Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N H A B E R L E R İç organların ısısı ölçülüyor Siiper mısıra yasak geldi Top kuark ve şüphelen lman bılım adamları bedenın duyarlı ıç organlarının ısısını dışarıdan saptayan bır termometre gelıştırdı Soz konusu aygıt sayesınde hekımler sağlıklı dokulara kıyasla daha yuksek bır ısıya sahıp olan urları belırleyebılecek ve vakıt geçırmeden sağaltıma geçebılecek Gunumuzde ıç organların ısısını belırle menın tek yolu termometrenın bedenın bır noktasına yerleştırılmesıdır Ancak bu yontem, beyın ve karacığer gıbı organlar ıçın elverışlı olmaktan çok uzaktır Berlın Free Unıversıtesı bılım adamlarından Klaus Roth bu yenı aygıtı yeryuzunde ender bulunan "praseodymıum" elementınden ve tumbeden taramaları ıçın gunumuzde yaygın bır bıçımde başvurulan manyetık rezonans goruntuleme yontemınden yararlanarak geliştlrdı Praseodymıum bıleşığı ığneyle bedene verıldığınde radyo dalgalarını emıyor ve sonra yenıden yayıyor Bu radyo dalgalarının frekansı ısıya göre değışıyor Roth denemesınde Praseodymıum ele A G eçtığımız yıl en ust kuarkı bulan fızıkçıler odasının 444 uyesınden kımılerının oyle olduğu konusunda kuşkuları var. "Physıcal Revıe" dergısınde yayımlanan son araştırma sonuçları, uzun bır suredır atomdan kuçük tum zerrecıklenn en küçuğu sayılan kuvarkların daha da kuçuk zerrecıkler ıçerebıleceğı yonunde bır ozelllk taşıyor. Uzmanlar protonlarla antıprotonları çarpıştırdığında, beklenmedık sayıda "sert vuruşa" tanık oldular Böylesı bır durum ancak kuarkların bır ıç yapıya sahıp olmaları durumunda olağan sayılabılırdı. Kuşkusuz, bu tur çarpışmalar olçum yanlışlarını ya da kımlıklerı bılınmeyen ağır zerrecıklerın etkısını yansıtıyor olabıllr Plütonyum raporu I mentını uyuşturulmuş bır fareye verır Ele ment farenın kanına karışır karışmaz beden ısısında yavaş yavaş bır artış meyda na gelır Roth, farenın karacığerınde meydana gelen ısı artışını elementın soz konusu organdan geçerken radyo dalgala rında yol açtığı frekans değışımını ızlemek suretıyle belırler Boylelıkle ılk kez canlı bır hayvanın ısısı bu yöntemle olçulmuş olur Artık sıra yontemın ınsanlar uzerınde uygulanmasına gelmıştır Nukleer manye tık rezonans esasına dayanan bu yontemde hıdrojen çekırdeklerı ıkı farklı durumda bulunabılır Radyo dalgaları bu çekırdeklerın bır durumdan otekıne geçmelerıne neden olabılır Çekırdekler radyo dalgalarını once emıp sonra yenıden yayarak sınyallenn tarama aygıtında ızlenmelerıne olanak tanır Roth'un buluşunda praseodymıum elementını yeğlemesı bu elementın ısıya karşı son kerte duyarlı olmasından kaynaklanıyor Boylesı bır ısı olçerın yapımı ıle ılgılı daha öncekı gırışımler seçılen elementlerın ya aşırı toksık olmaları ya da su ıçınde yetennce çozulememelerı nedenıyle başarılı olamamıştı Roth'un bıleşımı her ıkı soruna da çozum getıren ılk bıleşım oldu Uzmanlar bu bıleşımın ısıdan etkılenen urlarda ve bedenın ulaşılamayan bolumlennın ıncelenmesınde yararlı olacağına ınanıyorlar (r u ) ya başlayan "Modern Unıversıte" ıse, lısansustu eğıtım ıle fen bılımlerını önplana çıkarıyor Unıversıtedekı bolum ve enstıtu sayısı hızla artıyor, buyuk araştırma kutuphanelerı kuruluyor Not defterlı duşunuru, ya kutuphanedekı ya da laboratuvardakı araştırmacıya donuşturuyor "Multıversıte" ıse yukarıda sıralananlarla bırlıkte toplumla ıçıçe olmayı vurguluyor, meslekı eğıtım, mezunıyet sonrası eğıtım danışmanlık satışları unıversıtenın parçası oluyor Tüm bu özellikleri bunyesınde barındırmayı arzulayan "üniversite"nin kendi kendisıyle savaş halınde olmasını doğal ve kaçınılmaz karşılamalıyız. "Unıversıte" yonetıcılerının ıç barışı koruyacak dengelı bır yaklaşımla gelışmeyı planlamaları yararlı olur Kuruluş tarıhme gore bolum ve fakultelerının farklı duzeyde olduğu unıversıtelerın farklı yapılara sahıp olabılecegını kabul ngıltere'nın baskısı sonucunda, Avrupa ılk kez olarak, genetık yontemlerle uretılen mısırın onaylanmasına karşı çıktı Geçtığımız gunlerde alınan bu son kerte onemlı kararla Bruksel'dekı resmı yetkılıler, CıbaGeıgy'nın ürettığı ve en buyuk duşmanı ağaç kurduna karşı ozel korunmah mısırın Avrupa'da satışına ızın vermedı Mısırlara zarar veren soz konusu kurtlar genellıkle topraktakı "Bacıllus thurıngıensıs" turu bakterılerden yapılan bır zehırle olduruluyor CıbaGeıgy şırketının bılım adamları bu bakterılerden yapılan zehırden aldıkları genı mısıra aktardılar Ayrıca, bıtkılerı yok eden bır madde olan glufosınatamonyuma karşı dırenç kazandıran bır genı de bıtkıye ekledıler Boylelıkle çıftçıye urunlere zarar vermeden ot ları ayırma olanağı tanınmış oldu Yenı urun ABD ve Kanada'da şımdıden satışa sunuldu Urunlerını Avrupa ulkelerıne pazarlamak ısteyen şırketler ıçın genellıkle tek bır ulkenın onayı yeterlı oluyor Onamı veren ulke yetkılılerı elde ettıklerı bulgu ları tum otekı ulkelere ılettıkten sonra, başvurunun kabul edılıp edılmeyecegı konusunda hukumetler arasında oylamaya gıdılıyor Bugune dek, genetık yontemlerle elde edılmış dört urun bu yolla onaylandı Cıba, bu engele takılan tek şırket oldu Fransa'nın onayladığı mısırın yazgısı, Ingıltere, Isveç, Avusturya ve Danımarka'nın red oyu vermesı ve dort ulkenın de çekımser kalması nedenıyle belırlenemedı önerı onumuzdekı ay Bakanlar Kurul'nun goruşune sunulacak Ingıltere mısıra, ınsan ve hayvanlarda yaygın bır bıçımde kullanılan ampısılıne karşı dırencı sağlayan bır genı de ıçermesı nedenıyle karşı çıkıyor Yetkılıler, mısırı yıyen ınsan ve hayvanların bu antıbıyotığe karşı dırenç kazanacaklarından, bulaşıcı hastalıklarla başedılmesının tehlıkeye duşeceğınden korkuyorlar Öte yandan Greenpeace de, verılen kararın çok yerınde olduğunu bunun doğru yolda bır adım sayıldıgını belırtırken, bıyoteknolo)i şırketlerı, Avrupa'da uygulanan katı yasaların çalışmalarına ket vurduğunu, Amerıka ve Japonya'dakı rakıplerının ıse rahat ortamın tadını çıkarttıklarını dıle getırıyor |aşta Rusya olmak uzere, başka kUİusların ellerındekı plütonyum "mıktarını su yuzune çıkartmalarını yureklendırmek amacıyla, ABD Enerjı Bakanlığı geçtığımız şubat ayı ıçınde ellerındekı plütonyum mıktarını belırten bır raporu kamuya sundu. Bakanlığın kamuya sunduğu belgeler arasında son 50 yıl ıçınde yapılan plütonyum alım satımı ıle ılgılı ayrıntılı bılgıler de yer alıyor Beş yıl once noktalanan bu yasal ama gızlı değış tokuşlar sayesınde, aralarında Guney Afrıka, Hındıstan, Iran, Israıl ve Pakıstan'ın da yer aldığı 39 ulkeye yaklaşık bır ton plütonyum sağlandı. Bu, nukleer sılah yapımı ıçın ne yeterlı ne de yetennce katıksız bır mıktar sayılıyor En çok plütonyum alan ulkeler arasında başta Batı Almanya, Japonya ve Fransa gelırken, en az alan ulkenın de Venezuella olduğu belırtılıyor I Arsenikle su arıtımı I nsanlar uzerınde olumcul etkılerı olan arsenık ıkı bakterı turunun de temel besınını oluşturuyor Fransız bılım adamları soz konusu bakterı turlerının ıçme suyunun bu zehırden arıtılması yolunda etkılı olabılecegını kanıtlamaya çalışıyor Montpellıer Unıversıtesı'ndekı Fransız Ulusal Araştırma Merkezı bılım adamlarından Mıchel Leblanc onculuğundekı ekıp bu bakterı turune ulkenın guneyındekı Cevennes dağlarındakı Carnoules yoresındekı terk edılmış kurşun ve çınko maden yatağından geçen bır ırmakta rastladı "Thıobacıllus" ve "Leptothrıx" sınıflarından oldukları sanılan bakterıler çozulebılır bıçımdekı arsenığı oldukça duragan ve daha az zehırlı bır tortuya donuşturebılıyor Irmağın yukarı kısımlarında lıtre başına yaklaşık 300 mılıgram arsenık ıçeren suyun, Dunya Saglık örgutu (WH0) tarafından belırlenmış olan guvenlık sını rını 30 bın kat aştığı belırtıhyor Yapılan deneylerde, akarsudan alınan ve bu bakterılerı ıçeren ornek suyun ıçındekı arsenığın % 75'ının bır ay ıçınde yok oldugu, buna kıyasla, bakterısız ornekte bu oranın yalnızca % 25 goruldu Leblanc, asıtlı ortamlarda yaşayan ve boz konusu bakterılerı andıran başka bakterılerın demır gıbı oskıtlenen madenlerle beslendıklerıne, ancak bu yenı bakterının arsenıkten benzer bır bıçımde yararlanan ılk bakterı turu olduğuna parmak basıyor Buckınghamshıre Su Araştırma Merkezı nden John Fawell da, Carnoules yoresının aşırı bır ornek olduğunu, bakterılerın daha az kırlenmış ama yıne de VVHO'nun guvence sınırlarını aşan sularda da yaşayıp yaşamayacaklarının bılınmedığını ılerı suruyor Fawell, bu bakterılerın ıçme suyunun arıtılmasında kullanılmasının bu konuda onemlı bır çağır açacagına da dıkkat çekıyor son, Phıladephıa Koleıı'nde, oğretım uyelerının toplu ıstıfası nedenıyle oğrencılerın ozyonetım modelını uygulayamamış 1817 1846 yılları arasında Yale Unıversıtesı rektorluğunu yuruten Jeremiah Day donemınde oğretım uyelerının ağırlıgı artmış, 1828 yılında "bız ıstedığımızı yaparız, bıze kımse karışamaz," mesajını veren bır rapor yayınlamışlar Bugun ıse, sanayı kuruluşları ıle kamu bırımlerının fonlarıyla proje yurutmek konusunda tum dıger Amerıkan unıversıtelerıyle yarış halındeler Tabıı kı, sadece kendı ısteklerını yapıyorlar1 Gorulduğu uzere, tek doğru yapı ve tek dogru anlayış yok Ulkemızdekı unıversıtelerın farklı gelışme duzeyınde bu lunmaları nedenıyle, farklı yapı ve rollere sahıp olabıleceğını kabul etmelıyız 'Dr. Boğaziçi Üniv. Vakfı Genel Koordınatoru ngıltere'nın ıkı ulusal gozlemevı, Edınburgh Kralıyet ve Greenvvıch Kralıyet'ın ya satılacağı, ya da verdığı tum hızmetlerle bırlıkte kıralanacağı bıldırılıyor. Raporda, Hawaiı ve Kanarya Adaları'nda bulunan Ingılız teleskoplarının da kıra kapsamına gırdığı, ancak bunların lyelığının Zerrecık Fızığı ve Uzaybılım Araştırma Konseyı (PPARC) de kalacağı belırtıhyor Yapılacak satışa dunyanın hangı koşesınden olursa olsun, tum unıversıte, 6zel şırket, araştırma heyetlerı ve bu hızmetlerden yarar sağlayabılecek her tur kuruluşun katılması beklenıyor. Yetkılıler satış kararının ulkenın ıçınde bulunduğu ekonomık sıkıntılar nedenıyle alındığını, Ingıltere'nın uzay programlarını uygulayabılecek guce sahıp olmadığını, aynı bılımsel çalışmaların hızmetlerın kıralanması suretıyle çok daha ucuza gerçekleşebıleceğını belırtıyor Şatılık gözlemevi K etmek, akademısyenler ve ıdarecıler açı sından zor olmamalı 18691909 yılları arasında Harvard Unıversıtesı rekotrlugunu yuruten Char les W Elıot donemınde seçmelı ders sıstemı uyqulanırken, profesyonel (ABD sıstemınde tıp, hukuk, ış ıdaresı) bolumler on plana çıkarılmış ve araştırma ıle lı sansustu çalışmalara ağırlık verılmış 19091934 yılları arasında aynı unıversıtenın rektorluğunu ustlenen A Lawrence Lovvell ıse tanımlanmış ders programı uygulaması ve lısans oğretımıne ver dığı ağırlık ıle Elıot'un tam zıddı bır modelı ortaya çıkarmış llgınç olan nokta her ıkı rektorun donemınde de Harvard Unıversıtesı'nın bır mukemmelıyet merkezı olmayı başarması 1088'de kurulan Bologna Unıversıtesı'nı ogrencı bırlıklerı yonetıyormuş Ho caların (ustaldrın1) maaşını kendı aralarında topladıkları (aılelerının kaynakları1) parayla verırlermış 1820'lerde Jeffer amu karşısında yuzu ak olma gereğını her zaman duyan Pentagon son Yıldız Savaşları araştırmasına çevrecı bır boyut getırdı Kısaca MSX olarak anılan Mıdcourse Space Experıment (Yolun Ortası Uzay Denemesı) adındakı 325 mılyon dolarlık uydunun ozon delınmesı ve ıklım değışımlerını ınceleyen bılım adamlarına onemlı verıler sunacağı ılerı suruluyor Yıldız Savaşlarının en çok kızıştığı 8O'lı yıllardan kalma olan uydunun, ılk başlarda. uzaydakı nesnelerınözellıkle de duşman füzelerının gorunumu konusunda bılgı sağlamak amacıyla oluşturulduğu belırtıhyor Şımdı ıse, uydudan elde edılen verılerın yaklaşmakta olan nukleer savaş başlıklarını belırleme ve karşı saldırıya geçme yolunda yararlı olması beklenıyor Yorungede dort yıl kalması beklenen MSX, en uzak morotesınden en uzun kızılotesıne uzanan farklı dalga boylarından gerek Dunya gerek uzay ıle ılgılı gozlemler yapacak Ote yandan, Dunya Gözlem Sıstemı adlı, yalnızca çevrenın gozlenmesıne adanan bır dızı uydu oluşturmayı tasarlayan NASA, MSX'e kendı çalışmalarını kısıtladığı gerekçesıyle pek de sıcak bakmıyor. Yıldız savaşları ve çevre 4875