Katalog

bulmaca Hazırlayan: Hüsnü Kale Astımın belirtileri ve tedavisi Soru: nedır? AstraZeneca'nın uzmanlan şoyle yanıthyor: Astım, kronik (müzmin) ve iltihabi bir hava yolu hastalıgıdır. Astım hastalarmın hava yollarmda daralma ve hava yollarının duyarlılıgında arüs meydana gelmekm tedir. Bu durum süreklı degildir; alevlenmeler ve düzelmelerle seyretmektedir. • Astımın görülme sıklığı ve astımın etkilen Türkiye'de yapılan arastırmalar sonucu, çocukların yaklasık yüzde 58, erişkinlerin de yaklasık yüzde 45'inde astım hastalıgı oldugu tahmin edilmektedir. Batı Avrupa'da son 10 yıl içinde astımın görülme sıklıgı iki kat artmış, ABD'deki astım hastalarmın sayısında 1980'den bu yana yuzde 60 artış görülmüştür Dünyada astımın yol açtıgı maddi kaybın tüberküloz ve AlDS'in toplam malıyetinden fazla oldugu tahmin edilmektedir; yalnızca ABDde yüda 6.4 müyar Amerikan Doları'dır Her yıl dünyada 180 bın kısı astun nedeniyle yaşamını yitirmektedir. (Türk Tabipler Bırliği). • Astınvn belirtileri nelerdir? Astımın en sık görülen belirtisi nefes darlığıdır Gece sabaha karşı olan, uykudan uyandıran nefes darhğı tipik astım belırtısıdır. Astımda dışandan duyulabilen ıslık sesine benzeyen, hırütılı solunum mevcuttur, Astımda en sık görülen şikâyetlerden birisı de öksüruktür. Astımdaki öksürük inatçı ve kuru bir oksuruktur. • Tetıkleyıcı faktörler nelerdir? Astımlı hastalann, herhangi bir neden yokken ya da bazı uyaranlarla karşılaştıklannda şikayetleri oluşabilir. Ozellikle egzersiz yapma, soguk hava, parfıım ve sıgara dumanı tetikleyebüir, Ashm Alerjik kişilerde alerjenlerle karşılaşma, polenler, ev tozlan ve özellikle hayvan tuylerınde yerleşen küçük canlılar nedeniyle atak (nöbet) başlayabilir, Solunum yolları enfeksiyonları, ozellikle sinüzit astımı tetikleyebüir. Psıkolojik faktörler de astım belir ^ tilerinin şiddetlenmesine neden olabilir. Bazı ilaçlar da astım belirtilerini ortaya çıkaıtabilir. Aynca, kadınlann adet dönemlerinde astımlarının şiddetlendiği gözlemlenmistır. • Astım nöbeti sırasında neler olmaktadır? Solunum yollan tetikleyici bir etken tarafından uyarıldığı zaman, iki farkü durum meydana gelebilir: * Solunum yoUanndake kaslar kasılır. Bu durum genellikle çok çabuk olmakta (birkaç dakıka üe birkaç saniye içinde) ve genellikle aynı hızla kaybolmaktadır. * Solunum yollannın iç tabakası şişmekte ve yapışkan müküs (balgam) bronslara salgüarunaktadır. Bu degişiklikler yavaş olarak, saatler ve gürüer boyunca gerçekleşmekte ve düzelmelerİA de ayru şekilde yavas olmaktadır. B • Astım tedavısmde kullanılan ilaç7 lar nelerdir Astımda tedavinin amacı astım ataklarının önlenmesi, hastanın normal yasam aktivitelerinı surdurebilmesi ve astım belirtileri olmadan yasamını devam ettirmesidir, Astımlı hastalarda iltihap gıdericı ilaçlar (kortikosteroidler) ve bronş genişleticiler (nefes açıcı ilaçIarbeta2agonisti) kullanılır Kortizonlu ilaçlar alerjık durumu baskılayarak etki ederler. Kortikosteroidlerin agız yoluyla alrnan tablet ve damardan alınan enjek siyon formlarının yanında, dogrudan hava yollanna etki eden sprey formlan da vardır. SOLDAN SAĞA 1. Sağ alt köşedeki basit şemadan anlaşılacagı üzere; duragan bır çözelti veya emülsiyon içindeki makromoleküllerin elektrik alanı etkisiyle yer degiştirmesi olayma kımyada verılen ad... (Hk.) Fırın temizliginde kullanılan ucu bez sanlı sırık... (Kıs.) Uluslararası Af Orgütu. 2. Üzerlerıne guver te döşemelerinin döşendığı gemı omurgasına dik kırışlerden her biri... (Esk.) Yorma... Avrupa'nm batısmda, Irlanda'yı da içine alan adalar toplulugu. 3. Seslenme, ısıtrne ve konusma ile ilgili tıp dalı... Yolculukta dinlenmek amacıyla durulan yer, k o nak. 4. Iimonluk... Boyun egen, başkasının buyru gundaki. Emanuel ön adlı; matematik ve felsefe ogrenımı yapmış, eski Alman Dunya Satranç Şampiyonu (18681941),. Bir göz rengi. S. Arttırma, çoğaltma... Bir engeli sıçrayarak veya fırlayarak aş mak... Fransız Mineralojı bilgini Haüyn'ün buldugu tabıı sodyum alumınasüikata benzer bir mineral. 6. "Satılmıs Nişanlı" adlı eseriyle de ünlü Çek besteci ve pıyano virtuozu (18241884)... (Kıs) Tantal. Mermer içindeki sert kısım.. llgı edatı. 7. Yenı Zelanda'da il... Isa'nın dogusu ve Noel yortusu. 8. Cismin üç boyutundan biri... Irlanda Denızi'nde bir ada.. Matbaacılıkla dizgi işleminde kullanılan bir aralık ölçüsü... Bankaya para yatıran kışi. 9. Mısır unu ile yapılan biı cins peksimct... Rize yöresinde ekilmemıs tarlaya verılen ad. 10. Uzun ayaklı, süslü fener... Kıbns da bir şehir. 11. Kıyamet günü Israfıl'in üfleyecegi boru... (Kıs.) Bizmut... Uğur, iyi haber. 12. Akar su yatağı, meora... (Kıs.) Neon... Ateş Ülkesi'nın dogusunda yasayan, Fuegolular Grubu'na mensup bir kabile halkrndan olan... (Kıs.) Sodyum. 13. Birbınne baglanmış ıkı tekneden oluşan motorlu veya yelkenli deniz taşı ti... (Esk.) Bas, başkan. 14. Hoş kokulu... Mansumenrn her satınndan biri, dize. 15. Ölümun belırtüerini, koşullannı, sebeplerini ve nıteliklennı inceleme bilimi... Bır raontaj planıyla birlikte satüan ve alıcının kendi başma bir araya getırerek, çeşıtli eşyalar yapmasırıa yarayan, ayrı parçalar toplulu komutanı.. Sivri uçul tahta takoz. 5. Teknelerle suyun dibine süruklenerek çekilen, huni biçiminde geniş agızlı balık agı... Mersın'ın bir ilçesi... Satrançta kesin yengi ya da yenilgi 6. (Esk.) Yukan kaldırma, yüceltme... Tropıkal bır meyve... (Kıs.) Kuzey Atlantik Paktı. 7. Şerik.,. Atom numarası Ağn ilınin trafık plaka numarası ile aynı olan elementin oksijenli bir bileşigı. 8. (Spor) Elemeli yarışmalarda sonucu belırten karşüaşma.,. Iskambilde bir kâğıt... Tokat/Zile yöresinde "deli, sersen" anlamında kullanılan sözcük. 9. Sıcak su verecek bıçimde hazırlanmış, havagazı ocaklı cıhaz... Yurdumuzun dogusundakı lehçelerde "buyuk kardeş, ağabey" anlammda kullanılan sözcük... Bin sayısının kiip koku. 10. Hekımlerın akcıgerleri dınlerken duydugu ses... Eskiden Çin tmparatorlugu'nda, kulturlu, okumuş kimseler arasından sınavla seçilen yüksek devlet görevlılerıne verılen ünvan . Bır nota 11. Kongo Nehri'nin bır kolu... (Kıs.) Argon... Fayda, yarar 12. Resmi ziyaret ve davetlerde erkeklerin gıydıkleri, arkası yırtmaçlı, etekleri uzun ve ön köşeleri yuvarlak kesilmiş ceket... Mantarlarda sporların ıçinde olustuğu torbaya verilen ad. 13. Bir parçanın bır şarkının son bolümünun veya bır perde sonunun halkın ıstegı uze rine tekrarlanması... Hucre sıtoplazmalarının ıçınde bulunan ve enerjı kaynağı olarak adenozin trı fosfat sentezleyen çok küçük organıt 14. (Kıs.) Erbiyum... Avrupa'da başkent... Ev işlerinde çok çalıskan ve becerikli kadın. 15. Bakışımlı, mütenazır. 16. Içınde az mrktarda asbest bulunan çımentodan yapılmış oluklu levha, boru veya dırek şeklindekı ınşaat malzemesinin ülkemiz piyasasmdakı yaygın adı. 17. En kısa zaman süresi Iran'm guney batısında (Huzıstan) M.Ö. 4. binyıldan itıbaren hüküm sürmüş, eskı bır devlet. 18. Rıze üınde balıyla unlü bır yore... tki "muvellidülma" ve bır "müvellidülhumuza"dan meydana gelen madde, 19. Inayet, kayra. 20. II. Abdülhamit'in sürgün ha yatını yaşadıgı Selanik'tekı köşkün adı SAYISAL ÇAPRAZ BULMACA ATersideASALolan iki sayırıın yan yana yazılmasıyla oluşan sayı B Tersi de ASAL olan iki başka sayının yan yana yazılmasıyla oluşan sayı C Tersi ASAL olan ve kendinin 4 eksigi, E'nin tam katı olan sayı D Hasamaklarında aynı rakam olan ve üç ASAL sayının çarpımı olan sayı E Bır ASAL sayı F Bir ASAL sayının küpü ile bir başka ASAL sayının çarpımıdır. G E F C H i Tersi A d e ASAL B olan C b ı r D ASAL sayı ,,, H Bir ASAL sayı I Ikı ASAL sayının çarpımı J İki ASAL sayının çarpımınm karesi Düzenleyen: Necah Büyükdura 799.tayıdaki "Almanca Efitlik" isimli bilmecenin yaıutı: 2091+4720+582012631 Bümeceyi doğru çözen okuyuculanmız: Uygar PolatIstanbul, Onur GünDenizli, Tomrıs YardrmcıAnkara, Sevıl & Ahmet AvşarogluAnkara, TMMOB Maden Mühendislerı Odası ÇalışanlanAnkara^, Güngör BingölIstanbul, Aydın BingölAnkara, Ersel Karbeyaz Ankara, Orhan Zeki DemırayAnkara, Omer GemiciBalıkesir, Orhan UtkanIstanbul, Avni AkyuzZonguldak, Arif GuldoğanIzmir, Necah BüyukduraAnkara 9u. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Belirlı bır alan ıçınde yaşayan türn canlılan, fıziksel çevrelerini, aralanndaki ilişkileri içeren bütun... Vucudunda hasta veya eksik bir yanı olan canlı. 2. Loon Max ön adlı 1980 Nobel Fizik Ödülü'nü alan Amerıkalı fizıkçı... Fakirler, yoksullar. 3. Eskiden hizmet işlerinde kullanılan nefer.. Atletızmde bır dal. 4. (Ing.) Anahtar... Kazaklarm baş J Cumhuriyet BÎLİMTEKNÎK • No:801 27 Temmuz 2002 tmtiyaz sahibi: Yedi Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncıhk A.Ş. adına tlhan Selçuk . Yayın Daruşmaıu: Orhan Bursalı • Sorumlu Müdiir: Mehmet Sucu. Göısel Yönetmen: Tiiles Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncıhk A.Ş. tdare Merkezi ve Yazışma adresi: Türk Ocağı Cad. No: 39/41 Cağaloğlu, 34334 lstanbul. Tel: (212) 812 06 05 • Faks: 0212513 85 95. Reklam: Publi Media 801/15