Katalog

CANLANDIRMA SINEMAS I KONGRELERDEN iabanlı canlandırma r ılmaz Zenger S landırmasında, vıdeo stnyahnın bu özellığınden yaraıianıp, her kare bılgısınden ıkı ayrı resım oluşturabılırız Bılgısayar jargonuyla ıkı yarım kare RENDfcR ede rız Bu FİELD RENDERING teknığı olarak adlandırılır ve ozellıkle hızlı kamera hareketlerınde yumuşak, akıcı goruntuler sağlar Ayrıca ekranla etkıleşımlı çalışan aktıf gozluklerie ızlenmeye uygun uçboyutlu goruntuler de, her karenın btr yarısı sağ goze dığer yarısı sol goze göre yerleşık, ıkı ayn kamera açısı kullanılarak ve bu teknıkten yararlanılarak oluşturulur (şekıl 2) Uçboyutlu modelleme yazılımı kullanan bılgısayar canlandır ması, fılm veya vıdeo kamerasryta hazırianmış sahneterı ya da çızgı fılm tekmğıyle, çızımlerı kay dederek, sanıyede 25 kareye goruntu oluşturan canlandırmadan temekle ayrılan bır mantığasahıptır Fılm karesı tabanlı canlandırmada fılmın maizemesını oluşturmak adına, kameraların art arda kaydettığı goruntuler, sanıyede 24 ya da 25 karelık doku ıçıne 6 5 an yerieşır ve sonuçta, fıl"ıkı go/ arası kadar farklı mın zaman skalasında ıkı bafct* nokla&ı yennı alır ya da almaz Bu karelerdekı göruntulerın hemen her bıleşenıne ulaşılabılır, değerlenyte oynanabılır Ulaşı ŞekH2 lamayan, art arda ıkı göruntunun pozlandığı luşların tıcarı bılgısayar canlandırmalaanların arasındakı zaman dılımıdır Bu rında yeterlı ve geçerlı Oysa yaratıcı sure hem gozumuzun yoklugunu algıla canlandırma sınemasından beklenen, yamıyacağı kadar kısa, hem de ıçıne zamanı olabıldığınce ozgur ve sınırsız yuzlerce hatta çok ozel durumlarda btnkontrol edebılmek ve bıçımlendırebıl lerce farklı goruntu sığabılecek kadar mektır uzundur (resım 1 ) Bu gunumuzde sınemaya donuk olaIşte zaman tabanlı canlandırma oia rak uçboyutlu modelleme yapabılen nakh, AUTO profesyonel canlandırma yazılımlarıyla DESKın 3DS yaratılabılecek bır olasılıktır Burada soMax yazılımı, sazu edılen, kısaca fılm karesı tabanlı cannıyenın 1/25 ın 1 satır landırma yerıne, zaman tabanlı yenı bır dekı tek karenın canlandırma dokusudur Bunu bır anyerıne, TİCK adı lamda bılgısayarın canlandırmanın her satır verılen 160 farklı anı ıçın goruntu oluşturabılecek bılgılenzaman zerresını nı, daha dar zaman dılımlerınde tasnıf adreslemeyı edıp bu yolla 1/25 sanıye barajının kısıtsağlıyor Ve do 3 satır layıcılığından kurtuluş olarak betımlıyelayısıyla bır sanıbılınz ye her bırıne ulaBu kavramsal alt yapıyı, pratığe taşışılabılen 4000 4 satır yabılmek ve olayı daha kolay kavraya zaman dılımıne bılmek ıçın ıse, bazı teknık ayrıntıları, aynlıyor bazı okuyucular ıçın sıkıcı da olsa hatır Profesyonel 5 satır latmak gerekır vıdeoda ve zaEkranda bır vıdeo karesı, soldan sağa man tabanlı can taranan çızgılerle ve ekran yukardan landırmada yay 6 satır aşağıya taranarak oluşur önemlı olan gın bıçımde kul aynntı bunun bır aşamada değıl, ıkı aşa lanılan Tl MECOmada gerçekleşmesıdır (şekıl 1) Bınncı DE, kare tabanlı aşamada tek sayılı sıralar (1,3,5,7, ) bır adresleme karenın birıncı ve ıkıncı aşamada başa donup çıft sayılı yontemıdır Örsıralar (2,4,6,8, ) Işte bılgısayar canŞekıl 1 neğın bır fılmın. ınema ınsan gozunun bır kusuru uzenne yapılandırılmışr Bırbırıyle ılışkılı bır dızı loruntunun arka arkaya ok hızlı bır bıçımde ızjnmesıyle onları bır deamlılık ıçınde, kısaca lareketlı olarak algılar Işte sınema burdan yo a çıkarak başlangıçta anıyede 16 kareyı, gulumuzde ıse sanıyede '4 kareyı arka arkaya lostenp hareketı yaratır Junun ıçın 1/24 sanıyeıın yansında resım kare ının gosterımı, gerı kaan yansında ıse ışığın >nu kapatılıp bır sonrakı arenın, o kareyle yer leğıştırmesı sağlanır Kı >aca, 1/50 sanıyelerde görunur kılınan iurağan resımlerın 25 adedının bır sanı'eye sığdırılmasıyla hareket oluşur ieynımız resım aralarındakı boşlukları ıtlayıp bıze hareketı kavratır Canlandırma sıneması, daha sonra ıılgısayar canlandırması, sanıyede 24 ıdet çızımle hareketı yakaladı Vıdeo ıle ıırlıkte NTSC sıstemınde sanıyede 30 ıare, ulkemızde de geçerlı PAL sıste nınde ıse sanıyede 25 karelık bır elektonık alt yapı oluşturuldu Bu kare sayıları, sınema dılının temel nalzemesı olan zamanın kullanımını da ıtızlenmeyen, ya da yazılım kullanımı iışında alt yapısı olmayan kışı ve kuru Bilgisayar canlandırmasında filmjn oluşum sürecindeki görselleştirmeler merakımızı gidermeye yönelik sondaj niteliğindedir. beşıncı dakıkasının onıkıncı sanıyesının yırmı bınncı karesı, kare tabanlı olarak 05 12 21 bıçımınde adreslendırılır Oysa, 12 sanıyenın bu 21 karesının ayırdettığı alana, 05 12 3200'den 05 12 3360'a kadar tam 160 ayrı TİCK SIĞAR Ayrıca buraya kadar anlatılanları daha lyı açıklayacak olan uçboyutlu modelle meyle canlandırmanın temel ayrıcalıcjı ıse, fılm çalışmasının, goruntu oluşturu larak başlatılıp surdurulmesı ve tamamlanması yerıne aynı aşamaları sadece goruntu bılgısı oluşturularak gerçekleştırebılme yetısıdır Bır fılm karesı özunde bır fotoğraftır ve fotoğraf ıçın geçerlı hemen her kuram onu da kapsar Dolayısıyla fılm karelen de dondurulmuş, kesınleşmış anlardır Fılm, fılm karelerının kısıtlamaları na karşın, yıne onların kendı aralarındakı ılışkılerın doğurganlığı değerlendırıle rek oluşturulur Bılgısayar canlandırmasında ıse fılmın oluşum surecındekı gorselleştırmeler merakımızı gıdermeye yönelik sondaj nrtelığındedır Render edılme aşaması na geldığınde fılm her turlu gorsel ayrıntısıyla tamamlanmıştır Fılmde yer ala cak nesnelerın bıçımınden, rengıne, dokusuna, uzenne duşen ışığından golge sıne yer ve bıçım değıştırmenın en ınce aynntılanna kadar herşey oluşturulmuş ve kesınleştırılmıştır Kameranın butun yeteneklerının de kullanabıleceğı sahne duzenlemelerıyle, kısaca her ogesıyle tamamlanmış, fakat render edılmemış canlandırmamız, ıstedığımız esneklıkte zaman kalıbına dökebıleceğımız bır akışkan kadar bıçımlendırmemıze, dolayısıyla yaratıcılığımıza açık olarak bızıfilmı zaman boyutunda yoğuracak yaratıcısını bekler Render etmek kıtabı baskıya vermek gıbı mekanık bır sureçdır Hem canlan dırmayı dığer kışılerce ızlenebıhr kılar, hem de yaratıcısı, onu avuçlarının arasında tutmanın hazzını tadabılır Ayrupa'ya bilim çıkartması Başkent Üniversitesi'nin başarısı 2 1 24 eylul tarıhlerınde Avrupa Dıyalız ve Transplantasyon Bırlığı'nın (EDTA) 34 kongresı Cenevre'de yapılıyor Bu kongre, Turkıye'nın dunya bılım çevrelennde onemlı bır yerının olduğunun hem nıcelıksel, hem de nıtelıksel kanıtı nıtelığınde Kongreye çalışmalarını tanıtmak amacıyla hazırlanan kıtapta, sunulması seçıcı kurulca kabul edılen bılımsel çalışmaların tam 74 adedı Turkıye'nın çeşıtlı unıversıtelerınden, bu 74 bıldırının 29 adedı ıse Başkent Unıversıtesı'nden Bu sayılar, bugune kadar Turkıye'den bu tur toplantılara katılma oranının rekor duzeye ulaştığını gösterıyor Burada sunulacak bıldırıler ıçın EDTA (Avrupa Dıyalız ve Transplantasyon Topluluğu) en az bır yıl önceden çalışmaya başlıyor Kırk yaşına gelmış yazarlar tarafından sunulan ılk altmış bıldırı EDTA tarafından odullendırılıyor Bu en lyı altmış bıldırı arasında uç bıldırı de Başkent Unıversıtesı doktorlarının Başkent Unıversıtesı'nden Prof Dr Mehmet Haberal ve ekıbı, hemen her yıl bılımsel çalışmalarını bu kongreye ve Dunya Transplantasyon Bırlığı'nın kon grelerıne sunuyorlar Prf Haberal'ın kımı transplantasyon çalışmaları * Turkıye'de, Ortadoğu ve Kuzey Afrıka'da ılk uygulamalardı Örneğın1988'de gerçekleştırdığı Kadavradan Karacığer Naklı, 1900'da ıse Canlı Akrabalararası Karacığer Naklı, Kuzey Afrıka, Ortadoğu ve Turkıye'de ılk nakıldı Dahası, 1997'de dunya lıteraturunde ılk kez, aynı verıcıden aynı anda hem bobrek, hem karacığer naklını gerçekleştıren ekıp de yıne Haberal'ın ekıbıydı Haberal ve ekıbı 3 Kasım 1975'ten bu yana 1134 bobrek (867 canlı, 267 kadavra), 32 karacığer (19 canlı, 13 kadavra naklını başanyla gerçekleştırdı Bu ve benzerı kongreye katlanlar, Haberal'ı ve Turkler'ın transplantasyondakı başarısını bılıyor ve konuşmacılar bu çalışmalarından sıtaşıyle söz edıyorlardı Yalnızca söz etmekle kalınmıyor, bu çalışmaların gostergelerı de butun dunyada yayılıyor örneğın Dunya Transplantasyon Bırlığı'nın tek lıteratur dergısı olan Transplantasyon Proceedıng, Ağustos 1996 sayısını Başkent Üniversitesi'nin çalışmalarına ayırmış ve Prof Haberal'ı ıse dergının edıtöru olarak gorevlendırmış, kapağına da Başkent Üniversitesi'nin amblemını basmıştı Haberal, çalışmaları goz onune alınarak, 1992'de, bılım adamlarının en seçkınlennden oluşan New York Academy of Scıences'ın uyelığıne seçılmıştı 5 Kasım 1997'de ıse tum dunyanın önde gelen organ naklı uzmanları Başkent Üniversitesi'nin duzenleyeceğı Kongre ıçın Turkıye'de toplanacaklar Turkıye bu tur bır uluslararası toplantıya ılk kez ev sahıplığı yapacak yarısı karenın ıkıncı yarısı 5497