Katalog

Zümrütten Akisler Ydlnı/cd bır ornegı ele alacdk ülur sak Grecnfı eld bıreydp ^ehırlenmt ycyol dçması lıgidiıı dlkol gpreknken hınt kenevırı ıçın bu mıktdrın yalnızra 0 3 nıılqrdm olduguna dıkkat çekıyor ve hınt kenevınnın çok daha guçlu vezararlı olduğunu one suruyor Ancak bu soyledıklerı gerçekte alkolun etkısının du yumsanabılrrıesı ıçın ?0 bın kaü kadar dlkol tu ketmenız dnlamına gtlıyor O aşamada kaidcı ğer fazla mesaı ydpmak zorunda kdlıyor Hınt kenevınnın beyın alıuldrı uzermdekı etkısıne alkolde tanık olunmadığ ıdogru Hmt kpnovırı kullanan kımı ınsanlardd gerçekten de cıddı bdgımlüık sorunldrına rdst lanabılıyor Aşırı kullanıldıgında da odaklanma bozukluklaıı dahasıparanoya behrtüeııde baş gosterebılıyor Pekı ya bcyınde kdlıcı zararku 7 Bırkaç laboratuvar çalışmasının hınt kenevın bpnzeı ı rridddelerın doney tubunde uretılen sı nıı hucrelerıne zaıaı verebılecpğını ortayd koyduğu doğıu Ama bu tuı kultur hucreler okgdnustu duyaılı oldukJarı gıbı hayvanlard dşırı dozda hınt kenevınnın veııldığı başka aıaştınndlarda bu rnaddenın beyne zarar ver dığı yonundt herhangı bır kanıta rastlanmadı Ancdk rastlansd dd pek fark etmıyor Çunkıı ba^kd ulkelerden edınılen bılgıler hınt kenevırıyle ılgılı ydodldiın gpvşetılmeMnın gençler aıasında bagımlılık oranının yuksel mesıne neden olmdıgını gostenyor İnek her zaman kutsal mıydı? Hındıstan tdrıhınde ınek bugunku Hın dulaıın duşundugu kadaı kutsal degıldı Bu kd nı I)Pİhı Unıveısıtesı tarıhçılprınden Dwijendra Narayan Jha'ya aıt Tdi ıhçı "Holy Cow" ddlı kıtabı ıçın sığıı etının besı urunleı ındekı ro lunu aidştırdı Kokpnlerı M O 2 yy a kad u uza nan dunyevı ve tınsel metınler uzeıınde çalışır ken ınek kurbanları ve kurban etının tuketılme sıyle ılgüı kanıtlaıa rastladı Uzermde bıçak ız lerı taşıyan kemıkler sayesınde tarıhçının kanıtı A M. Celal Şengor İstanbul'un bilginleri Avrupa Akademısıne seçıldığım zaman, uyelığımı bu akademıye teklıf eden dostum, buyuk Fransız yerbılıması Xavıer Le Plchon tebrık etmek uzere telefon ettıydı Kendısıne teşekkur ettıkten ve mutluluğumu belırttıkten sonra bu tur odullerın bır bılım adamına meslekda}lannın takdırını bıldırdığını ve gunumuzun bılım dunyasında daha rahat çalışabılmek ıçın bazı kuçuk ayrıcalıklar bahşettığını soyledım Ama bu tur odullerın elde edılmesınde her zaman bır "dostluk" payı olduğunu, benzer odul lerı hak eden pek çok bılımanın çeşıtlı nedenlerle bu dostluk faktorunden nasıplerını alamadıkları ıçın, bu odullere ulasamadıklannı dusunduğumu ıfade ettım Bana hak verdı "Ama blr akademl var ki, Xavler" dedım, "ona seçllmek ıçın hiçblr dostluğun, hiçblr lltlmasın yardımı bahls konusu değlldlr Benlm en buyuk amacım ona seçllebilmektir." "Hangısı o7" dıye hayretle sordu dostum "İstanbul'un bilginlerinin aziz hâtıralarının olusturduğu semâvî akademi. Ne yazık kl ona seçillp seçllemedığıml asla öğrenemeyeceğim. Ama buna rağmen seçilebllmek Içln elimden geleni yapacağım." "Nıçın7" "Çunkü o akademiye seçilmesartı, insanın bilıme yaptığı katkının kendlslnden sonra yasaması ve yeni nesil Istanbul bilginlerinin kendlsinin adını ve eserinı hatırlamalandır " Xavıer guldu "Ifte orada gerçekten sana kimse yardıma olamaz O akademiye yalnızca ve yalnızca kendl çabalarınla seçllebılirsin." "Evet" dedım O akademının uyesı olarak kalabılmek ıse yalnızca bana bağlı değıl ne yazık kı Eğer kalıcı bır katkı yapabıldımse, benden sonra o katkıyı kullanacak, onu gelıştırecek ve ılerı goturecek ve benı bu vesıleyle hatırlayacak Istanbullu bılgınlerın gelmesı gerek Onları yetıstırmek kısmen bana bağlı, bu gerçek Ama onların yetısebılmesı ulkenın sosyal sartlarına, Istanbul'da kalıp çalısabılmelerı o sosyal şartların el vermesıne de bağlı Iste orada benım kontrolum pek mınık olabılır ancak Ne zaman umıtsızlığe duşup Istanbul'u terketmek aklımdan geçse, İstanbul'un bilginlerinin asıl anıları onume dıkılıyor, ben gıdersem o akademi de ortadan kalkacakmış, İstanbul'un bınlerce yıldır yaşayan bilginleri olecekmış gıbı muthıs bır suçluluk hıssıne kapılıyorum ve derhal ebedı şehrı terketmek proıelerını kafamdan kovuyorum O bılgınlerın anıları bana sureklı ılham kaynağı oluyor, benı beslıyor ve yaşama bağlıyor 12 ve 14 yuzyıl Ronesanslarının, humanızmanın, burada doğduğunu, buyuk coğrafî keşıflerın tohumlarının burada atıldığını duşunuyor, gunumuzdekı doğa bılımı temellı o muazzam uygarlığın guncel koklerının bu şehrın yetıştırdığı ve besledığı bılgınlenn beyın urunlerı olduğunu hatırlıyorum " Bugun (20 Kasım) buradakı genç oğretım uyelerınden Dianne Nevvman ıle onumuzdekı donem vereceğı dersın anahatlarını tartısmak uzere Caltech'ınpastanesıne gıttık Dersın konusu geçmışı nasıl bılebılınz7 Benım bu konuda Amerıkan jeolo]i Cemiyeti tarafından yenı yayımlanan bır kıtabımı ona hedıye ettım, çok hoşuna gıt tı Anlatmak ıstedığı konuların pek çoğunun ılk kaynak kıtapları benım Istanbul'dakı kutuphanemde var Bunlann pek çoğunu genç bır unıversıte olan Caltech'de bulmak mumkun değıl Kutuphanelerarası odunç alma sıstemını kullanmak ve haftalarca beklemek gerekıyor Nadır eserlere ıse ancak onlara sahıp kutuphanelere gıderek ulaşmak mumkun Bu da tabıî kı pratık değıl Dianne bırden "keşke şu Işl Istanbul'da yapsaydık" deyıverdı Bu soz uzerıne gozumun onune bır şımşek gıbı, kaynak Yunan eserlerıne ulaşabılmek ıçın buyuk Istanbullu bılgın Emanuel Chrysoloras ıle 14 yuzyıl sonunda Istanbul'a gelen Roberto Rossl ıle jacopo Angelo da Scarperla geldı Kendımı Chrysoloras'ın yerıne, Dianne'ı de bılgıye susamıs Italyan gençlerının yerıne koydum Gerçı benzetme gerçekten ne yazık kı çok uzakl Dianne ımkânları genış bır ulkenın çok lyı yetışmıs bır çocuğu Ben ıse uygarlığın peşınden koşmaya çabalayan gerı kalmış bır ulkenın ımkânları pek dar bır bılım adamıyım Buna rağmen İstanbul'un Caltech'e bır an ıçın bıle ustun hıssedılmesı benı çok mutlu ettı Bu hıssın çekılen tum sıkıntılara, verılen tum çabalara değdığını dusundum Istanbullu bilginleri çevremde hıssettım Caesar Bardas, Selânıklı Leo, Psellus, Italyan Yohannes, Maximos Planudes, Ema nuel Chrysoloras, bilgin Imparator II. Manuel, Kâtıp Çelebı, Fuad Köprulü, Hulusl Behçet, Cahit Arf, Mustafa Inan, Ihsan Ketin ve daha nıcelerı cubbelen ıçınde çevremde bana gulumsuyorlar gıbı geldı Dıanne'e Istanbul'a ıstedığı zaman gelebıleceğını, kutuphanemın ve evımın ona her zaman açık olduğunu, bunun çok eskl bır Istanbul geleneğl olduğunu soyledım Dianne notlarını yazarken ıçımden "Ey yuce şehlri" dıye geçırdım "Senın evlâdın olabılmek ne gorkemlı bır ayncalıktır, ne buyuk bır onurdur, ne muhteşem bır tanhsel şanstırl lyı kı varsın1 Sen bızzat uygar ınsanlığın banısı ve hâfızasısın Senın kucağın medenıyetın beşığı, senın ruhun bılımın en yuce ılhamıdır Medenıyetın ote kı ucunda yuzlerce yıldır senın sıhırlı adın hâlâ gıpta vesılesıdır Insanlığın en değerlı hazınesı olan hatıranı zengmleştırebılmek, onun, ne kadar mutevazı olursa olsun, koruyucularından olmak, bır ınsan ıçın ulasılabılecek en asıl mertebedır Sende doğmak, sende yaşamak, sende gormek, sende duymak, sende hıssetmek, sende kesfetmek, sende olmek ve sende nesıllerce hatırlanmak1 Hıçbır fânının hak etmeden gıremeye ceğı senın akademının ebedı uyesı olabılmekl Işte bunlar benım ıçın hayatı tatlı eden, yasamayı değer yapan, ınsan olmayı câzıp kılan şeylerdır Senden bır an bıle uzak dusmek, yasam pınarından dudaklarını çekmek, ılham oksı/enıne ağerlennı kapamak, bılgı zırvelenne bakan gozlere mıl çekmek gıbıdır Senın sayende ben burada, dunyanın en ılerı, en mureffeh ve en zengın ulkesınde, herkesten daha ılerı, daha mureffeh ve daha zengınım Yırmı sene once Albany'de Amenkalı bır oğrencı arkadasım Istanbul'da buyuyup yetıştığım ıçın kendılerınden daha basarılı olabıldığımı soylememış mıydı7 Ne kadar da haklıydı Şefkatlı kucağını çok ozluyorum, ey medenıyetın kralıçesı1" 'Ç ın 7 0 0 ° ı™ arkeolojık dçıddn da dogrulanmdkta Brahm m lar dncak M O 1 yy m ortalarından ıtıbaren qıt gıde daha az ınek kesmeye başlamışlardı Bu da dını kurallann degıştıgınp ışaret edıyor Jha bu araştıı nidbinddn sonra ozellıkle de Hındıs tanda ıstenmeyen adam ılan edıldı Hıç kımse Şiva ya aıt bıı bmek hayvanının yenmış olabüe cegıne ınanmak ıstemıyoı Tarıhçı araştıımaüi nın bır bolumunu Internette yayımlddıklan son la tehdıtler almaya başlddı Kıtap şu jiıalaı Haydarabat takı bır mahkeme tardfından ya sdkldndı Diş hekimliği ve cerrahide ilerlemeler Ağız çene ve yıız ceı tahısı ya dd uluslararası adı oldn Oral ve Mdksıllofdsıyal Cerrohı dış hekamlıgının son yülaıda en çok gelışme gosteren dallarından bırı olarak kabul edılıyor Bu dal da ulke dışındd çpşıtlı hastane ve unıversıtp bırımleıınde çalışmalar yapan Pıof Dr Selçuk Basa çene VP yuzde uluşan şekıl bozukluklaıın tedavısı ıle ılgılı en bon gelışmelen anldltı (, ene vp yuzde oluşan şekıl bozukluklarının doguştan ve de kd2dlar sonucu gelışebıldığıne degınen Basd bu durumun hastalıkldra baglı olaıak sonradan da çıkabüeceğını üerı «mrpıek alt çene ıle ust çenenın bırbırıne VP yuze gore uyumsu7İugunun hastaJardd hpm estetık hern dp fonksıyonel tahdtsızlıkJara yol açtıgını ışaret Pttı Alt ve ust çenenın bırbırıne gore kısa ya da uzun olması yuzun noımdlderı çok uzun olması yd da kısa olması sık gordugumuz problemler arasındadır Ayrıcd on dışlerın kapandmamasına yol açan çene bozukluıju alt çenenın çok be lırsız olduğu durumkı ust çenenın çok sarkık olmasına baglı olarak dış etlerının gulerken çok fazla gorunmesı sadece çene ucunu ügılendıren şekıl bozuklukld rı da ceı rahı teknıkJerle duzeltılıyor Bu tıp sorunları olan ıribdnlar çığneme ve konuş mada da sorunlar yaşıyorlar Çene uzatılabiliyor Ln onemlı bır gelışme de dıstrakoi yon osteogenezısı denılen ve ortopedıde sıklıkla bacdk uzatmada kulldiulan kemık uzatma tek nıgırıın çpne cerrahısınde kulJanılması Basd bu yontpmlo çocukkrdakı dogumsal çene kısalık ları ve yuzun yetersız gplışımı du/eltılebıldıgı gıbı tumor ve kaza sonucu buyuk kemık kayıpl ı rı tedavı edılebılıyor dıyor Yontemın en onemlı avantajları kolay ve guvenlı uyguldnıridsı VP vucudun başka bır yerınden kemık dlmmasını geıektıımemesıdır Bu yonterrüe ayrıca derı ve kaslar da kemıkle bıılıkte uzayarak şekıllenebılıyor Kemık uzatma yontemı ıle buyuk deforrnı teler duzeltılebıldıgı gıbı dış ımplantldrının uygulanmasına ızın vermeyen çene kemıgı prımele rı de tedavı edılebüıyoı zdmanla azalan kemık mıktarı dış pıotezleıının uygulanmasuu guçleş tırıyor Çene cerrahısı uygulamaldrı hem bu tıp soı unlaı ı ortddan kaldıracdk teknıklpr ıçerıyor hern de ımplant uyguldindJdrı ıle dışsızlık soı uııları ortadan kdldııılıyor VuralAhı 769/5