Katalog

Kulagımız çöplük oldu Mehmet Ömür H er yaz Istanbul'la bırlıkte, tum turıstık bolgeler gurultuye teslım oluyor Ahmet Eriegun gurultu yuzunden Bodrum'dakı evmı satmayı duşunuyor Istanbulda, ozellıkle Bogaz hattı, Etıleı ya da laksrm'de, yuksek volumle muzık yapan mekânlarla ılgüı şıkâyetler ve tartışmalar qaze teleıı yaz boyu ışgal edıyor Kaç dB gurultu kontrol yonetmenhğıne gore ust sınırdır, veya saat kaçta ses kısılmalıdır, tartışmalan surup gıdıyor Olçumlerın yetersız yapüdıgı konusunda ügüüer ıtıraflarda bulunuyorlar Gurultuyu engelle mek ıçın yapılanların tuıızme zararı mı, faydası mı oldugu çeşıth goruşlerle dıle getırüıyor Eğlenenlerm ozgur bırdkıl masını savıınanlar çıkıyor Sonuçta ' eglence=gurultu' gıbı bır anlayıs uı taya çıkıyor Ben de bu yaz aşın gurultu yuzunden ışıtmesını kaybeden veya aşın çınlamayla başvuran azımsanmayacak kadar fazla hastayla karşüaşınca bu konuyla ılgüı yazmak ıstedım Gündüz taatlerlnde Beşlktaf, Meddlyeköy, Saraçhane, Sfrkecl, Yesllyurt gtblsemtlerde, neredeyseIstanbulunheryerlnde kulagımız tehlike nnınnda gürültü altyor. Akşam olunca bu gürültü bltmlyor, sadece kaynak değlştlriyor, Peki bu gürültüye karşı kulak ve psikolojik sağlımızı nasıl koruyabiliriz? Kulaktaki harabiyet Harabıyet başlıca sesm mekaruk etkılerırun dış, orta, ıç kulak dokularında yaptıklan etküerle oluyor Bunun dı şındd damarlarda daralmaldr, ıç kulak kımyasında bozuknalaı ıç kulakta beslenme bozukluguna ve ıyon zehır lenmesıne neden olmaktadır Bunlann sonucunda da ıç kulak hucrelerı nın tuy çubuklan kısalıyor veya kırdıyoı Salyangoza gelen diıa kanoluı ya pısı bozuluyor ve tuylu hucre ve sınır uçlarında azalma oluyor Kulağın bır de düın yozlaşmasıyld ügüı çopluk olma durumu vaı D] (dı cey)'lerın (sankı Tuıkçesı kıüldnüamazmış) ozellüde çabalanyla sureklı yanlış kullanüan, yarı Ingılızce yan Turkçe kelımeler, kotu vurgulamalı cumle ve kelımeler de kulagımıza ış kence edıyor Kulağa kesinlikle zararlı Gurultu, kulaktd kalıcı veya geçıcı ışıtme kaybı ve rahatsız edıcı geçıcı veya kalıcı çınlama oluşturur Bu artık he pımızın büdığı bır gerçek Yıllardır bılınen bu gerçek nederayle Çevre Genel Mudurlugu'nun 1983 yılında yayınladığı 1 'Gurultu Kontrol Yonetmehgı var Ne kadar uygulandıgı tartışmalı ama gece kuluplerının gırışınde 'Yuksek 3es nede nıylc kulagıruzm zarar gorecegı'ne daır bır levhayı 'KDV fıyatlara dahüdıı' levhasının yarunda genelhkle gorebılıyoruz 1 Gurultu kulagımıza zarar verıyor Hem de çok yaygın bır şeküde 1 Gurultuye bağlı kulak sorunu yaşayanların sayısı müyonlarla sayılıyor Çunku gurultu sadece dıskotekte degıl l'abrıkdlarda dokuma tezgahlarında çalışan ınsanlar yıllarca gurultuye maruz kalıyorlar Nasıl önleyelim? OncelıkJe eğıünüe, gurultu uretımını azdltarak sorunun temelrne ınmek gerekır Gurultu kaynaklannda onlemler almarak gurulrunun çevreye yayılması onlenmeh Bına ızolasyonları ıyı yapümalı Buna rac]men qur ulru lu ortamdd, ozellıkle de endustrıyel gurultu ortamında bulunma zorunlu lugu varsa, ışıtme koruyucularından yaıarldrulmalı Işıtme koruyucuları kulak tıkan ve kulak maskesı vpya kulakhk taızı ko ruyuculardır Yerıne ıyı oturtulmuş tıkdçiar sesı 15 20 dB azaltdbıhr Hem tıkaç, hem kulaklık beraber kuUanılırsa tek tek kullanümalanna gore 10 dB daha fazla koruma sağlarlar bu nedenle çok yuksek gurultulu oı lanüar da bırlıkte kullanümdldrı gerekır Sonuç olarak gurultu çpvre krrlüıgı yaratan nedenler arasmda kulağımızı ve genel sağngımızı hedef almış cıd dı bır sorundur Kulak dışında kalp mıde gıbı organlanmızda pıoblemler ve psikolojik soıunlar yaratmaktadır Her gece gurultu nedenıyle uykusu bozulan bır kışı brr sure sonra gunduzlerı yorgun ve sınırlı olduğunu fark edecekür Kulak nasıl etkileniyor? Pekı kulak nasü etkileniyor Bu etkılenme her ırktan her ydşlan ve her cınsıyetten ınsanda oşıt derecede olabılı yor Büındıgı gıbı ses bu enerpdır Volumu ve unısı olan fizıkı bu olaydır Dış, orta ve ıç kulak bu mekanık ses dalgasını alır ve sınırsel ıletım enerjısıne donuşturur Muzık konuşma aglama veya gurultu bıçımlerınde alınan ses bu değısunler sonucunda beyrun kendıne ozgu kod çozme sıstemıyle tekrar beyuıde aynı şeküde algüarur Burada küıt organ salyangoz şeklındekı ıç kukkta yer alan koklea' denen bolumdur Koklea mekaruk ener]iyı kendı şıfrelemesıyle elektrık enerjı sıne donuşturur Burıu nasü yaptığını henuz bdmıyoruz Zaten ıç kulak fizyolojısının büınen kısmı aysbergın gorunen kısmı kadardır Bunun en onemlı nedenı de, ınsarüarda deney yapılamaması ve kokleanın belırlı sayıda hucre ıçeren çok narm bır organ olması Kokleada doguşta bulunan 1200 tuylu hucre hayat bo yu aynı sayıda kalıyor ve herhangı bır nedenle olurlerse yerlerıııe yenüerı gelmıyor Bu nedenle de bu 1200 hucremıze gozumuz gıbı bakmamız gerekıyor Yoksa hepımız Beethoven gıbı genç yaşta ışıtmemızı kaybedebüınz Iç kulagımızdakı bu hassas hucre ve sınır uçlarının tahammul edebıleceklerı enerjı mıktan kışıden kışıye degış mekle bırlıkte bekrndu Bu mıktarın artması hucrelerde ve sınır uçlannda once harabıyet daha sonra da olum geürır Harabıyet kendını çınlama ve geçıcı ışıtme kaybı şeklmde gosteruken, hucre olumu ıse kalıcı ışıtme kaybı ve kalıcı çın lama şeklınde belırtı veru 9 dalmak veya basınç ayarsız yuksek ralamlara çıkrnak da kulagımızı kaybetmemıze veya kısnıen anzalandırmamıza ne den olabılır Bu genel bügüeıden sonra kulagımızın neden çopluk olduguna bakalırn Gunduz saatlermde Beşıktaş, Mecıdıyekoy Saraçhane Sırkecı Yeşüyurt gıbı semtlerde yapüan gu rultu olçumlerı 70100 dB cıvannda degerleı verıyor Yanı gunduz Istanbul'un neresınde olursak olalım kuldgımız tühlı ke sınırında gurultu alıyoı Bunun başlıca nedenlerı trafık, trafıkte doldşan ekzozu patlak araçlar çalınan kornalar, motor sesleıı bağınp çagırmalar Akşam olunca bu guıultu bıtmıyor, sadece kaynak degıştvnyor Eglence kaynaklı gurultu kulağımızı ele geçrrıyor Dugun salonu dıskotek, maçlar (futbol maçında basketbol maçına gore ddha fazla gurultu oluyor, GalatasarayFenerbahçe maçında BeşıktaşFenerbahçe maçına oranla daha fazla gurultu çıkıyor1), muzıklı restoıanlar evde kulakukla muzü< dınleme (walkman vb) kulağımıza çop atmaya devam edıyor Yapüan olçumlerde 70 100 dB gıbı tehüke sırurını zaman zaman aşan sesler burüar1 Kuzey Amerüca'da ınsanlann % 10u akustık travma yapabüecek gurultuye maruz kalıyorlar Pekı bu gurultu ıç ku lak harabıyetıne nasü neden oluyor9 Yatak odasında Yatak odalarırruzda normal olarak ses sevıyesı 30 dB cıvarında olmalıdır, ama gece 24 OO'te motorsıkletıru çalıstı ran komşunuzun oglu 00 30'da Kuruçeşme'den ruzgârla gelen yuksek volumlu muzrk 01 00'de kapısmı çarpan bu baş ka kışı, 02 00'de eşıyle kavga eden bu bayan sağlıklı uykunuzu bozmuş ve ertesı gun boyunca sızı huzursuz etmış de mektrr Çunku kulağınız 24 saat çalışan brr bekçıdıı Uykuda büe ışıtmeye devam eder Alışüc olmadıgımız bır ses duydu ğumuzdd bızı uyandırarak korumaya çalışır Ancak gurultu nedenıyle ışıtmemızı kaybedersek bu durum bır daha duzel mez Onumuzdekı yülaıda bu konuya gosterüen duyarlılık artacak mı yoksa sagırlaı dıyalogu devam mı edecek, me rak edıyorum Umarım bu arada sagır olmayız Ve onlenebüecek bır durum olan gurultuye baglı ışıtme kayıplan nedenıyle bınlerce ınsan çaresız durumdd kalmaz Kulak hep tehlike sınırında Bızı hayata bağlayan karanlıkta gozumuz gormedıgınde bekçüığrmızı yapıp hayatumzı koruyan bu çok kıymetlı orgammızı kaybetmernemız ıçın alacagımız onlemler belırlıdır Hucre harabıyet VP olumu sadece aşın ses enerjısınden olmaz Iç kulağd zehırh etkı gosteren ıldçlaı, denızde derıne 810/6