Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Aşk hırsa karşı Bilim tutkulu insanlann işidir, öyle olmalıdır. Sanat dı. Edebıyat da. Felsefe de. Bir ateş yanmalı ınsanın içinde, bilimle yaşayacaksa. Kafasında sorular, sorular, verilmiş yanıtlar, yanıtlara getirilen eleştirilerle. Yüreğinde arayan, soruşturan aranan bir ateşle. Aranan diyorum, araştıran, bir anlamda aranandır. Bir belâyla, belâlarla karşı karşıyadır. Bilinmezlikle dolu bir alana, terra ıncognata'ya atmıştır adımını. Tehlikeli'dir: Kepaze olabilir, bilim topluluğunda, sürülebilir. Yiğittir. Önce, mızmız olmadığı için. Bilinenler içinde guvenliği seçebilir, küçük kuçuk sorunların, deney düzenlemelerinin, bilgisayar çıktı çözümlemeleri'nin, ufak tefek ispatlann içinde, yaşayıp gidebilirdi. (Sevgili bilim insanlannı, kendini ufak ayrıntılara adamış bilim işçilerini sakın ola ki küçümsediğim sanılmasın! Tevfik Fikret'in bir dizesinı onlar için soyleyebilirim: "Bilim, gayyur (gayretli!) insanların omuzunda yükselir" • Bu, ufak tornhtan için Fikret'ten de özur dilemeliyim!) Bilim, aklıyla savaşabllen, yiğit insanlar ister. (Beni izleyen okur, aklın yedi anlamını da kastettiğimi anlamıştır!) . . . . . . . , . . Senin kafan çalışıyor, AŞK, Dllim aşkl, haklmühendis ol! Insanlara Menopoz döneminde hormon tedavisine son Menopoz döneminde eksilen hormonları tamamlamak üzere östrojen ve progesteron hormon karışımmın meme kanseri, felç, kalp krizi ve toplardamarda pıhtı oluşma riskini artırdığı ortaya çıktı eçtığımız gunlerde basında yer alan bir haber menopoz donemındekı kadınların kafasını ıyıce karıştırdı Haber, ABD'de menopoz döneminde eksılen hormonları tamamlamak uzere verılen ostrojen ve progesteron hormonlarının etkılerını araştırmak uzere surduıulen bu çalışmanın, hormon kaıışımının meme kanseri, felç kalp krızı ve toplardamarda pıhtı oluşması rıskını artırdığının ortaya çıkması uzerıne yanda kesüdıgını bıldırıyordu G kesın bir şey soyleyemıyor Korkulu ruya gormektense menopozun sıkıntılanna tahammul etmeyı tercıh ederım" WHI çalışması, bugun ABD'de en yaygın olarak kullanılan, Wyeth ılaç şırketı tarafından ureülen ostrojen ve progesteron karışımı "Prempıo" adlı ılaç uzerınde surduruldu Teknik olarak VVHI'ın bulguları dığer ılaçlan kapsamıyor Bazı doktorlar daha duşuk dozlu ılaçların, ostıojen progesteron bantlaımın ve kremlenn Prempro'nun neden olduğu rısklerı yaratmayabıleceğını ılerı suruyor Ancak bu da daha kanıtlanmış değıl Hatta bıtkderden elde edılen dogal hormonlann bde rıskh olup olmadığı bıhnmıyor Bu bağlamda Kuzey Ameııka Menopoz Birlığı başkanı Dr Wulf Utian, laboratuvar sonuçlarmdan elde edı len bılgılere gore doğal hormonknn goğuste doku kalınlaşmdsma neden olduğuna, dolayısıyla kanser rıskını artırdığma dıkkat çekıyor kat aşkl, Sanata, Sanin yaşamini devinaen, , dÜdaha yordımı seviyorsan, fünceye, varUğa, indaha , ne i$tersen £ ™ S ^ onu olurum ( , Peki, olayım anne! Sen ben! Maksat vatana hizmet ohun lunu n tut yaratıa, daha sorgulayıa, daha kılacak değerlere yönelmiş, .v. x . . , eleştirel, daha zengin T0?lZ £ £ dum. vazifemi yapıp, Profesör . niZ/ okudum de oldum °s Sen gon. öğretme Bu sonuçlann açıklanmasınm hemen ardından kadın hastalıkları uzmanları medyada bu ılaçların kullarumı ıle ılgılı bırbırı ıle çelışen yorumlarda bulundu lar Butun bunlaı menopoz sıkıntılannı gıdermek ıçın hormon kanşımı kullanan kadınlann tedavıyı bırakıp bırakmama konusunda tam bir ıkılem yaşamalarma yol açıyor, bilim .. *. yığıtmın yüreğinde yanan aşktir. , Boğazi. Çİ'nde hoca ol dediniz "Fransa'da oku" dedi Mucize ilaç değil ABD hükumetı tarafından desteklenen Kadın Sağlığı tnısıyatıfı'nın (WHI) yuruttuğu çalışma, ılk kez ostrojen ve progesteron hormonlarının karışımının yaşlanmayı duıduıan mucize bir ılaç olmadığını ortaya koyuyordu Kaldı kı ınsan sağlığı ıle ılgılı dığer butun onemlı duyurularda olduğu gıbı bu habere de ıhtıyatla yakldşnidk gerekıyor Oncelıkle VVHTnın çalışmasının, hormon karışımmın kısa surelı kullanımındakı etkılen nı ıncelemek uzere tasarlanmadığını bılmekte yarar var Yaru Kalp krizini ve felç rıskını azaltmak ıçın ostrojen ve progesteron kanşımı kullanmak bundan boyle geçerlı bir stratejı değıl Hormon kullanımının uzun vadedekı rısk ve yar rdiları konusunda onlarca yıldır suren tarüşmalar en azından bu noktada kesınlık kazanmış oluyor Benzer ilaçlar oldum. Bırakın şimdi, tekneme atlayıp, balığa çıkayım. En çok orada mutlu oluyorum. Bu son örnekte, kendini akademik dünyada buluvermiş, odevlerini yapmış, elbette sınavlarını vermek, tezlerıni yazmak için hırslanmış, ama alanıyla ilgili tutkularında güdük kalmış bir insanı göruyoruz. Çağımızda, bilim, teknolojisiyle, uygulamayla yoğun bir biçimde kenetlendiği için, sonuç elde etmeyı, pragmatik kaygıyı,. önemseyen bir yapıya burunmuştür. Uyanık, kurnazlıkla (Bir Alman akademisyenin masaya yumruğunu vurup Klugheit, Klugheit! deyişini anımsıyorum!) dolu, iş bitirici insanlann, hırs kumkumalarının sayılan artmakta. Hırs, yapsa yapsa insanı bilim memuru yapar. Hırsın yoneldiği alanın sorunlarıyla bütunleşip, sindirilmesiyle tutku ateşi yanan insanda. Artık, projeler büyümüş, hedeflerin ufku açılmış, sorunlarla, sorunsallarla hemhâl olunmaya başlanmıştır. Bilim, düşünce ve sanat tarihinde, değerli ürünler yaratmış insanlann tutku ateşi taşıdıklarını gorebiliriz. Bu, hırsın, tutkuya dönüştüğü bir ateştir. (Hırs duzeyinde kalıp çabalayanların nasıl bir cehennemde yaşadığını düşünemiyorum bile. Tutkulu insanlann yaşamı da çok zordur: Tutku, nırstan daha anlamlı, yüksek değerlerin ardında olduğu için!) Tutkunun, aşk donüşumünü (metamorfoz!) gerçekleştirmesi, büyuleyici. Aşk, bilim aşkı, hakikat aşkı, sanata, duşünceye, varlığa, insanın yaşamını daha devingen, daha yaratıa, daha sorgulayıa, daha eleştirel, daha zengin kılacak değerlere yönelmiş aşk, bilim yiğitinin yüreğinde yanan aşktır. • Bu aşkın yaşanmadığı, örneklenmediği, hiç değilse sezdirilemediği akademik ortamlarda, memur bilim insanlan çoğalır. Memurlara saygımız var. İş yapanlanna, sorun çozenlerine. Hırs kumkumalarını, doğru durüst sorun bile çözemeyenleri gördükten sonra. Aşk, ne zaman bilim eğitlmine girecek? (Bir arkadaşım, belki beni kızdırmak için, beni okuyup da kızmayan kifnse olmadığını söyledi. Onu kızdırmamak için, "öyleyse hedefime vardım" demedim?) I Bu arada ostrojenın sağladığı tum yararları ıçeren, ancak rısklennı taşımdyan ostıojen benze rı ılaç uretımı uzerınde çalışmalar devam edıyor Bunlardan bırı "Raloxıfene" Bu ılacı kulla nan kadınlarda kemık kırığı rıskının azaldığı ve goğus kanseri rıskının artmadığı gorulu yor. Ancak ilacı alan çok sayıda kadının ateş basması şıkayetlerının azalnıamdsı ve hatta toplardamarda pıhtı oluşması rıskının artması da ılacın ostıojen yerıne kullanılma şansını duşumyor Geçtığımız gunlerde hoı mon kullanan kadınlan buyuk olçude te dırgın eden bu haber, doğum kont rol hapı kullanan kadınlarda panı ğe yol açmamalı Uzmanlar do ğum kontrol haplannın da ostrojen ve progesteron ıçerdığını, ancak bunlar menopozdan on cekı donemlerde kallanıldığı ıçın ve vucudun kendı urettığı hormon duzoyı normal sınırlarda seyrettığı ıçın vucudun hormon fazlasından sağhklı bir şekılde kurtulduğunu soyluyor Kaldı kı WHI çalışmasının sonuçlarının dığer hormon ılaçlanna yansıtılmaması gereküğı belirtılıyor ' Aynca hormon kanşımını kısa surelı kullanan kadınlann da panığe kapılmamaları gerekiyoı Ote yandan menopozun ateş basması, gece terlemelerı ve duyguduıum dalgalanması gıbı semptomlaımın uk yülarda ortaya ç\ktı ğı ve bu semptomlan da yıne en ıyı şekılde hormon kan şımının gıderdığı bılınıyor Bu noktada ortaya şu sorunlar çıkıyor Kadınlar Prempro gıbı haplan en uygun kaç yıl kullanmalı'' Ilacın kesılmesınden sonra kemık yoğunluğunun azalması nasıl onlenebılecek 9 Doktorlar "Menopozla baş etmek gıderek daha karmaşık bir hal almaya başladı" dıyor Reyhan Oksay Kaynaklar Tıme, Newsweek ve The Observer Bulgularm onemınden hareketle çalışma tasarlanandan 3 yıl once sonuçlandınldı (Bu arada hısterektomı olan kadınlarda tek başına ostrojen kullarumı konusundakı WHI araştırması hâlâ devam edıyor) Yanda kesılen araştırmanın sonuçlan "Journal of the Amerıcan Medical Assocıatıon" dergısının son sayısında yayımlandı Haberın medyaya yansımasıyla hormon tedavısı goren dunya uzenndekı mılyonlarca kadın panık içinde konu hakkında daha ayrınülı bılgı almak amacıyla doktorunu, annesinı, kızını, arkadaşkrını, bulabıldığı herkesi soru yağmuruna tuttu "Sen hâlâ hormon kullanıyor musun 9 " "Sence bıtki ozlu ılaçlar daha yararlı değıl mP", "Dozu azaltmak rıskı de azaltır m ı r Bazüan, hormon haplarını kullanmaktan rumuyle vazgeçtı Bunlardan bir kadın şoyle dıyor "Goğus kanserım yok, kalp krızı veya felç de geçırmedım Ama bu haber beni çok huzursuz ettı Kimse haplann tehlikelerı hakkında 801/6