Katalog

B İ L İ M YAY I N D Ü Ş Ü N BUL Ayak Izlerinin Esrarı B B Calhoun Ayak İzlepinin Esrarı B.B. Calhoun TÜBlTAK'ın Çocuk Kitaplığı dizisinde yayımladığı Ayak Izlerinin Esrarı, annesi ve babası dinozor araştırmacısı olan New York'lu çocuk Fenton Rumplemayer'in öyküsü üzerine kurulmuş. Fenton, dünyanın en önemli doga müzelerınden biri olan New York Doğa Tarihı Müzesi'nde görevli babasının ve annesinin yanında dinozorlara merak sarmış ve çok çalışarak dinozorların çok iyi resimlerini çizmesini öğrenmiş. Kitap, küçük ipuçlarından yola çıkarak, Fenton Rumplemayer'in, babasının kazı alanındakı çahşmalarda ortaya çıkan bir esrarı nasıl çözdüğünün öyküsunü anlatıyor. Kitap aynı zamanda çocukların çağdaş yaşamın olanaklarını nasıl kullandıklarını da bir aile yaşamı içinde anlatıyor. Bilgisayar programı yapan ve oyunlar yazan çocuklar, çok uzak bölgelerde bırbırlerıyle modem aracılığıyla yazışan ve yıne modem aracılığıyla bilgisayar oyunu oynayan çocukları görüyoruz. Fenton, bütün dinozorları bilmektedir. Kazı alanında babasının dahil olduğu bilim ekibi, iki dizonor ayak izi bulur ve bunların nangı dinozorlara ait olduğunu keşfetmeye çalışırlar. Fenton da kıtapları karıştırarak ve bilgılerine dayanarak, dinozorların ayak izleri konusunda kcşifler yapmaya çalışmaktadır. Derken arkadaşı Max kendisine, bütün dinozor bilgilerini girebilecegi bir program yazar ve Fenton kazı alanındakı esrarı bılgısayarla çözmeye çalışır. Ancak bilgisayarın her şeyi çözemeyeceğini anlayacaktır. Birbirine benzer iki ayak izi vardır, ancak üçüncü ve daha küçük bir ayak izi, ayak izlerinin hangi dinozora ait olduğu konusunu bulanıklaştırmaktadır. Fenton, daha önce bisikletlerin tekerlek izleri konusunda yaşadığı bir deneyimden yola çıkarak, kazı alanındaki üçüncü ayak izinin bir bebek dinozora ait olduğunu keşfeder. Bir çocuğun keşfetme heyecanı ve keşfetme öyküsü. Çocukların kolayca okuyabilecekleri bir kitap Prof. Fatma Esin, yıllar boyu IÜ Fen Fakültesi'nde çalıştıktan, öğrenci yetiştirdıkten ve araştırma yaptıktan sonra emeklılık doneiTiınde populer bir kitapla karşımıza çıkıyor. Sayın Esin, bütün hayatın kaynağı, dünya üzerindeki günlük yaşamın düzenleyicisi olan Güneş'i, dünyada oynadığı rolün dışına çıkarak bir yıldız olarak ele alıp inceliyor. Güneş, evrendekı mılyonlarca yıldızdan bıridır. Önemlı ozellıklerı olmayan hem de bol miktarda bulunan bir yıldız. Ancak bu yıldızı önemlı kılan, dünyaya hayat kaynakhgı etmesinin yanı sıra, astrofizikçilerimizin, astronomlarımızın bu kadar yakından izleyebildiği tek yıldı? olmasıdır. Astronomlar güneşi ızleyebılmek, araştırabılmek ıçin dünden bugüne önemli araçlar geliştırdıler. Örneğin guneşin kutup bölgelerini inceleyebilmek ıçin gönderilen Ulysses aracı Jüpiter'i dolaşmak zorunda kalmak gibi maceralı bir yolculuktan sonra geçen yıl kuzey kutup bölgesinden geçirildi. Uzay istasyonlanndan aletli olarak yapılan gözlemler nasıl ki evrendeki objeler ve evrenin yapısı üzcrine çok değerli bilgiler vererek uzay araştırmalarında ve hatta kozmolojide yeni bir dönemin, yeni bir çağın kapılarını araladıysa, güneş hakkında ARMAGANLI BULMACA Taçlar ve Aslanlar Bu haftakı sorumuz, resimde görulen Ingıliz bayanla ve elınde tuttuğu paha biçilmez örtüyle (kendisi oyle söylüyor) ilgili. Gördüğünüz gibi örtünün üzerinde dört adet taç ve dört adet aslan sembölü altın ibrışimle ışlenmış. ıngıliz bayan bu örtüyü çok sevdığı dort kızı arasında paylaştırmak ıstiyor. öyle ki her parça aynı şekilde ve büyüklükte olacak. Ve aynı zamanda her parçanın üzerınde bir aslan ve bir de taç ışlemesi bulunacak. Bayanın bir isteğı daha var: Kesımler çızgıler boyunca yapılacak ve örtü çizgiler dışında başka bir yerden kesilmeyecek. Buna göre örtüyü nasıl Hazırlayan: Zeze Sayı 482, "AtlClllk" sorusunun çözümü ve kitap kazananlar. Önce bulmacanın cevabı Cevap: Atış tahtası üzerinde dört daıreden oluşan 21 değışık büyüklükte kare seçilebilir. Bunların 9 tanesı A harfıyle gösterilen daıreler ıle oluşturulabilır. Yanı tu m daıreler yanyana olacak şekilde. 4 tanesı B, 4 tanesi C, iki tanesı de D harfleri ile gösterilen daırelerle yapılabılır Tabii her bir kare ıçin bunların tahta üzerlerındekı konumunu değiştirerek. Son ıkı kare de usttekı tek A, üsttekı tek E, alttaki tek C ve EB daırelerınden ve bunların döndürulmüş konumlarından oluşabılır. Kazananlar: I b r a h i m Ciğercioğulları Istanbul;Bülent YoğurtçuSinop; Abdürrahman Mescioğlu Istanbul, Esen özyurt Bahkesir; Umut Barış BarutÇorum; Tanay Ceylan Bursa; Kemal YatkınMersın Seval Ofluoğlu Izmır; Oğuz Çalışkan Ankara GUNEŞ Yaşamımızın kaynağı bir ciice yıldız Prof. l)r. Fıılımı l'siıı da yeni bir çağ başlatmıştır. Guneş astrofizikçiler için bir laboratuvar durumundadır. Elde edilen bilgiler evrendeki diğer güneşler hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlamaktadır. Güneş ışıgının dünyamıza 8 dakıka 18 saniyede ulaştığını, bize en yakın diğer yıldız olan alfa centauri'nin ise 4 yıl 3 ayda ulaştığını düşünürsek, uzay araştırmaları için güneşin ne kadar büyük önem taşıdığı daha iyı anlaşılır. Prof.Fatma Esın'ın guneşin kromosferık olaylarını ele aldığı bolumlerdekı bir çok bılgı ve kıtapta kullandığı bir çok fotoğraf, IÜ Astronomi ve Uzay Araştırmaları bölümünün güneş üzerine çalışmalarından elde edilen bılgilerdır. Bu da kitabın özgünlüğünün bir yönünü oluşturuyor. Kitap, güneş hakkında derli toplu bir tablo verıyor bize. Anlaşılır bir dıllo yazılmış, bir çok zor yön çizimlerle anlatılmış ve ayrıca son bilgileri içermesi bakımından da güncel bir özellik taşıyor. Kitabın bölümlerıne bir göz atacak olursak: Guneşe ait buyuklukler. Güneşin dönmesı. Güneş spektrumu ve tabakaları. Güneş atmosferı. Aktıf güneş. Güneşin manyetızması. Güneşin uzay istasyonlanndan gözlenmesi. Güneş aktivitesinin dünyaya etkisi. Güneşi daha yakından tanımanın fırsatı, Sarmal Yayınevı'nın yayımladığı bu kitapta!... 484 11