Katalog

Anofel (sıtma slneğl) Süper sinekler ilaç üretecek, sıtmayı Genetikçiler böcek dünyasını değiştiriyor: Gen sinekleri malarya ve san hummayı önleyecek, yeni ilaçlar üretecek ve tarım alanlarını koruyacaklar. Süper sineklerin laboratuvarlan terk ettiklerinde ne tür gelişmelerin yaşanacağı ise henüz bilinmiyor... Unıversıtesı'nden Luke Alphey ornegın genlerıyle oynanan sıneklerde ne tur değı şımlonn yaşanacagmın henuz bılınmedıgı ve doğaya bırakıldıktan sonra da asla toplanamayacdkldrı konusunda uyanyorlar Dünyanın gerçek egemenleri Fakdt yenı teknığın muthış bır potansı yelı vaı Bocekler dünyanın geıçek hakımı Batı dunyasındakı gıda urunlerınm uçte bu ı boceklerın tozlaşmasına dayanıyor Onlar olmaksızın ne elrna, ne domates ne de ka kao yeüşecektı Ipek ve balı zaten doğrudan dofifruya boceklere borçluyuz Ote yandan ozellıkle de kan emıcı boceklerın ınsanın en tehlıkeh duşmanldiı ol dugu da bır gerçek Bocekleı yılda yanrı mılyar ınsana sıtma ve san humma bula^tu ı yoı Sadece sıtma yuzunden her yıl hır mıl yondan fazla ınsan yaşamını yıtınnekte Tek hucıelı plasmodıum nıoldiı ae, halen kullanümakta olan sıtma ılaçlanna karşı clırenç kazandı Aynca bocek ılaçlarmdan da pek etkılenmıyor Etkılı bır sıtma ılacına ıhtıyan vat Bu beklentı belkı de gon boceklenyle geıçekle şebılu Crisanti 3 4 yü sonra ılk gen bocekleı ırun kontrol altma alınmış bır bolgede plasmodıum gıbı zararlı bo ceklere karşı kullamlabılecek duruma gelebüeceklerını soyluyor Araştırmacı anofel (sıtma sıneğı) laı valaııyla kısa sure oncesıne kadar ımkânsız olanı başardıgmdan olası gelışmelere gayet ıymıser bakıyor Anofehn bır gen sekansı onemlı bır ıslevı yenne getırebılıyor "Sıçra yan gen" "Minos" doğal olarak bır kalıtım zıncırıru dığenne ekleyebılme yeüsıne sa hıp Araştırmacı, bu ve meduz genlerın den kuçuk bır DNA halkası bıçımlendırdıkten sonra anofehn dollenmış yumuı talarma aşüadı Yenı DNA sekansı gerçekten etkılı oldu Mıkroskoplabakıldığındalaıvalar fos foılu yeşıl olarak parlıyor Blyolog Beard: Tahtakurusu larva lan Içln yapay difkı ürettl Bulaşıcı hastahklara kaifi süper slnekler Gen ilnekleriyle sıtma saVafimı T Sıtma parazltlerin karşı zehlr Ureten bir genl yalıtıyoriar. M ıkroeııjekaıyon teknığıyle boceklerın kalıtımldi ı :nı degıştıren Lonrira Kralıyet Büımler Akdde mısı drdştırmacılanndan Andrea Crisanti başanlı oldugu tdktırde msanlığın daha sa^lıklı ve varlıklı bır yaşama kavuşacagına ınanıyor Crisanti nııı en ü gınç vızyonlanndan bırı, gen sıvnsıneklerden mdlarya vc san humma savaşçıları ya ratmak Bunu yapabüırse kuçuk ydrdımcılany la yenı ilaçlar ve hammdddeler üretecek ve tarım uıunleıını de koruyabılecek Bazı aıaştırmacılarsa ınsanlara vc hayvanlara aşı maddesı taşıyan sınoklenn hayalını kuruyoı lar Deneyler başanlı Bılım adamlan ılk deneylerleııyle bu şaşırticı teknığe gıden yolu açtüar bıle Meduz ya da mercanlann kalıtınılarını taşıyan sıvrısınekler labordtuvarlaıda uçuşurken Amenka'dd kuntıol altına aünan bır bolgede de açık hava deneylerı başladı Tabıı bır çok yenı gelısmede olduğu gıbı bu konuda da kaygıları olan eleştırmenler sahneye çıktı Harvard Topluırı Sağlığı Okulu ndan Andrew Spielman ve Oxford Sıtmasız sinekler Case VVestern Reserve Unıveısıte sı'tıden bıyolog Marcelo Jacobs Lorena, Crisanti'den bır adım onde Araştırmacı bundan brrkaç ay once gerçekten de sıtma ya dırençlı anofelı uretmeye başardı JacobsLore na'nın aşüadıgı gen, sıneğuı tu kuruk bpzlerı ve bagırsakla nndakı bır pn> teını bloke ederek sıtrrıa vırusunun bu laşmasını onluyor Yenı genı taşıyan sinekler farelere sıtma bulaştırma yetılerını yıtııdüer Bı 1 ım adamlarının la boratuvarlarında şımdıden 2 Bu gen özel blr DNA te kansına (Transposon) eklenlyor. Transposon sayeslnde yabancı gen slneğln kalıtımına afilanıyor. 3 Dlğer blr seçenek: Yabancı gen, sineklerin bedenlerinde yasayan bakteıilere de asılana blllyor 4 Tranposon ya da bakterllerle slneğe aktanlan genler parazltlere yönelik zehri Uretlyor. Zehlr, slneğln bedenlne glren her sıtma mlkrobunu öldUrüyor. 5 Doğaya bırakılan gen slnekleri normal slneklerie çlftlestlklerinde yenl genler ya da değlstlrilmls bakteriler yavrulara geçlyor. Gen slnekleri artık sıtma mlkrobu bulaftırmıyor. 780/2