Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam Aşk bilinir mi? Eskiden daha sık olurdu, çocuklar beni arar, "aşk üzerine konuşur musun, hoca?" derler zaman zaman. Ayaklanm popoma vura vura gider, konuşurum. Bir yandan da şaşardım: "Yahu bu çocuklar, benim aşktan anladığımı nereden biliyor?" Sayısız hüsnü kuruntularımdan biri de "aşk"ı bildiğimi sanmamdır. Elbette, koskoca bir yanılgıdır. Yine de kendimi kandırmak isterim. Nereden bilirim aşkı? Nesinden nasıl bilirim? Kimyasını bilir miyim? Bilmem. Fizyon nörolojisini de bilmem. Tarihinden, sosyolojisinden anlar mıyım? Anlamam. Ya, psikolojisine, psikiyatrik boyutlanna aklım erer mi? Ermez. Uzman değilim. Felsefesinden anlar mıyım peki? Anlamam, ciddi hiçbir araştırmam yok bu konuda. Neyime güvenir de konuşurum, üfürürüm peki? Yaşantılarıma mı? 0 da kuşkulu. Gençliğimde iyi bir âşık mıydım? Karım, herhalde "hayır" diyecektir. Peki neden, ama neden, susmam gereken bu konuda konuşur da konuşurum? Nedir beni konuşturan. Kuşkunuz olmasın, aşktır. Bilemediklerime, anlayamadıklarıma, başaramadıklarıma duyduğum aşk. Çok mu "attım"? Aşkı yazanlar "atma"ya mahkumdur. Aşkın "bilimsel" ele alınışı konusunda susarım. Bilmediğim için. Biraz dudak bükerim bu tür bakışlara: "Aşk geni" bulundu. Bulundu ya da bulunmadı. Ne anlıyorlarsa laboratuvarlardakiler aşktan. İn Vitro aşk değil, derdim, in vivo olanı bana meydan okuyor. "Çık da beni yaz, yiğitsen, göreyim seni!" diyor. Benimki belki de bir varsanı (halüsinasyon)! Her neyse, aşk üzerine söylediklerime bakmadan, yargılanmam eksik olur. (Bir feminist arkadaş, "erkeklerin aşk üzerine konuşmalarının çoğu, kadınları ayartmaya yönelik" diyebilir.) Birkaç ipucu vereyim görüşlerim hakkında. (Benden duya duya bıkmış olanlar yazımı okumayı burada kesebilirler. Yine de yeniden duyduklarında onlara yeni gelenler olabilir.) Aşk bir insan başarısıdır. (Leistung) Her insanda potansiyel olarak aşkı yaşama, yaratma gücü vardır. Aşk bir duygu değildir. Bir eylemdir. En az iki kişilik eylem. Eylemleşme. Eyleşme. İki kişilik şiirdir. (İki kişilik bisiklet gibi mi? Öndeki ve arkadaki sürekli değişmek koşuluyla belki!) Yaratılan, yaşanan, üleşilendir. Masallarda yoktur. Çünkü, masallar bitince aşk başlar, "Onlar ermiş muradına"dan sonra. Ayrılık acısıyla yaşanan nâkız aşktır, eksik aşktır. ieyla ile Mecnun arasında aşk yoktur. Tek kişilik aşk olmaz. Hicrân, aşkın yalnızca bir öğesidir, aşk değildir. Cinsel tutkular aşk değildir. Aşk bir delilik de değildir. "Seviş, geçer" derler. Sevişemeyince bizde olan değildir. Aşkla sevgi arasında ayırım falan da yoktur. Aşk, iki kişinin yarattığı, oluşturduğu ortaklaşa yaşamadan doğar. Paylaşmalardan oluşur. "Birgörüşte aşk", eğer görüş sonrasında ortaklaşa yaşam yoksa, aşk değildir. Şok olabilir. Çarpılma olur. Aşk girizgâhı, peşrevi üvertürü olabilir ama aşk olmaz. "Aşk yoktur" savlayıaları, iddiaaları, pek çoktur. Yok diyorlarsa yoktur. Kendileri bilir. Kendileri için konuşsunlar. Bir diğer insanın aşkı yaşayamayacağını, yaratamayacağını nereden biliyorlar. "Müzik yoktur" diyenlere benziyorlar. Ses frekansları vardır, seslerin dalga boyları. Bilim aşkın olmadığını söylüyormuş. Peki şiirin olmadığını da söylüyor mu bilim? "Kulak duymayınca, bilim avdet eder" mi? Müziğe sağır kulakların karşıaşkı, antiaşkı da bu olsa gerek! Şiirden anlamıyorum demiyorlar da, şiir yok diyorlar. Aşktan anlamıyorum demiyorlar da, aşk yok diyorlar. Aşk orada, yaşanmayı, başarılmayı bekliyor. Yalnız iki insan arasında değil, insanla sanat, insanla düşünce, insanla bilim arasında da var. Sizi gibi aşk korkakları sizi! Göıme bozukluklarına elektronik tedavi B Aşk bir insan başarısıdır. Bir eylemdir duygu değil. Her insanda aşkı yaratma gücü vardır u başlığı okur okuınaz okuma ışıkla kesismesini sağlar. Böylece uzaktaki gözlüklerinızi bir kenara atnesneler daha net ve keskın hatlı gorulur. maym. Ancak bu gün geleGöz küresine yapay kas dikme operasyo cok kulağınızın arkasındaki nu ilk başta çok ıtici gelebılir. Ancak Shakuçuk bu cıhazm dugmesine hinpoor bu teknigin yırtık retmalarm dikübasarak görme yeteneğinizi mesınde yaygın olarak kullanıldıgına dıkdüzeltebüeceksuıız, Bu şekılde, goz kukat çekiyor. Shahinpooı'a gore akülı göz resıru çevreleyen yapay kas bandını sıkışbandı lazer ameliyatlarından daha esnek tırarak kürenin şeklmi degıştırecek ve buve pratık. Lazer amelıyatlarında korneanın lanık olan goıuntuyu netleştireceksiniz. bir kısmı aşındınlır. Aynca lazer müdahaBu teknıgin lazer tedavisınden daha güvenilir ve daha eslesi yalruzca mıyopilerı duzeltir. Akülı goz bandı yardımıyrıek olduğu ileıi suıuluyoı. la kulaguıızm arkasındaki cıhazm üzerindekı bir düğmeye Ncw Mcxico Üniveısitesi'nden Mohsen Shahinbasmakla gözlermızı kıtap okumaya hazır hale getibiliısipoor ve ekıbi yapay kası "akülı goz bandı" olarak tarumrüz. Bu dugmenin işlevi, göz bandırun yapay kasuıı haıelıyoı. Sklera'ya (gozakı) dikilen bant, kulagın arkasına ilişkete geçiren manyetüc bir alan yaratmaktır tirilen işitme aygıtlarma benzeyen bir ünıtenin yaydıgı Yapay kas bu dizi, iki parçalı şeritten oluşur Şeritelektromıknatıs taraundan haıekete geçiriliyor. ler, altın tel üe sanlı, lityum iyon içeren, iki uzantısı olan bi Gözün odaklama yetenegi korneanın kontrolundayolojık kokerüi polimerden yapüu. iki parçalı şeıitlerın dır. Kornea, ırıs ve gozbebeğırü oı ten seı t ve şeffaf bir taherbirinin sonunda bir elektrot bulunur. Manyetık alanı bakadır. Mercekler ise yalruzca ince ayardan sorumludur. devreye sokunca, altın tellerde akım oluşur ve bunun soKornea ve merceklerden geçen ışık goz kuresmin arkanucunda elektrotlarda kuçük bir şarj birikimi meydana smdakı retina uzerinc odaklamı. gelır. Negatıf elektrotlar polimerdekı pozıtıf yuklu lityum Nesne yaklaştıkça daha uzaga odaklanır. Mercekiyorüarı çeker. Bunun sonucunda üd parçalı şeritler biıleler, odagı tekrar retinarun uzeı iııe düşürmek için şekil deşir ve göz küresi çevresindeki bandın sıkışmasına neden gışıkligıne gider. Kornea ve merceklerın odaklama yeteolur. Böylece gozun odak uzaklığı elektronik olarak kontnegı bozulduysa veya goz kuıesi çok kısa ise ışık retinarol altına alınır. nın arkasına odaklanır. Bu durumda yakın plandakı nesneShahınpoor bu bulusunu henuz uygularna asamasılerın görüntüsü bulanıklaşır. Bu durumda kişi yakını iyi na geçirmese de Arizona Üniversitesi Optüc Büımler Mergöremez hipermctropi . Bunun tam tersi, göz küresi gekezi'nden Jiıtı Schwiegerling bu tekrıiğirı uzak rıesrıeregınden fazla uzun ise goıuntu retınanın onune odaklamı. lerden yakın nesnelere odaklama yeteneğıni yitiren yaşlı Böylece uzaktaki nesneler bulanık görülür. Bu durumda ınsarüar için çok yararlı olabilcegıne dückat çekiyor. "Kıkişi uzagı iyi göremez mıyopi, tap okumak istediginiz zaman kulaklık şeklindeki unitoyi Akülı goz banduu sıkılaştudığınız zaman göz küresi devreye sokuyorsunuz. Okumanız sona erdıgı zaman üniuzar kabugu çıkartümış katı pışmiş yumurtanm orasmteyı kapatıp sokağa çıkıyorsunuz ve arabanızı kullanıyoıdan sıkıldığında uzarnası gibi. Hipermetroplaıda bu yönsunuz" diye konuşan Schvvıegerling, bu buluşu önümüztem retinayı daha uzaga taşır; böylece kısa mesafedekı dekı günlerde san Diegoda gerçekleştırüecek olan optik nesnelerın gorüntusu retınanın uzerme duşer. Ote yandan teknolojisi konferansuıda surmayı plaıüıyor goz bandı gevşetıldığı zaman göz küresi kısalır. MiyoplarNew Scientist, 23 Mart 2002 da bu müdahale retrnayı daha öne getirerek odaklanmış Cözakına dlkHlpermetropi llen bandı deıteklemesl İçin llavt edllen Elektorodlar yapay kas serltKulaklık Unltesln den yayılan elektromanyetlk alan lar kas a. gözün odak uzaklığmı değhtirmesılfln emld verlr Kas feritlerinln herblri lityum acısından zengln ikipollmer halkadan plusur yetik alan boblne akımı vererek trodlann değlsmeslnl sağlar. Polimerlerdekl lityum lyonları elektrodlar tarafından çeklllr veya Itlllr. Sonuçta band kısalır Hafıf dozda elektrik akımı verilerek görüntü bozukluklan tedavi edilebilecek Band göz küreslnl sıkıstırarak uzamasını sağlar 1 Duzeltllmls görüs Altın telin ürettlğl akım kas bandınm daralmasına yol açar 785/2