuşu tskendtrtye kentlnln nkonstrilkslyonu: Antlk kent deprem ve savaşlarla yerle blr olmuftu. Bir Alman profesör Büyük Iskender tarafından kurulan görkemli kenti yeniden yarattı. | uyuk Iskender IO 323 yılının Hazıranında Bdbılde bır zıyafete davetlıydı ve belgelere gore kendısıne ozel olarak tunçtan beş lıtrehk bır şarap testsı uretıl mıştı Hıkâye şu şekılde devam edıyor Buyuk Iskender beş küe şarabı mıdesme ındınnce olan olur ve bırkaç gun sonra bayılıp duşer Fakat havada bogucu bır sıcak vardır ve doktorlar kralı tedavı etmeye cesaıet edemezler Ve Makedonyab hukumdann cesedı sekızıncı gunden sonıa çuru meye başlar B 32 yaşında ölüm Pekı krala ne olmuştu? Annk belgelerde defalarca aktanlan bu ılgınç olayı sonunda modenı tıp çozdu Makedonya kraknın pankreası zıyafetten sonra aşın alkol tuketım yuzunden ıltıhaplanmış ve komaya gıren kral boylece susuzluktan olmuştu 1 32 yaşında gelen olum Ordusuyla Hındıstan'a kadar gıren cengaver kral 10 331 ydında kendısı tarafından kurulan İskenderiye kentıne "son sefenru" yapar iskenderiye ç 11 m ı ş 11 Çunku Nıl deltasındakı metropol oyle sıradan bır yer degıldı, zamanm şahıtlerıne gore başh başırid bu dunyaydı "Akdeniz'in Incisi" .1 u ık bılmen kentte tdrrı 600 000 kı şı yaşıyordu Arkhimedes burada top mermısını ıcat etmış Euklides en unlu geometrı kıtabını yazmıştı Tuccarlar Arabıs tan'dan baharat getırıyordu Ve saıayda Ptolemaios tann krallannın dekadanlıklan hukum suruyordu Uzun bır suredır deprem ve savaşlarla yerle bır olan Helenızm kalesını aydınlatmaya çakşan bılım adamlannın sayısı oldukça kabank Fransızlar kman bolgesınde unlu iskenderiye fenerının kalmtıldnnı Alman uzmanlar da Buyuk Iskender'ın mezannı araştınyorlar Ve sualtı arkeologu Franck Goddio geçüğırmz yıldan bu yana Cleopatra'nm sarayını bulmaya çahşıyor Işte tum çakşmalar surerken Alman profesör Micha^ 830/16 İskenderiye Hmamndakl dalgıçlar: Cleopatra nnı anyoriar JİBfe ^ ^ o z e M d e s e el Pfronuner arkadaşı Bernd Kammermeier ıle bu gorkemlı yeıleşmeyı kontrplak ve kalıp mumuyla yeniden yarattı En kuçugu yedı mılımetre buyuklugunde olan 3500 yapı tasarldndı Kurşun kalem kaknlıgındakı dor sutunlan ve kesmeşeker buyuklugundekı kaıdelerle suslenen maket kentte, mum ışıgıyla guneş, toz ve bulutlar büe canlandınl mış Hatta yapılar arasında gerçek yosun büe buyumekte Maket kent geçtıgımız haftalardd Almanya'nın Arte kanabnda yayımlandı Modeller "Katlıam Zafer ve Tlıtku" ("Mord, Macht und Leıdenschaft") belgesehnın fonunu oluşrurdu Belgesel daha sonra Hollanda, Irlanda ve Polonya'da yayımlanacak Alman televızyonunun ıkmcı kanah ZDF ıse belgeseh yaz aylannda kısalülmuş olarak gosterecek Nasıl yapıldı? iskenderiye kentınden genye bugun pek bır şey kal madıgından Pfroınmer Latınce, Yunanca ve Arapça yazüı ve resımb kaynaklardan ve sıkkelerden yararlanarak tahmınler uretmeye çaİLşmıs Yollann tasarlanması belkı de en kolayıydı, ne de olsd 2000 yülık temeller vardı Metropolun sııngesı sayılan Iskendenye fenerı de çok fazla sorun yaratmamıştı Pfrommer'ın modelı araştırmacı Hermaıu Tierschm 100 yıl once çızmış olduğu resme dayanıyor Konık bıçımh fener kulesınm yukseldıgı kaıdenın çok sağlam olması gerektıgı kesın Mısır arşın hesabına gore fenenn yukseldıgı 140170mkadardı Ekıp ılk kez ılgınç Paneıon" yapısını da tasarlamış Strabon'a gore bu yapı üpka bır çam kozalagma benzıyordu Uzerınde orman tannsı Pan'ın tapınagı bulunan yapının tepesınde spıral bıçımınde kıvnlan bır yoldarı ulasılı yordu Pfrommer, 10 3 yy'a aıt salyangoz kabugu bıçımındekı yapının en az 50m yukseklıgınde oldugunu ve ıstınat duvannın da tuğlayla oruldugunu tahmın edıyor Fakat "Arsınoeıon" un durumu çok daha ılgmç Uzun yıllar once yerle bır olan tapınak ıkı yazar tarafından dnldülrms Her ıkı yazaı da demır saçh tann heykelınm mıknatıslı bır kubbe alündd havada salındıgından soz edıyorlar Pfrommer bunun once bır efsane oldugunu duşunmuştu Fakat Avrupa'nın en buyuk mıknaüs uretıcısı 'Vacuumschmelze" bu gızı çozdu Demır saçh heykelın, kdideye bağb bır halde tavana dogru havalanması gerekıyordu Bu şekılde sabıt bır balon mısab manyetık alanda havaldndbılırdı Fakat proje beklenıldıgı gıbı sonuçlanmddı 'Teon, sadece heykelın mesela pamuk veya karton gıbı hafif malzemelerden uretılmesı durumunda ışlemekte" dıyor Darmstadt Teknolojı Ensütusu'nden Markus Clemens. Bu tapınagın ıçındekı 700 000 belgelık kutuphanede bılgınler, hıperbol hesaplan ıçın kaynaklar bulabılıyorlardı Eratoshthenes burada dunyanın çevresını hesaplamıştı Ne var kı anük donemın araştırmacılan tarafından uretılen dahıyane formuller bıle cehalet ve batıl ınançlan yenememış ve bu bügılenn onemh bır kısmı geç antık donemde unutulup gıtmıştı Atalan Aüna'da demokrasıyı bıle kurmuş raojnen, iskenderiye hukumdarlan daha çok savaşlarla ayakta duruyordu Tahtta çıkanlar yakrn akrabd üışkılerıyle doğan ço cuklardı Çocuk cınayetlen hanedanlıgrn gundelık yaşamında yer edınrmşn Gosterışlı şenlıkler duzenleyen krallann carıyelerı kenhn en guzel saraylarında yaşıyordu Hukumdarlıktd yaşanan safahatı ozelhkle de saltanat kayığı "Thalamegos" yansıtmakta Ptomeldios IV IO 220 yılında yakldşık 115m uzunlugunda bır saltanat gemısı yaptınr Fakat gemı kullanılacak durumda degıldır Sııf gostenş ıçın yılda bır kez Nıl'e ındınlır ve ıplerle lOOOkm ılerdekı Asvan kentıne kadar çekılırdı *Mıchael Pfrommer "Konıgmnen vom Nü" Phılhp von Zabern yayınlar Nılgun Ozbaşaran Dede, Der Spıegel 32003 İskenderiye kentlndekl dlğer yapılar