Katalog

Politik Bilim Aykut Goker Yine üniversitesanayi işbirliği (1) Cumhurıyet Bılım Teknık'ın 9 Mart, 23 Mart, 6 Nısan ve 20 Nısan 2002 gunlu sayılannda unıversıtesanayı ışbırlığı[USl]nın geleceğımız açısından onemıne değınmıştım Yıne aynı konuya donmek, hıç olmazsa, 199O'lı yıllardan gunumuze, bu ışbırlığını gelış tırmek ıçın neler onenldı, buna karşılık ne yapıldı, sızlerle bırlıkte gozden geçırmek ıstıyorum Bılım ve teknoloıı polıtıkalan alanında, ulkemızde pek çok goruş ortaya kondu, ama, bu goruşlerın hayata geçıp geçmedığını, doğrusu, bunları ortaya koyarkenkı heyecan ya da kararlılıkla ızlemıyoruz 0 kadar kı, sorunun çozumu yolunda atılmış adımlan bıle bazen gozden kaçrabılıyoruz, ya da, sorun şu ya da bu olçude devam edıyorsa, eskıden ne onenldığıne ve arada ne olduğuna bakmaksızın yenıden çozum onerılen uretebılıyoruz USİ sorunu da bıraz boyle olmaya başladı Onun ıçın, gelın, ulke mızde USl'nın gelıştırılmesı konusunda, 199O'lı yıllardan bu yana neler onerıldı, onemlı gorduklerımızı once hatırlamaya çalışalım • İTU'nun duzenleyıalığınde, 45 Kasım 1994'te, İTU Ayaza ğa Kampusu'nde toplanan, Turkıye Unıversıte Sanayı Işbırlığı Bırın a Şurası sonuç belgelen arasında yer alan "Unıversıte Sanayı Işbırlığının Gelıştırılmesı, Stratejı Tasartmı ve Uygulama Modelı" konulu rapor, ozellıkle hatırlanmaya değer Bu rapor, İTU tarafından, Şura sonrasında yayımlanan kıtapta yer aldı, TUBİTAK tarafından ayrı basımı yapıldı ve bu ayrı basım huku met yetkılılerı ve ust duzey burokratlar da ıçınde olmak uzere, konuyla ılgılı, 1000'ı aşkın kışı ya da kuruma gonde rıldı Rapora TUBİTAK web sayfasından ulaşmak mumkun • Yuksek Plânlama Kurulu'nca VII Beş Yıllık Plân Donemınde Oncelıkle Ele Alınması Ongorulen Temel Yapısal Değışım Projelerı Kapsamındakı Bılım ve Teknolojide Atılım Projesı Çalışma Komıtesı Raporu (24 Şubat 1995) bu ko nudakı onemlı belgelerden bır başkası Bu raporda, sozunu ettığım Şura Rapo ru'na atfen, "Unıversıte sanayı ışbırlığının desteklenmesıne ve kurumsallaştı rılmasına ıltşkın polıtıkalar" başlıklı genış bır bolum yer aldı 'Bılım ve Teknoiojide Atılım Pro/esı", VII Beş Yıllık Plan'ın ve buna bağlı yıl lık programların bır alt başlığını oluşturdu Bu pro/e raporunun TU BİTAK tarafından yapılan ayrı basımı, yıne, hukumet yetkılılerı ve ust duzey burokratlar da ıçınde olmak uzere, konuyla ılgılı, 2000'ı aş kın kışı ya da kuruma gondenldı Bu rapora da TUBİTAK web sayfasından ulaşmak mumkun • VIII Beş Yıllık Kalkınma Planı Bılım ve Teknolo/ı Ozel Ihtısas Komısyonu Raporu'nda [2000] unıversıte sanayı ışbırlığını destekle yecek pek çok somut onerı yer aldı, bu onerıler VIII Beş Yıllık Kalkınma Plânı'na yansıdı Ozel Ihtısas Komısyonu Raporu'na DPT web sayfasından ulaşmak mumkun • Bılım ve Teknoloji Yuksek Kurulu'nun 3 Şubat 1993 gunlu toplantısıyla başlayıp gunumuze kadar gelen çalışma donemınde yapılan toplantılarında, yukarıda ışaret edılen çalışmalarda ortaya konan onerılen hayata geçırmeye ya da desteklemeye yonelık karar lar alındı BTYK'nın butun kararlarına TUBİTAK web sayfasından ulaşılabılıyor • Aynı yıllarda, başka pek çok kurum sorunu ınceledı, çozum ıçın onerılennı dıle getırdı Bunlardan, yalnızca bınnı zıkretmekle yetıneceğım 'Ankara Unıversıtesı Fen Bılımlerı Enstıtusu, Geleneksel Bahar Panelı IV 'Bılımsel Araştırmada Unıversıte Sanayı Işbırlığı', 20 Nısan 2000 Ankara " Bu panelde yapılan sunuşlar Ankara Unı versılesı tarafından yayımlandı Sıraladığım bu şura, komısyon ya da panel raporlarında ne ler onerıldığını ya da konu ıle ılgılı BTYK kararlarını bır koşe yazısının sınırları ıçınde butunuyle aktarmam mumkun değıl, ama sızler, belırttığım adreslerden hepsıne kolayca ulaşabılırsınız Onun ıçın, onerılenlerı ve alınan kararları sızın ıncelemenıze bırakarak, burada ben, daha çok, bugune kadar neler yapıldığını ozetledıkten sonra, yapılanlardan ne sonuç almdığını, tam bır başarı elde edılememışse nedenlerını ırdelemeye çalışacağım Ikı hafta sonrakı konumuz bu http //www freecfm com/i/ınovasyon/ Otistik çocuklara yeni bir eğitim Otistik çocuklar, diğer insanların nasıl düşündüklerini anlamaya yönelik 'programlanabilir' ve boylece, diğerleriyle daha doğal etkileşim sağlayabilirler. R Son 10 yıl içinde üniversitesanayi işbirliğinde neler yapıldı? Otlzml Yenmek us araştırmacı Boris Galitsky taraün Otistik blr focuk, Mlke'ın jane'e rol yapttğını naul öğrenlr? dan gelıştrrüen yontem otızme sahıp bır çok ınsdnın davranışsal kuramları anknid Othtlk Çocuk İ l Othtlk Çocuk yeteneklerını one çıkarıyor Galitsky yontemle 10 SoıU otistik çoruğun normdl hayata kavuştugunu one Mlke nesnenln gerfek Slmgtsel olmadığmı biltyor Mlkt, buıuyoı Cambndge Unıversıtesı Otızm Araştir bllmck (Mlke ger fane In bu neutenm çek değll) bllmek ma Merkezı Başkonı Simon Baıon Cohen otıs gtrftk olmadığına (Mlke inanmamak Inandığını da blllyor, tık çocuklann dış dunyayla üetışım kurmak ıçın (jant gerçek) ı«y ama Mlke )anc e bunun kendı davraru^dl kurallarını yarattığma ılışkın ka blr aerfek oldugunu gtrçek) nıtlaı oldugunu VP bu nedenle de yonterrun man tıUı oldugunu belırüyor Dığer yandan yontem Galitsky bunun karmaşık gorundugunu kabul etık olarak yanlış go7ukebıkr çunku bu ınsanlan dogal edıyor ancak bunun otistik çocuklar ıçm bu soı un yarat olmayan şekıkk. davranmaya yonehk egıtıyorsunuz ' madıgına ınaruyor Yontem belırlı kurallan farkü degış Otistik ınsanlar dığerlerının davranışlannı anlakenlerle yınelemeyı ıçprıyor Galitsky e^ıtım oncesı ve maktd zorluk çeker Galitsky Ornegın rol yapmanın' sonrası donemde çocukların davranışlan tanıma yete ne oldugunu bılmıyorlar dıyor Ote yandan bunlan anneklerını ıçeren çalışmalarını yayımladı Bılım adamı lamakta uzrnan hale gelebüırler Rus arastırmaanın çocukların bu durumları tdiudıklaıını ve otistik olmayan yontemı bu yeteneğı açığa çıkarmayı amaçhyor Mosçocuklarla ıleüşım kurmak ıçın genelleştırdıklerını belıı kovadakı Sunny World Okulundakı çocuklarla çalışan ledı Galitsky Otistik çocuklara rol yapmanın kuralları Gabtsky otıstıklerın bıldıklen ıstemek ve bümek gını oğretırsenız bıraz da olsa bunu gerçekleştırmeye bı durumlarla başladı Gabtsky daha sonra bunları ço başlıyorlar Araştırmacı egıtımlerı çocuklara tekor teker cuklann kavrayamayacakları karmaşık davranıslar geverıyor çunku otıstıklerın yetenpklen bırbırınden farklı lısürmek ıçın kullandı olabılır Çocuklardan ba?üan sozlu eğıtımlere yarut ve Ornegın Rus araştırmacı otızm sahıbı Peter'a nrken bazılarıysa yazüı egıtımlerı tercıh edıyor Jane m bır şeyler bıldığmı soyler Bu bılmek Jane New Scıenhst 20 Temmuz tarıhlı sayu>ına gore bır şeyler olarak aktanlır Bu manüksal bırımler bırleGalitsky çocukların yenı ve bılmedıklerı davranışlarld şık kuıallar halınde gelıştınlerek bılgılendırmek aldat karşılaştıkça kendı yontemlennı gelıştırmelerını umu mak anlatmak affetmek ve rol yapmak gıbı daha kar yor maşık ıfadeler elde edüır (bak Grafîk) t YAŞLILIK VE KOK HUCRELERI Ne kadar uzun yaşayacağımızı ne belirliyor? Omrümüz, kök hücrelerimizin dayanıklılığına bağlı olabilir. entucky Unıversıtesı nden bır ekıp, en uzun yaşayan ture aıt farelerın kemık ılıklerındekı kok hucrelerı nın ozellıkle DNA onanmında çok ıyı olduklarını saptadı Ehbın hderı Gary Van Zant Bu çok yenı bır bulgudur Ayrıca çok tartişmalı oldugunu da eklemelıyım ' Kemık ılığınde veya başka yerlerde bulunan kok hucrelerı karacığerden bagışıklık sıstemıne kadar bırçok dokunun yenı hucrelerının kaynaklandır Bulgu kok hücrelerimizin ıçındekı çok onemlı olan ozun bıtmesı ve or ^ ^ ^ ^ ganldrımızı genç tutacak hucre devrını artık başaramadıgımu ıçın yajjlandı HpL ^ d | 9™ 121 savunan teorıyı de desteklıyor Bu saptamayı baz alan bırçok araştır HF ^ ^ macı kok hucrelerını DNA daoluşacakhasarlarakarşıkoyacakşekıldefark " ^ ^ lılaştırarak veya başka bır hucreyle değıştırerek omrun uzatilıp uzatılamayacağını araştmyor Van Zant Kok hucrelerını daha dayanıklı hale getırerek farelerın omrunu uzatabılmeyı umuyoruz dıyor Araştırmarılar farklı fare turlerının kemık ılıklerındekı kok hucrelerını alarak bu hucıelerı DNAda oluşan bozulmalara karşı dayanıklılıklarıru test etti Ekıp farenın genetık ya pısında bu ozellıkle bağlantüı bolgeyı buldu Bunu şaşırtan benzerlık ola rak nıteleyen araştırmacüar buna benzer bırkaç bolgenın daha onceden uzun omurlulukle üışkılendırıldığını saptadı Ancak araştırmacüar bu bolge lenn bırınde kromozom 11 ıçıne yerleşmış yaşlanmayla ügüı olduklarıru duşunduklerı ve bu benzerlığı açüdayan bır gen saptadı Hartmut Geiget Bu genın DNA onarımını gerçekleştırmış olabüecegını gosteren ıyı kanıtla rımız var dıyor Geıger ve Van Zant uzun omurle kok hucrelerının dayanıklüıgı arasındakı benzer bır korelasyo nun rnemelüeıde de bulunabüeceğıru belırtıyor Butun hucrelerın radyasyondan serbest radıkallere kadaı bırçok etkenın saldrrısı altındakı DNAları onaıan bır mekanızmalan vardır Ydşldnmanın genetık mutasyonlann zamanla yığıknaldn ve mekanızmalan etkılemelen sonucunda gerçekleştığı bdınıyordu ancak temelınde kok hucıelerın dekı DNA bozıılmasının olduğu fıkn çok yenı Teksas Unıversıtesı nden Jan Vijg, Araştirmacuar ük ke? kok hucrelerının dayanıklılığını kontrol eden bolgelerle yaşlanmayla ılgılı olduğu bolgeler arasında doğrudan bır bağ kur du dedı Vıjg bunun kesın bır bağ değıl sadece bır korelasyon olduğuna dıkkat çektı K 803/6