Katalog

TARTIŞM AEDİTÖRE MEKTUP Akademik unvanlar ve üniversitelerde kadro sorunu Şakıre Poğun * kademik unvanlar, sadece unıversıte oğretım uyelerı ıçındır Ancak, bılımsel saygınlık ıçın bır akademik unvana sahıp olmak on koşul değıldır Bılım ınsanları ıçın doktora (tıpta, klınık bılımlerde ıhtısas), tek ve en önemlı aşamadır Uluslararası platformda konuyu ırdelersek, pek çok Nobel odulunun araştırma laboratuvarlarında çalışan, Doçent veya Profesor gıbı unvanları olmayan, ancak yuzlerce yayını ve bınlerce sıtasyonu olan bılım adamlarına verildığını göruruz, bılım akademılerınde profesor unvanı olmayan pek çok bılım ınsanı bulunabılmektedır Bu bılım ınsanlarının bılımsel yetkınlıklerınden hıç kımse kuşku duymaz Adının önunde sadece Doktor unvanı olan bır kışı, hıçbır zaman bu unıversıte profesörunden daha az saygın olarak değerlendırılmez öğretım uyelerının unıversıte ıle bağlantıları ve kadroları vardır Kadrolar sözleşmelı veya daımı statude olabılırler Bır oğretım uyesı, herhangı bır nedenle unıversıteden ayrıiırsa, unvanını da bırakır, "kaydı hayat" şartı ıle kullanılabılen tek unvan doktoradır Bılım ınsanının maaşı veya ucretı de sadece performansı ıle bağlantılı olup unvanlarından bağımsız olmalıdır örneğın devlet hastanesınde çalışan bır doçent, maaşının unıversıte doçentınden az olmasından yakınabılmektedır Devlet hastanesınde görevlı bır hekım ve eğıtımcı, hak ettığı ucretı farklı krıterlere göre talep etmelıdır Mezunıyet sonrası sureklı eğıtım programları çerçevesınde mesleğe yonelık eğıtım surmelı, çeşıtlı aşamalarda sınavlarla veya başka turlu yontemler ıle değerlendırılmelıdır örneğın devlet hastanelerınde ıhtısas eğıtımı verecek bır uzmanın yeterlılığı değerlendırılerek belgelenmelı, yetkı ve sorumlulukları ve bunlara koşut olarak da maaşı bu ölçutlere göre belırlenmelıdır Unıversıte dışındakı bır araştırma kurumunda çalışan bır araştırmacı ıçın sadece doktora veya ıhtısas koşulu ön şart olmalı, deneyım ve yayınları statusunu belırlemelıdır A Unıversıte oğretım uyelığı kadro ıle bağlantılı olmalıdır, kadrosu olmayan oğretım uyesı olmamalıdır "Dışarıdan doçentlık" açıklanması pek mumkun olmayan bır uygulamadır ve beraberınde "kadrosuz doçentler" sorununu getırmektedır Kadroların belırlenmesınde ıse sadece ders yuku gıbı yapay ve gerçekçı olmayan krıterler esas alınmamalı, eğıtım ve araştırma etkınlıklerı eşıt oranlarda değerlendırılmelıdır Bır anabılım dalının yardımcı doçent, doçent veya profesor gereksınmesı varsa, bu kadroya hangı gerekçelerle gereksınme duyulduğu belırtılmelı, uygun bulunursa kadrolar tahsıs edılmelı ve ılan edılerek adaylara duyurulmalıdır Başvurular buyuk tıtızlıkle ve yetkın jürılerce değerlendırılmelı, tercıhan uluslararası hakemlerın göruşlerınden de yararlanılmalıdır Akademik unvanlar ıçın Üniverslte Öğretim Üyeliği Unıversıtenın ıkı temel fonksıyonu eğıtım ve araştırmadır kadrolar da bunlara gore belırlenmelıdır Ders sayısı az olan Kadrolaşmanın doğru olması ve akabır anabılım dalı çok lyı araştırmalar yademik unvanlann hak eden kışılere verılparak sesını uluslararası duzeyde duyumesı sadece yetkın ve durust bır denerabılıyorsa, akademik kadro sayısı da butim mekanızması ıle mumkundur Unıvernunla orantılı olarak arttırılmalıdır Unıversıtelerın ıdarı kadroları etkınlıklerını belsıtelerımızın genel bır sorunu da asıstangelemelı, kullandıkları kaynakların hesalık (doktora veya ıhtısas öğrencılığı) ıle bını verebılmelıdır Belırlı zaman aralıkları oğretım uyelığı arasında kadro bulunmaıle her anabılım dalı başkanı, anabılım masıdır Doktora veya ıhtısasını tamamdalında yapılan etkınlıklerı denetıme sunlayan bır araştırma görevlısının derhal malı, bu etkınlıkler ıle koşut kadro ve unıversıte ıle ılışığı kesılmektedır Tıp famaddı kaynak talebınde bulunmalıdır Bır kultelerınde araştırma gorevlısı kadrolarıanabılım dalına harcanan para, örneğın, nın sadece yuzde 10'u uzman veya doko anabılım dalının uluslararası yayın sayıtoralı bır kışıye ayrılabılmektedır sı ıle orantılandırılmalı ve sonuç tatmın Uzman kadroları ıse yok denecek kaedlci ıse yenı ıstekleri olumlu karşılanmadar azdır Bu nedenle doktorasını tamamlamış bır kışı ıçın unıversıtede goreve devam edebılmenın tek yolu yardımcı doçent kadrosuna atair öğretim üyesi, herhangı bir nabılmektedır Yardımcı doçentlık nedenle üniversiteden öğretım uyelığıdır ve çoğu kez yardımcı doçentler yeterınce deneyım aynhrsa, unvanını da bırakır, kazanmamış, yayın sayıları yeterlı "kaydı hayat" şartı ile kullanılabılen olmayan kışıler olmaktadır Unıvertek unvan doktoradır. sıtelere, acılen, en az öğretım uyesı sayısı kadar uzman kadrosu tahsıs edılmelıdır Böylece hem eğıtım ve araştırma faalıyetlerı olması gelıdır Değılse, nedenı sorulmalı, kaynaklarektığı gıbı yurur hem de gerçekten yetrı sınırlandırılmalı ve gerektığınde anabıkın durumlara henuz gelmemış olan kışılım dalı başkanına görevden el çektırıller öğretım uyesı unvanları almazlar melıdır Benzer şekılde bölüm başkanları, Köken sorunu dekanlar ve rektör de denetlenmelıdır Bazı fakultelerımızde, açıklanması Bu tur bır uygulama olursa, ıdarecıler mumkun olmayan bır meslek taassubu akademik kadrolara doğru kışılerın atanıle, öğretım elemanlarının lısans eğıtımı ması ıçın gayret gosterecek, kaynaklan veya kökenı uzerınde durulmaktadır ördoğru yonlendırmek zorunluluğu hısseneğın tıp, dış hekımlığı veya eczacılık fadeceklerdır Kuruma "para" kazandıran kultelennde, temel tıp bılımlerınde o faetkınlıkler bılımsel araştırma ve eğıtım kultenın mezunu olmayan öğretım uyelerı kapsamına gırmez, farklı bir platformda bulunabılır llgılı bılım dalında doktorasıdeğerlendırılmelıdır, unıversıteler tum çaolmak, yeterlılığı behrler balarını para kazanmaya yonlendırmekBundan sonrası kışının etkınlıklerı ıle ten kurtarılmalı, katma butçeler gerçekçı değerlendırılmelıdır örneğın, fen fakulteolmalıdır Bılımde uluslararası ve çağdaş sı mezunu olup tıp fakultesınde görevlı standartları krıter almak zorundayız Uluolan, pek çok yayını, ve sıtasyonu bulusal bılım olmaz nan ve eğıtıme de bu başarısını taşıyan Eğltim de denetlenmelıdır Eğıtımın bır öğretım uyesı nasıl olur da tıp fakultedenetlenmesınde ıkı boyut en objektıf sı mezunu olup bır tek uluslararası yayını sonuçları verecektır öğrencılerın ulusal olmayan bır oğretım uyesınden daha az bazı sınavlardakı başarısı (örneğın TUS) yararlı ımış gıbı algılanabılır? Bu tuhaf ve gerek lısans gerek lısansustu öğrencıdurum maalesef bazı oğretım uyelerı aralerın dolduracağı "öğretım uyesı değeVsında kırgınlıklara yol açmaktadır Sorun lendırme" anket formları Bu tur anketleyıne bılımsel yetkınlık ve yeteriılık sorurın tum gelışmış ulkelerde başarı ıle uynudur gulandığını bılıyoruz, ancak nedense bızGelışmış ulkelerde, örneğın tıp fakultede oğretım uyelerı kendılerını oğrencılere lerıne baktığımızda, temel bılımlerdekı denetlettırmeyı bır turlu ıçlerıne sındıreöğretım uyelerının yuzde 50'den (azlasını mıyorlaM Oysa, örneğın YÖK tarafından PhD olduğu dıkkatı çeker Bu öğretım hazırlanacak standart değerlendırme uyelerı gerek eğıtım gerek araştırmada formları, tum unıversıtelerımızde uygulabaşarıları kanıtlanmış kışıler olup kendılemaya konulursa gerek tek tek oğretım rıne kökenlerı nedenı ıle eleştırel bakmak uyelerının gerekse anabılım dallarının, da kımsenın aklına gelmez Bılımde tutubolumlerın ve fakultelerın başarı veya baculuk olmaz, bılım ınsanının değerlendışarı sızlıkları somut bıçımde ortaya çıkar, nlmesındekı knterler bellıdır ve bu knterherkes de kendıne gerekıyorsa çekıdulerın ıçınde "köken" yer almaz zen verır Başarılı olanlar da bır şekılde uluslararası saygın dergılerde yayın mutlaka ön koşul olmalıdır (yabancı dergılerde yayın olanağı olmayan bazı özel bılım datları bu uyguiamanın dışında tutulabılır) Bu tur yayınlar yoksa kışılere akademik unvanlar verılmemelı, öğretım gorevlısı unvanı ıle eğıtıme veya doktoralı araştırma gorevlısı (uzman) olarak araştırmaya katkıları sağlanmalıdır ödullendırılebılır Dıkensız gul bahçesı olmaz Sadece yetkılerımızın artmasını ve maddı olanaklarımızın lyıleştırılmesını ısteyıp denetımı reddetmek gerçekçı bır yaklaşım değıldır G Doktora/ ihtisas sonrası kadrolannın eksikliği Denetim 2 elışmış ınsanın kapalı ortamda sıgara içerken salt kendıne değıl orada bulunan herkese zarar verdığını bılmemesı Kapalı ortamda sigara ıçenlere kıbarca uyarılarım bazen kavga ıle, bazen 'afedersınız' ıle bıtmıştır Sigara ıçılen her kapalı ortamdan mumkun olduğunca kaçtım Çunku pasıf ıçmeye ınanıyorum, duman ıçınde boğulur gıbı oluyorum, uzerıme sigara kokusu sınıyor "Demokrası ve Insan Haklan" panelınde sigara ıçıldığı zaman salonu terkettım (Insan haklan savunucuları oksıjenımı katledıyorlardı) Beynı çalışanlar sınıfında olan demokrat arkadaşlarım başkalannı zehırleme konusunda duşunmekle uygulamanın uçurumunda kaldılar "Sigara ıçmek haklanymış da, ozguriuk varmış da, onca fabrıka bacası varken onlarla uğraşmamalıymışım da " Böyle ıçı boş savunmalar Şımdı bu Karayalçınlar'ın, otobuste sıgarasını ustume ufleyen, yanındakı çocuğuna rağmen aralıksız ıçtığı sıgarasından tum rıcalarıma rağmen vazgeçmeyen sıradan ınsandan farkı nedır? Yılbaşında trende sıgarasız kompartmanda yer bulamadık Arka koltuktakı kadınlara rıcama rağmen soz geçıremedım "Burada ıçılmesıne karışamazsınız" dıye tutturdular Ben sadece nefes alamaz hale geldığım ıçın "Lutfen1" dıyordum Bu konuda uyardığım yuz kışıden doksan beşı anlayışsızdı Gelelım Karayalçın a ve GOrkan'a Inanın şok oldum Sigara ıçme yasağı olmasa bıle kapalı ortamda sıgaranın herkese ne denlı zarar verdığını bılmelıydıler Oradakılerın havasını kırletme hakkı ıçın "Bız yasaklara karşıyız " savunması bıgısızlık, acızlık, hatta bıraz kustahlıktır Kırmızı ışıkta, bız yollara yasaklara karşıyız dıye geçmeyı Erdal fnonü neden duşunemedı acaba? Kım olunursa olunsun bırıncı amacımız, başkalarına zarar vermemek olmalıdır Bu bağlamda bır sosyal demokrat kapalı ortamda ıkaza rağmen sıgarasını ıçmeye devam edıyorsa, ben soyleyecek bır söz bulamıyorum Sayın Bursalı eğer bir yere varabılme ışığı (cılız da olsa) var ıse kampanya başlatalım Kapalı ortamda, herkesın bekledığı genel yerlerde, garlarda, PTT'lerde, bankalarda, hastanelerde, otobuslerde, ozetle ıkınci bır ınsanın var olduğu tum bekleme, oturma, bırım ve salonlarında sigara resmen yasaklansın' Bıreylerın özel hak olarak olesıye sigara ıçmelerıne karşı değılim Onların kendılerını zehırleme haklarına saygım var Ama sıra benı zehııiemeye gelınce hayır1 Bu ulke sigara ıle mucadele etmekte geç kalmıştır Bu yüzden 1015 yıl ıçınde artacak olan, (çunku gençlerın çoğu sigara ıçıyor) kalpdamar hastalıkları, akcığer hastalıkları ve bunun gıbı sıgaranın yol açtığı hastalıkları tedavı etmek ıçın hastaneler açmakta geç kalmamalıdırlar Bu oyle bır mantık kı; sıgarayla mucadeleye ayrılacak paranın onbınlerce katı sıgaranın yol açtığı olumsuzlukları yok etmeye yetmeyecektlr Ulkemızı gelışmış ülkeler sigara pazarı yapanlar bundan nasibını alır mı dersınız? Sigara üzerine... 4174 Hasbiye Günaçtı