Katalog

HAYVANLAR DUNYASI Ihtiras kurbanı çalı bülbülleri Çiftleşmek istediği erkeğin dikkatini çekmek için mücadele eden bir dişi çalıbülbülü örneğin rakiplerinin yumurtalarını parçalayabiliyor. H aremde kıskançlık yalnızca insanlara özgü olmayıp diğer canlılarda da görülüyor ye ölümcül olabiliyor. Çiftleşmek istediği erkeğin dikkatini çekmek için mücadele eden bir dişi çalıbülbülü, örneğin rakiplerinin yumurtalarını parçalayabiliyor. Erkek sazlık çalıbülbülü (Acrocephalus arundinaceus) kendi egemenlik alanının sınırları içinde birden fazla dişi ile çiftleşmekle birlikte, yumurtaları ilk çatlayan şanslı f'birinci" dişi yavruların büyütülmesi için gereken yardıma sahip olmakta. Çalıbülbülü yuvalarında parçalanmış yumurtalara raslamak olağan bir durumdur. Isveç'te Lund Universitesi'nden Steffon Bensch ve arkadaşları sağlıklı bir dölle öne geçmek isteyen dişilerin suçlu olmasından uzun süre şüpheiendiler. Ancak bugüne dek hiçbir kuşu, yumurtalara zarar verirken görmeyi başaramadılar. yuvalar olduğunu sanarak yumurtalara zarar vermelerıni ummaktaydılar. Sahte yumurta kullanılmasının nedeni, gerçek olanların hemen kırılıp parçalanarak suçluya dair fazla ipucu bırakmamasıydı. Plastik yumurtalardakı gaga deliklerı ise gagaya ılişkin bilgi vermektedir. Saldırgan kuş yumurtanın sahte olduğunu bir kez ga Rekabetçi bir dişi kendl yumurtalannm ilk çatlayan yumurtalar olmasını Ister. galadıktan sonra anladığından, araştırmacılar gaga deliklerini farklı kuşiarın gaga biçimleriyle karşılaştırabildiler. Animal Behaviour dergisinın son sayısında (cilt 54, s. 297) gagalanan yumurtaların suçluları arasında çalıbülbülleri üçte birle çoğunluğu oluştururken geri kalan bölümünü diğer kuşlann oluşturduğu belirtilmektedır. Bensch "Dişi çalıbülbülleri yapay yuvaları bularak bunlardaki yumurtaları parçalamaya çalışmıştır" demektedir. taları parçalamak için zaman tanımış olurlar. Londra'da Kraliyet Hollovvay Universitesi'nden hayvan davranışbilimi uzmanı Clive Catchpole, kanatlı bir yumurta katilinin kimliğini tesbit etmek ayrıntılı bir dedektiflik gerektirir, demektedir. Catchpole'a göre bu sahte yumurta metodu çok başarılı olup olumlu sonuçlar vermektedir. N.Scientist Dîşiler yumurtaları kırarken... Kuramlarını kanıtlamak için Bensch, geçen yıldan kalan 96 yuvanın her birlne 4 adet plastik yumurta yerleştirerek bir tür tuzak hazırladı. Bu yuvalar sazlık çalıbülbüllerinin bilinen alan sınırlarına, kuşlar göç edip bölgeleri paylaşmadan önce yerleştirildi. Araştırmacılar, yeni gelecek dişi kuşiarın, bunları, birincil dişılere ait Erkekleri ise şarkı söylüyor Dişilerin aksine erkekler günlerinin yüzde 95'ini şarkı söyleyerek ve daha çok eş çekmeye çalışarak geçirirler. Bu da, kuluçkuya yatan dişilerin yuvayı bırakarak yiyecek aramak zorunda kalmalan anlamına gelir. Saatte 5 ila 10 kere, yiyecek aramak için yuvayı bırakınca, diğer dişilere yumurlar, Rueger'in, kuvarsın kuşlar sayesınde adaya taşındığını düşunmesine neden olmuş. Çunku bırçok kuş türü sındirımi kolaylaştırmak için, iri kum tanelerinı yutar. Rueger, bunu kanıtlamak için yerel bir müzede, 15 ayrı kuş türünün sindirim sıstemlerinin neler içerdiğini inceledı. Bağırsaklardan alınan sekız ayrı örnekte kuvars taneciklerıne rastladı. Bu örneklerin beş tanesı göçmen kuşlardan alınmıştı. Diğer uç örnek ise, yerel Feza Akça Kuşlar kum taşır mı? Göçmen kuşlar, yuttukları kuvars kristallerini midelerinin içerisinde başka bölgelere taşıyorlar. K uzeydoğu Amerika ve Kanada plajlarındakı kumlar binlerce yıldır Bermuda'ya taşınıyor. Ancak hiç alışılmadık bir yöntemle, göçmen kuşlann mıdelerinde... Göçmen kuşlar, yuttukları kuvars kristallerini midelerinin içerisinde adaya taşıyorlar. Main, Watervılle'dekı Colby Koleji'nden Paleontolog Bruce Rueger, Bermuda'nın geçmişteki iklimini araştırmak için, Lover's Lake gölünün dibindeki çökelleri incelerken, kuvars kristali taneciklerıne rastladı. Rueger, "Başlangıçta bunun saçma olduğunu düşündüm" diyor. Bermuda'nın altında yeralan volkanik kayaların ıçerısindekı silis oranı, kuvars kristali oluşturmak için oldukça yetersiz. Plajlar ise, kökeni adayı çevreleyen mercan resifleri ve sahile vuran deniz kabukları olan karbonat kumundan oluşuyor. Dolayısıyla kuvars tanecikleri başka bir yerden geliyor olmak zorundaydı. Rueger, kristallerin, 4.4 hektarlık göl alanına, yılda yaklaşık 1.5 milyon tanecik oranında taşınması gerektiğını hesapladı. Okyanus üzerindeki rüzgâr akımları yalnızca 0.035 milimetre büyüklüğündeki toz zerreciklerini çok uzak mesafelere taşıyabilir. Ancak, Bermuda'da bulunan kuvars taneciklerinin boyutları 0.25 ile 0.5 milimetre arasında değişiyor. Rüzgârın bu büyüklüktekı tanecikleri uzak mesafelere taşıyabilmesi ise olanaksız. Ayrıca bu tanecikleri adaya insanlar da getirmiş olamazlar. Çünkü Bermuda'ya 1609 yılına kadar hiçbir insan yerleşmemış. Çökellerden alınan örneklerin karbon yaş tayinleri ise kuvars taneciklerinin, 3800 yıldan fazla bir süredir adaya taşındığını gösteriyor. kuşlara aıtti. Bunlar da, tahminen, adaya daha önceden taşınmış olan kuvarsı kullanmış olmalıydı. Her kuş sadece 23 ile 89 tanecik taşıyabiliyor. Rueger, buna göre yılda ortalama 15.000 ıla 62.000 tane kuşun her birinın bu yükü taşıdığını düşünüyor. Bazı yıllarda ise bu taşınmanın bırkaç katının 80000 ıla 300000 kuş ile sağlandığını söylüyor. Kaynak: N.S. Turguî Gürel K u z e y Amerika plajları, en yakın kuvars kaynaklarını oluşturuyof. Ayrıca Bermuda, Kuzeydoğu Amerika'dan ve Kanada'dan gelen kuşlann ana göç rotası üzerinde bulunuyor. Bütün bun Sindirim için kum 55612