Katalog

ıne Bilgi çağı nereye? 1: Schumpeter modeli Tanol Turkoğlu (TanolT@yahoo com) Son buyuk şey ne ıdı Dotcom delılığı ABD'de yenılıkçılığı terah eden demokratların lıderlığınde yukselışe geçen Internet, Bılgı Çağı'nda onemlı bır aşamanın da yaşanmasına neden oldu Bunu ızleyen cumhurıyetçılerın klasık yaklasımı, 11 Eylul teronst olayı ıle daha da katılaşmayı beraberınde getırdı Sonuç Bugun daha zıyade antı teror ve guvenlık 1 konulanndan ve bunlarla ılgılı teknolo/ılerden bahseder olduk Wall Street, belkı de bu sektorlere sırtını çevırmesının bedelını, sımgesı olmuş bır ış merkezını feda ederek odedı Bugun Bılgı Çağı, Internet, Bılgı Otobanı vb gıbı kavramlan pek 7 duymuyoruz Ne Turkıye'de ne de ABD'de Bılgı Çağı bıttı mı Eğer bıttıyse bu, Turkıye gıbı ulkeler ıçın başlamadan bıttı anlamına gelecek Konuyla ılgılı olarak Busıness 2 0 dergısının Mart 2002 sayısında okuduğum bır makale hem ıçımı bıraz olsun rahatlattı, hem de bu konuyla ılgılı uzun suredır okuduğum en zengın ıçerıklı bır yazı olarak gonlumde taht kurdu Makalenın yazarı WBraın Arthur, Cıtıbank'ın Santafe Enstıtusu'nde protesor Makaleye konu olan Bılgı Çağı'nın geçmekte olduğu surea, geçen yuzyılın başında yaşamış ve adı J M Keynes gıbı rakıplerı kadar fazla duyulmamış Avusturyalı ekonomıst j Schumpeter'ın modeli ne gore açıklıyor Bu modele gore Bılgı Çağı asıl şımdı en buyuk zengınlık ve başarı devrıne gırmekte! 1 1 TÜRKIYE VE AVRUPA NIN KUŞLARI Kuzey Afı ıka ve Ortadoğu ddhıl Tuıkı ye nm ve Avru parun kuşkrı nın tanıtıldıgı bu katabı Her mann Heınzel Rıchard Fıtter ve John Parslow Çevııen ve uyarlayan ıse Kerem Alı Boyla Bu kıtap Turkıye de bd 7i ılklere ımza dtmaktadır Bır klavuz kıtap olarak kuşlar konusunda ılk olmasınm ya m sıra canlı doğal kaynaklar konusunda da ılktır Kıtap kuş gozlemcılerı ıçın Vdzgeçılmez bır yayın anrak hı tap ettığı kıtle kuş gozlemcılerı ıle sınırlı değıl Yapıldiı doğa gezılerını daha yararlı daha dnlamlı kılmamn te mel araçlanndan brrı Yanıbaşınızda şakıyan tepenız de suzulen kıyıldn arşınlayan gollerı sazlıkları dol duran vapurları takalan ızleyen bahvelen unndrıldiı çınlatdn ve boluk boluk katar katar goç edenlerın ta ramanın onlar hakkında bılgı Sdhıbı olmdrun kolay ve pratık yolu Turkıye bır yandan eskı dunya kıtdlaıı arasında stratejık cografi konumu nedenıyle Pdlucirtık Rejyonun en onemlı kuş goçlerıne sahne olurken ote yandan çok değışık ekosıstomlere sahıp olması nederuyle de buyuk bır zengınlıĞje sahıptır Bu nedenle bu ulke kuşlarla ügüenenler ıçın gerçekten benzersız olanaklar surımdktddır ve bu kıtap kuş konusuyla ılgı lenenlere dostluğunu esırgenıeyeceküı İçınde harıtalar tdblolar kuş cınslerı Turkı ye dekı kuşlar kuşların sırufldndüması kuş ısımleı ı ve kuşkr nasıl ayırt edılıı gıbı bolumler bulunuyor 384 sayfa Başvuruıçın Turkıye Doğal Hayatı Korunid Der negı TARİH TEKERRÜRDEN İBARETSE Schumpeter'ın modelıne geçmeden once bu modelın daha once gerçekleşmış olan ve kendı donemlerıne damgalannı vurmuş dığer "çağları başarı ıle yorumlayabıldığını de belırtmek gerek Nedır bu "çağ"lar? 17601820 arasında yasanan Endustrı Çağı, 1825 1875 arasında yasanan Demıryolu Çağı, 18751920 arasında yasanan Çelık ve Elektrık Çağı, 19101970 arasında goz lenen Serı Uretım Çağı (Pekı Bılgı Çağı ne zaman başlar7 Arthur'a gore 1970'de In tel'ın mıkroışlemcıyı bulması ıle) Oncelıkle Schumpeter'e gore yenı teknolojı tek bır bulus parçaağı ıle değıl, bır paket olarak gelıyor Orneğın elektrık çağında ortaya çı kan tek yenı şey elektrık değıldır Dınamolar, /eneratorler, transformatorler, eneqı dağıtım sıstemlerı gıbı yenılıkler de bunun yanısıra yeryuzu kulturunun bır parçası olmuştur Keza serı uretımde de sadece otomobıl gıbı yenılıkler değıl, uretım hattı, petrol rafınerılerı, tra fık kontrol sıstemlerı gıbı kavramlar da ortaya çıkmıştır Bu sayede yenı teknoloıı bır ışın yapılış bıçımını, ış sureçlerını değıştırır Bununla da kalmaz toplumun yapısını da değıştırır Pekı yenı tek nolojik çağların aşamaları nelerdır7 Türkiye'de ölçümün referansı Ulusal Metroloji Enstitüsü, 10 Yaşında T TEKNOLOJİK ÇAĞIN AŞAMALARI Oncelıkle yenı çağ, bırkaç yepyenı teknolo/ık bulus ıle başlar (Intel80867) Bunlar o denlı krıtık buluşlardır kı onlardan yenı teknobji grubunun uretılmesı ya da turetılmesıne neden olurlar Bu yenılık grubu oncelen fazla dıkkatı çekmez, sadece bılen bılır Bılenler bu teknolojilerın nelere neden olabıleceğını ılk goren kışıler olarak yatırım yapmaya yonelır, boylece bırbırlerı ıle yoğun bır rekabet ıçıne gırecek kuçuk fırmalar or7 taya çıkar (dotcom ) Bu aşamada resmı duzenlemeler yoktur ya da çok azdır, sankı o alanda herşey herkese açık gıbı gelır Bu sayede başarı hıkayelerı doğmaya başlar Bu da kamunun dıkkatının bu alandakı gelışmelere yoğunlaş masını sağlar Artık herkes bu teknoloıılerı konuşmaktadır, herkes bu teknolojik gelışmelerden kazanmaktadır llgı çılgınlık duzeyıne ulaşır Herkes herşeyını bu alana kanalıze eder Cozler kazanma hırsı ıle korleşmıştır Her ne kadar daha ışın başında olunsa da bu çılgınlık halı, buyuk bır felaketı beraberınde getırır Felaket pek çok kışıyı olumsuz yonde etkıler Her ne kadar o teknoloıık devrım ıle yapılacaklar tamamlanmamışsa da pek çok oyuncu sahneden çekılır (20002002, Bılgı Çağı7) Bunu buyuk bır gelışme devrı ızler Bu devırde henuz mature olmayan teknolo/ı ıle daha akılcı yatırımlar yapılır, pıyasalar gelışır, genışler, buyur Cerçek anlamda zengınlık bu sureçte yaşanır Bu aşama da son suza dek surmez Pazar doymaya başlar Bu durumda yenı pazar arayışları başlar Dunyanın yenı başka bolgelerı hedef pazar halıne gelır Artık yenı bır teknoloıık devrımın de elı kulağındadır Pekı Bılgı Çağı bu surecın neresınde7 Uç bolumluk dızının ıkıncı bolumunde bunun uzerınde duracağız1 Bu yazı ıle ılgılı web sıtelen www santafe edu/arthur www busıness2 com 789/18 urkıye nın sanayı sağlık savunma ve ıhraç urunlerı ddhıl olmdk uzere ınsan yaşamınd ve pkonomısınp etkı eden tum olçum standartlarını guvence altına alan ve uluslaraıası sısteme entegrasyonunu sdğlayan en tıst sevıye uzman kuruluşu Ulusal Metrolojı Enstıtusu (UME) 10 Yüını kutluyor Turkıye Dılımsel ve Teknık Araştırma Kummu (TUBHAK) bdgü olarak faalıyel go&teren UME 10 yıl kutlamalan pşlıgınde semı ner yarısma ve bır dızı tamtım gezısı ıle Turkıye de ol ı,um bılıncırun yerleşmesı ne çalışıyor Tuketıcının bel lı bıı kalıtede hızmet ı&tenıe bılıncıne ulaşması 1 urkı ye run Avrupa Bırlıgı surecı ve GATT gıbı anlaşmalar dan kaynaklanan yukumlu luklerının yerıne getırılebıl mesı ve eksıklerının gıderı lebılmesı ıçın metrolojı konusu ve UML nın çalışmaları kı ıük bır onem taşıyor Hepırnızın gunluk yaşdmına et kı eden bır konu olarak metrolojı tıbbı cıhazlardan do pıng kontrolune elektı ık/su saydçlarından uçuş kontrol cıhazlarına taksımetrelerden baz ıstasyonlanna mar ket terazılerınden telefon konturlerının uzunluguna ka dar çok genış yelpazede konuyu/urunu kapsıyor UME bugun Turkıye dekı bırıncü sevıye olçum gereksınımı nm olçum tıpı anlamında % SOsmı karşılıyor Fızık elektrık mekdnık ve krmya olmak uzere 4 ana grupta toplanan 30 laboratuvarı ve 170 büım adamı/araştırma uzmanı ıle yılda 3 500 olçum yapma kapasıtesıne sahıp olan UME 3 000 ın uzermdekı Tuık ozel ve kdrnu sek toru şırketıne hızmet verıyor UMF yakın gelecekte çevre gıda ve bıyolojı konuldrındakı olçumleıde de yo gunldşmdyı ldbordtuar sayısını 62 ye çıkarmayı veTur kıye gereksınımının yuzde 95 ını kdrşüaı durumd gel meyı hedeflıyor Olçum yoluyla Turkıye ekonomısıne yılda 250 mılyon dolar tutaıında katma degeı saglaydn UME nın 2002 yümdd 2 b mılyon dolar gelır elde etme sı beklenıyoı 2001 yılındd yasanan ekonomık krız donemındt ddlıı gelırlerı nı dolaı bazında %10 ora nında aıtııan Enstıtu nun son yülarda muşterı sayı sındakı artış oıaru ıse " o40 lara ulaşmış durum da UME şırketlere başlıca şu hızmetlerı verıyor Ka lıbrasyon olçme egıtım damşmanlık (laboratuvar kurma kalıte sıstemı oluşturma pazaı araştuması ya tırım planlaması vb) endustrı ıle ılgılı yayınlar akredı tasyon laboratuvar yeterlılık belgesı cıhaz yapımı se mınerler ulusal metrolojı bılgı agının oluşturulması olçme ve test cıhazlarınm bakım ve oridrımı endustrı yel AR GL prototıp gelıştırme elektronık ve meka nık atolye hızmetlerı ve kontrol yazımı Avrupa BııLğı ve dunya ucaretıyle entegrasyonda en onemlı altyapı kuruluşlanndan brrı olarak one çıkan UME GATT ve Gumruk Bırlıgı dnldşmdldrının en sorunlu oğelerı arasında yer alan teknık engeller ın çozumu konusun da da kılıt bır kuruluş Savaş ve Bilim 8 17 Mayıs tanhlerı arasında Boğazıçı Unıversıtesı nde Büım Kulubu tarafmdan Savaş ve Büun konulu bır paneller dızısı orgdruze edıldı Gundelık hdydtımızm ıçerısmde neredeyse sıradanlaşdn savaş olgusunun toplumsal refah ve mutluku ıçın faydalan olduguna ınandıgımız bılımsel aküvıteler ıle olan alakayı teknık bıhmsel ve polı tık duzlemde ele aldcak oldn panellerın lıstesı şu şekıldedır Kımyasdl sılahlar Prof r Orhan Yenıgun (9 Mayıs 2002Perşembe BU Çevre Büımlerı Enstıtusu) BıyolojıkSılahlar Prof Dr NeşeBügın (14 Mayıs 2002 SalıBU Molekulur Bıyolojı Bol) Paneller Kuzey Kampus Turgut Noyan Salonu nda yapüdcaktır