Katalog

Maymundağı ve Denizli havzasına dikkat! Tuncay Taymaz 2 Onur Tan 1 USGS 1*732001 Btty0U0k(M) aküvıtesı gorulmeyen Sultan dağı Fayı 15 Aralık 2000 aklaşık 1 yıl once (Mw=6 0) dep15 Aralık 2000 remıyle gunu Sultandağı (Af muzde de aktıf yon) Fayı uzermde moolduğunu ıspat ment buyukluğu ladı Sultandagı Mwb 0 oldn bıı dep Fayı Koçyıgıt rem meydana gelmıştı vd (2000) tara('llaymaz ve Tan 2000 fından Akşehıı CBT719) Bu deprem 6 Fayı oldrdkta kışının olumune yuzleıce kışının yaralanma adlandınhyor sma ve çok sayıda bınanın hasar gormesıne lb Aralık 2000 neden olmuştu Ayru bolge 3 Şubal 2002 ta rıhındo daha buyuk bır depremle (Mw~b ö) depıemı ıle ılgı sarsıldı Ana şokun sonrasındd buyukluğu lı yapılan sıs6 0 5 3 ve 5 2 olaıak belıılenen 3 buyuk art molojık çdlış çı sarsıntı meydarid qeldı (USGS) maldr sonucun33' da Tuıkıye Ak Şekil 1: ABD feolojl Kurumu (USCS) verllerlne göre 1973 2001 dönemlnde tıf Fay Harıta Göller Bölgesl ve fevreilndekl siimlk aktlvlte (depremlerin dağılımı) Koyu Göller Bölgesi'nin sı'nda (Şaroglu mavl noktalar 3 Şubat 2002 depreminin artçı sanıntılandır. içleri renklendi sismotektoniği ve dığ 1992) rllmif büyük dalreler [dalrelerln boyutlan llglll depremln bUyüklüğü ile oran teıs faylanma tılı olarak çizllmiftir], Sultandağı Fayı üzerinde meydana gelen depremlerin Ege bolyebirıde kıtdbal kabuk ıçeıı Fay Düzlemi Çözümlertnl göiteriyor. Mavl renkli çözUm (15 Aralık 2000, olarak gosterı sınde gozlenen deformasyonun karakterı ol Mw=6.0) Taymaz ve Tan (2001), portakal renkli çözüm ön bllgllere göre dukçd korrıplekb bu yapıya sahıptır Iştc bu len Sultandağı Harvard CMT çözUmlerlni göıtermektedlr. Dalrelerin içindek! rakamlar kırılkompleks mekanızma ıçensmde yer alan layının ak.sı manın gözlendlğl yerküre Ifindekl odak derlnllğini kllometre ölçeğinde gösgenış fay bloklan geıek ydtay yerokse du ne bıı normdl terir. Depremlerin tarlhlerl ve büyüklüklerl küreler Üzerinde verilmiftir. Aktlf faylar kalın tiyah çizgllerie gösterilmiftlr (Şaroğlu ve dlğ. 1992). Her üç çöşey eksenler etraftnda rotasyon hareketlprı fay olduğu be züm de bölgenln normal faylann kontrolünde olduğunu göiteriyor gostererpk bu dktıf iayldi boyuııcd olusdrı lırlendı (Tay deformasyonun bıı ıktırdığı sısmık enerjıyı maz ve Tan bolgede gozledığımız depremler ıle açıga 2001) çıkarmaktadıı Ege bolgesınde çok hızlı Depremm hemen ardından belırlenen gozlenen bu açüma hareketlerının ana kdy lokasyonu 15 Ardlık 2000 depıemı ıle yaklanağı bolgedekı varlıklaıı sısmolojık ve jeolo Dahd oncelen aktıf olup olmadığı bılı şık aynıdır (bkz Şekü 1) Buradan 1 sene ]ik araştırmalar ıle kesınhk kazdndn aküf fay nemeyen ve uzerınde belırgın bır deprem once meydana gelen depremle bolgede bı 15 Aralık 2000 depremı ıle ılgırıken enerjının li CBT dergısmdekı (30 Aralık 2000, tamamen boşa 27' Sayı: 719) yazımızda da beltrtığımız lamadığı sonu39' Q 01.tl.lW9 31.12.1*V9 gibı, bolgedekı bır dığer onemlı sayılacuna varılabüır • 01.01O000 19.M.2000 bılecek ve potansıyel deprem uretebıBuraddn çıkarı• MA4J000 0S.I4JO00 lecek kınk zonuda Denızlı'nın hemen lacak en onemlı doğusundakı Maymundağ Fayı'dır sonuç dynı bol(Taymaz ve Prıce, 1992) Arazı gozBolgedeh deprem etkrngede bırbırını lemlerı ıle belırlenmış olan bu fay uzehklenne (ozclhklo 1999 ve 2000 ızleyen ıkı deprınde fazla bır deprem aktıvıtesı gozyıllaıı) bakUÇınuzda 2000 yıknda rem arasındakı lenmıyor. Maymundağ Fayı'nın da Honaz Denızh hawasmda yoğunzaman aralığı Sultadağı Fayı gibı uzun bır sessızlıkld$a]i sısmık akhvıle dikkat çek hakkında kesm ten sonra deprem yaratması olasıdır mektedır (bkz Şebl 2) Honaz olarak bır yorum (Denızh) yakmındah buyuk kır yapmanın ne kamızı daıre 21 Nısan 2000 (M5 2 dar yanlış olduna gelen faylanmanın bılınen faylanmd üe to 15 23 08 81 37 85 Kuzey ğudur uyurn ıçınde olmadığmı gosterıyor 15 Aralık 29 97 Doğu) depreımnın aletsel 3 Şubat 2002 2000 depremınde meydana gelen faylanma lokasyonunu gostennektedır 13 depreminin sıs bdmen Sultandağı Fayı'nın uzanıma uygun Hazıran 1965 Honaz ML=5 3 depmolojık çalışmaolarak yaklaşık kuzeybatı guneydogu şek remınm oluş mekanızması ( lan devam edı lınde ıken yenı depremın oluştuıduğu fay McKenzıe, 1972, Westaway 1993) yor Ancak ABD lanma yaklaşık kuzeydogu guneybatı uzave 1999 2000 donemı deprem Jeolojı Kurumu 37' 37' nımlıdır aktıvıtesı ve yakın çevredeh May (USGS) ve Har29' 30' Istanbu) Teknık Unıversıtesı Maden Famundağ Fayı arasındakı üışkıye vard Unıversıtesı Şekil 2: BÜ KRDAE verilerine göre 1 Ocak 19995 Eklm 2000 dönemlnde Büyük dikkat edınız Maymundağ Fayı kultesı nden bır grup jeolog ve jeofizıkçı bı Sısmolojı BoluMenderei havzasının doğu ucunda Denlzll ve fevreılndekl sltmlk aktlvlte ve 1İ Hazl uzerınde bu yuzyu ıçınde onemlı lun adamının yaptığı arazı gozlemlerı sonuran 1965 (Honaz Oenlzll) ve 11 Eklm 1986 Çubukdağ depremlerlnin fay düzlemi (ö mu tarafından bır deprem oluşmadı ve bu tay cunda bolgede yenı bıı faylanmanın oluştu zümleri (Taymaz, 1993; Westaway 1993; Tablo 1). Farklt donemlerdekl depremsel yapılan hızlı sessızhğını halen surdurmektedır, etklnllkler farklı renklerle göıtertlmlftlr. Honaz (Denlzll) yakınındakl büyük kırmızı gu belırlendı 3 Şubat 2002 depreminin en daire 21 Nlsan 2000 (M=5.2 to: 15:23:08.81; 37.85 Kuzey 29.97 Doğu) depremldeprem meka deprem uretecek potansıyele sabuyuk artçısının neden olduğu faylanma nl göstermektedlr. 13 Hazlran 1965 depreminin oluf mekanlzmaıı ve 19992000 dönızması çozumhıptır ve bolgede onemlı bır dep şeklı ıse oldukça farklı ozellık taşımaktadır nemi deprem aktlvltesl ve yakın fevredekl Maymundağ Fayı araıındakl Illfklye dlklerı depremle rem beklenmehdır ÇTaymaz ve USGS tarafından belırlenen lokasyonu ana kat edlnlz. Maymundağ Fayı üzerinde bu yüzyıl Içlnde onemll blr deprem olufmadı Prıce 1992) bırlıkte meydave bu fay sesslzllğlnl türdürmektedlr. Deprem Uretecek potanslyele sahlptlr. şokun yaklaşık 30 km kuzeybatısındadır ve ve Y 3 Şubat2000 Sultandağı depremi (Mw=6.S)ve Göller Bölgesi'nin depremselliği (kınk) zonları ıle ılışküıdır Aktıf noımal faylar bolgenın jeomorfolojısını de belırhyor Eye bolgesımn aktıf defor masyon sıstemı bolgedekı derırı ve yuzeyde gozlenen tektonık yapılann oluşumıın dd çok onemlı bıı etken Ege bolgesındekı graben sıstemlerı bolgenın genel defor masyon sıstemının ve derın yapılarının diüa^ılmasında dnahtaı ıol oynamaktadır Ozellıkle Buyuk Kuçuk Menderes Gedu ve göller bolgesın d e h gıabeıileı tektonık y=ıpı ve deprem aktıvıtesı ıle çok yakından ıhşkılıdıı (McKenzıe 1972 TaymdzvePrıce 1992 Taymaz 1993) Golleı bolgesının ternel tektonık bır lıkleıını oluşturan KuzoydoguGuneybatı doğrultulu Burdur Acıgol ve Baklan havzala n ve Kuzeybatı Guneydogu doğruitulu Afyon Aksehıı havzası (Sultdndağı Fayı) noı rrıol faylar ıle sınıılanmışdır ve Kuvaterner donemınden gunurrıuze dktıvüe gosteııyoı laı Kuvateı neı yaşlı bu h ıvzalar yarım gra ben geometrısıne hdhıp olup Kuzeybdtı yon lu ddlımlaıı okın bloklardan oluşuyor (Tayma7 ve Prıce 1992) Goller bolgesındekı bu fdiklı geometııye sahıp noımal faylar Ege bolgesının tektonık modelı çerçevesnıde artık kldsık bııeı oınek hdlınc gelen Doğu Ba tı dogrultulu Buyuk Kuçuk Menderes ve Gedu gıaben sıstemleı ı ıle karşılaştırıldıkların da farklılıklar gosterıyorlar 3 * s mi Maymundağı Fayına dikkat HONAZDENİZLİ HAVZASI 778/6