Katalog

Cönülden Bilime Ahmet Inam ' ı Cenç düşünürlere Turkçeden duşunen arkadaşlardan umutluyum Duşunmenın ne denlı zor olduğunu, duşunmeyı dert edınmış, bır yaşam bıçımı olarak benımsemış olanlar elbette bılırler Bu topraklann duşunebılen ınsana gereksınımı çok Bu topraklarda bınlerce yıldan berı yaşanan yaşamı, şu an ıçınde bulunulan dunyanmsorunları, kaygıları açısından yorumlama gucu gereklı kulturumuze Bu yazımı, bır vaaz, bırçok }eyler bıldığını sanan bır ukalanın saçmalıkları olarak almazsanız, Turkıye'de duşunur olabılmenın yaşadığım sorunlarından soz edeceğım Duşunme, bılgıyle bırlıkte gerçekleşıyor Duşunme bır eylem, bır etkınlık Bılgınızle butunleşmenızı ıstıyor sadece Bır kultur, bır dıl, bır toplum, topluluk ıçınde oluşuyor Yuzlerce yıllık duşunme bırıkımını ozumsemek gereğı var Sıyasal, dınsel, teknık, teknolo/ık, sanatsal, bılımsel, mantıksal, felsefı, gunluk duşunme bıçımlen ıçınde yoğruluyor, duşunmeye çabalayan ınsan Duşunme, bır yonelme, kendını yonlendırmeyle başarılabılıyor Bu çabada kendıne yakışan, yeteneklerını gerçekleştırebıleceğı alanları seçebılmelı ınsan Bu sağlanamazsa, yanlış toprağa duşmuş tohum orneğı, duşunce çıçeklen açamıyorsunuz Batı'nın buyuk olçude yerleşmış kurumları, bu kurumlara can veren duşunurlerden, araştırmaalardan oluşmuş toplulukları var Duşunme uğraşı, uygun ortamları sezebıldığınızde fazlaca fıre vermıyor "Kımle, nerede, neyı, nasıl çalışmalıyım, duşunme yolculuğunu nasıl gerçekleştırmelıyım?" sorusu (azlaca duyulmuyor oralarda Yanlış yerde olduğunuzu gorunce, uygun yeri arıyor, bulabılıyorsunuz Duşunme ozerklığı, kendı başına duşunebılme etkınlığı aıle ıçı eğıtımle verılebılıyor Duşunme yoluna gırebılmenın gerek tırdığı kafa bağımsızlığı, ruhsal ozgurluk duygusu, bızım toplumumuza gore daha etkın bır bıçımde oluşturulabılıyor Ustalar, oğretmenler, tartışma arka odeli Beyin araştırmalanyla elde edilen yeni bilgilere göre de, Isveç'te öğrencilerin kend sorumluluğunda suren eğ'ıtim sistemi oğrenme isteğini korukluyor E Bizde düşünmenin *#°««&b*P' T du ;»"mJ Onundekİ tehlikeleraen oın: laKiıt, papağanllk, OZentİ, SUril msam ,,, gibl A h' ' T Ifl'f da gıderek, akademık çembe rın ozgur, farklı, aykırı duşunmeyı gıderek bllıru darajttlğinı gore. Akademık dergılerde koyulabılıyorsunuz (Oralarda davranmak s/k| m bırbırıne bırbırıne benzeyen, t>en, formatlann mengenesıne î 'J yuzlerce 1 makale aote bılırsınız ) Bızde duşunmenın onundekı tehlıkelerden bırı, papağanlık, taklıt, ozentı Bunun bır dığer bıçımı olan "memur" kafası "Yazılacak makaleler, tezler, kıtaplar var, o halde yazmalıyım, kendı araştırma aşkım, hedeflenm ıçın değıl, kurumun uyesı oldu1 1 ğum ıçın " Onune gorevlerını koyun, yapsınlar Nietzsche'nın suru ınsanıi Dığer tehlıke Bırer tıcarı şırkete donuşen unıversıtelerde (hepsı değıl, şukur') şırket elemanı gıbı çalışıp, araştırmanın "hakıkat araştırmasından", çıkar elde etmeye doğru gıdışı* Bızdekı kulturel mırası değrelendırmekten yoksun, ınsan lann "bızde duşunce adına hıçbır şey yok", "bu dılle duşunulmez" dıyenlerın, kendı yetıştıklerı Batı çevrelerının dışındakı ber duşunceyı, saçma, temelsız, anlamsız bulmaları da bır dığer tehlıke Duşunme etkınlığının jandarmalığına soyunup, kendı tarıh olmuş, fosılleşmış goruşlen dışındakılere kara çalmaları hem onlar ıçın hem Turk duşuncesı ıçın buyuk bır yıtık Turk duşuncesı arayışını surduruyor Urunler ortaya konuyor Konacak Bır yandan Batı'dakı bırıkım ozumsenecek, yorumlanacak, çağdaş kıta felsefesıyle, AngloAmerıkan duşunceyle hesaplaşılacak Dığer yerden dılımızle, yaşamımıza donuk felsefı aranışlar surecek (Bunları felsefı duşunme alanı ıçın soyluyorum) Cesur duşunurler gereklı Cesur, olçulu Bana gore, bu yarışmamıza felsefı yorumlar arayışımızda, odun vermez, yalnızlığa tahammullu, gunluk sıyasal ve entelektuel gıdışe duyarlı olmakla bırlıkte, ona bellı bır uzaklıkta durarak duşunmeyle arayışı surdurmekte olan ınanamızı yıtırmezsek, yanıbaşımızda bızden yuzyıllar once yaşamış ya da çağdaşımız olan, farklı dıller konuşan yolculuk arkadaşları bulacağız yanımızda Bu başaramazsak bıle, yolda yuruyenlere vaktıyle saçmış olduğumuz kıvılamların ateşı, geleceğın yolcularına umut verebılecektır 815/2 tjıtımın tam gun olaıak verüdığı Isveç ılkoğretıın okulldrında oÇjrenım dokuz yü suruyor Bu zorunlu eğıtımde ogrencüerm elenme ve sınıfta kalma nsklerı neredeyse yok gıbı tlkoğretımı tamamlaydn o<5 rencüerın ° o70 ten fazlası lıse ve yuksek oÇjrenım kurum larına devam etme başarısını elde edıyor Isveç te 60 h yülarda yururluğe gıren bu sıstem başkent Stokholmdakı bır püot projeyle başladı Bu proje çerçevesmde Stokholmdakı okullar ıkıye bolundu Okul lann bır kısmı klasık yontem (ogrencder dorduncu sınıftan sonra not ortalamasına gore farklı derecelerde okullara yerleştırılıyoıdu) dığprlerı ıse yenı sıstemde egıtırn veı meye başladılar Sonuçta yenı egıtım sayesınde ozellıkle de daha zayıf olan ogrencılerın daha başarüı oldugu go ıulunce tum ulkede yenı sısteme geçüdı Isveç egıtımı her oğrencının ıhtıyaçlanna gore du zenlenmış Yenı egıtım sıstemıne bır model oluşturan Fu turum okulunda her ogrencıye haftalık bır ders programı verümekte Ogretmen her hafta oğrencının neler yapabı lpceğını not vermeden degerlenduıyor Turkıyedekı oğ rencüerın başdrüan salt ders notu ve karneye gore de ğerlendırılırken Isveç okullarında sehzıncı sınıfı dek not verılmıyor bolumu bulunmayan okullar bıııncı sınıftan ıtıbaren oğ lencı almaya başlayınca yıne eşıtsızlık doğdu Oysa doğru egıtım sısterru bu ulkenın ıçınde bulun dugu koşullara gore duzenlenmış egıtım polıtıkalan saye sınde gekştırümelı hatta degışen koşullara gore de yenı lenerek surdurulmelı Ulkemızdekı egıtım sıstemınde ya şanan bunca soruna ragmen yetışen yeteneklı beym ler kendı ulkelerınde bırüamlerını gelıştırme unkanı ve uygun çakşma ortamı bulamıyor ve yurtdışında daha ıyı koşullara kavuşarak çalışmalarını orada surduruyorlarsa Turhye dekı egıtım sıstemı gelışmış ulkelerde zaten varo lan beyın gucunu bıraz daha zengınleştırmekten oteye gı demıyor demektır Öğrenci sorumluluk alıyor Amaç ogrencıyı kendı sorumluluğunda yaşama ha zırlamak Isveç okullarında 45 dakıkalık ders suresı de geçerlı degü Derse erken gelen dersı daha erken bıra kabüıyor Ogrencılerın kendı sorumlugunda suren egıtım sıs temı beyın araştırmalanyla elde edüen yenı bügüere gore de ogrenme ıstegıru koruklemekte Ogrencılerın kendı kendüerıne tamamladıkları odevler sonucunda kazandık ları ogrenme sevıncı bılgdcrın çok daha kalıcı olmasım sağlamakta Isveçh ogretmpnler oö^encüerın başarılan nı devletın ongordugu koşullar yenne ulusal başan stan dardına gore belırlıyorlar Ulke genelındekı başan ortala ması dokuzuncu sınıfın bonunda merkezı bır test sınavıy la belırlenmekte Ve ogrencıler buna gore hangı okullara devam edebıleceklennı gorebılıyorlar Ulkemızde de bırkaç yıldan bu yana yururlukte olan seki7 yıllık ılkogretım sıstemı mezunıyet sonrası ya pılan merkezı sınav açısından Isveç modelıne benzeüle bılırse de yukdiıda değınüenlerın dışında temelde bır farklılık soz konusu Isveç tekı ılkogretım okulları ulke qe nelmde tamamen ayru sıstemde ışlıyor Yanı ogrencıler zorunlu egıtım sırasında eşıt koşullarda egıtım gorduklerı ıçın bıtırme sınavlaıına da eşıt bınkımlerle gınyorlar Oysa Turkıyede kesınusız eğıtımle bırlıkte ozel okullarda yenı uygulamalar başladı Daha once ılkogretım EGİTİMDE BİLGİSAYAR VE İNTERNET DESTEĞİ Bilgisayar destekli eğitimi pedagoglar destekliyor, ancak amaca ve hedefe uygun planlanmazsa bilgisayarlar zaman, para ve kaynak yutan dev bir karadelik haline geliyor. G elışmış ulkelerde bılgısayar ve Internet zaten uzun yüldrdan berı ders aracı olarak kullanüıyoı du Ancak aynı uygulama son yıllarda ulkemızde de yaygınlaşmaya başladı Ozellıkle buyuk kentleıdf» ekonomık durumlan ıyı olan aılelenn evlennde de Inter net erışımlı bılgısaydt kullanımında artış gozlenmekte Gerçı ılk başlarda bılgısayar destekli egıtımm bırçok açı dan yararlı olacaQı sanılıyordu ama bu konuda bugune degın yapılan araştırmakr bügısayar destekli egıtımın egıtım kalıtesı uzerındekı olumlu etkısını kesm bır bıçım de ortaya çıkarmadıgı gıbı ulkelue goro de farklı sonuç lar elde edılmekte Ornegm Japon egıtmetüeı aşırı bılgısayar kullanı mıru engellemelerme ragmen ogrencıler matematık der sınde daha başarüı oluyor Eğıtımde bılgısaydi ın dah c yaygm oldugu Fmlandıyada ıse bılgibdyaı destekli etytırr