Katalog

TV BELGESEL ILGINC SORULAR TV 2 12.30 Belgesel "Geleceğe Bakış" TV 3 18.00 Belgesel "Boşluğa Dokunmak" TGRT 12.30 Sağlık Hattı TGRT 03.45 Belgesel "Kaptan Cousteau" "Hayvanlann Dünyası" atv 15.30 Belgesel "Uzaklar" 30 AğiBtos Cumartesi Kutuplarda hayvan türleri neden azdır? YANIT: Kutup bolgelerınde çok fazla hayvana rastlanmaz çunku buralar çok az guneş alır Guneşın azlığı, yeterlı mıktarda bırkının yetışememesı anlamına gelır, bu da hayvanlar ıçın yetennce besın yok demektır Tur azlığı da bu durumla ılıntılıdır Eğer kutup ayısı yerıne 50 ayrı tur bu lunsaydı her turden çok az sayıda hayvan olacaktı ve hayvanlar ureyecek çıft bul makta zorlanacaklardı Sonuç olarak zayıf turler yıne elenırdı duzene alıştı ve oğlenlerı mıdem gurulda mamaya başladı Bır sure sonra yenıden öğle yemeğı alışkanlığına dondum, mı dem bu duruma da adapte oldu ve oğlenlerı aç olduğumda mıdem guruldama ya başladı Uzun balon neden daha geç patiar? 81 Ağustos Pazar TV 1 11.40 Belgesel "Ah Şu Vahşi ' Hayvanlar" TV 2 16.30 Belgesel "Dünya Coğrafyası" TV 2 19.30 Belgesel "Bilim 2000" TV 3 16.25 Bılim ve Teknolojı TGRT 01.15 Belgesel "Kaptan Cousteau" Kanal 6 01.45 Belgesel "Amerika" İnsanın açken midesi neden guruldar? SORU: Uzun balonları patlatmak, yuvarlak balonları patlatmaktan çok zordur. Neden ? YANIT: Bır balonu şışırmek, fazladan basınç oluşturmayı gerektırır Kabarcıklarda yuzey gerılmesının yaptığını balon larda, lastık ustlenmıştır Kabarcıklarda fazla basınç, balonun yarıçapıyla ters orantılıdır, yanı kuçuk yarıçaplı balonları patlatmak çok zordur Ikı farklı balonu şışırıp bunları ağızlarını bır tuple bırleştırırsenlz ne olur ? Bu soruya birçok kışı "buyuk balondan kuçuk balona hava akımı olur" yanıtını verır Oysa tam aksı durum söz konusudur Balonu şışırmek ıçın gereken kuvvet balonun yuzey alanıyla orantılıdır Kure, mınımum yuzey alanına sahıp olduğu ıçın kure şeklındekı balonlan şışırmek kolaydır Hındlıler matematıkte epey ılerı gltmışlerdı Sıfır da, 1'den 9'a rakamlar da Arap dunyasına ve o yoldan Avrupa'ya Hındıstan'dan gıttl Aslında, bu kolay sıstem Budızm'le bırlıkte Çın'e ve Japonya'ya da ulaştı Ayrıca, Uzak Doğu'ya yerleşen Hındlı ışadamları rakamlan da bırlıkte goturduler Tıcaretlerı kendı rakamlarına dayanıyordu Bu yuzden, kervanlarla birlıkte hesap adamlarının, bu arada bılgınlerın de gıttığı olurdu Başkaları da,örneğın Bağdat'ta Halıfe ElMansur Batı Hindistan a matematık, astronomı ve tıp ögrenmelerı ıçın genç bılım adamlarını seçıp yollamıştı Oradan getırdıklerı önce Arapça'ya, sonra Ibranıce ve Latınce'ye çevrıldı Musluman Araplar'ın komşula rından topladıkları bılgıler, kendı ekle melerıyle, Kordoba, Granada ve Toledo'ya vardı, oradan Avrupa'nın daha ıç lerıne geçtı Bır başka deyışle, bılımın tek kaynağı antık Yunan toplumlarj değıldı örneğın, Hesab elCebr ve elMukabele adlı ça lışmanın yazarı ve Halıfe ElMamun'un kurdurduğu kullıyede gorevlı ElHovarızmî (I S 790850) Hindistan a gıtmış, ora dakı yerli matematıkçılerın hızla ve kolayca he saplar yapışlarına tanık olmuştu Hovarızmı'nın oradan getırdığı bılgılerı Latınce'ye çevıren Adelard adlı bır papazdı Sozkonusu şekıllere "Arap rakamlan den mesı de bu zamana rastlıyor Hindistan kanalıyla gelen bu rakamlara ulaşıncaya değın, "XVIII" gıbı Latın şekıllerını yazan ve bu yuzden guçluklerle karşılaşan Hırıstıyan Âvrupa Doğu'dan gelen yenı ışaretlerı başında şıfre sanmıştı Kopernıkus, Kepler ve Galıleı'ye geiındığınde matematık uzaydakı hareketı bılımsel yonden anlatmada buyuk ışe yaradı Burada Hındlı Ar yabhata'nın dünyanın yuvarlak olduğunu ve kendı eksenı çevresınde donduğunu beşıncı yuz yılda ılerı surduğu ek lenebılır Elektrık çağının bu rakamlardan doğan sonuçları bugun ku ılerı noktalara ulaştırdığını da ekleyebılırız Boylesıne ılerı atılımların beşığı olan Hindistan modern çağda bağımsız oluşunun (1947) ellıncı yılını kutluyor SORU: Açken insanın midesi guruldar. Neden ? Bunun önune geçmenin bır yolu var mıdır ? 1 Eyliü Pazartesi TV 2 17.10 Yerli Belgesel "Yayla Dağından Knıdos'a" TV 3 11.35 Yerli Belgesel "Çarşı Pazar Istanbul" TV 3 13.40 Belgesel "Alo Dünya" Insan vucudunda yolculuk Beyın ve çalışma TV 3 15.45 Dünya Coğrafyası Kaşrfler TV 3 15.10 Belgesel "Thalassa" Sydney'de şehır ıc,ı plajlarında duzen lenen aktıvıteler anlatılıyor TV 3 16.30 Belgesel Çevre Çalışanlan" TV 3 22.00 Dağlar ve Yaşam Izlanda'da toprağa bağlanan Vıkınglerın dağlarda koyun otlatma ve bunları toplama çalışmaları SORU. Ormanlarda birçok hayvan türüne rastlanır, oysa kutuplarda bu durumdan eser yoktur, tur sayısı oldukça sınırlıdır. Neden ? YANIT: Vucudunuz, yemek yeme programınızı lyı bılır Dolayısıyla yemek zamanı geldığınde, sındırım sıstemınız sız yemek yesenız de yemesenız de sındırım salgıları salgılamaya başlar Eğer yemek saatı geldığınde mıdenız boşsa guruldama başlar Bu sırada mıdenızde çok az da olsa bir şeyler varsa guruldama durur, çunku bu ortamda sıvıların sese neden olması zorlaşır Ben bır aralar oğle yemeğı yememeye başlamıştım Bır sure sonra vucudum bu Sıfırı kim buldu? Tiırkkaya Ataov #Sıfır' olmasaydı durumumuz nice "olurdu? Hatta, 1'den 10'a degın tüm Batı dunyasının kullandığı bu rakam lar olmasaydı' Hesap yapamaz, herhangı bır şeyı ölçmede adamakıllı zorlanırdık Matematıkten yararlanarak bır çok bılım alanında atılan adımlardan da yoksun kalırdık Kuşku yok kı sıfır tum zamanlartn en onemlı buluşlanndan birı Pekı kim buldu onu ve bugun yaygın bıçımde yararlandığımız otekı rakamîarı? Hangı toplum onlan gunluk yaşamda kullandı? Dünyanın buyuk uygarlıkla rından bırının sahıbı olan Hindistan Isa'dan önce 3000 dolaylarında Harappa ve Mohenco daro uygarlıklarını yaratmış olan Hındlılerın o kentlerı kurabıl mek ıçın her turlu olçmeye yarayan bılgıyı, kısaca hesapkıtabı gelıştırmelerı gerekıyordu Hınduların en yuce dın kıtaplarından olan "Vedalar"da da matematığın yerı de yuce Hındlıler 1 'den 9'a degın bıldığımız rakamlan denemışlerdı Onlardan Araplar'a geçtığınde "sıfır" olmuş, Latınce'ye çevrıldığınde de "zefırum" bıçımıne dönuşmuştu Şımdı, birçok Batı dılınde "zero" ya da ona yakın soylenıp yazılıyor "Onlu sıstem"ın kendınde de şaşıla cak bır şey yok Ikı elın on parmağından kaynaklanıyor Gunumuzde "trılyonları telaffuz etmek" dıye bır deyım dılımıze gırdı Geçmışte de ış yalnız "10"la bıtmı yordu Eskı Hındlıler de "1"ın sağına bırkaç sıfır koyar, her bırıne ayrı ad verırlerdı 10 000'e "ayuta", 100 000'e "lakşa" demelerı gıbı Matematığı gelıştıren önce sıfırın bulunması Rakam sıfırla ve onun nereye yerleştığine gore değer kazanıyor 15 başka, 105 ondan farklı ve 10 005 gene başka Hındlıler sıfırı bınlerce yıl önce kullanmaya başladıklarında şımdıkı gıbı yuvarlak değıl, (Arapların onlardan alıp uyguladıkları gıbı) tek bır noktayla gos terıyorlardı Hınd'ın çok eskı duşunurierınden Kautılya'da matematık bılgısının eskılığını gosteren bulgular var O Kautılya kı, benım meslekten uğraşım olan "uluslararası llışkıler" dısıplınının de çok eskı ustalarındandır Sıfırı Babıllıler de, Orta Amerıka'da Maya uygarlığı da bılıyordu, fakat her ıkısı de onu bır sımge olarak kullanmı yordu Örneğın, Babıllıler sıfırın yerını Sıfırı kim ve bugün yaygın biçimde yarariandığımız öteki rakamlan? Hangi toplum onlan günlük yaşamda kullandı?.. Dünyanın büyük uygariıklanndan birinin sahibi olan Hindistan. boş bırakıyor, onu yazmıyorlardı Mayalılar da on meyve varsa ve tumu yense, "hıç" kalır dıyerek sıfıra boyle bır anlam verıyorlardı Hıntli tüccar ıse, sıfıra bır •sembol kazandırdı Sıfır ayrı ve ek bır ra kam olarak Hındlılerın elınde gelıştı Bır sayıya sıfır eklenırse ya da sıfır çıkarılırsa, o sayı olduğu gıbı kalıyor ama sıfırla çarpılırsa, o da sıfırlaşıyor, sıfıra bolu 2 Eyliil Salı TV 2 18.05 Belgesel "Bebeğin Dünyası" Çocuğun dunyasında "doktorculuk" oynamanın onemı, yenı doğan bebeğın anneye hıssettırdığı duygulara yer verılıyor TV 2 22.45 Belgesel "Doğu" Belgeselde doğunun zengınlığı, esrarı, guzellığı, romantızmı ve olağanustuluğu ele alınıyor TV 3 12.00 Belgesel İdealimdekl Yaşam" TV 3 16.30 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" TV 318.30 Belgesel "Alo Dünya" 3 Eyliil Çarşamba TV 3 17.10 Belgesel "Safranbolu'da Zaman" TV 318.05 Belgesel "Festival Hazineleri" 4 Eyliil Perşembe TV 2 17.10 Belgesel "Çomak Dağı'nda Kultür TV 2 20.05 Yerli Belgesel"Türklerte Bİn Yıl TV 3 12.00 Belgesel "Düş Değil Gerçek" 5 EyliÜ Cuma TV 1 18.30 Belgesel "Ormanlanmız" TV 2 18.20 Belgesel "Doğa Serüvenleri" TV2 17.40 Yerli Belgesel "Şavşat" TV 218.20 Belgesel "Doğa Serüvenleri" TV 3 11.35 Belgesel "Türk Bahçesi" TV 3 15.00 Belgesel "Beş Üzori Beş" TV 3 20.00 Belgesel "Thalassa" nurse sonsuza donuşuyordu Hındlıler sıfırın "altf'nı da sımgeleştırdıler "eksı 1" gıbı Bu da cebır ve astronomıde bazı gelışmelere yol açtı Ara bıstan Yarımadası'nda Islam çıktığında 54570