Katalog

ve ıogl dongulen hamılelık ya da emzırme suresı nedeıuylc aksa mddan devam ederı rahıbelprın ıse kasık bolgesı kanseı ıne ydkd lonnid nskJerı dığer kadınlaıa gore daha fazla Cautmhos ve SP gal'ın yazüaıuid qore jınekologlaıa ddruşan kadınlarda âdet donqusuyle ügılı sorunlar ddha çok yaşanmakta Lancet dergısı bu tuı argumanlarla âdet kanamasının da dıgerlerı gıbı dogal dirıa ısten meypn bır ayıuıtı olarak kabul edılmesı gerektıgını onenyoıdu Bu duşuııce kadınlara daha mutlu ve kaygısız bıı yaşam suııacagı gıbı heı şeyden once toplumun da yararma ısleyecektı Kadınlaım bırçogıı regl karşıtlaııııııı bulgularını kuskusuz rnemnunıyptlp kaışüa yacaktır, sonuçta zaten bııçogu kendılen de reg] duşmanı Mesela Ingılızce'de âdet kanaması ıçın lanet anlamına gelen "The Curse" sozcugu kullanılmakta Fakat ote yandan da eğeı bırçok kadın regl kandmasmı son derere doğal ya da degerh bır sureç olarak kdbul edıp korunması geıeken bır nımet olarak gormeseydı o zarnaıı Cautınho Segal, Brenneı ve Strassmann'ın ışleıı çok kolay olacaktı Ne var kı âdet kanaması buçoklan ıçın can sıkıcı bır hastalıktaıı çok dışüıgın temel unsuıu oldugu kadar kadınm dogurganlıkta aydan aya tek başırıa karar veıebüdı^ının bır kanıtıdıı bu yerde Aylık kanamayı olumlu kdişılayanlarm Ay'a ya da karanlık guçlere tapaıı rrustıkler olması da geıekmıyor Her yerde bilim şenliği! Nisan mayıs ayları özel ilköğretım ve liselerin bilim şenlikleri düzenledıkleri aylar oldu. Üstelik gazetelere de ilan vermeye başladüar. MEF okulları liseler arasmda düzenlediği yarışma ile TÜBİTAK'in yarışmasma seçenek oluşturdu. Diğer okullar diğer okulları da etkinliklerine katarak veya yanlız başlarına daha mütevazı bilim şenlikleri düzenliyorlar. Öğrenciler cıvıl cıvıl, üzerinde çalıştıkları projeleri sergiliyorlar. Öğretmenlerinin yol göstericiliğinde ürettiklerini gururla gösteriyorlar. Örneğin Özel Ekin Lisesi 2. Bilim Şenhği'ni düzenlemiş. llköğretim öğrendleri projelerini ziyaretçilere sergilemişler. tstek Kaşgarh Mahmut Lisesi ve llköğretim Okulu öğrencilerinin ürettikleri projelerine bakıyorum: John Napier'in logaritmayı ilk keşfederken uyguladığı yöntemi yeniden canlandırmışlar; Cep telefonlarınm beyin üzerine etkilerini araştırmışlar; Bitkilerde iletim borularını incelemişler; Denge ve yerçekimi olayını bizzat gözlemIemiş ve sergilemişler. Koca bir yıl süren kitabı eğitimin ardmdan, somut olaylarla uğraşmak, öğrencilere umarım ilaç gibi gelmiş, yaparak öğrenme süreci içinde aldıkları oksijeni beyinlermin derinliklerine çekmişlerdir. Yaparak, deneyerek Öğrenme konusu Utek Kafgarlı Mahmut Lisesi öğrendleri sadece bizim değil, diğer ülkelerin de sorunu. 789. sayımızda yayımladığımız "Çocuklara bilim sevdirmek" başhklı yazı, Almanya 'da bu konunun ciddi bir şekilde ele ahndığmı ve pilot uygulamalar yapıldığını anlatıyordu. Örneğin bir ders, kurulan bir akvaryumun başmda geçiyordu. Su üzermdeki geminin nasıl olup da Ft batmadığı ve yüzdüğü sorusuna genç beyinler yanıt bulmaya çahşıyorlardı. Bu bağlamda, "daîgalar, basmç odaları, demir, ahşap, yüzme ve batma gıbi konular" gündeme gelıyor, tartışıhyor ve Özel Ekln Lisesi öğrendleri laboratuvarlarında yanıtlar uygulamalı olarak veriliyordu. Ünlü eğitim psikoloğu Jean Piagat'm çocuklarm soyut düşüncelerı kavrayamayacağı yolundaki tezi, yeni deneylerle gündemden düşürülüyordu. Havuz başmdaki ders sonunda, çocuklar, belki de normal bir yetişkinin yapamayacağı açıklamalarla konuyu anlatıyor ve kavrıyorlar. *** Bilim şenlikleri, 7yıl önce Bilim Merkezi Vakfı'nın Birinci Bilim Şenliği ile başlamıştı. Bunun sonucu Deneme Bilim Merkezi doğdu. Daha sonra bu şenhklerin beşincisi yapıldı. O dönemı ve süreci yaşayan bir ınsan olarak, bugun bilim şenliklerine bütün okulların sahip çıkmasma nasıl seviniyorum bilemezsiniz.. Bir de devlet okullarımız şenlikler düzenlese... *** Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla Adet gören kadın kirli Adet kanamasırun oı tacidn kaldırılması bu tur kadınlara gpç mışte dışılıgı kontrol altına alrnayd çalışan patnklığın çabalaıını dnımsatmakta Bu tur çabaların gerçekten de uzun bır geçmışı vaı Soz konusu âdet goıen kadın olduğunda Hıı ısüydnlar, Muslu manlar ve Yahudıler aynı duşuncede bııleşıyorlar Kadın bu do nemde kırlıdır hıçbıı ıbadethaneye adım atamaz, ciolayısıyla da toplumddiı suyutldnır Arısto taıafmddn antık çağda oneıüen hıjyen kurallarına goıe de âdet kanarnası, kadınlarda zayıflıgın bır sımge sıydı Bılgıne gore jçtekı beslenmeyı en temız beden sıvısına do nusturme yetısme yalnızca eıkekleı sahıptı o da sperma ıdı Nemlı ve soğuk olan kadın ıse sddece kanama uretebüıyoı du Inatçı fundamentalıstlerın eskı tabuları yenıden yaşaırıa geçume çdbdlarını dunya, kı sa sure once Dunya Tıcaret Merkezı saldırganı Muham med Atta'nın vasıyetnampsın de oğrendı Fanatık eylemcı âdet goren kadınların cenaze torenme katümanidlarını ıstıyordu Kadın bıyolojısı uzeııne bır kıtap yazarı Amerıkdlı gazetecı Natalie Angier ıse bugun bıle bazı Ortodoks Ya hudılerımn kadııı doktor tara 1941 yılında tampon reklamı finddn muayene odılmek ıstemedıklerinı soyluyor Duşun ceye goıe eger kadın doktoı ıııudyene sırasında adet goıuyorsa kpndıletını şıkâyetçı olduklan hastalıktan ddha çok kırletebılıı Ronidlı yazar Plınıus'un Isa'darı sonra bırıncı yuzyüda kaleme almış ol dugu gozlemler dp modern bılımle kesınlıkle bagdaşmamakta Yazar regl dongusundekı kadına cadılık bahşedıyordu bır erkegm adet goren bır kadınla yatnıası ona hastalık ve tehlıke getırebılırriı Sadcce gozlerındekı gucun etkısıyle şarabı ekşıtır demın paslandııır hntta meyvelen bıle çunıtebılırdı Vc bugun bıle aıle buyukle ıı kızlaıını adet dongusu sıidsmda mayonezın tutmayacagı leçelın kuflenecegı ve turşunun bozulacağı konusunda uyarıyorlaı Kpgl dongusunu yuksek kan basmcı ya da bellı başlı prostat tahatsızlıklaıı gıbı sureklı tcddvı edılmesı gereken bu hastdlık olaıak goren Lancet ydzaılarının yorumları bu açıdan bakıldıgında pek guvenırh çınlamamakta Dığpr bazı araştırmacüaısa aslında regl sıkıntılaıınırı sureklı gundeme getınlmesıyle daha çok teşvık pdüdıgıne ınanıyorlar Adet dongusunun, en başınddn ıtıbaren ka dınların yaşdmldrmda yer alan bır hastalık, dahası en buyuk ayıp ve ıgrenç bıı şey oldugırnu oğrcnen kışı hıçbır sıkıntı yaşdiıuyor rnu7 Regl dongusu suasında yaşanan keyfıyetsızlık ılgınç bır bıçım de eıkekleı de yaşanıyor Hatta bıı psıkolojı araştııması kadınların ıııh hdlmdekı oynanidldrın âdet gormedığı zanidnlarda da mey dana geldıgını gosteımış Spıegel 12/2002 Çevııı Nılgun Ozbaşaran Dede obursah@cumhurıyet corn tr CBT Intemet adresı www.cumhuriyet.com tr Cumhuriyet BÎLÎMTEKNİK • No:791 18 Mayıs 2002 lmtıyaz sahıbı: Yedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. adına tlhan Selçuk . Yayın Daıuşmanı Orhan Buısalı • Sorumlu Mudür: Fikret tlkiz Gorsel Yönetmen: Tüles Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncılık A.Ş. tdare Merkezi ve Yazışma adresi: Turk Ocağı Cad. No 39/41 Cağaloğlu, 34334 tstanbul. Tel: (212) S12 05 08 • Faks: 0212513 85 95 Reklam: Publi Media 791/3