Katalog

KISA HABERLER MAYIS AYINDA OÖKYÜZÜ Zinvedeki sporcular tehlikede Mayısta Güneş, Ay ve gezegenlerin durumu • Merkür gezegeni günbatımında batı ufkunda • Meraklıların "UFO"su Venüs, sabahları doğu ufkunda • Güneş Koç Burcu'nda günler uzalmaya devam ediyor. • Tuncay Özışık*, Mevlana Başal * temmuz ayında bir kuyrukluyıldızın saldınsına uğrayan bu dev gezegen bu ay da gökyuzunde fakat oldukça geç saatlerde doğup sabah Guneş'ın doğmasına yakın batıyor Ay başından ıtıbaren, gece yarısından sonra guneydoğu ufkundan, Akrep (Scorpıon) ıle Yılancı (Ophiuchus) takımyıldızları arasındakı bölgede yukselecek olan Jupıter, ufak bır durbun ve uygun atmosfer koşulları olduğu takdırde, dört buyuk uydusu ıle bırlıkte (Galıleo Uyduları) ızlenebılır 16 mayıs sabaha karşı ıse hemen hemen Dolunay evresındekı Ay ıle Jupıter'ın bır buluşmasına tanık olacağız Oyle kı, bu tarıhte saat 5 00 cıvarında bakıldığında ıkı gökcısmı bırbırlerınden sadece 2 derecelık bır açıklıkla gozlenebılecektır merlkalı dünya bısıklet şampıyonu Greg LeMond bısıklet yarışçılığını Lbıraktı Nedenı ıskelet kasları hucrelerı enerjı uretımı ıçın gereklı oksıjenı alamaması Uç kez Fransa Turu'nu, ıkı kaz de dunya şampıyonluğunu kazanan ve Amerıkada butun zamanların en lyısı yarışçısı unvanına sahıp olan LeMond 33 antreman ve yarışlardakı yuksek performansının bedelını, kemık kaslarının hayatıyetını yıtırmesıyle odedı Mınneapolıs Sport Medıcın Center'de gorevlı olan yarışçının doktoru Rochelle Taube ılk kez bir sporcuda boylesıne mıtekondrik myopatı teşhısı koyduklarını belırttı Henuz sırları çözulmemış bu hastalığa yakalananların çoğu hareket edemezler ve çocuklar ıse ölurler dedı Dığer doktorların Taube'nın bu sozlerını eîeştırı ıle karşılarken, uç sporcunun daha aynı nedenlerden dolayı spor merkezıne başvurdukları belırtıldi G Takke düşecek kel göpünecek H e m en hemen butun kozmetik uretıcılerı k re m ve losyonlarının der ı n i n guzellığını korumaya yaradığını ve derının ıçine derınlemesıne nufus ettığını belırtırler Şımdı bır Alman doktor, kozmetık uretıcılerının bu ıddıalarının doğruluğunu test edecek bır yöntem gelıştırdı Fraunhofer Instıtut fuer Bıomedızınısche Technık'den VVınfrıed Kuhn, bu amaçla elektron mıkropkopu kullanıyor Bu mıkroskop, losyon veya krem yuze suruldukten sonra, yağ ve su molekullerınin derı uzerınde ve ıçınde ızlediklerı yolu gösteriyor Kuhn şoyle dıyor Derının kalitesı, ne kadar su iuttuğu ıle doğru orantılıdır Krem Içındekı yağ molekullerınin suyu tutacak ınce bır tabaka oluşturması gerekır" Alman bılımcının yontemı ıle hangı kremln bu konuda en etkın olduğu sorunusu yarım saat ıçınde sonuçlandırıyor Aynı şekılde bazı derl hastalıklarının da bu yontemle araştırılması söz konusu üneş: Nısan ayı boyunca Balıklar Burcu'nda olan Guneş, mayıs ayında Koç Burcu'na gırecektır Bu ay boyunca Kuzey Yarımkure'de Guneş'ın gökyuzunde çızdığı gunduz yayının uzunluğu artacağından, gunduzler uzamaya devam edecektır Bunu, oğle vaktı Guneş'ın gunden gune artan yuksekhğınden çıkartabılırız GuneşDunya uzaklığı ıse 150 717 789 km'den 151 670 024 km'ye doğru değışecektır Yanı mayıs ayı sonuna kadar Guneş'ten takrıben 950 000 km uzaklaşmış olacağız Bu ay herhangı bır Guneş tutulması olmayacaktır Ay: Tıpkı Kamerı Takvim aylarının başlangıçlarında olduğu gibl, mayıs ayının başlangıcında da hılâl evresınde görulebılecek olan Ay, 1 2 mayıs akşamlarında Ulker Yıldız kumesı, Boğa takımyıldızı ve Merkur gezegeni ıle Kuzeybatı ufkunda kısa sure yer alacaktır Safhaları ıle bu safhalara gırdığı tarıh ve zamanlar (Turkıye saatı olarak) aşağıdakı gıbıdır Safha Ilk Dördun Dolunay Son Dördun Yenı Ay Tarih 8 Mayıs 14 Mayıs 21 Mayıs 29 Mayıs Zaman S a t Ü m : Bu ay çıplak göz ıle gozlenebılecek dev gezegenlerden bır dığerı de kuvvetlı bır el durbunu veya teleskop olan Venüs gezegeni, bu sebeple mayıs ıle bakıldığında halkalarıyla bırlıkte çok ayı boyunca da Guneş doğmadan once güzel bır göruntu veren Saturn'dur Fadoğu ufkunda hemen goze çarpacaktır kat maalesef ancak sabahları şafak söAtmosferının son derece yoğun ve yankerken çok kısa surelerle gozlenebılesıtıcı bır özellığe sahıp olması ve Gücektır Venus'u görmek ısteyeler şehır neş'e olan yakınlığı yuzunden gökyudışında duz ve temız bır ufuk bulabılırzunde Guneş ve Ay'dan sonra en parlak lerse (şehır ıçınde bulmak oldukça zor gökcısmı olan Venus gezegeni bu ozelolsa gerek), Saturn'u de lığı yuzunden guneydoğu ufkunda 15 12 Mayıa gUnbftınu, Merkur «e HHAl gokyuzu bılgıderece kadar yukseklıksı kıt ve bekte Venus doğmadan helentılerı musamen once ızleyebılırler 2 Mayıs ıt olanlar tarafından sık sık UFO raporlaUranüs, Neptün rına malzeme ^Orion ve PlÜton: Dun1 Mayıs edılmektedır ya dan çok uzak olan Oolayısıyla bu J ..Ulker bu gezegenler, Uranus Aldebaran ay da "Doharıç, çıplak gözle gozğuda sabahlelenemezler Sadece Merkur yın çok parlak BATI Uranus, şehırden uzakışıklar saçan ta karanlık, bulutsuz ve yabancı bır cıtemız bır gökyuzu or 7 19 Mıyıs, SMt 3 M , uzak gezegenler ve Ay Kartal 1tM«yra •••t 5:00 JUpttor Ay bukjfmtM Ay 0 44 23 48 14 36 12 27 0 Ay Neptun V'' \ Jüpler* Mayıs ayında herhangı blr Ay tutulması meydana gelmeyecektır Merkür: Guneş'e olan yakınlığı dolayısıyla daima Guneş doğmadan hemen önce doğu ufkundan veya Guneş battıktan hemen sonra batı ufkunda kısa surelerle ve yılın belırlı zamanlarında gözlenebılen bu gezegen mayıs ayının 26'sına kadar akşamları alacakaranlıkta kısa surelerle batı ufkunda gözlenebılecektır 12 mayıs tarıhlerınde Guneş battıktan hemen sonra temız ve düz bır kuzeybatı ufkuna bakanlar bu gezegeni, hılal evresındekı Ay'ı ve açık blr yıldız kumesı olan Ulker'ı (Pleıades) aynı bolgede gorebıleceklerdır Aynı saatlerde hemen sol tarafta Boğa (Taurus) takımyıldızının en parlak uyesı Aldebaran ve bunun da solunda kış aylarının klasık takımyıldızlanndan olan Avcı (O'ion) yer alacaktır VenÜS: Temmuzun ortalarına kadar sabahları doğu ufkunun en parlak cısmı Uranus «>EYDOÖU sim göruldu" gıbı haberlere hazırlıklı olun" M a r s : Gökyuzunde nereye bakılacağı bılındığı takdırde kırmızımsı rengı ıle hemen ayırdedılebılen bu gezegen, mayıs ayı boyunca Aslan (Leo) takımyıldızında olacak ve gece boyunca görülebılecektır Ay sonuna doğru gıttıkçe daha erken saatlerde gozlenebılecek olan Mars, 2425 mayıs tarıhlerınde Aslan takımyıldızının en parlak yıldızı olan Regulus'e adeta değecekmış gıbı yakın gozukecektır O tarıhlerde hava kararır kararmaz (örn saat 21 00'de gıbı) guneybatı yönunde yaklaşık 50 derece yukarıya bakanlar bu ılgınç goruntüyu ızleyebılırler JÜpİter: Hatırlanacağı gıbı geçen yıl ' tamında çıplak gozle çok sönuk bır yıldız gıbı görulebılır Bunun ıçın en lyı zaman 19 mayıs gunu sabaha karşı olan saatlerdır (orn saat 34) Bu tanhte ılk dördun safhasına yaklaşmakta olan Ay'ın cıvarına bakıldığında sıstemımızın sondan uçuncu gezegeni olan Uranus görulebılır Eğer kuvvetlı (buyuk çaplı) bır teleskop kullanılırsa aynı bölgede uzaklaştıkça bır sonrakı gezegen olan Neptun de yıne sönuk bır yıldız gıb görulebılır Amatorlerın Pluto ıçın maalesef yapabıleceklerı bır şey yoktur Bu gezegen Dunya uzerınden sadece çok buyuk çaplı teleskoplar ıle gözlenebılmektedır * Istanbul Universitesı Fen Fakultesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü 4242