Katalog

nusluler sozde 1000 yıl yaşayabüıyorlardı ve gezegenlerınde her şey otomatıkleştıgı ıçın, gunde yalnızca üa saat çalışmalan yeterlıydı1 Aynı tarıhlerde olçum aygıtlanyla çalışmaya başlayan astronomlar Mars ve Venus gıbı komşu gezegenlerde, prımıüf bıtküerın veya mıkroorganızmalann yaşadıklanna daır kanıtlar bulmuşlardı1 Ve gerçekler... Ne var kı altmışlı ve yetmışlı yıllarda kanıtlann doğru olmadıgı ortaya çıktı Daha gelışkm gozlem sondalarıyla yapüan ıncelemeler sonucunda, Mars'ın adeta stenl bır buz kutiesı, Venus'un ıse madenı ergıtebılecek sıcaklıkta olduğu anlaşıldı Daha uç yıl once NASA araştırmacıldrııun bır basın toplantısında yaptıklan bır açıklamaya gore, Dunyamızın dışında yaşamın ızlenne rastlanmıştı Kanıt olarak bır zamanlar Mars'tan koparak evrende yuvarlanan ve bundan 13 000 yıl once Antarktık bolgesme duşen bır goktaşını gostermışlerdı Patates buyuklugundekı bu taşın ıçınde, büım adamlan, baklenlenn fosılleşmış kalıntılanru bulmuşlardı Bundan bırkaç hafta once ıse, NASA araşurmacüan 1911 yılında Mısır'da bulunan bır Mars taşında da, mıkroorganızmalara aıt ızlerın bulundugunu açıkladılar Fakat olaya şuphelıyaklaşanjeologlar, mıkroorganızmalann Dunya'ya aıt olabılecegını savundular Belkı de Mars ve Venus gıbı komşu gezegenlerde, pnmıüf bıtkılerın yaşadıgı duşuncesı hatalıydı Ancak, Guneş Sıstemı'nde yaşam belırtüen olmadıgını soylemek ıçın henuz erkendı Europa'da yaşam Son araştırmalardan anlaşüdıgı gıbı, astronomlar aslında aramalannı Guneş Sıstemı'nın yanlış bır bolgesınde surdurmuşlerdı Uzay sondası "Galüeo", Dunya'dan 800 mılyon km uzakhktala olası bır vaha ıle karşı karşıya Jnpiter aydasn Europa Gozlem robotu uç yüdan ben, bu dev gezegenı ve uydusunu gozlemekte Geçen aylarda elde edılen goruntulerden, Jupıter uydusunun, en az Dunya'nın uydusu Ay buyuklugunde oldugu saptandı Peş peşe elde edılen goruntulerden sonra, Berlın Uzay Enstıtusu'ndekı büım adamları, Europa uydusunda dev bır okyanusun bulundugunu tahmın edıyorlar "Ancak okyanusun derınlıgını şımdılık bılmıyoruz1 dıyor Gerhard Neakmn. 'Galüeo verüermı degerlendıren Amerıkalı jeologlar, 15 km kalınlıgındakı buz tabakasınm altında 100 km derırüığın de bır denızın bulundugunu hesaplamışlar Pasıfik okydnusunun derınlıgı ıse sadece 11 km Eger Amerücalı araştırmacüann hesaplan doğruysa, Europa'da Dunya'dakınden üa mısb daha fazla su bulunmakta Inanüır gıbı degü, ama Europa nın yuzeymden alınan fotograflarda, tıpkı Arküktekıne benzer hareketlı buzul tabakalan gorulmekte Asteroıtlere aıt duşme ızlerı, Ay'dakıne oranla çok daha az Kraterlerın sayıları ve bıçımlerı, aslında buz tabakasınm sadece bırkaç müyon yüdan ben gelış656/20 enerjısının bırhsmını sıstemm dışma ıterler 10000 yüda bır ortaya çıkan bu durum, kozmık zamanlamada, gozun açıhp kapanma sunssıne eşıtor Astronomlar, gaz bulutlannm guçlu Jenear araştırmaolanndan bır ehp, bır kursa donuşmesı ıçm 100 000 yıhn gegezegenlem doğuşunu ılkkez bügısayarlarekh olduğunu hesaplamışlar Yıne aynı zann dışında tasarlamayı başardı Geçen yıl man sonra, yıldızlann etraünda estreroıd"Dıscovery" uzay mehğmde gezegenlenn ler, bırkaç müyon yıl sonra ıse gezegenler doğuşunu praükte tasarlayan ehp, şımdı uç donmeye başlar "Dunyanm 4,55 mılyaryabuçuk gıgabaythk verüerı değerlendmyor şmda olduğunu duşunecek olursak, bunun Bır stereo kamera yanm mılyon goruntuyle aslmda çok hızh ve anı bır sureç olduğunu tozbulutunun (bulutsunun) oluşumunu sapsöyleyebıhrız", dıyor Staude tadı Ven sonuçlanyla, kuçuk toz zerreakle Dısk teonsıyle, gezegenlenn bırbırının kutleçekımı olmaksızm bırleşerek, nnden iarkh ortaya çıhşlan da açıklanabıluzayda, Dunya ve Jupıter gıbı gezegenlem mekte Gezegen oncesmdeh bulutlann ıçnasıl donuştuklen oğrenümeye çahşılacak lenne doğru, madde gıt gıde daha azalBügüennı tekrar kontrol etmek ıstemakta Ya bır yıldız taraândan yutulmuştur yen ehp, mayıs ayında ıhncı bır araşürma veyahut da guneşm "ruzgânyla" dışan atüraketını uzayın 300 km dennhğıne urlattı mıştır Geçcı elementler kavurucu sıcakhk('•Master8") ta yoğunlaşamazlar Bu yuzdendırh guneGaz molekullennm rasgele savrulşm yahnmda Merkurden başka gezegen malan, gezegen oluşumundah ılk aşama bulunmaz Oysa guneşten daha uzakta buolarak tahmın edılmekte Gaz parçaoklan, lunan dev gezegen Jupıter ("Buyuk kumızı toz zerrecıklenne her sefennde daha fazla leke"), oylesme buyuk bırkuüe oluşturabılıtme gucu gondererek, hareketlenmesıyle mıştı h, dığer buyuk gaz büeşımlennı de meydana gelen bu dağınık bıleşımı, karyoetraunda toplayabümışü la altında bırıken toz pamukçuklanna benŞımdıye dek değerlendınlen gezezeüyor Eğerbu gezegen tohumlan kutlelegenlenn çogu, bazı teonkçüenn şemalannnı tephmeyle çoğaltabıhrlerse o zaman na uymamakta 1995 yıhnda keşfedılen 51 dığer etkenler onlann buyumelennı sağlaPegası yıldızınm uydusu gıbı, bunlar aslmyabüıyor, omeğın kutleçehnv gıbı da Jupıter'm etraundah toz halkasmda buGezegenlenn, oluşum hahndeh yıîlunduklan ıçın astronomlar taraundan gorudızlann etraundah bulutsulardan doğduklebılmıştı Bunlarm hepsı de belh üpık ollanna, astronomlar genelde kabul edıyormayan adaylardı ve oluşumlanndan uzun lar Gezegenlenn guneşm etraundah bır bır sure sonra merkez cısme yaklaşmışlardı duzlemde donduğunu keşfeden Kant büe, Esasen araşürmaalann ellennde gebundan 250 yıl once greçra yudaîann dozegenlenn oluşum modellenyle ügıh çok nen bır dıshn ıçmden doğmuş oiabuecekkesm kanıtlar yoktu Ama geçen yıl Coloralennı tahmın etnvştı do Unıversılesı'ndeh astronomlann, Onon Astronomlar bugune dek uzayda çok bulutsusunda bulunan, uçyenı yudızm yahsayıda bulutsu saptadüar Toz bulutlannm nmda, ahşılmışm dışmda buyuk toz tanelegenış yuzeylen, gehşhn teleskoplarla, genne rastladıklannda durum değışnvştı Toz zegenlere gore çok daha rahat ızlenebüparçalan gerçı oluşum hahndeh gezegenmekte Fakat şımdıye kadar bır bulutsunun, den, tahmınen mılımetrenm yuzde bır hangı şartlaıda gezegen ststemme donuşuzakhğmdalar fakat etraundah toz dıshntuğu bıhnmedığmden, her toz dıshnden bır den yuz mısh daha buyukler gezegenm oluşup oluşmadığını kımse bılKahfornıya'dah bıhm adamlannın mıyor ocak aymda yayımladıklan Hubble gorun"Edmdığımız bügılere gore, guneş tulennde de, benzer sureçlere rastlanmış sıstemınm belh bır bıçımde olduğu apaçüc Terazı tahm yıldızmdah guneş HD 141569, ortada'' dıyor Heıdelberg MaxPlanck Ens320 ışık yıh uzakhkta Dığerlennden daha tıtusu'ndten Jakop Staude Tbz dısklennın, koyu olan bır bant, yudızm etraundah toz gezegenlenn potansıyel oluşum alanlan ve dıshnı ıh halka halme getırmış yıldız oluşumlannm da, adeta bırer yan Hollandalı bıhm adamlannın buluşlaurunlen olduklanna, artıkkesm gozle bakün daha da ılgmç Araşürmaalar geçen yu makta ıhh bır yıldız sıstemı ıçmde, hrmızı dıkdortYenı yudızlar, henuz bıçımlenmeden gen bır cısmm etraunda bır toz halkasma savrulan toz ve gaz bulutlanndan meydana rasüadüar Ama burada soz konusu olan, gehrler Basmçlan kutleçekımıne karşı koçokyaşh bıryüdızdı ve dığer beyaz cuceler yamayacak guçteyse, o zaman kendı kutlegıbı sonmeye başlanvştı Boylece büım len ıçınde toplanırlar Fakat santnfuj kuvvehnın oluşması ıçm, santnfujun onceyavaşla adamlan, uzayda üa ayn gezegen ]enerasu tum maddenın ortada toplanmasma enması gerehyor Frenleme esnasmda, kutup yonun banndığmı duşunmeye başlamışlar, gel olduğundan, çehrdeğın etrabnda bır yenı doğaniar ve sönmek uzere olanlar dısk oluştururlar Merkezde bjr yıldız proü yonunde seyreden toz zerrecıklennın Hızlı ve ani bir süreç onemh bır rolu bulunmakta Bunlardevvr Yeni doğan güneşler... ügını gostenyor, yanı sonuçta Europa tamamen donmuş olamaz Pekı dma boyle bır şey mumkun olabılır mı? Neredeyse hıç Guneş ışını almayan Jupıter uydulannda, en yuksek sıcak hk 130 derecedeyken, hâlâ donmamış su bulunabüır mı ? ' Bu durum ük başlarda bı zı de çok şaşırtmıştı' dıyor, Neukum "Fakat daha sonra Jupıter'ın Dunya'dan 300 mıslı daha agır olduğunu hatırladık Yogun gaz ıçerıklı gezegen uydulannı muazzam bır gelgıt gucuyle yogurdugundan, bunlann ıçlerınde kmetık ısı oluşur" Jupıter uydusundakı buz tabakasınm küometrelerce dennlıgmde boylece pekala guney denızının sıcaklıgında bır denız oldugu duşunulebüır Ne var kı, Europa uydusunun tumu karanlık Fakat basıt organızmalar guneş ışıgı gormeden de yaşayabüıyorldr Ornegın, yeryuzundekı okyanuslann hıç ışık alma yan dennlıklennde metrelerce uzunlukta spırografisler yengeçler ve dev mıdyeler dolaşmakta Bu yuzden bazı büım adamlan, Europa'da canhlann varlığına ınanıyorlar Araştırmacüar 2003 yılmda Europa nın yorungesme, radarlarla uydunun her yanını aydınlatacak bır aygıt yerleştırmeyı duşunuyorlar Pasadena (Kalıfornıya) NASA Geze gen Araştırma Merkezı'ndekı büım adamlannın Europa üe ügüı projelen daha ügınç Uydunun yuzeyıne gonderüecek bır