Katalog

JISl V E B I LlM SIP bnce havaya sıçrıyor ve patlama sırasında ortaya saçtıkları parçacıklarla çok daha buyuk bır alana olurncul zararlar verıyor Parçacıklar saçan mayıntar be denın her yanına zarar verıyor Ancak zarar mayına yakınlık derecesıne gore değışebılıyor Eğer kurban patlama yerının metrelerce uzağında ıse, parçacıklar genellıkle karın, goğus ve beyınde hasara yol açıyor Yakında olanların ıse genellıkle hıç bır şansı yok, mayına doğru dan değen bır kışı anında yaşamını yıtırıyor Mayından zarar görenlerın sağaltımı da çok karmaşık ve zorlu bır ış olarak nı telendırılıyor Bu alanda hızmet veren B Tıpı yaralar Afganıs tan in Kabul kentındekı Kızıl Haç hastane sınde tedavı goren çocuk larda gorulen yaralardır PMN adı von len intı pprso nel mayına (yanda) basan bu Pakıstanlı çocuklar pek çok kurbandan yalnızca bır kaçıdır PMN tıpı mayınlar kuçuk mayınlara benzer ancak daha fazla patlayı cı ıçerır Dolayısıyla daha guçlu olan bu mayınlar bacağın alt kısmını uçururken ureme orgdnlarını ve kalça bolgelerınde de tdhrıbata yol açar Maymlarm yaratacağı hasar, mayının turu, uygulama bıçımı, topraktakı konumu, kurbanın konumu ve patlama alanmın özellıklerıne gore değışmekte. Yukarıda mayın tiplerınden örnekler ve yaygın olarak kullanılan bır mayınnın kesıtı goruluyor. C tıpı yaralarBu yaralara kelebek adı verılen PFM1 mayınları neden olur Bu mayınlar kanatlara basınç uygulandığı anda pat lar Kanatlar helıkopterlerden atılan mayınların yere hasar gormoden ınmesını saglar Ellerde yuzde, goguste cıddı yaralanmalara yol açan bu mayınlar genellıkle çocukları hedef alır (Ust resım) D tipı yaralar Patlayınca şarapnel gıbı parçalar saçan mayınların yol açtıgı yara lardır Ust resımde gorulen POMZ 2 bu tıp mayınlardan bırıdır temas edıldığı anda çevreye saçtığı metal parçalar kurbanı ol dürur ekıplerın genellıkle çatışmanın surduğu yerlerde çalışmalan gerekıyor Son kerte ılkel olanaklara sahıp olan bu ekıpler, sağlıksız koşullarda ve kısıtlı kaynaklarla ellerınden gelenı yapmak zorunda kalıyor Cerrahların ıse çok farklı alanlarda eğıtım gormuş olmaları gerekıyor Kara mayınlarından etkılenıp de sa ğaltımı yapılan hastaların buyuk bır bo lumu aıle ve topum ıçınde tam anlamıyla etkın olamıyor Bu hastaların en lyı bı çımde sağaltılmaları oldukça guç Kurbanların çogu az gelışmış olan ulkelerde yaşadıgından bunların fızıksel ve ruhsal sorunlarından arınmaları da çok guç olu yor Insanlara verdığı onca zararın yanı sıra, mayınlar toplumsal ve ekonomık açıdan da buyuk bır yuk doquruyor Bır tarlaya yerleştırılen mayınlar uzun erım de buyuk besenme sorunlanna yol açıyor Mayınların varlığı savaş sırasında evlerını terk edenlerın donuşlerını engellendığınden bu kışılerın goç ettıklerı yer lerde de toplumsal ve ekonomık sıkıntılar yaşanıyor Bilimsel açıdan mayınlar I ngıltere'de Savunma Sılahları Araştırma Merkezı'ne gore dunyada 500 adet mayın çeşıdı bulunuyor Bu çeşıt bolluğuna kar şın mayınların tumu ınsanları ıkı şekılde yaralar veya olumune yol açar Bırıncısı kuçuk patlama ların yol açtığı tahrıbattır Uzerıne basılınca patlayan mayınlar ıçerdıklerı patlayıcı mıktarı ıle doğru oranda hasar meydana getınr Savunma Bakanlığı'nda gorevlı bır mayın uzmanı yaklaşık olarak 50 gram patlayıcının bır ayağı havaya uçurmaya yeteceğını, 300 gramın ıse bacağı tumuyle parçalayacağını, 500 gramın ıse kışıyı öldureceğını ılerı suruyor Öte yandan uzerıne basılınca patlayan mayınların yol açtığı şok dalgaları da tahrıbatın daha genış bır alana yayılmasına neden olur Şok dalgalarının etkısıyle ureme organlarında ve karın bolge sınde yaralar açılır Çoğu zaman patlamanın şıddetıy le açılan yaraların ıçıne pıslık (toprak) dolar Dolayısıyla açık yaranın ıltıhaplanmasının onune geçılemez lltıhap kapmış bır vaka karşısında cerrahın, parçalanmış bacağı yaranın uzerınden kesmekten başka çaresı yoktur Ikinci tip mayın patladığı zaman ıçerdığı metal parçacıklar buyuk bır şıddet ve hızla çevreye dağılır Bu tur mayınlara en tıpık ornek 195O'lı yılların başlarında tasarlanan antıpersonel Claymore mayınlarıdır Bu mayın dort ayak uzerıne oturtulmuş çarpık bır sefertası görunumundedır Plastık dış kaplamanın ıçı plastık pat BM yasağını dınleyen yok Bırleşmış Mılletler 1980 yılında bu tur sılahların kullanımının yasaklanmasına karar verdı Bu karar sıvıllerın yaşamını guvence altına almayı amaçlamakla bırlıkte kararı ızleyen on yıl boyunca yaşa nanlar, alınan onlemlerın pek de yeterlı olmadığını ortaya koyuyor önumuzdekı yuzyılda da dunyanın buyuk bır tehlıkeyle karşı karşıya kalacağına kuşkusuz gozuyle bakılıyor Yenı mayınlar yerleştırmese de, onyıllarca once yerleştırılen mayınların şımdı bıle patlamaya hazır durumda olmaları, ınsanlığa karşı ışlenen en buyuk suç sayılıyor Bu nedenle uluslararası örgutlerın konuya oncelık tanıyacaklarını ve bır an once soruna çozum getıreceklerıni umuyoruz layıcnand uoıuuur Patlayıcıların dışbukey yuzunde herbırı 150 gram ağırlığında 700 adet çelık top gömuludur Mayının mekanızması harekete geçtığı zaman ıçerdığı çelık toplar 60 derecelık bır açı ıle 50 metrelık bır alana puskurtulur Ne yazık kı çağdaş bılım mayın uretıcısının de hızmetındedır Teknık uzmanlar, muşterının ısteğı doğrultusunda bır mayının kaç kışıyı, ne kadar yaralayabıleceğını hesaplar ve bu hesaplarında da katıyetle yanılmaz Ozetlıkle 2 Dunya Savaşı ertesınde buyuk bır gelışme gosteren balıstık bllımı son derece hassas mayınların üretımıne zemın hazırlamıştır 484 7