Katalog

bulmaca Hazırlayan: Hüsnü Kale Sanatseverleri izleyen tablolar Soıu Bazı tdblo larda re^medüen bşının gozlen odanm ıçmdet ızleyıcıyı ızhyormuş ızlenımını nasıl doğuruyor? Sanatçılar bu ılluzyonu nasıl yaratıyoı' Yanıt Sanat ya pıtlarını ızlemek tek yonlu yol gıbıdıı Res mın veya fotografm sızı ızledıgı ızlenımıne kapılmak son derece rahatsız edıcı bır duygudur Sanat yapıtldrı ve kılıselerdekı ıkonlar genellıkle bu duyguyu uyandırır Sanat uzmanı Alan Klevit, Trompe 1 oeıl adı verılen bu fenomen ıle her gun karşılaşabı lecegınızı soyluyor Gazetede doğru dan karrıerayd bakan bır kışınm fotoğraünı bulun Tum açılardan gozlerm ka meraya baktıgını gorursunuz Sonuçta gozleıın sıze baktıgı duygusuna kapılır sınız Goruntu ıkı boyutludur Eğer re sım sıze bıı açıdan bakıyorsa her açıdan bakıyormuş gıbı du ruı Klevit toblolaıda da aynı etkının soz konu su oldugunu soyluyor Egeı sanatçı ızleyenlere bakan bıı kışıyı resmedıyorsa gozlen b u kamerayd bakıyormuş gıbı çızer llluzyonun başarısı sanatçının gozbebekleı ını ne denlı ba şarıyla canl^ındırdıgı ıle doğıu oıantılıdır Bakış ne denlı gerçekçı ıse ızleyınyı o denlı etkısı altına alu Sanat ve dın bu guçten yaıaılanan tek alan değıldır Reklaınlarda da bu etkı bol mıktarda kullanılır Sayısız reklam panosu veya afışte sıze bakan kışıler yer almaktadır Dolayısıyla bu bakışların farkında olma dan etkısı altına gıren taşı leklamın ya zılannı okur SOLDAN SAĞA 1. Alt koç.ede bır resmı gorulen ılk buharlı lokomo tıfı 1813 yılında ureten Ingılız muhendıs (1781 1848) Resmı yazılara eskırlen basüan dogrudur yanlış yoktur anlamındakı damga 2. Edgar Doug las adlı Sır lakaplı sınır sıstemıylp ılgılı çahşmala nyla 1932 Nobel Iıp Odulu nu kazanan Ingılız he kım (18891977) Ilave Sınop kıyı bolgelerınde yelkenlı denız taşıtlanna verılen ad Harman ye rınde kalan taş toprak tahıl ve samanla kanşık do kuntu 3. (Kıs) Lorentıyum liavrensıyum Savun nıaya dayanan takık Tıcaı ı senetler ıçın kullamlan bır guvence terımı 4. Baytar Devletçe para senet ve tahvılın pıyasaya surulmesı Ikıncı Dıınya Sava şı esnasında Avrupa dakı Ameı ıkan askeı lerıne ve rılen devİPt malıgovprnbent ıssue anlamındakı alaylı kısaltma 5. Pamuktan duz dokunıa bu kumas turu Osmanlı Rus Savaşı sonunda 1878 yılında (bugunku Ypşılkoyde) yapılan antlasma 6. Krıstof Kolob un uç gemısmden bırının adı Hauza kaybı Rutbpsız asker Ozon ıhtımam 7. So^cuklere kendıkendıne anlamı veıen onek Durrıanlekesı Ortodokslaıda kutsal kışılerın resımlerıne verılen ad Noksan 8. Afrıka ve Amerıka kıtalarında yetışen ırı govdelı uzun yapıaklı bu palmıye turu Uzay Mekıgı nc veıüen ad Bu cıns tatlı çorek 9. (Kıs) Lantan Geoıge on adlı hıdrodınamık iluoresan ve X ısınları konusundakı çalışmalanyla unlu Iılandah fızıkçı (1819 1903) Sularda yasayan tek hucrelı (bıtta veya hayvan oldugu tdrtışmaü) yaratık 10. Kazaklarda seçılen başkdn Uyma kabul otme 11. Bazı hayvdnların alınlannda bulunan be yaz kısım (Esk) Sozleşme antlaşma Kuçuk bıtkılerın ortak adı 12. Metalden yapılmış ınce uzun nesne Vılayet (Ing) Yabancı garıp 13. Atom numaıası Yalova ılırıırı (rafık no su ıle aynı olan ele ment Bu tur denız tasımacılıgı 14. Vıetnam ılınde ulke anlamını taşıyan sozcuk Bır qıda maddesı Babanın eıkek kardeşı (Kıs) Argon 15. Uk laynanın baskentı Dogu Slav halkından olan Bayağı YUKAMDAN AŞAĞIYA 1. Bır metalın uzerının mce bu metdl tabakasıyla elektrolızle kaplanma ış lemı 2. Van ın bır ılçpsı Pederşahîlık 3. Mustah kem mevkı En tız erkek sesı Usçuluk rasyona lızm 4. Bırçok unlu muzelerde resımlerı sergılen mekte olan Jose de (veya Lo Spagnelotto dıye de anılan)on adlı tspanyol ressam (1591 1652) Belırlı bır tuı uzum veren bıtkı 5. (Kıs) Galyum Endonezya nuı trafık ışareü Oruç açmak ıçın hazırlanmış yıyecek ve ıçecekler 6. Bır ıldcın kullanılma sında uygun veya uygunsuz durumların her bırı Su samuru (veya derısı) 7. Kuranda bır sure Temız pak 8. Buıduı un ılçesı (Yun Mıto) Anlaş mazlık tannçası Iskambılde bır kâğıt 9. Borsada kesın vadelı degerlerın kuru ıle prımlen arasındakı fark Belırlı bu alandakı tum canlılarm çevre ıle ılışkılerını ıçeren butun 10. Tlıncelı yoresınde yetı şen sogute benzeyen bır ağaç lsvıçre de akarsu (Kıs) Kalsıyum 11. Ebulgazı Sultan Mırza dıye de anılan Herat a uzun sure hâiam olmuş burayı bılım ve sanat merkezı halıne getırmış Turk devlet adamı ve şaıı (1438 1506) 12. Kongodakı ılkel toplumla rın uidncına gore yeteneklılık gucu Belçıka ve Erdnsanın kuzeyuıde eskıden kuUamlmış 130 lıtre cıvanndakı hacım olçusu fapon krık dramı 13. Çok guzel hoşa gıden Karadag ın baskentı 14. Çelıkler ıçın kullanılan esas kısaltma Meryl dıyp de anılan Amerıka lı kadın sınema oyuncusu (194 9 ) Kuram nazarıye 15. Sahıp (Kıs) Krıpton 16. (Kıs) Sodyum Buro ışyerı 17. Bagnaz mutaassıp 18. Iddıa tez (Yun Mıto) Zeusun kanatlı kadın habercısı 19. IiOiııs on adlı ger çekusturulufifun kunırularından hemen hemen butun eserlerı dılımıze çevrılmış Fransız yazaı (1897 1982) 20. Temız yurekle ıçtpnlıkle . * U I . . A Soru Otomobıllerın on cam sıleceklerını bm ıcat etü Yanıt1903 yılında soguk bır kış gunu New York'ta gezen bır kadın suruculerın araçlarınddn sık sık ınerek ütreyerek on camda bırıken karları nasıl temızledıklerını gorunce çok uzul muş Bu kadın Mary Anderson dı ve bırkaç gun son ra on cam sılecek sıstemının ılk çızımlerı Mrs Anderson'ın masasının uzermdeydı Bu tasarımda aracın ıçındekı bır lovye camın dış yuzeyındekı bır kolu ha rekete geçınyordu On camda su veya kar bırıktıkçe surucu levyeye basarak Cdmı temızleyen kola kumanda edebıüyordu Yazm sıstem butunuyle devre dışı bırakılıyordu Anderson'ın arkadaşları taraündan bu buluşu nedenıyle alaya alındıysa da yolundan donmedı ve buluşunu gelıştırdı 1904 yılında Lastık agızh sdllanan kol' adı altında patent aldı Mrs Anderson hıçbır zaman bu fıkrını paraya çevıremedıyse de 1913 yılında mekanık sılıcüer Amerıkan arabalarınm ozellıkle Ford'un Model T'sı başta olmak uzere standart parçası halme geldı Anderson m sahneden çekümesıyle yerıru başka bır bayan kaşıf aldı Charlotte Bridgewood 1917 yılında ılk otomatık sılıcının patentını almayı başardı Brıd gewood un sılıcegı gucunu otomobılın motorundan alıyordu Ön cam sileceklerinin aecmisi 7 Depremzemm ılışkisi Ba;tarafı lO.sayfada dalgası hızlannm Istanbulun dı qpr bolgplermde olçulen kesme dalgası hızlanndan belırgınolaıakduşuk oldugu gozlenmdı Bu gozlem Avcıların bazı kesımlerındekı yeıel boyutlardakı zemın ozellıgı fdrklarının zemın buyutmesının gerçek sorumlusu oldugunu duşunduru yor Zemın farklılıklannın bazı ışaretlerı ne çeşıtlı amaçlarla Avcılarda açümış olan sondaj kuyulannda da rastlanmakta dır Bazı kuyularda gorulen buya doygun kum mıl kumlu mıl kıllı kum kesımlerının soz konusu dusuk kesme dalgası hız lannın dolayısıyla buyutmelerın nedenı olma olasılıgı ortaya çıktı Duşuk hızlı or tamlarda dalgalarm ortamuı sınırldnn dan arddrda bu çok kez gerı yansıyıp ortamın kdlınlıgı ıle baglantılı olarak bazı frekanslarda çok buyuk buyutmelere neden olduklannı da goz onunde tutmak gerekır Çunku bu ozel buyutmelerın etkı altındakı yapıların oztıtreşun frekans ları ıle çakışması duıumunda ydpıldnn rezonansa gırerek onları çokmeye kadar goturen çok buyuk salınımlara ugrayacakldrı büımyor Çok genel çızgıler ıle degınılen bu olumsuz remm davranışla nnm buyuk bır deprem sırasında Istan bııl un genel zemın ozellıklerı bakımın dan benzer olan dıger bolgeleı mde or negm Yeşılyuıt Ye^ükoy Atdkoy bolge . . . •W \" T n'H H İ T ' THT 1t u 1» #& y E T A • ı | F o » ı ı| » ı T , , | > ' ı :|<ı«]> u ı 1 c! AI r• u H ' 1 NH lerınde de dogma olasılıgı vardır Avcılar bolgesuıde geıçekleştırılmış olan çalışmalar Turkıye de gunumuze kadar yapümış en kapsamlı zemın arastumalaıı guıubunu olusturuyor Antak bu çalışmalaruı bıle yerel planlama verısı saglama bakımından yeterlı olma dıgı da ortadadır Ote yandan yazımızın on kısımlannda degınmış oldugumuz kıyı duzluklerının ozel sorunldrını aydınlatma yonundekı çdkşmaldnn çok yeicrsız oldugunu da unutmamak gerekır Bız ulaşılmış bulunulan bu aşamada Istan bul un tum sorunlu zemın bolgelerının ]eolojık degprlcndırmeleı ve onlaruı yanı sıra kısa surelı sısmık aglar oluşturulardk yapüacdk olan çalışmalar ıle de taranma sının ongorulmesuıı onerırız Çalışmala nn parasal yuku de depremlerde buıleı cesı yıkılan turden çok katlı yapılaruı bırkaç on tanesmın bedelı ıle karşılanabılecek boyuttadıı N o t l a r / Boğazıçı Unıversitesı Kandıllı Rasat hanesı ve Deprem Araştırma Enstıtımı Jeoüzık A D 2TUB1TAK MAM Yer ve Denız Bıhmleıı Ar Enst 3Avcılar boigps/nde kaıııusal yorfv gere ğı olarak gerçekleştınlenlerm yanı iira çeşıtlı kuruluşlann patabd! olarak destekledıklerı bazı by ve kuruluşlann araştırma durtusu ıle yaptık ları zemın deprem ılışhsı çahşmalan vatdıt Çı hşmalan yapüıan dcstckli'y^n yıpan kurııluş lar arasmda Avulaı Belrdıyebi ktanbul Buyuk şvhu Bvledıyeu BU Kandıllı Rasathaneu ve Deprem Araştırma Cnstıtusu TUBITAK MİM Yer ve Denız Büımlerı Ar Enst (79(79 (ABD jeoloji Daıresı) IU ITII ]ICA Qapon) ESTON yapı STFA tayılahıhr BUL YEL veSEL YEL+GİBİ+GLEN+SEL+GÎBt= GÎDER Soru Bu sozmetıkte SEL sozcugunun sımgeledığı sayı ASAL ıse SF1, sozcugunun sımgeledı gı sayı kaçtır' 791.sayıdaki "Hatalı Harf" isimli bilmecenin yanıtı: 1689095 ^ sutundakı R lerden bırı ha1625959 talıdır 1 yerme 8 olmalıydı 8384955 Ayrıca ılk sutun 1 8 1 1 ve 8 111 şeklınde de olabüır 11700009 Bilmeceyi doğru çözen okuyuculannuz: Mazlum Guvenır Eskısehıı Oı han Zekı DerrurayAnkara Aydın BmgolAnkara Uygar Polat Istan bıü Duzenleyen Necah Buyukdura 793/15