Katalog

ttan çıkıyor rkezi \tiklfykisi, beyniıı ana bden biri olan hipo r. Hipotalannn, hor c adıgı dıııenler. Mi \ma gibi migren otalamuitan yı'/ı'/ı, yiden iinyaller bafBufutjmının nabır gihi atan agrılaıı Hipotalamtn. uçlu \iniri brynin en (li) lanndaki (dtırn) kıın içeren uıf buyiıı inpııulakl danıarlarının )i)iıuii %uıııutı o/ını/r bolyeyi' iinyullvr gundv 6» ctı ı/sf ların uı/ıc kan duınarlan rir. Uflıı iinir bııtıın bey ve tıgrıya dııyıırlı iinir litlıri goınulıı ni ntigfer gibi uırıın, dallı OİÛfturdtıtjıı nunit hir \i ıdtr. Mu iinir tnal NORMAL ken kışılerın eşığı daha yuksektır Şıddetlı ataklann sureklı olarak tedavı edılmesı ve tekrarlamaması ıçın onlem alrnması ağrı eşı gıru ddha yukseğe taşır Protein yoksa ağrı da yok i)Migrcn urct'ıcisi 4)Ağn ŞİŞMİŞ VE ILTİHAPLI 01 I / 1 v* fftpotalamm Sinirler faal duru ma ge(er geçıtıeı, oğrı reii'ptorlerini arun biliiiınltr ılarlur vv kan damarlarının da ba fazla flfineiine neden oturlar B Üçlü slnlr \ Bu arada bılım adamlan migren hasta ldrının beyınlerının dgrı sınyallerını bdskıldma konusunda doğal yeteneklerıru kaybedıp kaybetmedıgmı de araştırıyoı Bu konuda daha fazla bügı sahıbı olmak ıçın beynın 'penaqueductal' grı maddesı denılen bolumu uzerınde araştırmalar yapılıyor Kansas Unıvereıtesı Tıp Fakultesı'nden Dr.K.Michael Welch bu bolge ıle dgüı goruşlerını şoyle dıMigren kadınlarda daha fazla goruldule getırıyor 'Bu bolge, kışınrn ağrı karşısın ğu ıçın büım adamlan kadınlık hormonladakı tepkısını yok ederek, hayatta kalmdk n ile migren arasındaki blr ilişki olup ıçın mucadele vermesını sağlıyor Ornegm olmadığını araştuıyor Son yıllaıdd yapüan ınsan bır yerının kesıldığını bılmez ıse ağrı bır araştırmaya gore ostrojen duzeyındekı hıssetmez Ancak kesığı gordukten sonra ağ dusuş migren atakldrını tetıklıyor Ancak hornyı duyar mon takvıyesı tedavısı goren kadınlann da bu arada daha sık mıgrene yakalandığı sapVVelch ve meslektaşları migren sırasın tandı Bu bulgular adet donemlerını duzenda penaqueductal grı madde bolgesının okleyen hıpotalamusun aym zamanda mıgrensıjen ıle dolduğunu saptadı Bu fenomen de de onemlı bır rol oynadığıru gosterıyor beynm bu bolumunde demır bırıkmesını sağlayan kımyasal reaksıyonu tetıklıyor De Reyhan Oksay mır bırıkükçe beynın ağrıyı durdurma yeteTıme, 23 Aralık 2002 negı azalır Bu da her migren atağından sonra hastalann gıderek ağnya daha duyarlı hale gelmesırn açıklar Sorunun temelınde sınır hucrelennın gıderek daha duyarlı hale gelmesı yatıyorsa bunlan sakın leştırmenın yollarını bulmak fay Her şeyden once mıgrenlerm hıç başlamaması da sağlayabıhr Işte bır sonrakı ıçın ne gıbı onlemlerın alınması gerekıyor'' Migren hasmıgren atağını durdurmaya yone talannm bu konuda yapacağı pek çok şey var Oncehkle hk olardk gelıştırılen ılk migren tetıkleyıcüerı çukulata veya uoresan ışığı gıbı saptamak ılacının yaptığı da budur Sumatgerekıyor Bunlarda uzak durmak en pratık çozum Bazı rıptan' adı verılen ılaç serotonm hastalar yoga, medıtasyon gıbı ılaç ıçermeyen yontemdenılen norotransmıter gıbı davlerden fayda sağladıklannı belırtıyorlar Bu yontemier ranır Serotonının beymdeh çok ozelhkle strese bağh başağnlanndan yakmanlar ıçın sayıda gorevlerınden bın ağrı norolojı profesoru Troels Jensen bu konuda şunlan soyluyor CGRP migren konusunda en ügınç alanlardan bırıdır CGRP salgüandı ğı zaman damarlar genışler Pek çok migren hastası bu genışleme sonucu nabız gıbı atan ağrıyı hısseder Eğer CGRP'nın salgüanmasını onlersek dolaylı olarak ağrıyı baskılaya büırız Ancak bu ılacın damardan verılmesı pratık değü Bunun tablet olarak uretılmesı gerekıyor ' Migren hdstdlığının tedavısı ağrıyı kesmekle bıtmez Hastalık tedavı edılmez "ıse geleneksel tedavı şekülerı gıderek fayda sağlamaz Başka bır deyışle hastada bır tur dırenç gehşır Hangi önlemleri almalı? tau tytik ıfnkre * durumunu duzenlemektır Mıg ren soz konusu olduğunda ılaç duıa'dakı sınır uçlarının uyancı protein salgılamasına engel olur Sonuçta proteın olmayınca ağrı da olmaz Sumatrıptan ın başarısı "triptan" denılen yenı bır ılaç sınıfının doğmasına yol açtı pıya salarda bulunan adı Relpax Migren hastalarını buyuk olçude ra hatldtan trıptanlar atağın ılk evrelerınde alındığında daha fazla ya rar sağlıyor Ne var kı ılacın eüası geçıcı (ılaç şırketlerı etkısı daha uzun suren ılaçkr uzerınde çalısı yor) Ayrıca bu üaçlann kalp da mar hastalıklarını tetıklemek gıbı bır yan etkısı de soz konusu Kal dı kı bu ılaçları ınme ve kalp krızı rıskı taşıyan kışüerın kullanması sakıncalı Her şpye karşın tnptanlar mılyonlarcd migren hdstasının ya şamında buyuk değışıklıklere yol açtı ve araştırma alanlarını genışlettı Trıptanlann serotonm yollan ra etküemesının yara sıra durada kı sınır uçlarının salgıladığı prote ınlerden bırıru bloke ettığı keşfe düdı CGRP adı verılen bu proteıra hedef alan bıİGşımler halıha zırda Avrupa'da denenıyor Danımarka Aarhus Unıversıtesı'nden gözlertnim pkiflı çlzgUer < partak ifiltıkır ı il) sınırde son bulduğunu gordu Uçlu sınır ızden çeneden ve alnın yukarısından ge n duyusal sınyallen taşıyan sınır lıflerının uşturduğu karmaşık bır ağdır Migren sıranda bıkrn addrrüan uçlu sınırın beynı agrı nyallen bombardımanına tnttugunu keşfpt Uçlu sınır hakkındd bılınenler artıkça bu nrrın gerıüm ve kume başağnlannı da ıçe• prımer başağrüdrında daha fazla rol aldı n ı anlaşıldı Başağrısı turlerı uçlu sınırı neyın aüyete geçırdıgme ve sınrrın nasıl tepkı ^rdığıne bagiı oldrak değışıyor Migren sırasında pek çok şey aynı ana oluştuğu ıçın uçlu sırurı neyın harekete üçırdığını tespıl etrnek zordur Bazı büım iamları mıgrendpn hemen onrp beym çamda yayüan elcktı ıksel faalıyctlcrın etkılı ol uğunu duşunuyor Bunun sonucunda mıg• hastalannın beşte bırınde gorulen ve n iına aura dernlen ışık oyunları ortaya çıkaı azüarı ıse beym sapımn derınlıklennde migren ureten bır merkezın ulup oknadıgıru araştırıyor Migren atakları sırasında beynm hangı bolumlerının eüalendıgı bılınse dahı, bır bolumun ışlemı başlatan mı yoksa etküenen mı oldugu henuz saptanaımyor Kesın olan şu kı migren hastası dığer uısanlaı ın rahatlıkla tahammul ettıgı uyanla ra normalın uzerınde tepkı verıyor Beyın çok farklı uyarıcıldrdan stres hoımonlar ha va basıncının değışmesı yıyecek ıçecek uyku duzenınde degışıklık değışık uyaıüaı alır' dıye konuşan Johns 1 lopkms Uruversıtesı Tıp Fakultesı nden norolog Dr David Buchholz, Herkes ıçın tarkü bır tetıkleyıcı ve rmgıen mekaruzınasuu faalıyete geçıren farklı bır eşık vardır Uyancılar bu pşnjın ne kadaı uzerme çıkarsa migren agı ısı o kadaı şıddetlı seyreder dıyor Bu goruş doğruysa mıgrene yakalanma eğılımı taşıyan kışılerın uçlu sırurı tetıkleme eşığınm de duşuk olma sı gerekır Arada sırada genlım başagnsı çe yararh Son yıllarda en beklenmedık fayda, botox adı verılen hnşıklıldan onleyen ılaçtan almdı Şımdı bılım adamlan botox'u bu bağlamda mcelemeye aldı Yaşam şekhnde yapuan koklu değışıkkkler mıgrenı onlemeye kafı gelmeyebılır Bu gıbı durumlarda doktorlar yuksek tansıyon ıçın kullanılan betablokerlerden yardım sağlayabüır Bu ılaçlar damarlan daha da genışletmekle bırhkte, sınır hucrelermı rahatlatarak fayda sağlayabüır Benzerşehlde antıdepresanlar ve sara onle yıcı ılaçlar da, tedavı etmese de mıgrenı onleyebıhyor Şımdı bılım adamlan beynm bu çok duyarlı bolgelerme doğrudan erışrnenm yollannı anyor Yaşhhkbu bolgelerdekı duyarhhğı buyuk olçude azaltıyor Migren ataklannm ozelhkle 35 ıle 45 yaşlannda daha şıddetlı seyretbğını ve 45den sonra hatifledığını keşfeden doktorlar, yaşlı hğın bu merkezlerı nasıl ethledığını anlamaya çahşıyor Bu arada migren hastalan ve doktorlar, tedavı ve onlemler açısmdan deneme smama yontemiermden yararlanarak, hangı ılaç kombmasyonunun daha yararh olduğunu, hangı yaşam şeklınm mıgrenı dutdurduğunu zaman ıçınde keşfedecekler 826/9