Katalog

İNSAN VE DAVRANIŞI Kişisel butunluk Dogan Cıiceloglu Yaşam süreçlerini yargılayan, küçülten, kendine yalan söyleyen insanın dayanacağı tek nokta kendi karakteri olacak ve bunu geliştiremediği için kendini zayfı hissedecektir. kat bırkaç hafta ıçınde verdığı kararlardan uzaklaşır, koyduğu hedeflerı gerçekleştı remez Çunku davranışlarını değıştırebılmesı ıçın once o davranışların altında yatan paradıgmaları, yanı kendı varoluş bıçı mını değıştırmesı gerekır Paradıgmalarını değıştırebılmesı ıçın kışının once o paradıgmaların farkına varması gerekır Bu nedenle kendını pek lyı bılmeyen, bılınçlerı pek gelışmemış kışıler yılbaşında veya doğum gunlerınde kendılerıne uymayan, gerçekçı olmayan hedefler korlar ve bırkaç hafta sonra onlardan vazgeçerler Bazen ıçınde bulunduğumuz koşullar değışır ve daha once koyduğumuz hedefler yenı durumda pek anlamlı olmaz Koşullar degıştıgı halde eskı hedeflerlerde ısrar etmek pek yararlı olmaz Kışı koyduğu hedeflerden vazgççınce kendını başarısız hısseder mı? Eğer bılıncı pek gelışmış değılse ve ıçınde bulunduğu durumun dınamıklerını pek anlayamıyorsa, kendını başarısız hıssedebıhr Bütun bu nedenlerden dolayı, yukarıda söyledıgım gıbı kışı kendine he defler belırlerken dıkkatlı olmalı, tum bılıncını ve bılgısını kullanmalıdır K ışısel butunluk kışının özu ıle, duşunce, sözu ve davranışının tutarlı olmasını ıfade eden bır evrensel ıl kedır. Bırey kışısel butunluğunu yaşamda gösterdıkç© kendine olan ınancı, guvenı artar Kışının kendine olan ınancına Step hen Covey, Kışısel Butunluk Hesabı adını verir Bu kışısel butunluk hesabına yatırım yapabıldığımız gıbı, tam tersını yapabılır, yanı çekebılırız Kuçuk dahı olsa, verdığımız sozlerı tuttuğumuz zaman Kışı sel Butunluk Hesabı'na bır yatırım yapmış oluruz Guvenımız artar, kendımızı lyı hıssederız Verdığımız sozu tutmadığımız zaman kışısel butunluğumuzden kaybederiz Ufak dahı olsa, verdığımız bır sozu tutmadığımız zaman zedelenırız ve kendı gozumuzde değerımız azalır Bu nedenle kışı kendine hedefler belırlerken yapıp yapamayacağına dıkkat etmelıdır Konulan hedefler gerçekleştırılemedığı zaman kışısel butunluğumuz zedelenır Konulan hedefler gerçekleştırıldığı zaman ortaya ılgınç bır durum çıkar Hedef evrensel ılkelerle uyum ıçınde ıse kışı onemlı bır başarı duygusu ıçındedır fç dunyası ve dış dunyası ahenk ıçınde bu başarıyı kutlar Daha emın, daha guvenlı, daha guçlu yenı hedeflerı gerçekleştırmeye yönelır Konulan hedef evrensel ılkelerle ahenk ıçınde değıl ıse, o zaman hedefler gerçekleştırıldığı oranda kışının dengesı bozulacak. kışısel butunlugu azalarak, ıç ve dış dunyası bırbırınden koparak ahenk bozulacaktır Dış dunyası başarıyı kutlarken, ıçı dunyası kendı ıçıne kapanmış ve yalnızdır Bu kopukluk onu kendınden daha az emın, daha az guvenlı ve daha guçsuz yapar Şoyle bır ornekle durumu somutlaştırabılırız Orhan Bey, yabancı dıl sınavından geçerse bır ust dereceden maaş alabıleceğını bilmektedır Ortaokul ve Lıse'de almış olduğu eğıtım yabancı dıl sınavını geçmesıne yeterlı olmadığını bıldığınden, haftada on saatinı, yabancı dilını ılerletmeye ayırarak ıkı yıl ıçınde yabancı dıl sı navını geçmeyı kendısıne hedef alıyor Gerçekten ıkı yıl ıçınde hedefıne ulaşıp, yabancı dıl sınavını geçıyor Bu başarı kendını daha guçlu hıssetmesıne yol açıyor Öbur yandan Mazhar Bey, ış arkadaşı aracılığıyla tanıdığı bır dul hanımı cınsel yonden çok çekıcı bulduğu ıçın onunla ılışkı kurmayı amaçlıyor, evlı olduğunu o kadından saklıyor ve sonunda kadınla ılışkı kurmayı başarıyor Hedefıne ulaştığı zaman kendını daha az guvenılır ve daha az değerlı hıssedıyor Tabıı kolaylıkla 'Ben kotuyum katakterı zayıf bır ınsa nım,' nıtelığını kendine yakıştıramayacağından, yaşamla ılgılı ıstıhza dolu bır felsefe gelıştırerek, "Kadın kısrrıına guven olmaz," "Kım bana sadakat göstermış kı, ben ona sadakat gostereyım,' gıbı olum suz tutumlar ıçınde yaşamını surdurmeye başlıyor Boyle olumsuz tutumlar ıçınde olan, ıstıhza dolu bır tavır ıçınde yaşam sureçierını yargılayan, kuçulten, kendine yalan söyleyen ınsan oyle olaylar ıle karşılaşa caktır kı, dayanacağı tek nokta, guç kaynağı kendı karakteri olacaktır Karekter gelıştırmedığı ıçın bu krıtık zamanlarda kendısını zayıf ve çaresız bulur Karakter gelıştırme kas gelıştırme gıbıdır Hemen bır ıkı gunde olacak bır ış değıldır Kas gelıştıren kışı kendını belırlı bır programa adama durumundadır uzun sure bu program ıçınde çalışarak yavaş yavaş koyduğu hedefe yaklaşır Karakter gelıştıren kışı de başına gelen yaşam olaylarını durustce kışısel butunluk ıçınde goğusleyerek yavaş yavaş karakterını ge lıştırır Kışı kenıdıni lyı tanımıyorsa farkına varmadan ulaşamayacağı hedefler kor ve ta bu kı bu hedeflere ulaşamaz Kalıfornıya'da moda olan yıl başında alınan kışısel hedefler boyledır 31 Aralıktan 1 Ocağa geçış sankı bır buyu getırecekmış gıbı, kışı bırdenbıre değışmeye karar verır Fa bır sonucu mu? Bu amacı gerçekleştırdığım zaman yaşam rollerımde kendımı da ha guçlu hıssedecek mıyım? Eğer "Nıçın"ın cevabı kalbımızden, ıçımızden gehyorsa, bu hedef bızım vıcdanı mızla, bılıncımızle, aklımızla ve ruhumuzla ılışkılı demektır Kışı boylesıne tum benlı ğını kavrayan bır hedefe ulaşınca dağları, ovaları, gerekırse okyanusları aşar ve hedefını gerçeklıştırır 3) Nasıl? Amacımı nasıl gerçekleştıreceğım? Amacımı gerçekleştırırken ne gıbı ılkeler ve stratejiler kullanacağım? Hangi ılkeler bu amacımı gerçekleştırmede benı guçlu kılar? Bır hedefı gerçekleştırırken ızlenecek ıkı temel yol vardır (1) Denetleme strate)isı, (2) Yol gosterme stratejısı (1) Denetleme stratejısinı benımsemış kışı, hedefın gerçekleşmesı ıçın ınsanların gayet yakından denetlenmesı gerektığıne ınanır Çunku kendısı ıçın de aynı şeyı rın davranışını guduler. Eğer kışı sosyal, bılışsel ve manevı yaşam gereksınmelerı ıçınde hedef oluşturmuşsa, çıkarını kaybetme korkusu ona pek anlamlı gelmez Hedefını gerçekleştırmenın yaşamına getıreceğı olumlu şeyler onu kamçılayacak, başarılı kılacaktır Doğru şeyl, doğru nedenlerden dolayı, doğru yollardan yaptığı zaman kışı guçle nır ve Kışısel Butunluk Hesabı buyur Bilinç ve kişisel bütünlük Hedef koymanın ve bunları başarmanın önemını tartışmaya devam edıyoruz Kışı kendısı ıçın bır amaç belırler ve bu amacı gerçekleştırırse Kışısel Butunluk Hesabı'na yatırım yapmış olur kendine guvenı artar llerısı ıçın daha guvenlı atılımîar yapabılecek hale gelır Bu sureç ıçınde kışının bılıncının duzeyı çok krıtık bır ışlev görur Kışı kendını tanımadığı Içın çok basıt ve kolay hedefler korsa, bu hedeflerı ba şarmak pek anlamlı gelmeyecektır, belkı de anlamlı şeyler yapmaktan korktuğunu kendı kendine kanıtlamış olacaktır Dığer yandan kışı kendı duzeyını bılmedığı ıçın yapamayacağı kadar yukseklerde gerçekçı olmayan hedefler seçerse, başarısızlığa uğrayacak ve bu hedeflerı gerçekleştıremeyen başarısız bır kışı olarak kendını gormeye başlayacak ve kendine olan guvenı sarsılacaktır Yukarıda tartışmış olduğumuz "Ne?" "Nıçın?" ve "Nasıl?" so rularının cevaplarını verırken kışının bılınç duzeyı çok onemlı bır ışlev görur Bilinci geliştirmenin yolu Okuyucu belkı, "Bılıncın önemını kavramış durumdayım, ama kendı bılıncımı gelıştırmek ıçın ne yapmam gerektığını bılmıyorum?" dıye duşunuyor olabılır Bılıncın gelışmesı ıçın benım ıkı önerım var (I) Hergun 1015 dakıkanızı kendı başı nıza kalabıleceğınız bır yerde gununuzu gözden geçırmeye ve gunluk tutmaya ayırın Gununuzde yer alan olayları gozden geçırın ve bu olayların sızı nasıl etkıledığını, yanı sızde uyandırdıkları duyguları, tanımaya ve anlamaya çalışın Bu surecı yazarak yapın (II) Olayların sızı nasıl etkıledığını gözledıkten ve yazdıktan sora, gununuzu yasamın temel yedı tutumu yonunden yenıden gözden geçırın Temel yedı tutumu lyı Duşun Doğru Karar Ver kıtabımda ayrını tılı olarak açıkladım ve örneklendırdım Bunlar kısaca 1) Gırışken olmak, 2) önce duşunup sonra davranmak, 3) önemlıyı önemsızden ayırt etmek, 4) Kazanırken kazandırmaya onem vermek, 5) önce dınleyıp sonra konuşmak, 6) Farklı olandan yararlanma yollarını aramak, 7) Yaşamın dort dort boyutunda yanı bedenen, zıhnen, sosyal yonden ve ruhen, sureklı kendını yenıleyıp gelıştırmek Boyle bır tutum ıçınde bılıncı gelışmış kışı, gunluk olaylar ıçınde davranış secımını bu bılınç ıçınde yapacaktır Seçım anı onemlıdır Önumuzdekı yazıda bu konu uzerınde duracağım Izlenecek yol Hedef tespıt edılırken şu uç soruyu sor makta yarar vardır llNftî Neyı gerçekleştırmek ıstıyorum Bunun sonucunda elde etmek ıstedığım katkının turu ne? Gerçekten hayalımde canlandırdığım sonucun farkında mıyım? Eğer temel ılkeler uzerıne bır hedef koymuşsa, "Ne?" sorusuna verdığınız ce vap "gelışme" ve "hızmetkatkı" turunden olacaktır Hedef belırlemek kendı başına değerlı bırşey değıldır Bır yerde Hıtler de kendine hedefler koydu, Ghandı de Ne sorusuna ıkısının verdıklerı cevaplar ev rensel ılkeler olan hakkanıyet, sevgı ve hızmet yonunden bırbırınden çok farklıydı 2) Nıçın? Bu hedefı nıçın gerçekleştırmek ıstıyorum'' Bu amaç benım yaşam goruşıı mun, temel ılkelerımın, değerlerımın dogal duşunmektedır Yanı, bır ışı yapmak ıçın kendısını sureklı denetlemek ve dısıplıne etmek gerektığıne ınanır (2) Yol gosterme strate|isını benımsemış kışı. ınsanların ozgurluk, fırsat ve destek verıldığınde yapabıleceklerinın en lyısını yapmaya çalışacaklarına ınanır Çunku kendısı bır durumda o koşullar ıçınde yapabıleceğının en lyısını yapmaya çalışan bır kışıdır Bu ıkı yaklaşım arasında yaşam yonetımı yonunden çok onemlı farkJıiıklar vardır llkınde temelde korku baskındır "Yapmazsam ışten atılırım, patron şöyle der, komşu bunu der, karım benı boşar" gıbı kaygılar davranışın temelınde yatar Ikıncısınde ıse başarma şevkı ve coşkusu baskındır Başardığım zaman şu gelışmeler olacak, şu tur olumlu değışıklıkler kendı yaşamımı ve sevdıklerımı etkıleyecek ' turunden olumlu değışımler ınsanla Okyanus Sondaj Programı ve Türkiye O Nıl^ıın Okcıy* kkyanus sondaı Programı (ODP), uluslararası bılım ve araştırIma kuruluşlarının ışbırhğı ıle organıze edılmış bır ortaklıktır Bu ortaklık "Joınt Oceanographıc Instıtutıons for üeep Earth Samplıng (JOIDfcS)" adıyla da bılınır Turkıye de TUBİTAK bunyesınde bu uluslararası proramın bır uyesıdır ODP çalışmaları JOIDES Resolutıon" adlı bır sondaı qemısı ıle dunyanın çpşıtlı denızlerınde bılımsel ve muhendıslık operasyon serılerı halınde denız tabanını ın celeyerek yerdenızatmosfer yapısını, oluşumunu ve evrimını anlamayı amaçlayan araştırmaların tumunu kapsar ve bu çalışmaları bızzat yurutur Gelıştırılmış bu sondaı gemısı, derın denız koşullarında çalışmak uzere okyanus tabanını oluşturan sedımanlar (bırıkmış çokeller) ve sert kayalan sontaj etmek ve alınan orneklerı (karot) toplamak uzere dızayn edılmıştır 1968'den ben denızlerde araştırma yapan, bu arada Boğazlar'dan geçerek 1975'te Karadenız'de de araştırmalarda bulunmuş olan, Deep Sea Drıllıng Programı (DSDP) çerçevesınde kullanılan, "Glomar Challenger" adlı yer bılımlerı tarıhındekı ılk sondaj gemısı artık omrunu tamamlamıştı Bır açıkdenız petrol sondaı platformu dort ay suren bu transformasyon sonucunda derın denız operasyonlarına elverışlı, yedı katlı yuzen bır araştırma merkezıne donuşturuluyor Uzunluğu 143 m ve genışlığı 21 m olan gemı 52 kışılık bır ekıbı Ile 50 kışılık bılım adamı ve teknık elemanı da barındırabılıyor Gemıdekı bılgısayardonanımlı dınamıkpozısyon sıstemı, 400 tonluk dunyanın en buyuk kompensatorune sahıptır Bu sıstem ıle yaklaşık 9 bın metreye kadar sondaj yapılabılmektedır Yaklaşık 5 bın metre derınlıkte, sondaı matkabının denız tabanına erışebılmesı ıçın 12 saat geçmektedır Gemıde 'Core (alınan ka rot numunelerının geldığı)" "PP (fızıksel ozellıklerın olçuldugu)", Pa leomag (karotların oluşum ortamındakı magnetlk ozellıklerının ve yaşlarının tayın edıldıgı)", aynca leokımyasal ozellıklerın tayın edıl dığı ve paleontolojı (karot orneklerınden mıkro fosıllerın ıncelendığı ve yaş tayınlerının yapıldığı) bu laboratuvarların yanı sıra, bır yerbılımlerı kutuphanesı, bılgısayar odası ve karot orneklerının plastık tupler ıçınde korunduğu bır buzhane de mevcuttur Bılımsel seferlpr "ODP Leg" adıyla bılınır Her bın yaklaşık 2 ay surer Çeşıtlı uluslardan 25 bılım adamının ("shıpboard scıentıfıc party" adıyla) katıldığı ODPgemı operasyonları 24 saat devam eder Turkıye'de bu denız operasyonlarına hem bılımsel (bılım adamı gondererek yayın çakararak) hem de maddı bakımdan katkıda bulunmakatadır Istanbul Teknık Unıversıtesı'nden Prof Dr Naci G<5rur 1988'de Turkıye den gıtmış tek bılım adamı olarak Leg 12?Kuzeybatı Avusturalya kıta kenarındakı exmouth denızaltı platosunun oluşumunun ıncelenmesı operasyonunda sedımentolog olarak ve Y Doç Dr Nılgun Okay (Amerıka'da oğrencı ıken 1993'de) Leg 152, Doğu Gronland kıta kenarı sonda|i ıle volkanık oluşumun ıncelenmesı çalışmalarında jeofızıkçı olarak fızıksel ozellıkler laboratuvarında gorev almıştır Aynca yurtdışında çalışan Turk yerbılımcılerı bu araştırmalarda yer almaktadır Ilk olarak Prof Ali Aksu'yu (Kanada'nın St John Memorıal Unıversıtesı'nden) paleontolog olarak çalışmalarına katıl mıştır 1993'te Norveç Bergen Unıversıtesı'nden Dr Nalan Koç Ass Prof Yıldırım Dılek, 1993'te Leg 148 ve 153'te yapısal jeolog olarak Kosta Rıka ve Orta Atlantık sırtındakı sondaı çalışmalarında gorev almıştır Hedefımız uç tarafı denızlerle çevrılı bır ulkede yaşayan yerbılımcıler olarak, denızlerdekı çalışmalara aktıf olarak daha buyuk bır ehemmıyet vermek olmalıdır Gonul ıster kı bu tur çalışmalara Turkıye'den daha çok katılım gerçekleşsın * okayn@sanyer.cc.ıtu.edu.tr 4819