Katalog

PSİKOLO JlBİR HASTALIK PORTRESİ Genç erkeklerde yeme bozukluğu Hayalleri, parfüm reklamlanndaki incecik modeller gibi görünmek Bu arada sağlıklan açlık kürleri ve aşın yeme ataklarıyla altüst olmuş durumda. Psikolog ve tıp doktorlannın saptamasına göre özellikle genç erkekler aşın şişmanlık veya aşın zayıflık gibi yeme bozukluklanndan yakınmakta. ans VVerner kahvaltıda yumurta, her çeşıt salam ve tostlarla karınını tıka basa doyurmuş olmasına rağmen henuz bır saat bıle geçmeden yıne açlık duymaya başlamıştı Havaalanına gıderken taksıyı durdurdu, cıps ve çukulata satın aldı VVerner terlıyor, ceketı muhteşem gobeğının uzerınde gerılıyordu Bılgısayar uzmanları toplantısına gıdıyordu, dığer uzmanlarla beraber televızyona çıkacaktı Umarım aralarında benden daha şışman bırı vardır, dıye aklından geçırdı VVerner 34 yaşında ve 12 yıldır bır uyuşturucu bağımlısı gıbı kontrolunu yıtırmış durumda korkunç mıktarları tadına varmadan yutuyor Bu aşın yeme durtusunun bır hastalık olabıleceğı uzun sure aklına gelmemış Ancak bırkaç hafta once ev doktoru tarafından endojen depresyon tanısı ıle Chıemsee'de Roseneck klınığıne sevkedılmış Servıs arkadaşları zayıflama tutkunu ve doymaz ıştahı olan erkekler Halbukı VVerner daha once yeme bozukluklarının kadınlara özgu bır hastalık olduğunu sanırmış I plandalar Bu guzellık ıdeallerınden en çok etkılenenler de kendıne guven duygusu zayıf olan kışıler Yeme bozukluğu olan bırçok erkek onları harıka bulduğundan sozetmekte Kadınlar ıçın olduğu gıbı erkekler ıçın de zayıflama dıyetlerı esrar gıbı başlangıç uyuşturucularıdır Ancak erkekler bulımı veya aşın zayıflama kıskacına bır kez yakalandılar mı çok daha zor yardım ısterler Bu nedenle de erkeklerde tanı konması zor olmaktadır Doktorlar yeme ozurlu olarak mutlu ve severek yıyen şışman kışılerı değil, aşın kılolu, ya da bılımsel olarak edıpoz dıye tanımlanan, baskıyla yıyen kışılerı görurler Duşuk kılolu olup açlık çekerek yemek yemeyen ve yeme krızınden sonra Kime hasta demek gerekir? Bır sure öncesıne dek tıp doktoıiarı da boyle duşunuyorlardı Genç kızların % 1 'ı ve 15 ıle 35 yaş arasındakı kadınların yaklaşık % 3'u bulımı (doymaz ıştah hastalığı) ve zayıflama hastalığına yakalanmış durumda Ancak son zamanlarda yeme bozukluğu klınıklerınde erkeklere de gıderek daha sık rastlanıyor Gottıngen de beslenme uzmanı olan Volker Pudel'ın Doğu ve Batı Almanya'da 3000 erkeğe yaptığı anket sonucuna göre erkeklerın yaklaşık % 10'unda yeme bozukluğu mevcut Pudel'ın sorgulama şeklınde tartışmalı noktalar olmasına rağmen uzmanların bııieştığı ortak nokta, 10 ıle 25 yaş arasındakı erkeklerde yeme bozukluklarının belırgın şekılde arttığı gerçeğı Nedenler çok farklı olmakla beraber psıkologlar sebeplerden bırını erkeklik sembolunun değışmesıne bağlıyorlar 5O'lı yıllarda çekıcı erkek tıpı guçlu, yonetıcı pozısyonundakı erkekler ıken dolgun bır vucuda sahıp olmak da zengınlık ışaretıydı Oysa gunumuzde tıcaret sektorunde şef sevıyesındekı kışılerı dal gıbı ınce yonetıcı tıplerı belırlıyor artık Bır ışletmecı dınamık ve zayıf olmalı Amerıkalı psıyatrıst Albert Stunkard'a gore her aşın kılo ıçın Amerıkalı bır yönetıcının yıllık kazancı 1000 dolar azalıyor ölçulerı ıse fıtnıs çılgınlığı ve reklamlar saptıyor Eskıden erkekler reklamlarda ıkıncı planda ıken gunumuzde genç, kaslı ve erotık gorunumde, baştan çıkarıcı bır obje olarak on Kadınlara özgü değil Erkeklik sembolü değişti mi? hıçbır şey olmamış gıbı yapmaya çalışan kışıler de buna dahıldır Bu hastalar ya yemekten sonra ağzına parmağını sokarak kusar veya yuzlerce laksatıf (barsak boşaltıcı) tabletlerı yutar ya da bır sonrakı yeme krızıne dek gunlerce aç dolaşır Psıkıyatrıst Carl Leibl da Pudel'ın sayılarını çok yuksek bulanlardan Bugune dek yeme bozukluğu olan erkekleıie ılgılı olarak yeterınce araştırma yapılmadığını, bu nedenle kesın rakamlar olmadığını söyluyor Yıne de ıkı yıl öncesıne göre daha fazla erkeğın başvurduğunu onaylı yor, ozellıkle genç erkekler gelıp yeme bozuklukları olduğunu ıtıraf edıyorlar VVerner de melankolık bırı ve yardıma ıhtıyacı var Iştahını sankı doyurulamaz bır ıştah bu, daha fazla yaşamak, daha lyı yaşamak, daha yoğun ve daha duygu yuklu yaşamaya duyulan bır tutku gıbı dıye tanımlıyor Son yıllarda gıderek ıçıne kapanarak zehır zemberek bır yalnızlık ıçınde bulmuş kendını Karısı sureklı aşırı yemeye son vermesını, yoksa kalp krızı geçıreceğını soylerken VVerner "çığnemek, yutmak ve sındırmekle geçen anlamsız bır yaşam nasıl olsa, ne farkeder" dıye duşunuyormuş Aynadakı şışman adam göruntusune dayanamadığı ıçın aynaya bakmıyormuş Ya ığrenç veya acınası buluyormuş bu durumunu Aslında şışman bır çocuk değılmış Annesı ve babası ıçın dış görunum çok onemlıymış ve evde kılolu kışılerden küçumseme ıle soz edılırmış 15 yaşında şışmanlamaya başlamış llk aşkı oldukça zayıfmış ve onunla hıç ılgılenmıyormuş Aşkı ıçın zayıflamaya karar vermış Açlık çekmeye o zaman başlamış Yumurta dıyetı, ananas dıyetı, kuşkonmaz dıyetı derken önce 10 kılo vermış, sonra hızla almaya başlamış, en sonunda dıyetten vazgeçıp sadece yemeye başlamış 1 82 boyunda 170 kılo şımdı Hangı tıp olursa olsun tum yeme bozukluklarında yemek uzerıne bır fıksasyon vardır Uzuntu, sevınç, korku ne olursa olsun tepkı yeme şeklındedır Oluşma nedenlerı yeterınce aydınlanmamıştır Sevgısız, ılgısız annebabalar kadar, yemeğı bır toren halıne getıren annebabalar da sorumlu tutulabılıyor Faklı kışılıklerde farklı hastalık tabloları oluşuyor Adıpöz hastalar sabırlı, uyumlu oluyor ve genellıkle baskın olan hanımları tarafından tedavıye getırılıyorlar Işlerınde önemlı mevkıde bulunan bu şışman hastalar özel hayatlarında şıddete başvurmayan, çocuksu, aseksuel ve kışısel sorumluluktan kaçınan kışıler, oral sevıyede durtülerı ıle ıletışım kuran dev bebeklerdır Bulımı hastaları da oldukça becerıklı, mucadelecı ve enerjık gözukurler Bulımı başarılı kışılerın hastalığı dıye duşunuyor psıkologlar Bu kışıler hem ıletışım kurmak ıster hem de bundan korkaıiar Bu durum tedavıyı guçleştırmektedır, çunku tedavıyı de yemeklerı gerı çıkarttıkları gıbı gerı çevınrler Aılelerıne ve arkadaşlarına olan bağlarını gıderek yıtırmektedırler Bulımı taksıt taksıt ıntıhar etmektır ölum nedenı bulımı olarak gözukmese de ya böbrek yetmezlığı veya dolaşım yetmezlığıdır Genç, yakışıklı bır kameraman bu saptamayı doğruluyor 22 yaşında kendını kusturmaya başlamış Zayıf kalmak ıçın guvenılır bır yol dıye duşunmuş oncelerı Gerçekten de kılo almamış ama sağlığını yıtırmış Bugun metabolızması bozulmuş, yemek borusunda yaralar oluşmuş Artık vucudu ıle daha fazla savaşamayacağını duşunuyor Bulımı hastalarını uzaktan tanımak pek mumkun değıldır Arkadaşları ıle beraberken, ış toplantılarında ve partılerde son derece dısıplınlı yerler Daha sonra yalnız kaldıklarında ya buzdolabını sılıp supururler ya da en yakın bufeye gıdıp 4 kışılık bır aıleye yetecek kadar yıyecek satın alırlar Arabada, evde ayakustu yerler, ancak yedıklerını sındırmek duşuncesıne tahammul edemedıklerı ıçın hepsını gerı çıkartırlar Çok para harcadıkları ıçın sık sık borçlanırlar Bazıları gunde on knz geçlrebılır Bugun 25 yaşında olan Jochen 1 80 boyunda ve ancak 51 kılo gelıyor Bulımı donemlerı olan bır anoreksı vakası uzmanca tanımlanırsa, Jochen kendını aç bırakmaya puberte çağında başlamış ve gıderek çırozlaşan vucudunu çok beğenıyormuş Kaburgaları tek tek seçılmeye başladığında bıle hâlâ kendını şışman buluyormuş Bu hastalığın nedenı belkı anne ve babasının ustune fazla duşmelerı olabılır, bunu tam bılemıyor Jochen'ın zayıflamasının bır ergenlık bunalımı olmadığı çok geçmeden anlaşılmış Jochen zayılığını dığerlerıne karşı bır guç olarak goruyormuş Haftalarca suren ve gunde bır kaşık pılav veya bır dılım kekle geçıştırılen açlık donemlerı şıddetlı yeme knzlerı ıle bolunuyordu Kuçuk bır şehırde yaşayan Jochen yaklaşık 70 fırın ve kasabı dolaşıp çıftlıklerındekı domuzlar ıçın bayat ekmek ve et artıklarını ıstıyordu Bugun bu yalanlarından utanç duyuyor Para sıkıntısı çeken başkaları da ya arkadaşlarının buzdolajsiarını sılıp supuruyor veya supermarketlerde hırsızlık yapıyor ya da çöp kutularını kaMÇtırıyorlar Bulimi hastalarının tipolojisi Yeme bozukluğu olan erkekler kendilerinden çok emın gömnurler ama aslında kendılerıne olan saygılarını yıtırmışlerdır. Munıhlı psikolog Andreas Schnebel tedavı ettığı oyuncu ve reklamcıların kım olduklarını bılmez hale geldıklerını soyluyor Yeme bozuklukları kımlıklerı olmuş artık Eğer hastalıkları sona ererse kendılerının de yok olacağını duşunuyorlar Gunluk hayatlarında yemekle daha sağlıklı bır ılışkı kurabılmelerı ıçın Munıh'te bır tedavı merkezınde ılk erkek hasta grubu oluşturulmuş Schnebel'e gore erkekler kendilerinden ve vucutlarından duyduklan memnunıyetsızlıkle her turlu yeme bozuluğuna yatkındırlar ve her bırı ayrı problemlıdır Bulimi hastaları çevrelerınde acıma duygusu uyandırmalanna rağmen şışmanların da durumunu gözden kaçırmamak gerekir. Ancak hastalar kendı durumlarını farklı değerlendırıyorlar örneğın aşın kılolu olantar ıçınde aşın zayıf olmadığı ıçın memnun olanlar 180 kıloluk genç bır adam ıse daha farklı duşunuyor, zayıflarla ortak taraflarımız var dıyor, onlar da bızım gıbı kiloları ıle dıkkat çekmek ıstıyorlar Hastalar grup terapılerı ıçınde teke tek sohbet veya grup sohbetlerı, dans terapısı ve kendıne guvenme antrenmanı yapıyorlar Hepsı normal yıyor, kımı zayıflıyor, kımı de kılo alıyor Zayıfladığıma en çok annem sevınıyor, dıyor Georg, ama aslında bunu hıç de haketmıyor Çevirip özetleyen: Ozlen Tümer Kendilerinden emin gözükürier... 477 7