Katalog

lylan Manhattan artık bir jSSSStf laboratuvar 7 7 Eylül'den sonra uzmanlar, kurtarma operasyonlarında kullanılacak yüksek teknoloji içeren yöntemler konusundaki araştırmalarını hızlandırdı. 1 1 Eylul saldınsından sonra Dunya Tıcaret Merkezı'nın yı kıntıldrırun altından sağ kdlanların cep telefonu ıle dışarıyı aradıklanna üışkm pek çok duyum alındı Bunların ba zdarı gerçek bazüarı ıse ne yazık kı husnukuruntu ıdı Federal Acıl Yardım Yonetimı (FEMA) bır sıstem kurarak yakınlardakı antenlere gonderılen sınyallerm ızını surmeye çalıştı FEMA bu verıler yardımıyla yıkıntüann altındakı telefonlarm konumunu tespıt etmeyı umuyordu Bu çabalar sonucu bırkaç yaşam kurtuldu Ancak felaketten sonrakı cep telefonu trafiğı saldmson rdsındakı arama ve kurtdrmd faalıyetlermde bılunın ne denlı yaşamsal bır rol oynayabüeceğını gostermesı açısından onemlı bıı gelışmeydı Saldırı sonrasında kımlık tespıtı çalışmalan pek çok uz mana zor anlar yaşattı Kımlık tespıtınde genellıkle kemık parçalarmdan yararlanıldı Yumuşak dokudan farkü olarak kemıklerden ornek almak ıçın kemıgın ortasına kadar rnatkapla gırmek gerekır Bu şekılde alınan ornek once tO7 halıne getırüır daha sonra kunyevı mdddelerle kdrışürddrdk genetık mdlzeme halıne donuşturulur Kemık DNA'sma erıştıgımı? zaman bunun ne kadaı buyuk bır adım olduğunu goıduk Ozellıkle za manın tahrıp ettıgı cesetlerde bu ıdeal bır yontem olarak kar şınuza çıkıyor ' dıye konuşan Bodc Technologıes den Tom Bode, Tespıt ışıne başladığımız zaman hızımızı tahmın büe edeınıyorduk Ancak sonuçta haftada 1 000 kemık parçasını anahz etmeyı başardık dıyor Kurtdrma ekıplprının ışını buyuk olçu ' ie koldylaştıron bır başka toknolojı dc Mıssıssıppı Unıvcrsıtc sı'nden Jim Sabatier'ın gelıştırdığı Lazer Doppler Velosımetre' adı verılen bır cıhaz Tıpık olarak kara mayınlannı tespıtınde kullanılmak uzere tasarlanan bu cıhaz yeı altındakı bır nesnenın geçırgen mı yoksa katı mı olduğunu tespıt etmek ıçın ses dalgalan gonderır Manhattan'da kurtarma ekıplen sağ kalan lara bıran once ulaşmak ıçın yıkıntılan hızlı bır şekılde kaldırırken Sabatıer Dunya Tıcaret Merkezı bınalarırun dorduncusu nun akustık ozellıklerını kontrol edıyordu Boylece osılasyonlardakı genış boşluklara bakarak yapıda çokme tehlıkesı olup olmadığını anlamaya çalışıyordu Ground Zero denüen felaket bolgesmde mağaracıkla rın oluşma olasılıgı çok buyuktu Yangın yuksek ısı ve toksık maddeler aynı derecede tehlıke yaratıyordu Bu potansıyel teh hkelerın hdrıtasmı çıkartmak ıçın ABD Jeolojık Araştırmd kurumu Aşagı Mahnattan a U2 uçakları gonderdı Uçakldr 1600 ıle 4000 metre yuksekhkte uçarak bolgeyı kızılotesı ışınlarla taradılar Yerdekı molekullerın bu ışınlaıld gırdıgı reaksıyona baka rak yıkıntı sahasındakı sıcak noktalaı ı ve yuksek asbestos duzeyını tespıt etmeyı başardılar Gıourıd Zero bolgesınde ydlnızcd ınsdnldr çalışmıyordu Bır başka ekıp de 8 adet robottan oluşuyordu Bunlaı tehlıkelı veya ınsdnldnn gıremeyeceğı kaddi kuçuk delıkleı ı keşfettıler Işık kamera mıkrofon ve ısı sensorlarıyla donatılmış olan bu robotldi yıkınüldrın ıçınde ınsan olup olmadığını araştırırken, kurtarma ekıplerı ıse ekranlardan bunların hareketlerını ızlı yoıdu İKÜMBİÜM Ohıo State Unıversıtyden jeolog Lonnie Thompson. Thompson Guney Ame rıka Afrıkd ve Hımalayalarda ekvator yakınlanndakı buzlu bolgelerı 20 yü boyunca ızle dı Pek çok bılım adanıı buzullann kuresel ısınnid rıeduruyle erıdıgme ındnıyor 2001 yı lında Amerıkan Ardştırmd Konseyı nın duzenledığı bır panelde soz alan bılım adamlan kuresel ısınma konusunda herhangı bır kuşkuya yer verıimemesıne ortalama kuresel yuzey sıcaklığının yukseldığıne ve yukselmeye devam ettığıne karar verdıler Butun bunlar buzullann sonunun geldığıne mı ışaret edıyoı > Bolgesel açıddn bu sorunun yanıtı ' hayır"dır Yerel ıklımler çoğurılukla kuresel ortalamalardan sapar, bazı bolgeler daha yavaş ısınırken bazılaı ı daha soğuk olabılıı Ne var kı erıme olgusu, tek su kaynağı buzullar olan yakm bolgelerdekı ınsanlar ıçın yaşamsal oneme sahıptır Ayrıca erıme bılım adamlan ıçın de çok orıernlıdu Buz nuvulerı (Durıya nın en s>o guk yerlennden matkapla dehnerek çıkarnlmış buz süındırlerı) Dunya da eskıden ıklımlerın na sıl olduğuna ıhşkın anahtar bılgı kayndklarıdır Buzullann tek tek yok olduğu şu donemlerde Thompson ve dığer uzmanlar buz nuvelerını toplayarak unıversıtelenn soğutuculannda koru maya çdbdlıyor Yanmdktd oldn bır drşıvden kı taplarını kurtarmak ısteyen kutuphanecıler gıbı bılım adamlan da arşıvlerı tumuyle yok olmadan kurtarabıldıklermı kurtannaya çabalıyor D Buzullann erimesi küresel ısınma olgusunun güçlü bir kanıtı.Ruslar salt para kazanmak için zengin Amerikalı iş adamlarına aglaı ın tepeleı mdekı ve tıopık bolgeleıdekı buzullar çok hızlı bu şekılde eııyor uzay turlan düzenliyor. Ve belkı de ^020 yılmda bunldnn hpp.sı yok olarak Bu soguk haberm kaynağı 001 ydındd Denıs Tıto IJlusldrardsı Uzay Istasyonu na gıden ılk tuı ıst olarak tarıhe geçtı 8 gun suren bu gezı Tıto'ya 20 mılyon dolara mal oldu Tı to'nun bu gezısı bır soruyu da tdrtışmdya açtı Uzayda tıcaret yapüabıür mı' Uzay programlanrid devlet butçesınden aynlan fonlar azaldıkça ozel fonlar gundeme gelmeye başladı Tıto nun yol culuğuna guvenlık gerekçesıyle karşı çı kan NASA, ozel kdtküdnn drtırılmdsı yo lunda bır plan hazırladı Plamn bır parça sı ozel kuruluşların ucıet kaışılıgında uzayda deney yapmasına ızın vermek Ancdk NASA salt eğlence amacıyla uzaya çıkılmasına sıcak bakmıyor Ne var kı zengınlerm uzay merakından yararlanmak LSteyen ozel firmalar bu fırsatı kaçırmak ıstemıyotldi fta yıl once Mıı Uzay Istdsyonu nu kurtarmak ıçın çaba harcaydn merkezı Hollandada bulunan MırCorp ^004 yılında ozel bır uzay ıstasyonu kurmaya hazırlanıyor Mını Statıon 1 adını vermeyı planlddıkldrı uzdy ıstdsyonu 3 turıstı 20 gun agırlayabılecek boyutta olacak Bu arada Kalıfornıya da Space l.sland Group daha ıddıalı bır projenın peşmde Şırketın hedefı 500 kışıyı agırla yabüecek boyutta tekerlek şeklınde bu uzay hotelı ınşa etmek Bu şırketler dmaçlanna ulaşmak ıçın yalnızca teknık değıl polıtık sorunlan da aşmak zorundd Dunyanın yorungesıne otellerını oturtmayı başarsaldr dahı turıst bulmakta zorlanacaklar gıbı Bunun ıçın ya sıfırdan başlayarak bır uzay mekığı programı hazırlayacaklar ya da halıhazırdakı mekıklere otostop yapacaklar NASA kendı mekıklen soz konusu olduğunda bu tur onerüerı red detmeye hazırlararken, Rusldnn dd dynı doğrultuda karar almalan ıçın çalışıyor Buzullar enyor BİÜMİ Uzayda turistik gezı 2 772/9