Katalog

TV BELGESEL İLGİNÇ SORULAR I V 2 13.50 Belgesel "Dünya Dosyası" TV 2 20.05 Belgesel "Geleceğe Bakış" TV 3 14.00 Belgesel "Döviz Yolu" TV 3 17.40 Belgesel "Bebeğin Dünyası" Çalışan annelerin sorunları ele alınıyor. Kanal E 17.35 Belgesel "Vahşi Yaşam" atv 15.30 Belgesel "Uzaklar" 11 EklmCumaptesl Mıknatıs nasıl üretNir? SORU: Mıknatıs nasıl üretilir? 12BtimPazar TV 2 16.30 Belgesel "Dünya Coğrafyası" Karayıp Oenizi'nde canlılar. TV 3 17.25 Belgesel "Ideallmdeki Yaşam" Çocuklara çeşitli meslekleri tanıtmak ve sevdirmek amacıyla yapılmış belgeselde, arkeolog ve hemşire meslekleri tanıtılıyor. Flash TV 12.30 Belgesel "Doğanın Güzellikleri" Kanal E 17.35 Belgesel "Vahşi Yaşam" atv 14.35 Belgesel "Makarnanın Yolculuğu" YANIT: Demır moleküllerı belirli bir dizilimde olduklarında fizikte "bölge" diye adlandırılan gruplar oluştururlar. Her grup, mıkroskopik bir pusula iğnesi veya çubuk mıknatıs gibidir ve ıkı kutba sahıptir., Manyetize olmamış bir demir parçasında bu bölgeler gelişıguzel dağılmış durumdadır. Böyle bir parçayı magnetize etmek demek, grupları uygun şekilde sıraya sokmak anlamına gelir. Eğer bütün bölgelerin aynı tür kutupları aynı yöne bakmaya başlarsa, demir manyetize olmuş demektir. Bölgeler normal durumda statiktir, fakat mekanik veya elektromanyetik etkilerle bunları sıraya dizmek veya sıralarını bozmak mümkündür. Manyetik alan içinde, bir demirden küçük bir parça koparırsanız, bir mıknatıs üretmiş olursunuz. YANIT: Çekirdeğin çevresınde dönen elektron, aslında bir akım halkasıdır, yani bir manyetik dıpoldür. Evet, bu sistemi bebek, mıknatıs olarak adlandırabiliriz, çünkü mıknatıs için gereken şartların hepsıne sahiptir. Belirli bir malzeme için tanımlanan Curıe sıcaklığının üzerinde, bu sözünü ettiğimiz dipoller, termal titreşimler nedeniyle gelişigüzel dağılmışlardır, dolayısıyla net bir manyetikleşmeden söz edilemez. Malzeme, bu sıcaklık koşullan altında "paramanyetik" olarak adlandırılır. Curie sıcaklığının altında ferromıknatıslar kendiliklerinden bir manyetıkleşme sergilerler. Birbirlerine komşu olan dipoller aynı tarafa bakmaya çalışırlar, bu durumun neden böyle olduğg bütün kuantum mekaniği kitaplarında açıklanır. Dipollerin aynı tarafa baktıkları yerlere "bölge", farklı yönlere bakan bölgeleri ayıran yerlere de "duvar" denir. Bir ferromıknatıs, manyetik alana girdiğinde, aynı tarafa bakan bölgelerin sayısı artar (bu yön, manyetik alan vektörüne paraleldır). Bu manyetik alan, duvarların da şekil değiştirmesine neden olur. Söz konusu değişiklik kalıcıdır, aksi yönde bir manyetik alan uygulanmadıkça değişmez. YANIT: Mıknatıs, bir malzemeyı (demır olmak zorunda değildir) Curie sıcaklığının üzerındeki bir sıcaklığa kadar ısıtıp, sonra da bir elektromıknatıs yardımıyla manyetik alana sokarak elde edilir. Malzeme soğuyana kadar manyetik alan etkisi sürdürülmesi gerekir (Curie sıcaklığının altına inilmelidir). Bu ılke, jeolojide çok işe yarar. Magmatik kayalar, çok yüksek sıcaklıklarda dünyanın manyetik alanı nedeniyle manyetize olurlar. Dünyanın manyetik alanı zaman içinde değişir ama, bu kayalar, oluştukları dönemde kazandıkları manyetik özelliklerı korurlar (zira o zaman soğumuşlardır). Dolayısıyla bunların içindeki bölgelerin dizilimlerinden yararlanarak milyonlarca yıl önce gerçekleşmış tektonık yer değişimlerini kestirmek mümkündür. Bilgisayarlarda kullanılan manyetooptik sürücülerin tasarımı da aynı ilkeye dayanır. Diskte manyetikleşme yoluyla bılgının depolanacağı kuçuk alan, laser kullanılarak Curie sıcaklığının üzerine kadar ısıtılır ve soğuma başlarken de manyetik alan uygulanır. 13BdmPazart88l TV 1 16.15 Belgesel "Bu Toprağın TV 3 14.45 Belgesel "Bilim ve Teknolojide Bu Hafta" TV 318.00 Bilim TeknoloJI ve Blz Sesl" Okul çocuğunun yaşamında oyunun yeri Nursan Dede Çınar* 14BümSalı TV 2 22.40 Belgesel "Olağanüstü Olaylar" Birmanya kadınlarının boyunlarını uzatmak için taktıkları halkalar, Everest Dağı'nın üzerlndeki bir saat yirmi dakıkalık balon gezisi. TV 3 13.35 Belgesel "Alo Dünya" Noel baba, çam ve elmanın tarihçesi, 0 yılındaki gökteki parlaklığın tarihçesi. O 15BdmÇarşamba TV 313.30 Belgesel "Beş Üzeri Beş" Petrol çıkarmak ve hazine aramak için kullanılan 2 kişi taşıma kapasiteli ilginç denizaltı, 15, yüzyılda insanların okyanus derinliklerine inme çalışmaları.bebeğin doğumu, sel felaketlerinde insanların hataları... TV 3 20.00 Belgesel "Ege'de Yeni Boyut" TV 3 22.20 Belgesel "Dağlar ve Yaşam" 16 Bdm Perşembe TV 3 1.30 Belgesel "Hayvanlar Dünyası" TRTINT 15.05 Belgesel "Akdeniz'de Gezintiler" TV 318.00 Belgesel "Renkler" Fransız ressam Fragonard'ın resimlerinde ele aldığı aşk konusunu nasıl işlediği incelenirken, 18. Yüzyıl yaşamına ve geleneklerine yer verilmektedir. TV 3 20.00 Belgesel "Thalassa" Fransa'da bir bilim kadınının deniz kabuklarından yaptığı maketlerin ilginç dünyası, Hindistan'da muson yağmurlarıyla birlikte balıkçıların yaşamında kesitler, Endonezya'da balıkçıların yaşamları konu ediliyor. TV 3 21.400 Belgesel "Dünya Sizindir." TRTINT 15.05 Belgesel "Yayla Dağı'ndan Knidos'a" 557/0 17BdmCuma rülür. Oyun, okul öncesı yaşların uğraşısıdır. Bu nedenle, okul öncesi döneme "oyun çağı" adı verilir. Ancak okula başlamakla oyun gereksınimı sona ermez. Çocuk büyüdükçe gelişim düzeyine göre biçim değıştırerek sürer gıder. Okul çağı çocuğu için oyun, gelişimin tüm beklentılerının yeni bir seviyesini yansıtır. Çocuk oyunu hıssettiklerini kabul gördüklerini açıklama fırsatı için kullanır. Artmış enteletüel ve fiziksel beceri ile bir gruba ait olmak için kuvvetli bir ihtiyaç vardır. Okul çağı çocuğunda ince ve kaba motor hareketler lyıce gelişmeye ve mükemmelleşmeye başlamıştır. 612 yaşlar arası ruhsal bakımdan karmaşık bir dönemdir. O yaşa kadar içinde gelişip büyüdüğü aile çevresini bırakan çocuk artık dış dünyaya açılmaktadır. Bundan sonraki gelişmesi o çevre ıçerisınde olacaktır. Kendini bir çeşit disipline sokma zorunluluğu başlamıştır. Isteklerini başkalarının ısteklerıyle bağdaştıracaktır. Dış çevrenin ortak gerekleri uğruna ufak tefek isteklerinden vazgeçmeyı, bir gurp çalışması içinde yer almayı öğrenecek, kısaca toplumsallaşmaya başlayacaktır. Bu durumun da oyuna yansıdığını görmemiz mümkündür. Çocuk, okulda diğer çocuklarla sosyalleşmeye başlamış ve grup oyunlarına eğilimi artmıştır. Bu çağda çocuğun zihni kurallarla meşguldur. Fotbol, voleybol, kart oyunları ve ip atlama gibi kural gerektiren oyunlara ılgi artmıştır. Çocuklar karşılıklı dayanışma kavramını öğrenirler, onlar için önemli olan birbirlerine guvendir. Takım çıkarları, kişisel çıkarlardan daha önemlıdir. Oyunlarda çocuğun bu dönemdekı gelışımı gıbı daha resmı ve rekabete dayalıdır. Ortaokul yaşlarındaki çocuklar gayret duygusu gelişımının bir yansıması olan yun, çocuğa özgü bir aktivite, önemli bir uğraş ve çocuk gelışiminın ayrılmaz bir parçası olarak gö aktivıtelerden hoşlanırlar, kendileri, ebeveynleri ve öğretmenleri için el becerısi gerektiren şeyler yapmaktan zevk alırlar. Takı, ağaç işleri, ev inşa etme gibi ince motor becerilerini kullanma fırsatı sağlayan ışlerle meşgul olurlar. Okul öncesi dönemde başlayan koleksıyon merakı (pul ve metal para koleksiyonu gibi) daha organize olmaya başlamıştır. Koleksiyonculuk yararlı bir öğrenim aracı olabilir, çocuk koleksiyon yoluyla uzamış ve yaptığı işlere ilgisi artmıştır, özel bir aktavitede harcanan zaman daha fazladır. Okul çağı çocuğu için oyun daha bıçimsel daha organize ve daha rekabete dayalıdır. Daha büyük çocuklar, kesme ve yapıştırma, çizme, boyama, bisiklete binme, yüzme, tekerli palet, kovalama, saklambaç ve diğer koşmalı oyunlardan hoşlanırlar. Aynı zamanda çeşitli kostümler giyinip süslenerek rol yapmaktan zevk alırlar. Dama gibi tahta oyunları bir eğlence kaynağı olmaya başlamıştır ve defalarca oynanabilir. Gelişimin bu döneminde tahta ve şans oyunları önemlidir. Bu çağda çocuk yaşıtlarıyla ortaklıklar, gruplar, "çete"ler kurmaya başlar. Çetenin kesınlikle'belirli, ciddi kuralları ve bir başkanı vardır. Bu başkan genellikle saygı görür ve diğer üyeler tarafından sözü dinlenir. Çocuk böylelıkle sevgisini ve nefretini gösterecek bir yol bulmuş, aynı zamanda bağımsızlık isteğini gerçekleştirmiş olur. Bu dönemde bir enstrüman çalmayı öğrenme veya dans dersleri alma çocuğun öğrenme ve öz disiplinini yükseltir. Oyunun okul çağı çocuğunun gelişiminde önemli bir faktör olduğu ve oyundan yoksun kalan bir çocuğun yetişkinliğe birçok doyumsuzluklarla girme durumunda olacağı annebaba ve tüm yetişkinler tarafından unutulmamalıdır. KAYNAKÇA 1 Akgönül, G.: Oyunun çocuğun gelişmesindekı onemı, Turk Hemşıreler Dergısı, cilt. 34, sayı: 2. (1984) 2 Jackson, B.D , sounders, B.R Chıld Health Nursıng, J.B. Lıppuncott Company, Phıladelphıa, (1993) 3 Mısır, E Çocugun yaşamında oyun. Turk Hemşıreler Dergısı, sayı: 3, (1983). 4 Onur, B Çocuk ve Ergen Gelışımı. Imge Kıtapevı, Ankara, 2. baskı, (1995). 5 Servonsky, J , Opas, R S : Nursıng Management of Chıldren Jones and Bartlett Publısher. Calıfornıa, (1987) 6 Yavuzer, H Çocuk Psıkolop Evrım Matbaacılık, 6. basım, (1991). 7 ; Sağlık Ana ve Çocuk Aile Saâlığı Ansıklopedısı Ekı, Arkın Ofset Basınnevı, bırleştırme, sınıflama yeteneklerını elde eder. Ayrıca bazı maddelerin koleksiyonu genel kültürüne yardımcı olabilir. Düzen duygusu, dikkat ve temizlik bakımlarından da bu uğraş yararlıdır. Koleksiyonculuğa eğılim gösteren çocuklara bu yolda yardımcı olunması, gerektiğinde yol gösterılmesı gerekır. Çocuğa konuyla ılgilı yayınların okutulması, yaptığı koleksiyonlarla annebabanın ilgilenmesı lyı sonuçlar verebılır. Ayrıca evcil hayvan bakımı da bu yaş çocuğunun ılgı alanıdır. Okumak ve bılgısayar ile oynamak gibi tek başına oyunlar hâlâ görülebilir. Bu dönemde okumaya ılgi vardır ve kitaplar vasıtasıyla okul çağı çocukları dünyalarını genişletme imkânı bulurlar. Bu yaş grubu çocuğun dikkat süresi * SAÜ. Şağhk Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi