Katalog

T Ü R K İ Y E ' D E B İ L İ M Temel vc MUhcndislik Bilimlerinde Ma Mühendislik Bilimleri (Makale Sayısı) ODTÜ Temel Bilimler (Makale Sayısı) 144 Ankara bilimin odağı durumunda. istanbul üniversitelerinde bilim üretimi gerilerken, Anadolu üniversitelerinde ise önemli gelişmeler kaydedildi... SerhatÇakırn öncekı çalışmada (Bilim vTeknik, Sayr.478) SCI'e (Science ' Citatıon lndex) kaynak olan dergıler baz alınarak Türkiye çıkışlı makaleler ile ilgili bazı genel istatistikler vermıştık. Bır önceki çalışmada, kullanılan kriterlen, Türkiye'nin dünya sıralamasındaki yerini, yıllara göre makale sayılannı, artış oranlarını, diğer ülkelerle yapılan çalışma sayılarını ve 199595 yılları için ulkelerin makale sayılannı sunmuştuk. Bu çalışmada 1995 yılında Türkiye kaynaklı makalelerin sektörlere, konularına, bölgelerine ve kurumlara göre dağılımtnı vereceğiz. Genelde bakıldığında bundan önceki yıllarda olduğu gibi 1995 yılında da üniversiteler Türkiye'de araştırma yapan en büyük grubu oluşturuyor (Tablo 1). Üniversite öğretim görevlileri bir yandan eğiTABLO1 Sektörler Universiteler Kanıu Araştırma Merkezleri Ozel Sektör Tablo 1 Türkiye 1995 bilim haritaları Ş tarafından tör yürütülmekte. T ü r k i y e' d e özel sektör kaynaklı makalelerın büyük çoğunluğu sağlık bıIimIerinden yani özel hastahanelerden çıkıyor. Temel bilim ve teknoloji ile ilgili bır kaç makaleye rastlanıyor. "oplar 88 103 40 46 29 4 17 4 14 18 1 II 23 10 12 232 161 106 69 65 5f 4: 3' 3 3 2 İTÜ Hacettepe Ün. Boğaziçi Ü. Bilkent Ü. Ankara Ü. EgeÜ. 58 57 23 36 54 26 35 21 13 28 18 KTÜ GaziÜ. İstanbul Ü. Sclçuk Ü Atatürk 0. Dokuz EylUl U. Cukuruva Ü. Yıldız Ü. • Tıııul 11 OMulııuılisllkl II 6 13 10 9 10 Şekil 3. oranla universiteler en büyük grubu oluşturmaktalar. Üniversitelerde üç temel bilim dalına göre dağılım Şekil3'te verılmıştir. Sağlık bilimleri %60'lık bir payla ana gruplar arasında ılk sırada yer alıyor. Daha sonra temel bilimler ve mühendislik bilimleri %23 ve %17'lik paylarla gelıyor. Bu oranlar bir önceki yıla göre büyük bır değişim göstermemekte. Ancak oransal olarak artış düşünüldüğünde, toplam makale sayısında bır öncekı yıla göre 1995 yılındaki %30'luk artışta en büyük pay sağlık bilimlerındedir. Ûniversitelerin temel ve mühendislik bilimlerindeki makale sayıları Tablo3'te, sağlık bilimlerindeki sayılar ise Tablo2'de verilmiştir. Toplam sutünu universitelerin diğer konulardakı çalışmalarını içermemektedir. Yani SCI kaynak dergilerinde yayımlanmış olmasına karşın konu içeriği gereği üç ana bilim grubuna girmeyen makaleler tablolardaki sayılara dahil edilmemiştir. Diğer kategorisinde ıncelenebilecek bu tür yayınların oranı, toplamın %10'nu geçmemektedir. Inönü Ü. Fırat Ü. Erciyes Ü. Cumhuri 3 4 3 Şekil1 de makalelerin bölgelere göre dağıhmı görülmektedir. Makale sayıları temel, mühendislik ve sağlık bilimlerini içermektedir. Görüleceğı gibı Ankara ülkemizde bilim merkezi görünümünde (Toplamın Makale Sayısının %41 i). Her on makalenin 4'ü Ankara'daki ünıversıYiizde Dağılımı telerden kaynaklanmakta. %84 Istanbul'un payı (%22) geçen yıllara göre azalmış %11 durumda. %5 Ankara, İstanbul ve Izmır dışındaki bölgelerde yapılan bilimsel çalışmaların gıderek arttığı gözlenmektedir. Üç büyük şehir dışında üretilen makale sayısı İstanbul ve Izmir toplamına yakındır. Bu sevindirici bır gelışme Türkiye'de bilimin sadece büyük şehirlerde yapılmadığını göstermektedir. Şekil 2'de kamu sektörünün önemli üç kuruluşunun TÜBİTAK, GATA ve Atom Enerjisi Kurumu'nun makale sayılannı görmekteyiz. TÜBİTAK temel ve uygulamalı bilımlerde ülkemizde önemli bir odak olma özellığıni sürdürmekte. Türkiye sıralamasında temel ve mühendıslik.bılimlerınde ODTÜ ve İTÜ'den sonra üçüncü sırada yer almaktadır. GATA'nın sağlık bilimlerinde kamu sektöründe ılerı ge len bir kuruluş olduğunu görüyoruz. yetÜ. Toplam Bölümler bazında yapılan çalışı sı: Temel bilimlerde fizik kimya g yapılmaktadır. Örneğin Polimer k rülmektedir. Mühendislik bilimleı yapılmıştır. Ancak SCI/CDROM bulunmaktadır. Birkaç makaleyi g lerine aittir. ruyor. Ege, Marmara, Gazl, DokuJ lül, Çukurova önemli odaklar. Erc Ünıversitesi geçen yılda olduğu gibi universiteler arasında en iyi olanı. üniversite olan Başkent Üniversites yıl öncesıne göre makale sayısında yük bir artış göstermektedir. Mühendislik ve temel bilimlerdeki ğılım Tablo3'te verilmektedir. Bu kc larda ODTÜ ve İTÜ geçen yıllarda o ğu gibi en iyi üniversitelerimiz. Selçul fnönü üniversiteleri temel bilimlerde yük bir atılım içinde. Hacettepe en üretken Tablo2'ye bakıldığında sağlık bilimlerinde geçen yıllarda olduğu gjbi en üretken ünıversıtenın Hacettepe Üniversitesi olduğu görülüyor. Ikinci grubu ise İstanbul ve Ankara Üniversiteleri oluştu ŞeklM. TABLO2 Sağlık Bilimlerinde Makale Sayılarının Universite31ere Göre Dağılımı Makale Sayısı Universiteler Makale Sayısı Universiteler Hacenepe Un. Istanbul Ü. Ankara Ü. EgeÜ. Marmara Ü. 361 262 Başkent AtatUrk Ü. Inönu 0. Cumhuriyet Ü. Dicle Ün. Fırat Ü. Anadolu Ü. Selçuk Ü. Trakya Ü. 100.Yıl Ün. Gaziantep Ü. Adnan Menderes Ü. Bilkenl Ü. Pumukkale Ün. 17 16 15 13 13 12 12 7 7 223 110 101 99 86 83 68 55 42 40 27 19 Toplam Bu üç kuruluş (TÜBİTAK, GATA ve Atom TİİHNAK Enerjisi Kurumu) kamu Al.K UAİA sektöründe bilimsel makaŞekil 2. le toplamının %50'sınden fazlasını üretmektedir. özel sektör kaynaklı makaleler ıse kutim işlevini sürdürürken diğer yanda kıruluşlara göre bellı bır odaklaşma gössıtlı olanaklarla evrensel bilme katkıda termemekte. Daha çok özel hastanelerbulunmaya çalışıyorlar. Kamu araştırma de yapılan çalışmalar gorünmekte. Bunmerkezlerinde eğitım ışlevinin hemen helara örnek olarak Bayındır, DUzen, Takmen olmadığını söyleyebiliriz sim gıbi yerleri gösterebılırız. Ancak top lam makale sayıları her kuruluş için 4'ü Makale sayılarma bakıldığında Türkigeçmemekte. Teknolojı ile ılgılı ıse bazı ye'de özel sektörün araştırma ışlevı gekuruluşlardan birer makaleye rastlannel ıçınde yok denecek kadar az. Bu maktadır. oranlar gelişmiş ülkelerde tam tersi bir Bilimsel bilgı üretiminde %84'lük bır durumda yanı araştırma geliştırme ça4816 Gazi Ü. Dokuz Eylül Ü. Çukurova Ü. Erciyes Ü. KTÜ Ondokuz Mayıs Ü. Akdeniz Ü. Uludag Ü. Osman Gazi Ün. 3 2 2 1 1 1697 Tablo 3 Temel ve Mühendislik Bilimlerinde makale sayılarının üniversitelere göre dağılımı