Katalog

Kamu üniversStelerine kim sahip çıkacak? ektoıluk seçımlen nedenıyle YOK ve unıversıtemıze yonelmış olan kamuoyu ılgısını çekmek amacıyla bazı sorunldn gundeme getırmek ve çozum onenlerını tartışmak ıstıyorum Butçeden kamu unıversıtelerıne ayrılan kaynaklann ıyıce azaldıgı ve yonı bıı yasa tasarısının gundemde olduğu duşunulurse bu tartışma dahd da buyuk onem taşı maktadıı 1. Stratejlk Ptanlama: Uncelıkle ö Beş Yıllık Kalkınma Planı hazırlıklan sonu cunda oluşturulan stratejılenn ne derecede yeterlı olduöfu ko nusunu gundeme getırmek gerekır Yonettm bılımının ortaya koydugu bırıncı ılke stıatejık planlamanın çok cıddı bır aıa^ tırraaya ve çalışmdya dayonma&ı en genış zeııunde taı üşıldık tan sonıa kabul edılmesı YUK Baskanından en altta çalışan peısonele kadaı benımsenmesı ve savunulmasıdır 2. Yönetlcllerin Bellrlenmesl: Rektorlprın behrlpnmpsınde onrekj şeklıyle Atama' bugunku şeklıyle Seçım ın en buyuk sorunu Sayın Oıhan Bursalı nın belırttıgı gıbı "îlkelerı' ve Objektıf Krıterlerın ol mayışıdır Adaylar bu sıstemde sadece Tıp Fakultelerınden çıkmakta, yonetıcılık konusunda daha buyuk donatıma sahıp bulundn sosyal bıümcılerın seçılme şansı olmamaktadır Seçım kampanyaları umversıtedekı çalışma ortamına buyuk zarar vermektedır Bursalı nın onerdıgı krıterler, yonetım bılımlerın de "Lıderlık Ozellıklen" konusu ıçmde çok daha genış ve aynntılı olarak tanımlanmıstır J. Demokratik Katılımcılık: Unıversıtede demoktdtık mekdnızmaldnn ışlerlıgı ıçın rektorun, dekdiıııı, yonetım kurulu, akademık kurul ve dıger organlann karar alma ve uygulama konusundakı yetta ve so rumluluklan net olarak tanımlanmalıdıı En aittakn personelden dekana kadar tum atamalarda ve harcdmdlardd rektorun tek yetküı olduğu bugunku sıstemde bu kuıulların verımlı ve etkın bır ışlerlıgınden soz etmek mumkun degıldır Bazı rektorlerın ıyı nıyetle yetkılennı pdylaşmaları ve bu kurullara bazen danış malan demokratik katılımcılık olarak gostenlpmpz Idarı personel, ogrenrı ogretım uyeleıı ve tum çalışan iarın kendılerı ıle ılgılı kararda gerçekten soz sahıbı olmalaıını saglamak gerekır Degışık bakış açüanyla hem daha sdgnklı karar alınabıln hem de çdlışanldi o kaidrda etkılı olduklan ıçın motıvdsyonldiı ve uyguldnidldid katılınıldiı artar 4. Tam Cün Çalışma ve Etklnllk DeğeHendlrllmesl: Kamu unıvetsıtelennden gıtgıde daha çok sayıda ele man yanzamanlı çalışma duzenıne geçmektedır Ingılızce de Conflırt of ıntpıpst terımı IIP tdnımlandıgı şekılde lakıp ku nımlarda çalışan elemanlaım kuzdiıçlaıı kanıu umveısıtelen ne olan hızmet talebının azalmasına bdğlıdır Bugune kddaı ıyı nıyetlı ve ıdealıst ogretım uyelerının yaklaşımlan ıle aşılrrıaya çalışan bu çelışkı artık tolere Pdıle nıez duıuma gelmıştır fakultp hastaneleımde ucretlı ha&ta ' ı Piref. H. Okkef Noel Baba 23 Aralık ?,001 tanhınde Mülıyet Gazetesı'ndekı koşesındo Saym Güngör Uras 'Clmstrrids başlıkiı bu yayımlamamış olsaydı bu konu Dortkoşe'yo dek dus mezdı Sayın Uras ' Chı ıstmas konusunda tarıhı bılcrtlpr verdıgı koşe yazısında Noel'lerde çocukları sevındııen Baba ırnı Myra'da (Demre) yaşayan St Nıcholas oldugunu ve daha sonra ununun Avrupa'ya yayıldıgını anlattıktajı sonra ' Noel Babd" ımajının kokenınden eksık soz etmış Noel Baba'nın sekız Ren geyığı tarafından çekılen uçan aıabası' ımajı William Gilley ın bır çocuk şıırınden kaynaklarur Beyaz sakallı kırmızı gıysılı Noel Baba çızımı ıse Isveçlı Haddon Sundblom ısmınde bır ressamındır Bu resım, karışımında kokaın bulundugu gorck çesı ıle çocuklara ıçırılmeyen Coca Cok yı çocuklara sevdırmek, yaz ıçkısınrn kış aylannda da ıçılmesım teşvık ^ aıriduyla 1931 yılında başlatı lan bu reklam kampanyası ıçırı çızümıştır" Aslında sozu edüen 'beyaz sakallı' Noel Bdba çızunı ılk kez 1863 yüın da Harper s VVeekly adlı dergıde (elbette sıyah beyaz) yayım lanmış olup unlu karıkatur R yılannm duşmesı bunun en somut kanıtıdır Dığer yandan tam gun anlaşmalı elemanlann da degışık nedenlerle tam verımlılıkle çalıştıgını ılerı suımek mumkun degıldıı Sadece bılımsel araştırma sayısı ve sıtasyon temelın de yapüan akademık yukseltmeler egıtım ve kamu hızmetı alanında ügının ve motıvasyonun duşmesıne yol açmaktadır Og retım uyelerı egıtım hızmet ve araştırmadan hoıhangı bırını onrelıklı çalışma alanı olarak seçehılmelı agırlıklı olarak o alandakı etkınlıgı çerçevesınde değerlendınlmelıdıı Her uç alanı dd gozeten degerlendırme rektor atama veya seçımle rınde de soz konusu olmdlıdır Rektorleıın unıveısıtelerını kamu hızmetı ve eğıtım dlanındd ne derecede yukselttıgı en az aıtan draştuma sayıları kadar onem taşımalıdır 5. Objektlf Verllere Dayanan ve ölçüleblllr Hedefle re Odaklanan Ybnetlm Anlayifi: Ouncel yonetım büımı bır kunımun olçulobdır hızmet sonuçlarına odaklonmasını ongoı mektedıı Çalışanların tatmıra moüvdsyonu ve mutlulugu ogrencüerınbaşdiıldn unıversıteyı seçme oranları ış bulma oranları ogrencı velılerınm hastaların ve dıger hızmet alanlarm ıhtıyaç ve beklentılerının karşılanma du7Pylerı vb gıbı uzerınde uzlaşma saglanacak bır çok gosterge sureklı olçulmelı ve dpgeılendııılmelıdır Bu venler Rektorun unıversıtenın ve dıger tum çalışanlaı ın başarısı ıçın temel alınmalıdır Kurullardakı tartışmalar ve alınacak kaıarlar kışısellıkten kurtanldrak bu ob]ektıf verılere ve hedeflere oddklanmalıdır 6. Etlk Değerlerin öneml: Yasa ve yonetmelıkler ne kadar ıyı hazırlanırsa hazırlan sın uygulama ıçın etık değerlerin rehberlıgı en onemlı koşuldur Etık ılkeloı oylesıne hassastır kı bır tek ıstısnayld ddhı zedelenır ve yıpıanırlar Çıfle standaıtla ıse hıçbıı şekılde bağdaşmazlar YOK un kuruluş drnaçları arasında bulunan Anadolu unıversıtelerıne rotasyon zorunlulugu ve rektor ata malan gıbı teorıde dogru olan kurallar etık ılkeler konusunda gereken tıtızlık gosterümedıgı ıçın geçersız hale gelmıştır IHkemızın bugunku ortarmnda etık degerleıo geıeken ozenın gosteı ılmesı heı şeyden daha onemlıdıı Ozellıkle topluma otnek olması gereken unıveısıtelerımıze bu konuda çok buyuk sorumluluk duşmektedıt Sonuç Olarak: Kâr aman gutmedıkten sonıa vakjf unıveısıtelerıne kar şı degüım Anrak toplumun çogunluguna hızmet veren kamu unıveısıtelerıne sahıp çıkılması geregıne ındnıyorum Ulkemızın gelecegı adına sorumluluk duyan tum laşı ve kuıumlaı stratejı ve hedefler uzerınde uzlaşmalı daha fa/la zaman kaybetmeden gpıpklı yasa VP yonptmelık degışıklerıru gerçekleştırerek acıl çozumlen uygulamaya koymalıdıılaı Prof Dr Feyza Erkan Istanbul Tıp Fakulte'ii Oogus Hastalıklaıı Aıidbılım Dalı E postdfeyzderkdn@superonknecom cu Thomas Nast'm eserıdır Nast çocukkcn Almanya'da dınledıgı Pelze Nıcol (St Nıcholas) oykulerınden esınlenerek San ta Claus u yaratmış İsveçh Haddon Sundblom ıse bu çızgüere Coca Cola'nın kırmızı rengını vererek Santa Claus'un (Noel Baba) tıcarı bır sembol halıne gelmesını saglamıştır * ** 1840 yılında Almanyd'da doqan Thomas Nast aüesıyle ABD'ye goçtuktpn sonra 1S yaşından ı^baren çızgı ıle ugıaşmış ve donemnım eLdtıevı deserı çızerı VP polıtık karıkaturcusu olmayı başarmıştır Etkısı o denlı buyuktur kı ılencı çızgüerıyle ABD'dekı başkanlık seçırnlerınde kamuoyunun goruşlerını degıştırdıcjı bıle soylenır Yaşa dığı New York şohrındekı yol suzlukların uzerıne gıderek su reklı hortumcuları açıŞa çıkar mış kankatur çızmemesı ıçın teklıf edüen buyuk paralan red detnuş ve sonuçta ulke dışına ka çan hortumcular ornegm Ispan yada kdrıkdtuı lerınden tamnalak yakdldnmıştır Nast ın yolsu7İuklara, ırkçığa ve goçmenleıe uyyularıarı baskıldra karşı çıkan çok sayıda desen ve karıkaturlerı vardır *** Bugun ABD'nın ıkı buyuk partısı olan Cumhurıyetçı Partı ıle Demokrat Partı'nın amblemlen olan fıl ve eşek Thomas Nast'ın karıkaturlerınden kdlmadır ve aslında bu partılerın resrm amblemlen yoktur Çok başarılı bır meslek yaşamuıdan sonra 1902 yılında Ekvator a konsolos olarak atanan Thomas Nast aynı yıl yakalandığı hastalrktan kurtulamayaıak Ekvator'dd olmuştur 772/13 Hekimler ve ilaç firmalan arasındaki Hişkiler A merıkan Tabıplpr Bırlıty Dergısındp (Thejournal of the Amerıcan Modıral Arîucıatıon JAMA) 2000 yüı ocdk aymda Dı Ashley Wazana nın Hekimler ve Ilaç Erıdustrısı başlrklı bır derlemesı yayımlandı Bu deılemede ılaç fırmaldrının hekımlerı duzenlı zıyaretlerı hedıye ucıetsız malzeme yolculuk destegı egıtım ve sem pozyuın sporısurluğu yoluyld yaptıkları buyıık harcamalar ın celenerek ılaç fıımalannın hekun davranışlannı ve teıcıhleııru nasıl etloledıgı araştııılıyoıdu Ilaç endustıısı ve hekimler aid sındakı ılışkıyı nıeıcek dltııid aldn çdüşmada 1994 ten bu yana ılaç enduatnsı hekım ıiışkıieı mı araştıran makaleler taranarak dıkkatı çeken verı gozlem ve saptamalar dergı okurlarına su nuluyordu Kısa bır sure once yazılı ve goruntulu basında ulke mızde ılaç şırketlerı ve hekmüeı arasınddki ılışkılerın "Nataşalı Promosyon" haberlerı ıle gundeme gelmet>ı bu derlemcnın dalid dıkkatle degerlendırılmesını gerektırdı Bu derlemederı ılgı çeken bazı alıntılar aşagıda sunulmuştur ABD'de her yıl 11 mllyar dolardan daha fazla para promosyon ve pazarlama ıçın harranmakta bunun 5 mllyar doları ılaç tem sücılerı tarafından kullanılmakta bu yolla her yıl hekım başına 813 bin dolar haıcanmaktadıı Bıı çdkjmada tıp ogıencıle tuıın %8S'ı polıtıkacüarın hedıye almasını kırlı bulurken, aynı hedıyenın hekımleı tdrdfından alınmasmı bu ocjrencüenn yalnızca %48'sı kırlı olarak degerlendırıyor Bu çalışmada he kımler tarafından alınan hedıyelerın reçete yazma tercıhlerını etkılpdıgıne VP pahah ya da uygun olmayan reçetelerin yazılmasını yönledirdiğine dıkkat çekıldı Ameı ıka da he kımlerın çogu ayda ortalama 4 kez temsılcıler taidlından zıyalet edılmektedıı Son yüldrda üaç şırketlerı taratından karşılandn yemekler, ucretsız nurnuneler azalırken konferans/seyahat ucretlerı ve araştırma destpklerı ve tPİıf urıetı odpmelerı art maktadıı Heı ıkı durumdapıomosyon ınaterydllerı yınekulla nılmakta bır asıstan her yıl oıtalama 6 hedıye almaktadır Ameııkan Tabıpler Bırlıgı nın ılaç şırketlerı ve hekimler arasındaki ılışküerı etık bır çerçeveye oturtmak amacıyla koydugu kuralldr ıse şunlardır 1 Doktorun kabul Pdecpgı hedıye hastası ıçın yararlı olabüe cek mtelıkte ve duşuk degerde olmalıdır Kıtap ve abarölı olmayan yemeklı toplantılaı eget egıtıcı bu fonksıyonu varsa ka bul edılmelıdır Nakit hediyeler kesinlikle kabul edilmeYazının devamı 15 sayfada