Katalog

B I LIM YAYIN İLGİNÇ SORULAR DÜŞÜN BUL Alatı Lıghtman Tıırk(,e Ergın Kopanın Gunluk yaşamda sa atle, dakıkalarla oğleden once, ogleden sonra, gun, akşam ge ce, gece ya rısı hafta ay, yıl vb gıbı nıteleme lerle bolup kullandığımız zaman bır bakmışız kı geçıp gıtmış Hem gun olarak, hem ay hem yıl olarak Yıllar bıtmış saçlar ağarmış ve Zdmanın sonuna gelmışız Butun canlılar zamanı bır anlamda tuketıyor, bıtırıyor Ancak zamanın kendısı hıç tukenmıyor Zaman kavramının uzaysal ıçerığı, kozmık tanımı bıhmde çag açan donu şumlere neden oldu Eınsteın, gorecelığı tanımladı Bu arada unlu bılım adamımı zın zamanın ıçerığını ele avuca alabılmek ve gorecelığını belırleyebılmek ıçın muthış duşler kurduğunu varsayabılırız Acaba bu duşler nelerdı? Eınsteın, patent ofısınde memur ıken tamamladığı gorecelık kuramına gıden yolda neler yaşadığı? Alan Lightman, MIT'de fızık ve kompozısyon derslerı verıyor ve aynı yerde kompozısyon ve ınsan bılımlerı programını yonetıyor Oturdu, ve zaman konusunda Eınbtın'ın hangı duşlerı kurmuş olabıleceğını duşledı ve bunları yazıya doktu Ortaya çıkan mkuhteşem bır za man ıçındoe zaman duşlerıydı Kıtap, şoyle eleştırıler aldı "Hıç bır romancı veya fızıkçı veya felsefecı bugune dek zamanın ne olduğunu ya da ne olabılecegı uzenne bu kadar muhteşem bır ba kış ortaya koymamıştı" Lıgthman, Eınsteın ın bır yazma surecı ıçıne sığdırıyor duşlerını Bu arada gozumuz onunde zamanın bınbır turlu bıçı mını kesıtını akıtıp duruyor Eğer zaman kesık kesık olsaydı yaşam nasıl olurdu? Ya dunyada zaman uzaydakı gıbı uç boyutlu olsaydı nasıl yaşardık? Gerıye dogru akan zamanda yaşasaydık? Ya raylar uzenne bındırılmış bır kentte hayat nasıl olurdu? Zamanın ne olduğu ve ne olabıleceğı konusunda gerçekten muhteşem bır kıtap Özgur Yayınları, 0212 526 2513 Einstein'in Düşlepi Duman alarmı içinde, izotopun işi ne? SORU: Geçenlerde aldığım bır duman alarmının ıçındekı kuçuk bır bolmede amerıkyum241 olduğunu gordum (radyoaktıf bır ızotop). Izotopların duman algılamayla nasıl bır ılışkısı var 7 YANIT • Duman alarmlarının ıçınde, yaklaşık bır santımetre aralıkla yerleştırılmış ıkı tane paralel yuzey vardır Bu yuzeylerden bırının merkezınde çok az mıktarda radyoaktıf madde butunur (genellıkle amerıkyum 241) Bu radyoaktıf madde, alfa parçacıklan yayar Bu parçacıklar hava molekullerıyle çarpışır ve çarpışmalar sırasında da hava molekullerı lyoıııze olarak pozıtıf veya negatıf lyonlar oluştururlar Sozunu ettığımız ıkı yuzeyden bırısı negatıf, dıgerı de pozıtıf yukludur ve zıt yuklu lyonları çekerler Bu çekım sonucunda, yuzeylere bağlı olan bır devrede akım oluşur Ortamda duman olduğunda bu akım azalır, çunku dumanı oluşturan tanecıklerle çarpışan lyonlar nötralıze olurlar Akımın azalması alarmı devreye sokar Akımın azalmasına voltaj duşukluğu de neden olabılır, volta|in duzensız oldugu yerlerde bu alarmlar oldukça yanıltıcı olabılırler ARMAGANLI BULMACA Kalenin seyehati Bu hafta yıne bır satranç soru su var arna kahramanımız bu se fer bır kale Kalenin bellı kurallar dahılınde satranç tahtası uzerın de seyahatı ongoruluyor Tur demeyıp seyahat olarak adlandır manın nedenı dp kalenin tekrar aynı yere donmeyecek oluşu Istenen karenın (kendı duz satranç hareketlerı ıle) 10 hamlade 10 yazılı kareyo varması Daha sohra da vardıgı bu kareden 11 hamle yaparak 21 yazılı kareye varması Her karpden bır ve yan lıs bır kere geçılebılıyor Bır kare de mola verıp aynı yondp devam etmesı ıkı hamle sayılmıyor Yanı başka bır deyışle her hamleyı bır donuşun ızlemesı gerekıyor Buna gore kalenin seyehat planın çızmenız gerekıyor Hazırlayan: Zeze Satranç tantası üzerinde blr oyun daha Bu bulmacamıza sadece ıkı okurumuz doğru yanıt verdı 499. sayıda kitap kazanan okurlarımız Inci Somunkıran Istanbul, Ertuğrul ÇelikcanEtimesgut/Ankara Kristal bardakların SIPPI SORU: Kristal bardaklar bulaşık makınesınde yıkanırlarsa bugulu bır renge burunuyorlar ve bır daha da eskı hallerıne donmuyorlar, neden ? YANIT 1 Bulaşık makınesınde yıkanan kristal bardakların buğulanmalarının nedenı, bulaşık makınesı dPterjanUrının alkalınlıgıdır Yuksek pH lı deterjanlar, camdakı bır veya bırkaç çeşıt bıleşenın çozulmesıne yol açarlar, bunun sonucunda bardağın yuzeyınde mıkroskopık çukurlar oluşur Bıldığımız kadarıyla böyle bır kazaya kurban gıtmış krıstallerı eskı hallerıne dondurmek de ımkansızdır YANIT 2: Kristal bardakların guzel gorunumlerı, yuzeylerının puruzsuzluğunden kaynaklanır Ne var kı, kristal bardaklar, sıradan cam bardaklardan daha yumuşaktırlar Bulaşık makınesı deterjanları bır çok aşındırıcı madde ıçerır ve kristal bardağın yuzeyıne zarar verırler ve bugulu gorunumun oluşmasına neden olurlar Krıstallerı elde yıkamak, bu bıçımsız durumu engellemenın en lyı yoludur Netvvopk Sistemleri Ve bilgisayar bağlantı kılavuzları • Araştırmaya ve deneye da yanan bu bağlantı rehberı kıtabı , kuçukten buyuğe butun ofısler ıçın gereklı tum bağlantı ve n e t w o rk seçeneklerını anlatıyor Aynı zamanda ABD PC Mcgazın d erg ısını n edıtoru olan yazar Frank Derfler, kıtabsında aynı zamanda ıletışım modları, netvvorkler, vıdeo konferanslar ve multımedya netvvorkler dahıl son bağlanma surumlerını anlatıyor ve tartışıyor lyı bır kaynak kıtap Sıstem Yayıncılık SİSTf M VAYINt MIK • Netuork Sistemleri SİZDEN BAŞKA KİMSE YOK MU? 501 11