Katalog

tutuyor lar, yaşamın nasıl başladığı u soğukta, yüksek basınç kroskopik canlılar, biyoloji bılım dergısınde yazdığı makalede bu orarun dunyanm hıçbır yerınde gorulmedığıne dıkkat çektı Bu durumda Lıdy Kaplıcalan rurı dunyanın ılk zamanlarındakı canhlara ıuşkın çok zengın bır verı kaynağı oluşturduğu üerı surulu yor Sıcak seven canlüann dunyanuı ılk zamanlaruıdakı canlüarı temsü etmesı gıbı soğuk seven canlılar da dunya dışında yaşaması muhtemel canlı turlerme ışık tutuyor VVashıngton Unıversıtesı nden mıkrobıyal ekolog Jody Dezning, dunyanın dışındakı gezegenlerdekı olası ydşam şetallen hakkında yorum yapabılmek ıçm dunyadakı soğuk sever canlüarı daha ıyı tanımak gerektıgını ışaret edıyor Uzmanlık alanı donmuş slenenler: 100 m. denızlerdekı mıkroplar kayalann üzerlnde olan Demıng donmuş şarlar denızlerde yaşayan mıkroplann sıcaklıklannın donma noktasının bıraz altı ıle 35 derece arasmda değışebüeceğını soyluyor Demıng e gore soguga ve yuksek basıııca uyum yeteneğı bır şeküde bırbırıyle üışkılı Bu Europa'da yaşam bulma umudu taşıyan bılım adamları ıçın sevındıncı bır haber Europa run yuzeyını dolayü oldrak ınceleyen Demıng uydudakı donmuş denızlerın dunya dakı denızlerdekı kadar tuzlu olduğunu ıdııa edıyor Bu durumda Europa uzerınde yaşama sı muhtemel olan mıkroplaı Demırıg ın buldu ğu mıkroplarla buyuk benzerhk taşıyabüır Butun bunlara karşın bılım adamları yenı surprızlere hazırlıklı Bugune dek buzullann ıçınde maden ocaklarının derınlıklerınde kavurucu sıcaklarda, dondurucu soguklarda, ezıcı basınç altında oldurucu zehırh ortamlar. da canlı ızıne rastlandı Ve butun bunlar geze genın yalnızca çok kuçuk bır kısmında bulundu Bugune dek bulunan ekstremofüler bıyolo jıde koklu değışıkhkleıe yol açtı, bundan sonra ne tur canlıların bulunaragı ve bunların da yer leşık bılımı nasıl etküeyecegı merak konusu Reyhan Oksay Tıme, 5 Agustos 2002 ıyar damı Y ale Unıversıtesı Felsefe Bolumu'nden Nick BoBtrom Matrıx fümının se naı ıstının gerçeğe hepunızden daha yakın olduğunu duşunuyor Saygın bılım dergısı Mınd' da yeı alan makalesınde yaşamın bır bılgısayar programı ola büeceğı olasüıgını gundeme getıren Bostrom, bu programın ınsansonrası dıye nıtelendırebüecegı mız bır uygarlık taranndan gelıştn ılmış olabüece ğını üerı suruyor Bu muhakeme basıt bır onerme üe buşlıyor Zamanın üerı bır noktasında uygarlık büıncı taklıt edebüen son deıece guçlu bügısayarlar yaıatmayı başarmışür Bu onermenın dogru olduğunu kabul edersek devamı kendüığınden gelır Bu konuya sagduyu ve mantıkla yaklaşüdığı zaman ortaya net bır tablo çıkar Teknolojık açıdan büıncın taklıt edüebümesı durumundd gelecek şu uç olasüıktan bırıyle sonuçlanabüır Birinci olasılık bır çeşıt yok edıcınm guçlu ve olumcul bır teknolojı veya doğal bu felaket yaşamı tumuyle ortadan kaldırmasıdır Boyle bır olasüık ınsanlan rahaüatabürr çunku şu anda yaşamakta oldugunuz gerçek yaşamdır tkinci olasüık da rahatlaücı bır senaryodur Geleğın ın sanlaıı sımulasyon yaidtmaya hevesh değüdır Bu tur oyunlarla zaman kaybetmeye tenezzul etmezler Belkı de sumulasyon kaışıtı yasalarla donatümışldrdır Ancak bu tur bır senaryo ınsanın dogası soz konusu oldugunda pek de gerçekçı gorunmuyor Son senaryo bunların ıçınde gerçekleşme olasılıgı en yuksek olanı tnsanlar bır gun büuıcı sunule edebüecekler ve ıçınde yasanabüecek sunule edümış evrenler yaratabüecekler Eğer bu dogruysa boyle bır sımulasyonun hâlıhazırda yaratümış olma ola sıgı çok yuksek ve sız bu sımulasyonun ıçınde yaşıyor olabüırsınız Bolstrom a gore büuıcı taklıt eden bügısayarlar çok uzagı mızda degü Carnegıe Mellon Umversıtesı'nden robot bılımcı Hans Moravec aklı taklıt eden uygun bır programın sanıyede 10" ışlem yapması gerektığını soyluyor Bu da bugunku bügısayarlann (bugunun en hızh bügısayarı sanıyede 10 l 2 ışlem yapıyor) pek uzaguıda degü Boylece dogıu yolda olduğumuz arüaşüıyor Matrix'in hayal ürünü olmama olasılığından yola çıkan bazı düşünürler, insanlann büyük bir bilgisayar simülasyonunun içinde yaşıyor olabileceğini ileri sürüyor. Büyük düşünmek Bostıom un beluttıgı gıbı Ray Kuızweil ve Eric Drexler gıbı buyuk duşunurlerın de ıddıa ettıgı gıbı varolan bügısayar kaynakları henuz tum kapasıteyle çakştırılmıyor Bugunun nonoteknolojısı kesme şeker buyuklugunde brr sıstemın sanıyede 10'' ıslem yapmasuu saglıyor Irıce bır gezegen buyuklugundekı bügısayar ıse sanıyede 1042 ışlem yapabüır Boyle bır sısterru bu yuzyüın sonunda ınşa edebüuız Sonuçta eümızdekı teknolojı aklı taklıt eden bır sıstemın kurulabüeceğmı ışaret edıyor Büuıcı sunule etmeye yetecek bılgı bırüamın devreye gırmesı durumunda, bu büıncın etküeşım ıçuıe gırebüecegı ortamı ya ratmak büun adamları ıçuı çocuk oyuncağuıdan farksız olacak An Buz sevenl AAtarktlk gOflerde bOyüyüp gellflHer cak bu arada en kuçuk ayrıntısına kadar tum bır Evren'ı yaratmak gereksu olabüır Yaratüdn evrerun, uısanlaruı duzensızlıklerı fark edemeyecekle rı bu duzeyde tutulması yeterlıdıı (Matrıx'tekı arada sırada ortaya çıkan karışıklıkları hatırlayın1) Omeguı tum mıkroskopık detaylaruı, uzak gok cısırnlennın butunuyle yaratüması gereksızdır ta kı bu"uun akbna bunlara bakmak gekrıceye kadar Bu durumda yaratıcılar gereldı ayruıtüan gerektı ğı olçude tamamlarlar Goruldugu gıbı bu goruş oldukça ınandı rıcı Ancak bu gozlemcuuıı bunlaruı nasü qorundugunu veya davrandıgını arüaması mumkun de gü Mıkroskopta atomlaıı ve eleküoıüarı ınceleyen bır kışı bazı tuhaflıklan herhalde boyledır" dıye yorumlayabüu Eğer kuantum mekanıgı üe ılgılenıyorsanız alarm zülerı çal maya başlamıs demektır Bu durumda ne yapüabüu"9 Bostrom a gore panığe kapümadan normal davnanmak gerek Bu duı umda aklı zorlayıcı çabalara gu"merun anlamsız olduğunu üerı suren Bostrom, ' Bunun ıçın yaşamıru degıstırmeye kalkmak delüıktır" dı yor Vırguııa, Faırfax'takı George Mason Unıversıtesı'nden eko nomıst Robin Hanson aynı fıkude degü Hanson'a gore kışı yasamını radıkal bu şeküde degıştırmelı Eğer yaşamınız bır bılgısa yar sımulasyonu ıse süırunemek ıçm (delete edümemek ıçuı) eh ruzden ne gelıyorsa yapmausuuz Once sunulasyonun amacuıı de şıfre etmehsınız Eger bu bır eğlence ıse eğlencerun bu paı çası olmaya gayret etmelısuuz Bunun ne anlama geldığı kulturden kulrure değışır Bu durumda kendınızı garantıye almak ıçuı aynı anda komık ofkelı, seksı, albenüı, huzunlu ve cesur olmak zorundası nız" Eğer sunulasyon yaratıcuun kendısmuı de rol aldığı bır oyunsa buyuk bır olasüıkla zengm ve guçlunun yarunda yeı alacaktu Oyleyse oyunu kuraluıa gore oynayıp zengın unlu ve guçlu olmalısınız Ancak yaratıcı, sunulasyonda T^nrı'yı oynamak ıstıyorsa, cezalandınlmaktan kurtulmak ıçuı ıyı msanı oynamakta yarar vardır Ve en önemlisi: Eğer bır sımulasyonda yer aldığınızı duşunuyorsanız bundan kımseye soz etmeyuı Hanson bu konuda şu tavsıde bulunuyor 'Eğer herkes sunulasyon ıçınde yer aldığını büıyorsa her şey bır tıyatro sahnesmde geçıyor gıbıdu Yaratıcı her an flşı çekebuır Kunseye durumunuzun farkında olduğunuzu soylemeyın ya da bu konuda bırkaç yakm arkadaşınızdan başka kunseyle konuşmayın Yaşam olarak değerlendırdığuuz şeyde tek bır amacınız kaüyor O da kaçmaktır Bostrom Hanson'uı oğudunun faydasız olduğunu duşunuyor, çunku dunyanın ne ıçuı varolduğunu kımse büemez Nıck Bostrom'un makalesuıe şu sıteden ulaşüabüır wwwsunulatıonargument com/1 Reyhan Ohay 805/9