Katalog

Aylak Bilgi Tahir M. Ceylan Kadmlar ve erkekler Mutfak muhabbetleri toy kızları bilgiç bir kadın yapar mı; kuşu ötmeyen erkek nasıl avutulur; başıyla değil de kıçıyla gelen bebek nasıl doğurtulur; bir erkeğin sidiği bebeklikteki ıhlamur tazeliğinden, yaşlılıktaki kızıl renkli, kekre tadındaki ağır ağdaya gün be gün nasıl döner; kocanın kumarda kaybeltiği kadın, borcu kapattıktan sonra fahişeiikten nasıl geri durur? Bunlar, kimsenin sormadığı, buna rağmen cevaplan en dilsiz biçimiyle yalnızca kadınlar tarafından heı gün yeniden verilen sorulardır. Kadın, yaşamın dediğini yapandır, hatta belki yaşamın ta kendisidir. 0 nedenle yaşamı anlamak, yorumlamak ve belki de yazmak, hatta yazar olmak için mutlaka kadınlann arasında büyümek, onların birbirleriyle olan aşna fisneleri içinde yüzmek; eteklerine, sutyenlerine bir çocuk saflığında her daim el sürmek, velhasıl kadın kokuları arasında serpilip gelişmek gerekir. Aynen Marauez'in, babasının elinde değil de, teyzelerinin kucağında büyümesi gibi... Kadın yaşama, erkek ölüme aittir. Erkek arılar, kraliçe arıyı dölledikten hemen sonra olüp giderler ve ölümlerinden bir saniye sonraki halleri, kovandan temizlenmesi gereken inorganik bir balmumu parçasından daha fazla değildir ve iste o sahne, insanın zihnine, inorganiğin organik, ölümün yaşam, beslenmenin üreme, erkeğin de disi için olduğunu yazar. Bebekler ille de anne karnında büyür. Karıyla koca aynldığında bile erkek yargıçlar, çocukları anneye verirler. Hatta babalar bile, çocukların yanında anneleri varsa, evdekilerin güven içinde olduğunu düşünüp dışarıda fink atarlar. Halbuki aynı durumdaki hiçbir annenin, dışarıda fıskuyrukluk yaptığını gören olmamıştır daha. Ya çocukların, babanın ölümünden sonra, annelerini bir dakika yalnız bırakmazken, annenin ölümünden sonra, yalnız babalarının bırakın ocağını ışıldatmayı, semtlerine bile uğramaz olmalarına ne demeli? Hayat ne derse, kadın öyle yapar. Once debelenip anne karnından doğmak; sonra evcilik oyunlarıyla provadan evlenmek, kanama günleri basladığında bir erkek, çocukları büyüyüp adamları yaşlandığında da, dul kalmak isterler; hele yas 44, govde geniş sağrılı bir kuheylan kadar 44 lük isel... Erkeklerse hep hayatın tersine ve hayallerinin peşine gider. Bulunmadık zenginliklerin düşünü kurar, olmadık kadınlann yolunda ziyan olur ve de imkânsız kavgaların içinde erirler. Neticede kadın merkezde, erkek çevrededir. Kadın hayata, erkek ölüme aittir. Buna rağmen erkekler dışarıda hep langur lungur ve de sişkin dolaşırlar ama, kadınlı bir evden içeriye girdiklerinde de eni konu azalırlar. Hatta ev erkeklerini, kıyıda köşede tırıs tırıs dolaşan bir çift terliğe bile indirgeyebiliriz pekala. Erkeklerin sisinmesiyse iki nedene bağlıdır. Öncelikle erkek, kadınlann birinci, kendilerinin üçüncü (çocukları ikinci kabul ediyorum) seçilmesi hasebiyle, doğa tarafından hakları elinden alınmış bir mağdurdur. Mağdurlar şişinme olmasa bile, şımarma hakkına hep sahip olmuşlardır. İkinci olarak, şişinme sayesinde erkekler, kendi kayıplarına karşı, kendilerini kör ve bağısık yaparlar. Öte yandan bunca sisinip, sözüm ona elinde para ve iktidar tutan erkeğin zenginliği nereye gidiyor sanırsınız?. Merak etmeyin yine hepsi, bir veya birden fazla kadının boynuna kolye olarak asılmak; bir veya birden fazla kadına mutfak yaptırmak; bir veya birden fazla kadının gardrobunu yenilemek, koltuklarını değistirmek, bir daha, bir daha değiştirmek için kullanılır. Oysa kadın, kocasını değiştiremediği için koltuk değiştirmiştir daimal. Koca değiştirebilenler ise, bir kilimle yatağa razı olmuşlardır her zaman. Bunu içten içe bilen akıllı kocalar da, karılannın koltuk değiştirme sevdalanna asla ses çıkarmaz. Kadın boynuna kolye asmayan, koltuk gardrop değiştirmeyen erkek yok mudur pekil. Hayır özellikle vardır, ama onlar, en dibe inildiğinde bir erkek değil, has ve kıskanç birer dişidirler aslında! Erkek ve kadını birleşme anındaki yapılarına gore tanımlarsak eğer; erkek verici, kadın alıadır. Bu biyolojik tanımı psikolojik yapıya döndürüp insanları verici erkekler, alıcı dişiler olarak yeniden belirlersek, kolye takmayan erkekleri, rahatlıkla psikolojik dişiler sınıfına ayırabiliriz, aynen kolye kabul etmeyen kadınları da psikolojik erkekler sınıfına ayırabileceğimiz gibi! Hem biyolojik, hem de psikolojik sınıflandırmalarda has bir dişilik taşıyan kadın; psikolojik, sosyal, ekonomik ve cinsel olarak tam ve hacimli alımlar yapabilen gerçek bir alıcı kustur. Hiçbir kıskançlık taşımadan büsbütün verici, biyopsikolojik olarak tam tekmil erkeğe ise, kuşlar ya da genel olarak hayvanlar aleminde karşılık gelen bir canlı yoktur! Kadın, hayatın izdüşümüdür. Kadın erkekten ne ister, aşk ve güç değil mi? Bakın hayatın amaçlarına: beslenme ve ureme. Güçle beslenmeyi, aşkla uremeyi denklerseniz, kadınla hayatı da eşitleyebilirsiniz. Işte bu nedenle, kadına hayatın kendisi, hatta derin anlamıyla köiesidir diyorum ve varolmayı bu kadar derinden aldığımızda da, erkeğin buralardaki rolünü, istatistiksel olarak ihmal edilecek düzeyde buluyorum! 772/2 Olümsüzlük arayışında Araştırmacı ve işadamı Michael West, ilk kez bir insan embriyosu kopyaladı. West'in girişimi daha uzun süre tartışılacak olsa da, araştırmalar sürüyor. A dvanced Cell Technology (ACT) fırması ııın ynnotırifii Michael Vfest'ın en buyuk duşu ydşlanmayı ve uluınu onleyebümekü Bu amaçla yenı beden dokularının uretılmesı gerektıgıne ınanıyordu Ve buıüar embriyon kok hucrclerin den gelışecektı West bu açüdamayı yaptıgrnda tum dunyada buyuk bir patırdı koptu Insdiıın yedek organlar için kopyalanması etık açıdan dogru bulunmamış ve hararetlı tartışmalara neden olmuştu Ve VVest'ın bu atüımıru fırsat bılen Panos Zavos ve Severino Antinori gıbı doktorlar ılk mujdeyı vermekte gccıkmedıler Sonunda uısanı kopyalayabüecegız1 Artık yalnız degüız, herkes ACT'nın ızinden gıdecek Oysa VVest'ın duşuncesı insanı klonlamak değil dokularını/organlannı yenüeyerek saglıklı ve uzun bir yaşam sunmak, hatta belki de olumsuzleştırmek Ne vdr kı VVest, klonlamayla ılgili araştırmaları nı zamansız olarak bazı dergüerde yayrmlayınca, bılımden çok yatırımcıldra hızmet etmekle suçlandı Suçlamalarda ayrıca VVest ve çalışma arkddaşları Robert Lanza ve Jose Cibelli yı başlangıç aşama sına goturen deneylerde yaşanan başansızlıklar da etküı oldu tarüdı Burada yıne uzmanlaşmış, yetışkın hucreler soz konusuydu kı bunlar normalde yıımuı taya besle yıcı madde sağlamakla gorevlıdır Sekız hucreden uçu bolurıdu ve enıbııyolaıdan bırı altı hucrclı uvreye kadar yaşayabüdı Kopyalanmış embriyon kök hücreleri neden tercih ediliyor? Embnyonun 200 hucrelı blastomere kadar buyumesı gerektığı olçut alındıgında tabıı kı geüşmenın tedavıye yonelik klonlama teknıgmde henuz kuçuk bir adım oldugu soylenebılır Fdkat bedenın oncu malzemesım oluşturan embriyon kok hucrelerıyle gerçekleşürılmesı beklenen terapı olanaklan oylesıne cazip ki hiç kımse gelışmelerm nereye varacagını bılemez Neredeyse bedemmızdekı tum doku tuılerine donuşebılen embriyon kok hucrelerıyle, sırarkalp ya da karacığer hucrelerı kazanmak ısteyen bilım adamları gelecekte de msan bedenınde gorevını yerıne geürmeyen tum dokulaıı yenılenyle degıştırmeyı duşluyorlar Boylece yalnızcd Alzheımer ya da Parkınson hastalıgında ışlevlerinı yerıne getırmeyen noronlar degıl, ornegın dıyabetlerde ensulın uretmeyen hucreler de yenılenebılecek Embriyon kok hucreleıı bugune decjin yapay dollenmelerden arta kalan embrıyolardan elde edılıyordu Fakat bunların kopya embrıyolara gore oldukça olumsuz bir yonu bulunmakta alıcınrn bedenı bağışlanmış dokuyu reddedebılıyor. Oysa kopyalanmış embriyo hucrelerınde durum farklı Ornegın bir kaza sorıucu felç olan bir hastanın ıyıleşme surecı şu şekılde gelışebılır Hdstdnrn kendı bedenınden alınan embriyon kok hucrelerinden si nır hunrplerı uretıldıkten sonıa hastanın bedenıne dktarüır Boylece bac/ışıklık sıstemı "yabancı olma yan" bir hucreyı kabul edecektıı Tedavıye yonelik klonlamanın ışleyebüecegını Avustralya fırması Sterrı Cell Scıences (SCS) de ka nıtlamıştı SCS araştırmacıları fare embrıyolaı ıru kopyalayarak embriyon kok hucrelerı kazanmışlardı 1 lucreler deney tuplerınde gerçekten de beklendığı gibi sınır ve kas hucrelerı olarak buyumuştu Ustelık bunlar yetışkın farelere aşılandıgında kıkııdak, kas ve kemıkleı ı de oluştur dular 'Bu tedavırun ınsanlarda ıslememesı ıçın lııçbır neden goremıyoıum" dıye değerlondırmıştı sonucu, hucre bıyologu Peter Mountford. Mountford ayrıca klonlanmış embriyon kok hucrelerıyle, kalıtımsal hastalıkların da onlenebılecegını duşunuyor. SCS bu amaçta kalıtımsal bozukluklan bulunan hastalardan aldığı hucreleıı, deney tup lerınde buyuterek potansıyel ılaçlarla tedavı etmeye çalışacak Tedavıye yonelik klonlama ote yandan Alman Araftırmacı West'ln klonladığı embrlyo Araştırrnacılar, klonlama deneylen ıçın yedı bağışçıdan aldıklan yıımurta hucrelerıyle farklı yollardan embr lyo uretmeye çalışülar • Ük başta kımyasallar yardımryla yumurta hucrelerınde partenogenezı (eşeysız uremeyi) sagladılar Hucrelerden 20 tanesı bırkaç kez bolunmuşse de sonunda tumu oldu • Dığer bir deneyde. ıçınden kalıtım maddelerı ayıklanan yıımurta hucrelerı mıkrosondalarld deri hucresırun çehrdegıne aktanldı Çekrrdek transferı olarak büınen yontemle kopya koyun Dolly de uretilmıştı Fakat deney bdşarısız oldu • Son deneyde çelardeklerı alınmış yumurta hucrelerıne, granuloza hucrelerinin çekirdeklerı ak y^ j