Katalog

Kongrelerden 38. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi Dr. Yeşım /j// Ulman* M eıke7i Parı& te bulunan Uluslararası Tıp Tarıhı Cemıyeü nın (Souete Inteı natıonal d Hıstoıre de la Medecıne SIHM)) 19?4 yılınddn ben ıkı yüda bır duzenlemekte olduğu ulus lararası kongıelerın 38 ıncısı ük kez Turkıye nın ev sahıpbgmde 1 6 Ly lul 2002 tanhlerınde Türk Tıp Tarihi Kurumu taıafından istanbul'da yapıldı Dunyanın her tdrafırıdan tıp eczacıhk büım felsefe hukuk sa nat dıl pdebıyattaııhı tıp etığı araşürmacüarının ılgı gosteıdıgı bu bı lımbel toplcintının ana korıulaı ı Ortaçağ tıbbının yenıden dpğerlendıı ıl mesı Tıpfelsefesı sağlık sıyasetı kuıumsallaşmasıtdrün tarıhboyun Ld Yakındoğu tıbbı uıüu hekım ve eczacılar Tuık tıbbı ıle Batı ve Do gu tıbbı ardfainddkı üibküer Tamamlayıcı tıbbın tarıhı kdynaklaıı ve Dı ğer konular ıdı 1 Lylul 2002 gunu Istanbul Arkeolojı Muzesı nde Ceç mışten Gunumuzu Tıp sorgısı eşlığınde suıen kongredp çe^ıtlı ulkeler derı 350 cıvarında ardştıımacı 400 u aşkın sozlu ve 70 ton fazld posteı bıldırı sundu ilginç paneller Tarıh ve Sahtecılık' ısımlı panelde tdiıhçının gerçeğı ydzma so rumluluğu tarıhı olgulara arastırmacüdrca çeşıtlı bekülerde yapüan muddhaleler ele dlındı "Eskiçağ Ortadogu Tıbbı" panelmde Me zopotamyd übbırun semptomlarma gore hastahk sınıflaması temelıne otuıtulmuş tıp pratığı rasyonel ve sıstematık karakterdekı tıp bılgısı vc tedavı yontemıne sahıp olrndsı ozellıklerı uzennde duruldu "19. yüzyılda Sağlık Siyaseti Tarihi" panelınde salgın hasta lık karşısmdd dlınan halk sağlığı onlemlen nın büımsel bügı aırurlaıı dı^ına taşarak kulturel on yargılaıın ctkısı altında ırkçı uy gulamaldia yol açabılecegı omeklendı "Tedavide Çogulculuk" panelınde 20 Depreme yeni erken uyan sistemi Tayvan'da depremden 25 saniye önce uyaran bir erken uyan sistemi, ilgiyle karşılandı Kongreye, tıp, eczacılık, bilim, felsefe, hukuk, sanat, dil, tıp Ctİuİ tarihcileri 7 türihdlcri katıldı. T yuzyü başındala tarıhspl olguldidan yola çı küarak gunumuz Up etığı konularınddn bı rı olan reçete yazımı bacjlamında üaç en dustrısının hasta hekım ılıştası surecıne et kısı bılımsel üp uygulamaları ılp tedavı pratığınde ortaya çıkan çelışkı ler ve kıtle ıletışım aıaçldrının bu sureçtekı rolu taıtışıldı Çok ışlcncn konulardan bın olan tamamlayıcı tıp üt ılgılı "Çağdaş Tıp Uygulamalannın Gelişen Ufku: Alternatif, Bütünleyici ya da Tamamlayıcı Tıp mı?" ısımlı panelde Uzak Doğu ve Islam gelenegındekı koklüiuıden yola çıkılarak alanın ABD ve Avrupada son onlu yıllaıdd gehşen çızgısı beden ve enerjı psıkoterapısı uzerın de duruldu Genış ılgı toplayan Ortaçag tıbbı ve çağdaşı kultuıleıe et küerı ana konusunda gelen büdırüeıın ağırhklı bolumu "Bizans Tıbbı"nı ügılendırıyordu ve aynı ısımlı panelde Ortaçağ Arap ve Osmanlı tıbbına etkısınden manastır tıbbına kadın sağlıkçılara tıp yazmalarına kadaı Bızans donenu çok çeşıtlı yonlerıyle ışlendı Gerek "Tarihte Türkttalyan Tıbbi lliçkileri" panelı gelekse Yunanlı Macaı Bulgar Turk Surıyelı Mibu Fransı? lngüız Poı tekızlı vd katılımcıhnn sunduklan büdırıler kulturleı aıası etkıleşım ve bügı transferını hedefleyen ortaklasa aıaştırmalann ulkelerın bılım VP tıp tarıhı alanındakı bılgılerını zengınleştırıcı ışlevı olduğunu ortaya koydu "Kuzeydoğu Akdeniz Eczacılığı" panelı Bizans farmakolo jısının Osmanlı Rum erzacılıtjına ctkısını de ple aldı Tıp tarıhı eğıtımı bunun tıp fakulteleı ının mufredatındakı yeıı ABDde VP Avrupa ulkele rınde 1970 leıden sonra gıderek lağbet edüen bır diaştırma alanı ol ması bu egıtımın nıtelığı uluslararası bır atolye çalışması ıle tartışıldı Dıqeı bıldırı konuları aıasında Antık çağ ceırahı uygulamaları ve tedavı yontemlen Asklcpıus kultu Turk Islam Ortaçag ve Selçuk lu hastdnelen salgınlar tarıhı savaş ve tıp Osmanlı sağlık kurumları Osmanlı tıp yazmaları Osmanlı tıp hukuku Osmanlı Avrupa ılibkıle rı Ydkın donem Osmanlı tıbbı kadın ve tıp Frzdcıük ve Dış helamlığı tarıhı Hemşırelık tarüu kadın ve tıp tıp etığı tarıhı sanat VP edebıyat ta tıp Turkıye Cumhurıyetı sağlık siyaseti teknolojı ve tıp ınanç ve tıp vd gostprılpbılıı (*) Cerrahpaşa Tıp Fakultesı Deontolojı ve Tıp Tarıhı Anabüım Dalı uyesı ve Kongre Genel Sekrcten e posta yesınıul@yahoo com ayvanda deprem olmadan 25 saniye once uyaran bır erken uyarı sıstemı gelıştırüdı Bu ypnı sıstem otomatık acıl durum sıstemlerı ne trenlerı durdurmak doğal gazı kesmek ve cer rahların amehydtlarını durdurmak ıçın yeterlı zaman veıecek Guney Kalıfornıya Unıversıtesı nden TaLiang Teng, 'Bu 911 acıl aramanın depreme uyar lanmış halıdır' dıyor Deprern olduğunda şok dalgaları sanıyede 3 üa 6 kılometre yayılır Buyuk depremlprse daha bu yıık zarar vererek 160 kılometreye kadar yayılır ve depıem hattının çevresuıde yaşayanlara 40 sanıyelık bır zaman tdinrlaı Kalıfornıya ve Japonya gıbı deprem hatü uze rınde bulunan yerlerde depremın merkez ussunden çevredekı alanlara bügı aktaracak sısmograf ağı Uyan yok ^ 8 sanlyelik uyan ydlar once kurulmuştur Ancak bu sıstemler sınırlı sayıda detektore sahıp olduklarından yavaştırlar Kalıfornıya da depremden sonra bır dakıka ıçınde bü gı aktarmak uzere tasarlanan ağ acü kurtarma bı rımlerının en çok ıhtıyaç duyıılın yere gonderüme sını sağlaı Tayvan ıse dunyanın en gplışmış sıt,mograf ağına sahıptır Teng aynı ağın Kdlıfoınıyada kurulması ıçın 200 müyon dolar gerektığını belırtıyor Ote yandan bu sıstem çok fazla bügı urettığınden bügısayarlar gelen bügüerı uyanyı zamanında gonderecek kadar çabuk değerlendıremıyoılar Bu nedenle Teng ve çdlışma arkadaşı YihMin Wu, yalruzca merkez ussun 60 küometre ıçındekı sısmograf ıstasyonlarından bılgı toplayan bır program gelıstırdı Sadece bu detektorlerden alınan bugder değerlendırüdıgınde harekete geçme zamanı belır gın bır şeküde duşerken 40 saraye sınınnın al tma ınmek de murnkun olabılıyor Arastırmacılar deneme olaıak Arahk 2000 ve Ha7iran 2000 tarıhlerı arasında geıçek leşen depremlen ızledı Çalısma sonunda bu depremlerle ügüı bügüer ortalama olarak 22 sanıye ıçınde aktarılabıldı (Bulletın of the Seısmologıcal Socıety sayı92 ^ ?008) Araştırmacı lar Bu sıstem 1999 dd meydana gelen vc ? bın kışının olumune neden olan Chı Chı depremınden once gelıştırümış olsaydı uyan başkent Taıpeı ye 20 sanıye ıçınde ulaşabılırdı dıyorlar (bak Grafık) 8 sanlyelik uyan CÜney Çln Denlzt Taıpeı merkez usten 145 küometre uzakta olsa bıle kentte 400 den fazla ev yılaldı ve 134 kışı oldu Sıstem usten 50 kılometıe uzakta olanlan uyaramayacak ancak zaten bu kuşak uyarı gelmeden çok once depremın etkı Buyuk •ukyanus sı ıçme gırecektır ABD Jeulojüc Araştırma Merkezınden Bill Ellsworth depremın en fazla bu kara \ ııokta ıçınde geıçekleştıgme dıkkat çekerek erken uyarı sıstemlerının sınırlı yararı oldut^unu vurguluyor Depreme hazırlıklı olmanın en onerrüı yolu sağlam yollar ve bınalar yapmaktır Acıl kurtarma bırımlerını yonlendırmekse son 1999 daki ChlChl depreml Yeni bllglsayar sittemfyle verilece ragelır 815/6