Katalog

Hücrelere, kanseri yenmek öğretiliyor onuz dpnome aşamasında olan yem tedavı vucudun kerıdı hucrelerırun karıser hucrelerını oldurmesı esa.sı na dayamyor San Dıego'dakı Calıfornid Unıversıte sı nden (UCSD) bır ekıp tdrafından qeçen hafta açıklanan yontemın tum kanser tuılerı ıçıngeçerlı olducjuduşunuluyoı Dı gpr bırçok deneysel baöjı.şıklık tedavı turlerıyse yalnızca behrlı hucre yuzey pıotemleımı ıçeıen kanser alt tuılerıne karşı etkırı lık gostprır Temel Kültür Dersi Üniversite Öğretım Üyeleri Derneği geçen hafta "Üniversitlerimizde temel kültür dersi gereksinimi" konu başhğıyla ilginç bir toplantı düzenledi. ÎTÜ'den Gökhan Çetinsaya, Bilgi'den Alan Duben, Galatasaray'dan İlber Ortayh, BÜ'den Ayşe Soysal ve Faruk Birtek'in katıldığı ve izleyicilerin de geniş katkılarda bulunduğu panelin amacı, üniversite öğrencilerine, meslek yeteneğinin yanı sıra, uygarhğımızı oluşturan bilim, edebiyat, felsefe, düşünce tarihi, sanat gibi insanoğlunun temel etkinlikleri üzerinde bir bakış açısı kazandmlmasıydı. Bu "Temel Kültür Dersi"nin, öğrencilerin, uygarhğm temel bileşenlerini bir bütünlük içinde görmelerini sağlaması öngörülüyor; ve ayrıca seçkin bir uzman kadro tarafından verilmesi önerüiyor. Panelde, amaçlanamn bir uygarlık tarihi dersi okutmak olmadığı ve Temel Kültür Dersi'nde birinci önem taşıyan klasik metinîerin öğrenci tarafmdan bizzat okunmasmm onemi özellikle vurgulandı. Konuşmacılar, aslmda öğrencilerin lise öğrenim süreci sonunda bu temel kültürü edinmiş olarak üniversiteye gelmelerinin beklendiğini, ancak öğrencilerin lise öğreniminde ve okul dışmdaki hayatmda bu kültürle tanışamadan üniversiteye başladığma işaret ettiler. .* Bu konuda bazı Amerikan üniversitelerinin deneyimleri anlatüdı ve Robert College iken Boğaziçi Üniversitesi'nde okutulan "Kırmızı Kitap"tan örnekler verildi. ÎTÜde bir sure önce başlatüan ve geliştirilmekte olan însan ve Toplum Bilimleri Programı çerçevesmde, ÎTÜden mezun olacak mühendislerde saptanan bu alandaki kültür eksikliğinin giderilmesine çahşüdığı belirtildi. Programı geliştiren Gökhan Çetinsaya'nm verdiği bilgilere göre, insan kültürlerinin birbirlerine etkileri, insanlık tarihini oluşturan fikir ve düşünceler, bilim ve teknolojinin ugyarlığa katkılan ve felsefe ile iletişimi, kurumsallaşması.. açılanndan dünyaya salt mühendis olarak değil, entelektuel olarak da bakabilen öğrencilerin yetiştirilmesine yönelindiği belirtildi. İlber Ortayh, konuya değişik yaklaştı ve eksikliğini duyduğumuz elit bir zümrenin yetiştirilmesi için fıloh]iye büyük önem verilmesi gerektiğinin altını çizdı. Ortayh, özetle, "Biz dil konusuna kriko gözüyle bakıyoruz. Yanı bir işi çözecek, para kazandıracak bir araç olarak... Halbuki dil başka kültürlerin kavranmasmda ve içselleştirümesinde en temel araçtır, başka kültürleri kendi diîinden okuyamadıkça kültürü özümseyemezsiniz. Dile bu açıdan yaklaşmayanlar, kendi dillerinden başka bir dil bilmeyen Anglo Saksonlar dahil, yanm zekâhdırlar. Universitelerimizde Latinceden Farsçaya, îbraniceden Yunancaya kadar çoksayıda dil üzerine dünya çapmda, elit insanlann yetişeceği filolojilere önem verilmeli ve bunlar da birkaç merkezde toplanmalı." Panele katkıda bulunanlann da geniş desteğini alan Temel Kültür Dersi için dile getirilen diğer görüşler arasmda, kültürlerin karşılaştırmah olarak öğrenilmesinin temel bir öğrenim yöntemi olduğu, sadece insan bilimlerinden değil doğa bilimleri ve bilim kültürü ve tarihinin de önemli olduğu vurgulandı. Dikkat çekici bir noktayı da paneli yöneten Faruk Birtek dile getirdi: Biz küAürün dünyaya yayıldığı topraklar üzerinde yaşıyoruz. Bahsettiğimiz temel kültürler bu topraklardan dışanya yolculuğa çıktüar, şimdi onları geri çağırıyoruz!" Panelden şimdilik bu kadar. Haftaya değerlendirme yaparak kendi düşüncelerimi dile getirmeye çalışacağım. Gelecek cumartesi yeniden buluşmak üzere... H Ardştırmacıldi hastalann kanseılı hucrelerını ve bagışık lık hucrelerını buyume faktorlerını de ekleyerek bırlıkte gelış LÖSEMİYLE SAVAfMAK: Bağifiklık slstemlnln, kamer hticrelerinl yok etmeslnln yolu Hastadan kan ornekle ri alınır Hücml Kamer hucrelerl ve T hücreteri kandan ayn larak, buyume faktör leriyje aynı ortama kâhur. HİICRtSİ Thücresl Kanser hücre lerini yabancı olarak tanır ve oldurucu" T hücryine dönusifr. KANİIR HUC«tSİ Oldurucu T hücrelerl, haıtaya enjekte edillr. z! Kanser bucreii Hucre yuzey mo leküllerinl T hucreslne gosterir. tııdı Deney bunucundd bır awyd getırüdıkleıı aymkdnseı hur relerını tıplerı ne olursa olsun oldurmeye hazırlanan bır gı up bagıvıklık hucıeüi clde edıldı Ldboıatuvaı ortamında bdcjışık lık hucrelerının kanseı hucıeleııne kaışı çok etkılı oldugunu goren didştınnacıldi hdbtdlaı uzerınde de denemelere başla mayı planlıyor Kan kanseri beyaz kan hucıeletının kanserlı ha le yclıncsı ve kontıol dışı bolunmesı nedenıyle oluijur Tedavı hucrelerı oldurmek ıçın çok yorucu kemoterapı seanslannı ıçe rır ve genellıkle de üık naklıne basvuıulur Ancak tedavı sonucunda sadere bırkaç kan hucresı bıle hayatta kalıısa hasta ye nıden kotuleşebılıyoı ve daha fazla kemoteidpı gonrıek zorurı da kdlıyor Yetışkın lospmı hastalarımn beşte dordu beş yıl ıçın de yasdmını yıtırıyor UCSD ekıbı Kan kanserine yontemlerınrn kemoteıapının ılk SP yakalanan diiiinddn sonid hayaftd kdlan kankimseler gelecekte, ^oı h hucrelerı bulduğunu ve yok et tığırıı one suruyor Ekıp boylpce lo hastayı somının tamamen bıttığıne manıyor guçsuz btrakan Araştırmacılar teorılerını denemek kemoterapinin ıçın, yetışkanlerdc cn fazla gorulen akut myeloıt losemıye sahıp 12 hastekrar tekrar girilen seanslann tadan kan aldı Kandan kdrıseılı lıuu reler ve T hucrelerı denen bagışık dan kurtulabilir ve lık hucrelerı ayrılarak farklı buyume tam bir tedavı faktorlerıyle bırlıkte 6 haftd boyunra şansı elde edebilir bır arada bırakıldı Ilk olarak kan serlı hucrelen "antıjenveren hucreler"c donuşturon faktoıleı eklendı Bunlar kendı hucıe yuzey molekulleı ıne karşı bdĞ|ii?ıklık tepkısını uyarular Ardından T hucrelerının oncelıklı gorevını gerçekleştırmesını saglayan an tıjenveren hucrelerın yuzey proteınJerını "yabancı" olarak tanı yan faktoı ler konuldu Son olarak ıse ekıp Thucıelerını kan aeıL hucıelerı oldurmek ıçın ço^altan fHktorlerı ortama eklpdı UCSD'do kan ve kemık ıhk naklı uzmanı Edward Ball, yonte ının antıjerı vermek uzere yonlendırılebılen her tıp kanserlı hucıe ıçm geçeılı olduc/unu savunuyor "Kdnseı hucrelerının hangı yuzey molekullenne sahıp oldukları onemlı degü Bu mo lekuller T hucrelerıyle karşüaşırlarsd, bu hucrelen o kanser turunp karşı hareket geçırecektır ' Maryland'dekı Ulusal Kanseı Enstıtusu nde bağı^ıklık tedavıaı uzerıne uzman olan Mark Dudley ıse bu alandakı en buyuk sorunun kanserlı yuzey molekullennı doğru saptamak oldugu goruşunde Kaynak New Scıentıst 26 Ehm Bilge Eser *** obursalı@cumhurıyet rom tr CBT Internet adresı wwwcumhurıyet com tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 818 23 Kasım 2002 tmtıyaz sahıbı: Yedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncüık A.Ş adına llhan Selçuk . Yayın Daruşmanı Orhan Bursalı • Sorumlu Mudur: Mehmet Sucu Gorsel Yojıetmen Tülea Hasdemir • Baskı: Sabah Yayıncüık A.Ş. tdare Merkezi ve Yazışma adreıi: Turk Ocağı Cad. No. 39/41 Cağaloğlu, 34334 tstanbul Tel (212) 512 08 08 • Faks. 0212813 88 98 Reklam Publi Media 818/3