Katalog

EN ERJI S AĞ L l K Enerji verimli elektrikli aletler Tanay Sıdkı Uyar* K ler duzenlemekte ve bılgısayar modellerı gelıştırmektedır DoE, enerjı ve ışletme malıyetlerındekı potansıyel tasarruflar kadar, ımalatçılar ve tuketıcıler uzerındekı ekonomık etkılerı de değerlendırmek zorundadır Genel bır kural olarak, herhangı bır ek malıyet alımdan ıtıbaren uç yıl ıçınde kendısını gerı ödemelıTMUdYE PAZARNOA 8ATUN BAZIBUZDOLAPURNN dır ÖZHUKLBİ VE YUJK ENBUİ TÜKETİM M f c T M U N Kanun halıne gelmeden Yıllık Elek. Elektrık once DoE'nın onenlerı bır suModel Açıklamalar Tuketımı Tuk Mıktan re kamuoyunun değerlendırıl910 kWh ARÇELİK 2,5 kWh/24h 397 litre mesıne sunulmaktadır Bugun 5020 NF net hacım ıçın standartlar aşağıdakı Tropikal Ikhm 43°C urunlere uygulanmaktadır Otomatik ARÇELİK 815 NF Tropıkal Iklim 43"C Otomatık ARÇELİK 3070 EC Tropikal Ikhm 43°C Yarı Otomat ARÇELİK AR 815 NF ARÇELİK AR 495 NF ARÇELİK AR170NF BOSCH KSU 4150 IE PHILIPS FRT 4002TD PHILIPS FRT 3202TD PHILIPS FRT 2602TO 1/8 hp 1/6 hp 1/5 hp 1/4 hp 2,7 kWh/24h 410 litre net hacım 985 kWh uzey Amerıka'da aletler Japonya ve Avrupa'dakılere gore daha hacımlı olup, bu nedenle daha fazla elektrık kullanmaktadır Gene de ABD hukumetı alet verimı uzerıne sağlam ve tutarlı bır tavır takınmıştır Yenı aletler ıçın performans standartları 1987 Ulusal Alet Enerji Tasarruf Etkınlığı kapsamında Enerjı Bakanlığı (DoE) tarafından ortaya konulmuştur Dayanıklı tuketim eşyaları için konulan verim standartları teknolojıdekı lyıleştırmelerı yansıtmak uzere yaklaşık her dort ıla beş yılda bır guncelleştırılmektedır Gerek duyulduğunda dış uzmanlara danışarak, DoE hangı lyıleştırmelerın teknık olarak olası ve ekonomık olarak savunulabılır olduğunu belırlemek uzere test Avrupa Topluluğu 2000 yılına kadar 2010 yılınakadar "Greenpeace" 2000 yılına kadar 2010 yılına kadar Tasarruf edlton elektrik 2TWh* 7TWh 12TWh 35 TWh Tasarruf edilen para 0.7 mılyar ECU** 7.7 mılyar ECU 3.8 mılyar ECU 35 7 mılyar ECU Tasarruf edilen karbondioksrt 4 mılyon ton 35 mılyon ton 16 mılyon ton 150 mılyon ton Sigara içiyorsanız ve akciğer kanserine yakalandıysanız genlerinizi suçlamayın. Sigara ve kanser kalıtsal mı? Terawatt= 1 mılyar watt " ECU Avrupa Para Biriml bır model oluşturuyor ABD'de "Golden Carrot" SuperVerımlı Buzdolabı Programı enerji kullanımını daha da azaltmanın teknık olanaklarını gundeme getırmektedır Temel hedef ıse 1993 standartlarından % 2530 daha verımlı olan buzdolaplarının gelıştırılmesını sağlamaktır ABD elektrık şırketlerı ıle gelıştırılen bır program kapsamında, en ustun urunu üreten ımalatçı ıçın, 30 mılyon dolarlık "kazanan hepsını alır" yarışması duzenlenmıştır Bu değer buzdolapları satıldığında sağlanacak enerıı tasarruflarından elde edılmektedır Program tuketıcılerın elektrık odemelerınde 240480 mılyon dolar tasarruf edılmesını hedeflıyor Bu ıse bır evsahıbı ıçın elektrık faturasında ortalama % 10 ıla % 35 arası bır ındırım anlamına gelmektedır Avrupa Topluluğu ve "Greenpeace'' tarafından getirilen enerji verimlilik önerlleri Verimlilik standartlı ürünler 1,5kWh/24h 410 litre net hacım 550 kWh 2,7 kWh/24h 1,6kWh/24h 0,85 kWh/24h 2,1 kWh/24h 2,95 kWh/24h 2,2 kWh/24h 2,2 kWh/24h 220V ekovat kullanan 220V ekovat kullanan 220V ekovat kullanan 22OV ekovat kullanan Normal Tip 2 Kapılı 3 Kapılı Yeni uretim 410 litre net hacım 420 htre net hacim 140 litre net hacım Derln dondurucu 400 litre net hac 52 lit dond hac 330 litre net hac. 47 lıt dond. hac 330 litre net hac. 52 llt dond hac 140 W/h 290 litre net hac 160 W/h 377 Htre net hac. 245 W/h 435 litre net hac 300 W/h 985 kWh 584 kWh 310 kWh 770 kWh 1077 kWh 803 kWh 803 kWh 818 kWh 935 kWh 1430 kWh 1752 kWh Buzdolapları ve dondurucular, havalandırıcılar, fırınlar, çamaşır makınesı ve kurutucular, ısıtma cıhazları, havuz ısıtıcıiarı floresans lamba balastları, su ısıtıcıiarı, bulaşık makınelerı, ocaklar, televızyonlar 1993 yılında guncelleştırılen buzdolabı standartları, ozellıkle katı kurallar ıçermektedır örneğın, 1993 yılında ımal edilen 12 8 lıtrelık bır buzdolabıdondurucu yılda 472 kvVh'ten fazla enerji kullanamamaktadır 1997 yılı ıçın ıse ek bır % 2535 lyıleştırme onerılmektedır Programın uy gulanmasıyla, tuketıcılere yansıtılan yatırım malıyetı sadece yaklaşık % 1 oranında artmıştır (VVaıde, 1993) ABD'de en çok tutulanlar otomatik buz erıtmelı modeller olup toplam satışların % 70'ını oluşturuyor Avrupa'daki elektrikli alet standartları Besın dondurucu 88W/h l= 0,4 A f=220V 514 kWh (•) Oünluk çalışma süresi yaklaşık 16 saat alınmıstır Kaynaklar 1 1993 94 yılına aıl A/ço k Urun Kataloğu 2 Özel servıslerden elde edilen bılgıler muzde 510 lıtrelık bır buzdolabı yılda 965 kVVh'ten fazla tuketememektedır 1990 yılında ABD pazarında satılan 2114 değışık buzdolabıdondurucu ve dondurucunun sadece 7'sı 1993 standartlarına ılk gunden uyum sağlamıştır Standartlar daha sıkı yapılabılse de "gözden geçırıp, yanlışlarından arındırmak" yaklaşımı dığer ulkeler ıçın lyı Gunu Gunumuzde Avrupa Topluluğu'nda buzdolapları ve dondurucular ıçın enerji verimlilik standartları tartışılıyor lyıleştırmeler ıçın buyuk bır potansıyel var Sadece bu ev aletlerı tarafından gerek duyulan elektrık 17 adet buyuk guç santralının elektrık uretim mıktarına ulaşıyor Bu ıse yılda 61 mılyon ton CO2, 815 000 ton kukurt dıoksıt ve 430 000 ton azot oksıtın atmosfere salınması anlamına gelıyor Kukurt dıoksıt ve azot oksıtler asıt yağmurunun temel nedenıdır Verimlilik standartları Içın Avrupa Topluluğu planı yeterlı ve ıstenılen duzeylere ulaşamıyor Tabloda venlen rakamlar Avrupa Topluluğu tarafından onerılen standartların sorunun gerçek boyutlarına yaklaşamadığını açıkça gosterıyor Tablodakı rakamlar "Greenpeace" tarafından onerılen standartların pratık ve ulaşılabılır olduğunu gostermektedır Bu standartlar tuketıcıler ıçın para tasarrufubuyuk kazanımlar sağlayacaktır nun yanı sıra çevre ve ekonomı ıçın daha energy effıcıency and renevvable energy, Greenpeace, (Dr Mıke Flood) Aralık 1993 2. VVaıde P (1993) Mandalory Energy Effıcıency Standard for Domestıc Refrıgetatıon Unıts ın the European Communıty, analysıs of the draft EC Dırectıve and Alternatıve Proposals for a Standard Report prepared for Greenpaece International, Eylul 1993 Kaynaklar 1. Power to Change tasestudıes ın *Yrd. Doç. Dr., Kocaeli Üniversitesi Teknik Eğitım Fakültesi Amerıka'da yapılan bır araştırmada aralarında sigara ıçen bır erkek kardeş bulunduğu ve akciğer kanserınden olduğu 681 ıkız erkek çıftı ıncelendi Araştırmada dığer kardeşlerln çoğunda, sigara ıçıyor olsalar da, akciğer kanserının gelışmedığı goruldu Genetık olarak bırbırının aynı olan ve bırı akciğer kanserınden olen tek yumurta ıkızlerı çıftınde hayatta kalan ıkızın, ıtaz olmayan erkek kardeşlere gore, akciğer kanserı olma olasılığının daha fazla olmadığı goruldu Bu durum bellı genlerın ınsanları kansere eğılımlı yaptığı teorısını yalanlıyor The Lancet adlı dergıde yayınlanan araştırma Bethesda'dakı Ulusal Kanser Enstıtusu ve Vaşıngton'dakı Tıp Enstitusu bılım adamları tarafından yapıldı Araştırmacılardan bırı olan Ulusal Kanser Enstıtusu'nden Dr M. Mıles Braun "sigara ıçen bırı aılesındekı kışılerın de sigara ıçmelerıne karşın kanser olmadıklarını gerekçe gostererek kansere yakalanmayacağına ınanabılır Fakat kanımca bu ölumcul bır yanılgıdır" dıyor Sigara ıçenlerın yuzde 80 kadarı akciğer kanserı olmaz, fakat pek çoğu kalp hastalıklarından, dıyabetten veya sıgarayla bağlantılı dığer hastalıklardan ölur Yenı araştırmada ABD'de 1917 ıle 1927 yıllan arasında doğan ıkız kardeşler ıncelendi Ikız çıftlenn çoğu yaklaşık aynı sayıda yıldan berı ve gunde yaklaşık aynı sayıda sigara ıçiyordu Tek yumurta ıkızlerınden 282 kışı oldu, bunların arasında yalnızca 10 ıkız çıftı vardı Çıft yumurta ıkızlerınden 399 kışı öldu, bunların yalnızca 21 çıftı ıkızdı Dr Braun "buna şaşırdık, çunku sigara ıçme gıbı çevresel bır kanserojen durumunda bıle kalıtsal bır eğılım olacağı duşunuluyordu" dıyor 1950 yılında akciğer kanserıyle sigara ıçımı arasındakı bağlantıyı bulan Sır Rıchard Doll bulgulan "durumu aydınlatmaya yardımcı olacak" dıyerek karşıladı Doll "bu tur kanserın aıleler ıçınde surduğunu ılerı suren araştırmalar yanıldı, çunku sigara ıçımı dıkkate alınmamıştı" dıyor Atlanta Amerıcan Cancer Socıety'den Dr Harmon Eyre ıse bu konuda ıkna olmuş değıl Lancet yazısını gormemış, ama bir araştırmanın genlerın bır rol oynamadığını kanıtlayamayacağını soyluyor "En onemlı rısk faktoru sigara ıçılmesıdır Ek rısk faktorlerı dıyetle bağlantılı görunuyor Uçuncu olarak hâlâ genetık bağlantıdan kuşkulanılıyor Bu çalışma durumun boyle olmadığını ılerı suruyor, ama bu sonucu çıkaracak kadar buyuk olmadığını duşunuyorum" dıyor Ingıltere ve Amerıkan Tutun Enstıtulerı bılımsel ıncelemeler konusunda göruş belırtmedıklerını söyledıler (nyt,16.8./nb) 41112