Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N H A B E R L E R tekli Devlet Unıversıtesıne geçışı yaşı yorlar Vakıfları ve mezunlar derneklerı aracılığıyla bu unıversıtelere organıze ve planlı bır şekılde kaynak aktarılıyor Şımdı geldığımız no.kta bu unıversıtelerın Devlet Desteklı Özel Üniversite olmalarıdır Var olan sıkıntıların gıderılmesınde unıversıteye kaynak saglamada sorumluluk 5 grubun omuzlarında Devlet, ogren cıler, mezunlar, oğretım uyelerı, ışadamları Unıversıtenın kuruluş tarıhıne, ogre tım uyesı sayısına ve bırıkımıne, mevcut ogrencı ve mezun sayısına bağlı olarak bu grupların katkıları dogal olarak farklılık gosterecektır Oğrencıler okul harçlarıyla unıversıte faalıyetlerının fınansmanına kısmen katkı da bulunuyorlar Harçlar şu anda oğrencı başına yapılan harcamanın sadece % 5'ını karşılıyor Tum öğrenciler % 95 burslu okuyor. 10000 oğrencıh bır unıversıtenın 1500 ogrencısının (1995/1996 akademık yılı ıçın) 150 mılyon TL cıvarın dakı bır harç mıktarını odeme gucune sahıp aılelerden geldığı varsayımıyla yaratı lan kaynak 225 mılyar TL oluyor Gerı kalan oğrencıler de burs veya borçlanma yoluyla % 95 ıle % 0 arasında malı destek alabılırler Tam burslu okuyacak oğrencıler ıçın devlet unıversıtelere aynı mıktarı aktarır 10000 ogrencılı bır unıver sıtede 4000 ogrencının tum burslu okuyacagını kabul edersek 1995/1996 ıçın gerekecek mıktar 600 mılyar TL Evrenin yaşı üzerinde uzlaşma O Eğitim kredisı garantısi Devlet, ıhracatın fınansmanında olduğu gıbı ticari bankalara eğıtım kredisi garantisi vererek öğrencılerın ozel koşullarla kredı almalarını sağlamalıdır Mezunıyet sonrası kredılerın tahsılatını bankalar takıp eder Tahsılat yuzdesındekı başarıya bağlı olarak bankaların komısyonu artabılır Kredı ve Yurtlar Kurumu mevcut durumda verdığı kredılerın peşınde koşamıyor, çunku koşması ıçın gereken bır bankanın yapısına sahıp değıl Böyle bır yapıyı kurması da yanlış olur. Ucretsız aldıkları eğıtımın karşılıgını mezunlar bağışlarıyla unıversıtelerıne vermelıdır UnıversıteVakıfDernek uç genıne dayanan "Toplum Destekli Devlet Üniversitesi Modeli" kapsamında İTU, ODTU ve Boğazıçı Unıversıtesı Mezunları'nın bu surecı başlattığı ve kay naklarını unıversıtelerının kullanımına sunduğu bılınıyor Devlet Destekli Özel Üniversite statusune geçış sağlanabıldığı takdırde mezunların sahıplenme dere cesının çok artacağını rahatlıkla soyleyebılırız Bu ise sınırsız destek kapılarının açılması anlamına gelir! n yıldır suren tartışmalardan sonra, uzaybı lımcıler evrenın yaşı konusunda enınde sonunda ortak bır goruşte bırleşmenın eşı gındeler Ikı yıl oncesıne dek evrenın yalnızca 8 mılyar yıldır varoldugunu savunanlar ve başka grup lar artık 9 ile 12 milyar yıl kestırımınde az çok bırleşıyorlar Pasadana'dakı Car negıe Gozlemevı uzmanlarından VVendy Freedman'ın 1994 yılında elde ettıgı araş tırma sonuçları ev renın, onun kımı yıldızlarından daha genç oldugu yolundaydı Freedman'ın son bulguları ıse bu karşıtla mı ortadan kaldırabılır Buyuk patlamanın uzerınden gpçpn zaman dılımını hesaplamaya çalışırken uzaybılımcıler oncelıkle Hubble degış mezı olarak bılınen ve evrenın genışle me hızını gosteren olçuye bır deger bıçmeye çahşırlar Degışmez kuçuk ıse, evrenın gunumuzdekı boyutuna ulaşrnası epey zaman almış olmalı ve evren oldukça yaşh olmalıdır Yok eğer degışmez buyuk ıse, evrenın genç olduğu yolunda bır yargıya varıl malıdır Hubble değışmezının değerı konusunda uzaybılım uzmanları ıkı farklı kutba ayrılmış durumda Bır grup uz man değışmezın megaparsek başına sanıyede 100 km gıbı yuksek bır değer olduğunu savunurken, karşıt grup da bunun 50 km dolaylarında olduğunu ılerı suruyor Freedman'ın son elde ettığı 73 km 'lık değer ıse, Cepheıd değışkenlerı adı verılen sureklı yanıp sonen 50 yıldızın Hubble Uzay Teleskobu ıle gerçekleştırılen gozlemlerıne dayanı I yor Bu yıldızların yanıp sonmelerı ara sında geçcn zamandan uzaybılımcıler yıldızların parlaklıklarını saptayabılıyor Bunun Cepheıd'lerın gorunurdekı par laklığıyla kıyaslanması sonucunda yıldızların uzaklıkları belırlenıyor Bu yon temle elde edılen sonuçları Hubble değışmezıne donuşturen Freedman yanılgı oranının ancak % 15 olduğuna ınandığı bır değere ulaştı Bu konuda çalışmalarını surduren başka bılım adamları da Freedman ıle aynı goruşu paylaşıyor Evrenın yaşı eğer gerçekten kes tırımlerdekı gıbı ıse, kımı yıldızların yaşı konusundakı gızem de buyuk olçude aydınlanmış oluyor Freedman, duşuk yoğunluklu bır evrende yaşıyor olduğumuz koşulunu one suruyor Gelgelelım, bu da evrenın gençlığınde çok kısa bır donem ıçınde son kerte hızlı bır genışlemeye uğradığını savunan kurama golge duşuruyor Zıra, genışlemenın gerçekleşmesı ıçın evrenın yoğunluğunun da yuksek olması gerekıyor klımbılım uzmanlarının henuz aydınlığa kavuşturamadıkları bır soru da, guneş tekı lekelerın sayısında meydana gelen değışıklıklerın iklimi nasıl etkilediği. Şımdı Bır Ingılız bılım adamı burada soz konu su olan duzeneğın, morotesı ışınların ıçınde emılmesınden oluştuğunu ılerı suruyor Yaklaşık 11 yıllık dönemlerle sayıları değışen guneş lekelerının ıklım uzerınde be lırgın bır etkı yarattığı konusunda elde ye terınce kanıt oldugu belırtılıyor Dunyanın kımı yerlerınde ısı guneşın çevrımıyle bır lıkte değışıme ugrarken, kımı yerlerde de yağışlar guneştekı lekelerın sayısına gore farklılık gosterıyor Bu etkının stratosferden kaynaklandığı konusuna ıkı yıl kadar once ılk kez değınen Londra Imperıal College uzmanların dan Joanna Haifgh oldu Guneşın çevrımı sırasında ortaya çıkan toplam enerjı mıktarında yalnızca % 0,1 gıbı az bır fark olsa da, Haıgh bu değışımın buyuk bır bo lumunun morotesı ışınlarda yer aldığına dıkkat çektı Morotesı ışınlar stratosferdekı ozon ve oksıjen tarafından emılerek bu yuvarın alt katmanlarının ısınmasına neden oluyor Stratosferdekı gorelı ozon ve oksi|en mıktarları da emılen morotesı ışınım mıktarına gore değışıyor Haıgh daha once bır bılgısayar atmosfer ornegıyle guneşın en haroketlı oldugu ve lekelerın sayısının doruğa ulaştığı bır donemde stratosferdekı ozon duzeyının de % 2 oranında arttığını ve stratosfer katmanının da bır derecenın kesırı kadar ısındıgını ortaya koydu Ne var kı, bu basıt ornek stratosferdekı ısınmanın dunya ıklımını nasıl etkıledığını açıkça gostermeye yeterlı değıldı Haıgh şımdı daha gelışmış bılgısayar orneklerıyle bu değışımlerı gozler bnune serıyor Haıgh, guneşın en etkılı olduğu donemlerde stratosferdekı ısınma ve ozon bırıkımının kış fırtınalarını Akdenız'den or talama 700 km kadar kuzeye ıttığını ortaya koydu Haıgh'ın elde ettığı bu sonuç son zamanlarda gozlenen ıklım değışımlerıne tıpatıp uyuyor rılecek Bu durumda bır tek akulu araba kulla nılmasa dahı hava kırhlığı yarı yarıya azalacak Akulu arabaların kırhlığı daha da aşagı çe kebılmelerı ıçın buyuk mıktarlarda kullanılmaları ge rekmekte Bır dıger karşı soyleme gore egzoz borusundan çıkan kırlı hava elektrık ureten santral bacasına dktarıldrak etrafa yayılacak Santral yetkılılerı ıse, New England eyaletınde bır tek benzınlı araç.çevreye, elektrık ureten bır santralın 6 katı daha fazla havayı kırleten gazsaç lyor Genış olçude doğalgaz ve nuk leer enerjıye dayah santrdlldrın donatıldıgı Los Angeles'te akulu arabaların yarattığı kırlılık benzınlılere oranla yuzde 1 daha az Her ne kadar Calıfornıa 1998 yılı ıçın akulu kullanma zorunlulugunu kaldırmış sa da, 2003 yılında satılacak arabaların yuzde 10'unun akulu olmasını talep et mektedır Bu durum oto muhpndıslıgı ıçınbır uyarı olabılır Cn son onerı, melez (kdr ma) otomobıllprdır Çogunlukla hareket aku ıle sağlanacak, acıi ıhtıydç halınde kullanılmak uzere bır de dızel motor eklenecektır Erol Tumer Kaynak Newsweek Giineş lekeleni iklimi kuzeyden etkiliyor Gelir yaratma politikası Unıversıtelere gelir yaratma sorumlulugunun bır bolumu de oğretım uyelerıne duşuyor Oğretım uyelerımızın akademık çalışmalarında Turkıye'rnızın sorunlarının çozumune agırlık verme çabası ıçınde bulunduğunu bılıyoruz Işadamları, yurt dışından teknolojı transferının yanı sıra, oğretım uyelerımızın bırıkımlerınden ya rarlanmalıdır Kamu yonetım bırımlerı po lıtıka ve proje gelıştırme çalışmalarında yabancı fırmalar yerıne oğretım uyelerımızden hızmet satın almalıdır 350 oğretım uyesıne sahıp bır unıversıtede her oğretım uyesı 1995/1996 yılında ortalama 500 mılyon TL tutarında bır proje yuruttuğunde toplam yaratılan kaynak 175 mılyar TL oluyor Boyle bır uy gulamanın başarısı Devlet Üniversitesi katılığı yerıne Devlet Destekli Özel Üniversite esneklığıyle mumkun olacaktır Ulkelerın ve lıderlerın başarısı, değışımı yonetme kapasıtelerıne bağlıdır Devlet Üniversitesi Toplum Destekli Devlet Üniversitesi Devlet Destekli Özel Üniversite geçışı uygulanabıldığı takdır da 10000 ogrencılı bır unıversıte ıçın TC Hukumetı'mn yaratması gereken kaynak 1995/1996 ıçın sadece 600 mılyar TL cıvarında kalabılıyor Hızmet kalıtesının artmasının yanı sıra 1,5 trılyon TL yerıne 600 mılyar Tl 'lık bır yukumluluk, merkezı malıye burokrasısını ve tum yandaşları hprhalde sevındırecektır Geç kal mayalım * Dr. Genel Koordınator, Boğaziçi Üniversitesi Vakfı Akülü oto üretiminde son gelişmelep Dünya otomotiv sektörü E lektrıklı 50 otomobıl start ıçın sıraya dızılmışlerdı Bu acayıp goru nuşlu vasıtalar 18 mayıs gunu parkuru tamamlayarak bıtış çızgısıne var dıkları zamdn ortaklaşa gostprdıklerı bır başarı vardı 360 km suren yarış boyun ca sebep oldukları hava kırlpnmesı 1990 modeli benzınlı tek arabanın musabakaya başladıkları caddede yarattığı kırlenmeden daha azdı 4 buyuk oto uretıcısı fırma Calıfor nıa'da elektrıklı oto satışına başlayacaklarını açıkladılar General Motor, eylulde (EV1) modelını sunacak bunu takıben Honda 4 kışılık Mınıvan'ı gelecek bahar da gorucuye çıkaracaktır Toyota gozde Ravy spor modelının elektrıklısını 97 sonbdharında pıyasaya surecek Chrysler fırması akulu mınıvan sıparışı kabulune başladı bıle Performans sorunları henuz tam çozulmedı ve fıyatlar da hala urpertıcı (EV1 takrıben 35 000 dolar) Ancak tum bu olumsuzluklara karşın uretıcıler paza rı yoklamak arzusundalar 1995 yılında Calıfornıa Unıvpr<;ıtesrnce yurutulen bır araştırmada yıllık 100 000 akulu otoya talep olacagı tnhmın edılmıştı Bu mık tarın satışı kolay gorulrnuyor EV1 modeli otomobıl akunun dolu ol ması halınde yenı bır barja kadar yakla şık 145 km gıdebılıyor GM fırmasının satmayı planladıgı ozel redrosorlerı sayesınde aku 15 dakıkada doldurulabı lecektır Şımdılık doldurma suresı oldukça uzundur, EV1 modeli arabaların kullanılması benzınlılere oranla 3 defa daha ucuz ola cak Ancak dku fıyatları pahalı Her 2 3 yılda bır 1500 dolar ode necek Toyota ve Honda'nın kullanacakları akuler 810 yıl dayanacak ve dolu akuyle yaklaşık 190 km gıdılebılecek Boston'da Solectra fırması 1998 yılında Sunrıse marka spor araba uretıp satacak Otonun tek bır şar|da yaklaşık 485 km yol alacağı ongorul uyor Yakıt gıderı yuzde 25 daha ucuz olacak Etıket fıyatı 100 000 dolar Eğer 20 000'den fazla oto satılabılırse fıyat duşpbılır Hava tomızlıgıne karşı akulu arabaların fcazla bır katkısı olmayacağı goruşu son zamanlarda ortaya atıldı Önumuzdekı 10 yıl ıçeribinde kullanılacak (Tabıı ABD'de) araba fılosunun hemen hemen tumu temız egzozlu modellerle degıştı 4845