Katalog

BİLİM KÜLTÜR Ortak Pazar'a (Avrupa Birliği'ne) girmek ya da girmemek Ortak Pazar "sağlıklı rekabet" kurallannın geçerli olduğu bir topluluk. Başarısı ise "kalite ve gerçek ucuzluk". Vehbı Belgıl azımızın başlığı Hamlet'ın unlu sözunü anımsatıyor Ortak Pazar Antlaşması 1958 Ocağı'nda resmen yururluğe gırdı önce hukuk açısından Pazar ulkelennın pazar ıçın gereklı ılk hukuk duzenlemelerını yapmalan ıçın Asıl yururluk 1959 Ocağı'nda başladı 0 sıralar, ben, Istanbul Tıcaret Odası Etut ve Araştırma Şubesı Muduru ıdım (18651936) "Eger" adlı unlü şiirindeki ovguye hak kazanırsınız Yenılık, yenılık, yenilik Başta tarım, her alanda yenılık, yenı buluş Hep uyanık olmak, yenıliklere hep açık olmak Işın bıze en guç gelecek yanı Kemıkten sıcak tutkal ureten bır fırma, soğuk tutkal karşısında apışıp kalmıştı Bunun ulkemı ze gırmesını ıstemıyordu Sonradan çok daha guçlu yapıştırıcılar çıktı Taşı taşa yapıştıran yapıştırıcılar Amehyat yerlerını dıkışle değıl, yenı bır yapıştırıcı ıle bırieştıren yapıştırıcılar Nobel Ödüllerrne beylik itirazlar 1994 Nobel Ödullerı ekımde açtklanmıştı Resmen dağıtılması 10 aralıkta başlayan bır merasımle sona erdırıldı Insanı tanrılaştırmaya yaklaşan bır merasımdl bu ödul alanlar, ınsanlığa en buyuk hızmette bulunmuş ve bunu şaşmaz belge ıle (buluşla) kanıtlamış kimselerdı Gerçek bir buluş, insanı Tanrı'ya en çok yaklaştıran bır olaydı Buluşçu, doğasırlarını sonsuz merak, alın terı, göz nuru hayal gucu ıle araştırıp bulan bır ınsandı Güç bir iş Y lannın geçerli olduğu bır topluluk Bu da kafaların çatışmasını gerektırıyor Cenap, bunu, şoyle formullemıştı "Yaşam kavgasında sağlam kafa gereklıdır Insanlar da koçlar gıbı kafa kafaya gureşır" Rekabetın sağlıksızı, yalan, dolan dolapla yapılanı, olmayacak ucuz fıyatlarla rakıbı yok etme (dampıng), dıkey ve yatay kar Ama itirazlar da gelenekseldi Kamuoyu, Pazar'la yakından ılgılı ıdı Nasıl bır şeydı Pazar? Pazar'a gırdığımız gunun ertesı gumruk vergılerı kalkacak, Avrupa malları pazarlarımızı dolduracak, fıyatlar bırden duşecek sanılıyordu Odalar Bırlığı'nın o zamankı Başkanı Sayın Cıhad Iren Istanbul Teknık Unıversıtesı konferans salonunda bir toplantı duzenledı Konferansa katılanlar o kadar çoktu kı pencere pervazları bıle adamla dolmuştu Konferansa rağmen kuşkular pek dağılmadı Pazar, kapısı, penceresı, satış yerlerı olan bır yer sanılıyordu Oysa durum oyle değıldi Ortak Pazar, bınlerce yasa, kararname, yonetmelıkten oluşan muazzam bır hukuk topluluğu ıdı Uye devletler, kendı yasalarında, Pazar gayelerını gerçekleştırecek duzenlemeler yapacaklardı Veöyleoldu Antlaşmaların çevrilmesi Bu noktada bana ış duşuyordu Antlaşma metnını 9 ayda çevırdım Kıtap, Oda Yayınları arasında çıktı Arkasından Yunanıstan'ın "Pazara Gırme Andlaşması"nı da çevırıp yayınladım, 1960'ta Aslında Ortak Pazar araçtı, amaç değıldı Amaç, Amerıka Bırleşık Devletlerı gıbı bır Avrupa Bırleşık Devletlerı kurmaktı Adı "Avrupa Bırlığı" olacaktı kuruluşun Oldu Işte bızı buraya almak ıstemıyorlar Bız de uzuluyoruz Oysa 60 mılyonluk Turkıye'nın de bırçok kozları var Onları kullanabıhriz, kullanmalıyız Ret nedenlerı arasında Kurtlere ayrı devlet, Kıbrıs'ı Yunanlılara bırakma, Ege'nın Yunan denızıne çevrilmesi gıbı hıçbır Turk'un kabul edemeyeceğı koşullar var Avrupa Yunanıstan'ı maşa dıye kullanıyor Ama, aslında, Avrupa'yı maşa dıye kullanan, Yunanıstan Ulke, bıze karşı gırıştığı savaşların hepsınde yenıldı, fakat Avrupalılar sayesınde toprak kazandı 1897 Savaşı'nda, yenıkken toprak kazandı Balkan Savaşları'nda da oyle Istıklâl Savaşımız'da denıze dökulmuşlerken Ege'yı, Meıs Adası'nı, Ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra da Onıkı Ada'yı aldılar Evet, odul açıklanması, dağıtılması nasıl geleneksel ıdı ıse bunlara itirazlar da gelenekseldi Bunların kımılerını, yanıtlan ile bırllkte aşağıda sunuyorum 1) öduller başta Fızık, Kımya, Tıp, 6 tanedır, obur uçu Banş, Edebıyat ve Ekonomıdır Bılım sayısı 2 000'e yaklaşmıştır Sıbernetık, psıkolojı, astronomı, çevrebılım, bıyonık, matematık, modem geometri gıbı Nobel Vakfı mensuplannın yanıtlan özetle şunlar • ö d u l l e r ı , Alfred Nobel'ın 27 Kasım 1895'te Italya'nın San Remo kentınde yazıp ımzaladığı vasıyetnameye göre dağıtıyoruz Vasıyetname geçerlıdır, değıştirılmesı ıçın bır neden yoktur • Ekonomı ödulu'nu vakfımız koymadı Bunu Isveç Merkez Bankası, Nobel'ın anısına saygı amacı ıle koydu öduller, bankaca verılıyor Ama biz de benımsedık • Bız, ölçulerımızı gayet genış tutuyoruz 1983 Fızık Odulu yıldızların gelışmelerı ıle ılgılıdır 2) Evet, vasıyetnameye tam uyuyorsunuz Ama, her buluşun bır yıl sonra odullendırıleceğı de orda yazılı Oysa, sız, 3040 yıl sonraya varan sureler ıçınde verıyorsunuz ödullerı Çok kez, buluşçunun omrü bu mutlu gunun zevkını çıkarmaya yetmıyor Vakıf mensuplannın yanıtı Klmi buluşların önemı hemen anlaşılamıyor Aradan zaman geçmesi, bılım dunyasının tepkısınin gorulmesı gerekıyor örnek verelım • Canlı özellıklerını belırleyen DNA ıkılı sarmalı 1953'te bulunmuştu Odulu 9 yıl sonra 1962'de verılebıldı Buluş, ancak, bugun yalnız tıbbın değıl, fızık, kımya ve bıyonığın ortak malı olur "Hiç Için Büyük Gürültü" mü? İtirazlar Shakespeare'ın bu Isımdekı komedısını akla getırıyor Acaba byle mı? Değıl bence Insanoğlunun Iki amacı var Maddi refah, sosyal prestıı Gerçek buluşçu ıçın busözun ılk yarısı söz konusu olmuyor Adam, zaten dunya nimetlerıne sırt çevırmış, kendısinı bılıme, buluşa vermış Böylelerı ıçın Nobel ın para odulünun çok bir değerı olmuyor Nıtekım, çoğu para ödulunu ya bır hayır kurumuna bağışlıyor, ya yıne araştırmada kullanıyor Onlar ıçın önemlı olan "dunya çapında saygınlık" Bunun verdığı zevkı hıçbır şey vermıyor Telefonu, kuduz aşısını, elektrık lambasını gramofonu bulmuşsunuz Butün Insanlar sana şukran borçlu Bundan buyük zevk duşunebılır mO Sonra, neden hep Nobel? Onun saygınlığı başka 94 yıllık durust bır uygulama vermış ona bu ustunluğu Başka kuruluşlar da benzer öduller verıyor Ama, Nobel başka Başarılı bır oğrencı ıçın karne, dıploma ne ıse bır Nobel odul dıploması da aynı değerı taşır Aksı halde durum eskı bır sözumuze geliyor "Bızım şeyhın keramatı olur menkul kendınden" (Bızım şeyh kerametlerını kendısı anlatır) Önemlı olan sızı başkalannın anlatması Nobel bunuyapıyor telleşme ıle tek alıcı, tek satıcı durumuna gelme yoluyla başarıya ulaşma dıye tanımlanabılır Ancak, Ortak Pazar bunu kesınlıkle onledığıne göre, gerıye, kalite ve gerçek ucuzluk savaşı kalıyor Ve Ortak Pazar bunu destekleyıcı onlemlerle dolu Çunku, "kalite ve gerçek ucuzluk" hep yenı buluşlardan geçıyor Rakıbınızın freze ıle gunde beş yuz tane urettığı konık dışlıyı sız erımış çelığı dışlı bıçımınde bır anda dondurarak gunde 500'e çıkarabılıyor musunuz? Japon ya'dakı ortağınızla yazışma ve sozleşmenızı faksla bır saatte bıtırebılıyor musunuz? En son teknolojık buluşları hemen fabrıkanızda uygulayarak rakıbınızden once pıyasayı tutabılıyor musunuz? Işte o zaman Ortak Pazar'dakı tum fırmaların karşısına çıkabılırsınız ve Rudyard Kıplıng'ın Yeni teknık ılk bakışta "savurganlık" gıbı görünuyor Pekâlâ ışe yarayan eskıyı at, yerıne, buyuk paralarla, yenıyı getır Ama bunun başka yolu da yok Yenı, uretımı çoğaltarak, kalıteyı yukselterek butun masrafları karşılıyor Ama, gözunuzu hep açık tutmazsanız "yenı" de bıraz sonra eskıyor Fırengı, belsoğukiuğu yıllar, aylar suren lyıletım gerektırıyordu Penısılın ışı bır ıkı seansa ındırmıştı "Kan dokmeden amehyat" gıttıkçe yayılıyor Masraf en aza ınıyor, ışgunu kaybı onlenıyor Gumruk duvarları bızı tembellığe alıştırmıştı Şımdı de bu yenı duruma uymamızı guçleştırıyor Ama, tek yol "vahşî kapıtalızm' dıye buyuk laflar arkasına sığınmak değıl Yenı sısteme karşı bızım de bırçok kozlarımız var Onları kul lanacağız, kullanmasını oğreneceğız Kalite ve ucuzluk savaşı Avrupa Bırlığı "sağlıklı rekabet" kural 411 13