Katalog

SAĞLIKİLAÇ HAFTANIN GÜNDEMİ Yan etkisi olmayan, mideye zarar vermeyen süper aspirin geiiştirildi. Siiper aspirin Sanayici ve araştırma geliştirme "Türkiye'nin Geleceği ve Bilim" konulu panelde, Türkiye Sanayici ve Işadamları Derneği TUSlAD'ın bilim ve teknoloji konusundaki görüşlerini de dinleme fırsatımız oldu. Toplumsal ve sosyal etkinliklerinden izlediğimiz kadanyla TÜSİAD, bilim ve teknolojinin Türkiye'nin kalkınmasında taşıdığı önemi bilen bir örgüt. Ülkemizde bu alanda sürdürülen arge kültürünü yaygınlaştırma çalışmalarının içinde yer alıyor. Ancak Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Sayın Muharrem Kayhan'ın paneldeki konuşması, aslında sanayicimizin büyük çoğunlukla henüz arge'den, arge alanına yatırımdan, kendi gücüne dayanarak ürün ve özgün ürün geliştirmeden uzak olduğunu göstehyor. Tabii, bu, herşeyden önce sermaye gerektirir. Sonra, bilgı ve sıstem gerektirir. Bir de arge'ye gereksinim, zorunluluk duyulmalıdır. Sayın Kayhan'dan öğreniyoruz ki ortalama Türk sanayicisinin arge ihtiyacı, henüz, getihlen makine ve ekipmanı çok iyi uygulayacak teknik ve bilimsel elemanın var olmasından öte taşamıyor. Tabii, bu da bir aşamadır. Ancak, ülkemizde arge konusunda çok ileri adımlar atan, dünya standartlarında araştırmageliştirmeye yatırım yapan şirketlerimiz var ve bunlar arasında önceiikle de Arçelik'i belirtmek gerekir. Arçelik'in ArGe Merkezi'ni gezdikten ve Merkez Başkanı Sayın Refik Üreyen 'in verdiği bilgileri dinledikten sonra, araştırma ve geliştirme olmaksızın Arçelik'in Arçelik olarak dünyada varlığını sürdürmesinin, rekabet edebilmesinin ve gelişmesinin olanaksızlığını görüyorsunuz. Arçelik, özellikle çamaşır makinesi ve buzdolabı üretiminde hiçbir lisans anlaşmasına bağlı değil ve tasarımlarını ArGe Merkezi'nde gerçekleştiriyor. Hedef, arge'ye yılda 80100 milyon dolar yatırım yapmak; toplam satışın yüzde 2,5'ini arge'ye harcamak. Bir dünya markası olabilmenin şartlanndan başlıcasını yerine getirmek zorunda olduklarını görüyorlar. Merkezde 57'si mühendis ve 30'u teknisyen olmak üzere 100'e yakın uzman çalışıyor. Tabii, Merkez'de uygulamaya yönelik araştırma yapılıyor. Arge'nin başlıca görevi ürün geliştirme grubuna gerekli teknolojik desteği verebilmek. Refik Bey dünyada kendi alanlarında bütün teknolojik gelişmeleri izlediklerini, kongrelere katıldıklarını ve 100'e yakın bilimsel dergiyi izlediklerini belirtiyor. Ayrıca bölümlerinde doktoralı 10 uzmanları var. 7 arge çalışanı da üniversitelerde doktora yapıyor. Doktora konuları da Arçelik'in gereksinimlerine yanıt verecek konulardan seçiliyor. Böylece üniversite sanayi işbirliğinin de bir örneği sergileniyor. Arge bölümünde yaş ortalaması 32. Bilgisayar tasarım bölümünde ürün tasarımının yanı sıra, ürün simülasyonları yapılıyor, ürünlerin ve malzemelerin çalışma standartları test ediliyor. Çok geniş bir alanı kapsayan laboratuvarlarda, malzeme dokularının incelenmesinden tutun, ürünlerin gürültü çıkarma özelliklerine kadar hemen her şey araştırılıyor. Sayın Refik Üreyen, ozon gazının dünya atmosferine verdiği zararın ortaya çıkmasından hemen sonra araştırmaya giriştiklerini ve dünyada buzdolaplarında cfc gazını ilk kaldıran üreticilerinden biri olduklarını övünerek söylüyor. Ürünlerin en az su ve enerji sarfiyatı ve en düşük ses seviyesi ile çalışmalarını sağlamak için çalışmalar ve ürünlerin elektro manyetik uyumluluğu üzerinde de araştırmalar sürüyor. Dünyada var olmanın şartlanndan biri tüketiciye özgün, kaliteli ürünler sunmak. Dünyada kimse, kendisine rakip olacak şirketlere güncel teknolojiyi sunmuyor. Bir teknoloji alıyorsanız, bu mutlaka düşük düzeyde yan ömrünü tamamlamış teknolojidir ve bu teknoloji ile birinci ligde güreşmeniz söz konusu değildir. Işte Arçelik yönetimi bunu tecrübe ile öğrenmiş ve güncel teknolojiyi izleme, özümseme, geliştirme ve uygulama için altyapısını kurmuş. Umarız diğer sanayicilerimiz de fazla gecikmeden hayatın dayattığı bu gerçeği fazla gecikmeden görürler. Gelecek cumartesi yeniden birlikte olmak umuduyla sağlıklı bir hafta geçirmenizi dileriz. e posta: bursali@planet.com.tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No: 502 2 Kasım 1996» Basan ve Yayan: Yeni Gün Haber Ajansı A.Ş. • Genel Yayın Yönetmenr Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatörtr Hikmet Çetinkaya • Yazı Işlerı Mudurü Ibrahim Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yönetmenı: Orhan Bursalı • Grafık Yönetmeni: Tiiles Hasdemir • Reklam; Medya C. A spirin; neredeyse yüz yıldır kullanılan, en ucuz ve en etkılı ağrı kesici. llaç şirketleri bütün dünyada yılda 40 bın ton aspirin üretıyorlar. Son yıllarda yapılan araştırmalar bu halk ılacının çeşıtlı kullanım alanları olduğunu da gostermıştı. Doktorlar aspırını darnar tıkanıklıklarında kalp krizine karşı kanı sulandırıcı madde olarak kullanmakta. Son araştırmalar, aspırınm ana maddesi olan asetil salis asit (AAS) ve benzerı maddelerın derı ve kalın bağırsak kanserlerinı önleyıci olarak da kullanılabıleceğını gosterdı. Aspirin tedavisıyle bağırsak poliplerinin kaybolduğu gorüldü. Bu polıpler kanser hücrelerine dönüşebiliyor. (Münihli cerrah Günter VVİnde'nin araştırması). Alman Kanser Araştırmaları Merkezi'nden (Heidelberg) bıyokımyacılar da bu araştırmanın umut verıcı olduğunu belirttiler ancak aspirinin bilinen yan etkılerı nedenıyle, özellıkle 50 yaşından büyük insanlara her gun 1 aspırın almalarını tavsıye edemedıklerinı söylediler. ASS maddesi bılındiğı gibi, doku nüz yok" dıye yayın yaptı. Büyük avın başlangıcı 1990 yılı başlarında bilım adamları, aslında çok basıt gıbı gorünen aspirin hammaddesının moleküler duzoyde derin etkisını ılk kez gördüler ve hemen arkasından aspirin çok onemlı bir araştırma konusu oldu. Uzun auredir de bu maddenın prostaglandin maddesinin üretimini sınırlandırdıgı bılınıyordu. Bu ıletı maddesinin vucutta aralarında yangı da bulunan bırçok surecı yönettığı bılınıyor. ASS vücutta aynı zamanda, prostaglandin üreten "biyolojık üretım fabrıkalarının kapılarını" kapatıyor. 1991 yılında Amerikalı araştırmacılar iki tür prostaglandin fabrıkası olduğunu keşfettiler. Bunlardan bıri "yararlı enzım" Cox1 pratik olarak bütün dokularda oluşuyor. Burada üretilen prostaglandin örneğın mıde mukozasını koruyor ve kan pıhtılaşmasını yönetiyor. Ikincısi, "zararlı enzım" Cox2 ıse vücudun yaralanmalarında ve iltıhaplanmalarda uretilmeye başlıyor. Bu madde, ateş, ağrı ve şişkinliklerin oluşumu surecınde de etkili. Normal aspirin, alındıgında, her ıkı enzımı de bloke etmekte. Hatta Cox1 enzımını, istenmeyen dığerine kıyasla daha çok bloke etmekte. Bu nedenle de bu "agrı katılı" ilaç, mıde ve bagırsakta kanamalara neden olmakta. llaç araştırmacıları, bu sonucu öğrendikten sonra hemen hazırlıklara giriştiler ve alındıgında, cox2 enzıminin üretimini safdışı bırakan ve Cox1'ın uretımıne dokunmayan bir ilaç peşınde koşturmaya başladılar. Boyle bir ilaç, ağrı ve yangılara karşı yan etkisi olmadan kullanılabılecektı. Bu nedenle geliştirilen bütün yeni ağrı kesıciler, Cox2 enzimının üretimini engelleyıci özellik taşımakta. Romatizma ilacı Meloxicam'ın ıse Cox2 enziminin üretimini, Cox1'e kıyasla 20 ile 100 kez arasında daha çok bloke ettığı belirtilmekte. Henuz in sanlar üzerinde denenmeyen diğer laboratuvar urunlerının 100 kez daha çok cox2 'yi baskıladığı söylentisi dolaşmakta. zarlarını zedelemekte, küçuk ve büyük kan damarlarını açabilmekte ve kanamalara yol açabilmekte. Burada özellikle mide kanamalarından korkulmakta. Yuksek kan basıncı olup da bunun farkında olmayan hastaların beyınlerınde aspirin damar patlamasına yol açma tehlikesini taşıyor. Bunun sonucu da beyın ınmesi. Bu ve benzeri yan etkilerınden dolayı, araştırmacılar uzun süredir süper bir aspirin geliştirmenın peşındeydiler. Yeni ilaç, tıpkı aspirin gibi ağrı kesici ve yangı önleyicı olacaktı ancak yan etkılerıne sahip bulunmayacaktı. Science dergisine göre bütün büyük ilaç şirketleri süper aspirin araştırmaları ıçındeydi. laboratuvarlarda yapılan miiyarlık araştırmalardan elde edilen bazı urunlerin yakında deneme safhasına geçebileceği belirtilmekte. Ancak Alman şırketi Thomae bütün ünlüleri geride bıraktı ve aspirinjh yeni tipinı piyasaya çıkarttı. llaç, Meloxicam adlı bir romatizma ilacı. Süper aspırınm mıde koruyucu olduğu özellikle vurgulanmakta. Ancak bilim dünyası şirketin yeterince araştırma sonucu açıklamadığını belirtiyor ve yeni aspirini biraz şüphe ıle karşılıyor. Alman ArzneıTelegramm dergisı, "eski aspirine karşı klinik bakımdan daha iyi olduğuna dair ciddiye alınabilecek veriler he Olumlu ve olumsuz yönleri llaç araştırmacıları, yeni geliştirilen bu aspirin turü agrı kesıcılerın, klasık aspirin gibi kalp krizine karşı önleyicı ilaç olarak kullanılamayacağını belırtiyorlar. Aspirinin başarısı, cox1'i engelleyerek kanı sulandırmasında ve pıhtılaşmayı önlemesinde yatıyor. Ancak buna karşılık yeni cox2'yi engelleyici ilaçların da kanser türlerınin gelişmesine karşı avanta|lı olduğu belirtilmekte. Âncak cox2 yangı enzimının bu kadar çok bastırılmasının yeniden başka yan etkılere yol açıp aç mayacağı da tartışma konusu. Ünlü Cell dergısınde yayımlanan bir araştırmada, cox2 genlerı alınmış laboratuvar farelerınde ağır organ hasarlı doğumlar görüldügü bildirildi. 5023