Katalog

BİLİM D Ü N Y A S I N D A N KISA HABERLER Doğum kontrolunda sıra erkeklerde Araştırma Yumuşak başlılar daha uzun yaşıyor on yapılan bir araştırma kalp krizi ile kişilik yapısı arasında yakın bir ilişki olduğunu ortaya koyuyor. Edingburg Üniversitesi'nde gerçekleştirilen araştırmaya göre uysal, yumuşak başlı ve uyumlu bir kişiliğe sahip insanların kalp krizi geçirme olasılığı hırslı ve kendine güvenen insanlara oranla daha düşük. 55 ile 74 yaşları arasında 783 kadın ve 809 erkeğın katıldığı çalışma saygın tıp dergisi Lancet'te yayımlandı. Edinburg araştırmacıları beş yıl süren çalışmalarının sonucunda, yumuşak başlılık ve boyun eğme eğiliminin yüksek olduğu kadınlarda kalp damarlarının tıkanma olasılığının düşük olduğunu gördüler. Erkeklerde ise yüksek tansiyon, kolestrol, sigara, hareketsizlik gibi faktörler kalp krizi ile kişilik arasında bilimsel bir İlişki kurmayı güçleştiriyor. Itaatkâr kişiler genellikle geri planda kalmayı tercih ediyor. Doğal olarak uysal ve sabırlı olan bu insanlar, yetenekleri konusunda da alçakgönüllü bir tutum sergiliyorlar. 5 yıl boyunca izlenen bu kadınlann ayrıca kendilerine olan güvenlerinin de pek sağlam olmadığı anlaşıldı. Edinburg grubunun çalışması daha önce ABD'de erkekler üzerinde gerçekleştirilen çalışmayı destekler nitelikte. Söz konusu araştırmada huzurlu, kendisiyle barışık erkeklerin kalp krizi geçirme olasılığının, sosyal açıdan atılgan, çok çabuk öfkelenen erkeklere oranla yüzde 40 dolayında daha düşük olduğu tespit edilmişti. Ingiliz Kalp Vakfı yetkilileri bu çalışmanın ışığında, doktorların kalp krizi geçirme riski taşıyan hastalarını önceden tespit edebileceklerini ileri sürüyor. D oğum kontrolu bundan böyle kadınların yükümlülüğü olmaktan Çikıp, erkeklerin sorumluluk alanına gırecek. Ingiltere'de Edinburg ve Glaskovv Üniversiteleri bilim adamlarının geliştirdiği iki yeni kimyasal yöntem doğum kontrolunun tüm sorumluluğunu erkeklere bırakıyor. Haftalık The Economist dergisinde yer alan habere göre, Edinburg Universitesi araştırma merkezinde görevli bilim adamlarının erkekler için geliştirdikleri haplar, kadınlann yıllardır kullandığı doğum kontrol haplarına benziyor. Aynı mantıktan yola çıkarak geliştirilen haplar, sperm üretimini engellemeyi amaçlıyor. Araştırma grubu başkanı Doktor Richard Anderson, erkek üreme sistemini yapay hormonlar yardımı ile yanıltıklarını ve böylece sperm üretmelerini engelledıklerini açıklıyor. Bundan önceki çalışmalarda sperm üretimini engellemek için vücuda bol miktarda testosteron yüklemesi yapılıyordu. Testosteron, sperm üretimi için gerekli zemini hazırlayan LH ve FSH adh hormonları üreten hipofiz bezini işlev ya S Tehlike! Tehlike! Buzların 1 /4'ii eridi vusturalyalı bir balık bilimcisine göre bu yüzyıl içinde Antarktika civarındaki buzların dörtte biri erimiş bulunmakta. Iklimbilimcilerin Güney Okyanus sularındaki buzların erimediğine ilişkin inanışlarını sarsan bu yeni buluş, bilimadamlarının iklim değişimlerinin mekaniğine ilişkin bakış açılarını dramatik biçimde değiştireceğe benziyor. Tazmanya, Hobart'taki Avusturalya Antarktika Bölümü'nden Bill de la Mare, buzların geri çekilmelerine ilişkin bulguları, balina avcılığına ilişkin kayıtlardan çıkardı. 1920'lerden 1987 yılındaki Uluslararası Balina Avı Moratoryumu'nun kabulüne kadar geçen sure içinde Antarktikalı balina avı gemileri her gün Norveç'te Sandfijord'dakı Uluslararası Balina Avcılığı Bürosu'na avları ve konumları ile ilgili bilgi yollarlardı. De la Mare, bu verilerin, Antarktika'nın çevresinde yüzen buz kütlelerinin boyutlarına ilişkin bilgi verdiklerini farketti. Son Nature dergisinde (cilt 389, s. 57) yayımlanan incelemeler, buz tabakasının 1950'lerın sonlarından başlayarak 15 yıl içinde aniden küçüldüğünü ortaya koymakta.1931 ve 1957 yılları arasında, Ingiliz ve Norveç bandralı balina avı filoları, buzlu bölgenın kıyılarında çeşitli balina türlerini avladılar. Buradakı türler tukenince daha kuzeye gittiler. Buradakilerin de tükenmesiyle filolar, 1972 yılında tekrar geri döndüler. Verilere göre her yıl, yazın, havanın ısınmasının yol açtığı erime sonucu buz kütleleri yavaşça Güney Okyanus'ta 15 yıl içinde 5 milyon kilometrekarelik buz eridl Güney Kutbu çevresindeki buz tabakalannın son 15 yıl içinde aniden küçüldüğü saptandı A pamaz hale getirerek, hamile kalma tehlikesini ortadan kaldırıyordu. Ne var ki kanda testosteron düzeyinin artması istenmeyen yan etkileri de beraberinde getihyordu. Kilo almak, sinirlilik hali ve yüzde sıvilce oluşması gibi yan etkileri ortadan kaldırmak için Dr. Anderson ve ekibi farklı bir hormon kullanma yolunu denediler. Progesteronun da testosteron gibi LH ve FSH hormonlarını da baskıladığını keşfeden araştırmacılar, progesteronun yapay bir şekli olan desogestrel'den yararlanarak bu hormonu içeren bantlar ürettiler. Kullanıcının deri altına yerleştirilen bu bantların birkaç hafta boyunca sperm üretimini durdurmaya yettiği anlaşıldı. Öte yandan Glaskow'daki Strathclyde Üniversitesi araştırmacıları Bill Stimson ve Valerie Ferro, daha radikal bir çözüm arayışı içinde, FSH'nin baskılanması yerine FSH'nin tümüyle imha edilmesi yoluna gitti. Bu sonuca ulaşmak için hipofiz bezi yerine bağışıklık sistemine müdahale ettiler. Dr.Stimson ve Dr.Ferro, önce FSH moleküllerine yapışıp onları hareketsiz hale getiren antikorları, sonra da bu antikorları içeren aşıyı geliştirdiler. Vücuda enjekte edilen aşının içerdiği antikorların sperm üretimini tümüyle kestiğini tespit ettiler. Bu aşıyı şimdilik yalnızca laboratuvar hayvanları üzerinde deneyen Dr.Stimson ve Dr.Ferro, bu yapay aşının insanlar üzerinde yol açacağı yan etkilerini henüz bilmiyor. Ancak yılda bir kez uygulanacak olan bu aşının piyasa şansının, Edinburg Üniversitesi'nin deri altı bantlarından daha yüksek olduğu görülüyor. Çeviri Servisi Jntarktika'da erime güneye çekilmekte, kışın ise donma nedeniyle kuzeye ilerlemekteydi. Dolayısıyla 1931 ve 1957 yılları arasında, buralarda sürdürülen balina avına ilişkin veriler, buz tabakasının konumunu ayrıntılı biçimde belirledi. De la Mare, gerek o dönem gemilerden, gerekse 1973 yılından sonra uydular aracılığıyla yapılan gözlemlerden yararlanarak 374 ava ilişkin ayrıntıları bir araya getirerek sonuçlarını doğruladı. Daha sonra güneydeki denizlerde gerçekleştırılen 4424 ava ilişkin kayıtlardan da yararlanarak, Antarktika'nın çevresindeki buz tabakasının haritasını çizdi. Bu sırada, 1931 ve 1954 yılları arasında buzun her yaz yaklaşık aynı konuma, yanı ortalama 61.5° güney enlemıne gerilediğini saptadı. Ancak, 1957 yılında filolar bölgeyı terk ettiği sırada buz tabakasının sınırı gerilemiştı. 1972 yılında filolar geri döndüğünde ise buz, 2.8° kayarak 64.3° güney enlemine taşınmıştı. Mare'e göre bu değişim, filonun orada olmadığı süre içinde gerçekleşmiştir. Bu kayma, buz örtüsünde 5.65 milyon kilometrekarelik yani yüzde 25'lik bir azalmaya denk gelir. Böylesine büyük bir kayıp, genel iklim üstünde belirgin bir değışime neden olmaktadır. Çünkü, buz, okyanustan atmosfere olan ısı akımını jravaşlatır. Buz erıdiğınde ise, okyanusun dibine çöken daha az tuzlu su kütleleri, doğurur. Bu da atmosferdeki karbon dioksiti harekete geçirerek okyanus akıntılarını ve dolayısıyla gezegenimizdeki tüm iklim yapısını etkiler. Bu denli büyük kayba neyin yol açtığı henüz kesin olarak bilinmemektedir. Dünya İklim Araştırma Programı'nda iklim modellerinden sorumlu Roger Newson "Atmosferde bu denli az bir değişim söz konusuyken buzların erimesi gariptir. Ama unutmamak gerekir ki, o döneme ait okyanus akıntılarındaki değişikliklere ilişkin hiçbir bilgimiz yoktur" demektedir. New Scientist, Cevre Yok olan güzellik K Kaliforniya zakkumlan tehlikede ırmızı, beyaz çiçekleriyle her zaman yeşil olan zakkumlar güney Kaliforniya'da cadde kenarların Feza akça dan zenginlerin bahçelerıne kadar pekçok yeri süslüyorlar. Ama böcekler tarafından bulaştırılan bir bakteri cinsi ("Xylella fastidiosa") bu bölgedeki zakkum ağaçlarını ciddi şekilde tehdit ediyor. Şimdiye kadar en sıcak yazlara ve uzun kurakhk dönemlerine katlanabilen bu güzel süs bitkileri yok olmaya başladı. Zakkumların ölmesine ve sanki ateş tabancasıyla yanıp kavrulmuş gibi bir görüntü almalarına neden olan ise hastalığı taşıyan bir ağustos böceği cinsi. Bu böcek Kaliforniya'da ilk defa seksenli yıllann sonunda göründü. Ne yazık ki uzmanlar şimdiye kadar bu hastalığa engel olacak bir çare bulamadılar. 551 5