Katalog

KISA BİLİM HABERLERİ DUYURULAR Darvvın ın evrım teorısınden sonra, evrım bıyologları yenı turler y t sureçlerı ıncelıyorlar Yakın geçmışte genetıkçıler turlerın ayrışmasının her zaman, her bırı kuçuk bir etkıye sahıp çok sayıda değışım sonucu (mutasyon) adım adım mı olduğunu, az sayıda fakat etkısı buyuk genetık değışımlerın de aynı ışı yapmasını mumkun olup olmadığını tartışıyorlardı Seattle'dakı Washıngton Unıversıtesı'nden Toby Bradshaw ve meslektaşları turlerın ayrışmasının, en azından mısk otları ıçın dortlu kademelı bir ışlem olmak zorunda olmadığını soyluyorlar Araştırmacılar doğal ortamda çıftleşmeyen, fakat yapay olarak bırleştırıldıklerınde doğurgan yavrular ureten ıkı mısk otu turunu ınceledıler Bu ıkı turun çıçeklerı arılar tarafından tozlanan Mımulus Levvısıı, ve sınekkuşları tarafından tozlanan, fakat arılar tarafından dollenen bir çeşıtten evrımleştığı duşunulen M cardınalıs tozlayıcıları ıle mukemmel bir uyum ıçınde gorunur Mımulus Levvısıı, arıları balozu damlasına götüren ıki sarı damarı olan pembe yapraklara sahıptır Arılar daha sonra polen taşıyan başçık ve polen yakalayan tepecığe surtunurler M cardın a I ıs kuşlar ıçın çekıcl ama anlar ıçın görunm e z olan kırm ı z ı renktedır M Cardınalıs'm taç yaprakları tabanında daha fazla mıktarda daha sulu balözlu bulunan dar bir boru oluştururlar Bir slnekkuşu gagasını bu tupe soktuğunda, çıkıntı meydana getıren başçık ve tepecık onun alnıyla temas kurar Bradshaw ve meslektaşları ıkı mısk otu turunde dokuz adet özellığı ölçtüler. Ikl turun ılk nesıl melezlerı ve bu melezlerın kendılerını tozlamaları ıle oluşan ıkincı bir nesll uzerlnde çalıştılar Bu özelllkler arasında çıçeğın taç yaprağında kırmızı boya tabakası yoğunluğu, başçıkları taşıyan erclklerın (erkeklık organları) balözu hacmı ve uzunluğu vardı Özellıklerm sekızınde, bir tek kuçuk DNA uzanımında bulunan gen veya genler, araştırmacıların olçtuklerı çeşıtlılığın dörtte bırınden daha fazlasından sorumlu gömnuyorlardı Araştırmacılar bu genetlk değışıklıklerın sadece uçunun, M. Cardınalıs'm an tozlaşmasından kuş tozlaşmasına geçışıyle oluşan ıkı turun ayrılması ıçın yeterli olacağı sonucuna varıyorlar (nb) Kuzey Amerika misk otunun iki türünü inceleyen araştırmacılara göre, üç gen bile yenı bir tür yaratmak için yeterli. Yeni bir tîirü yanatan nedir? İstanbul için bir deniz ulaşım düşü Mehmet Y Adcım* K Doğayı taklit eden alıcı L ausanne Polıteknık Okulu'ndan Mıchael Graetzel bıtkılerın fotosentez olayından etkılenerek yenı bir tur fotopıl hucrelerı yarattı Bu sıstemde şeffaf bir elektroda sahıp bir renklendırıcı ıkı cam plaka arasına yerleştırılerek klorofıl ışlemını taklit etmesı saglanıyor Fızıko kımyasal bu madde elektrod uzerıne toplanmış elektron bıçımındekı ışığı değıştırme ışlpvını ustlenıyor Bu yenı hucrenın en onemlı özellığı aynı anda aydınlanan ıkı yuzeyının yuksek oranda ışık emebılmesıdır Boylece sılısyum ıçeren sıradan guneş enerpsı panolarından % 10 luk bir verım elde edılırken bu yenı hucreyle ran dıman % 18'e yukselıyor Ayrıca bu hucreler şeffaflıklarını koruyabıldıklerı ıçın cam panolara da uygulanabılıyorlar Bunların ılk omeklerı bırkaç cm2 olçmesıne karşın onemlı bir guç kaynağı oluşturabılecek buyuk çaplı panoların uretımı ıçın herhangı bir engel yok Ustelık yenı hucrelerın uretım malıyetı şımdıkılere kıyasla oldukça duşuk Nıtekım Almanya'da kurulacak olan Gelsenkırchen bılım ve teknolojı parkına bu tur dev cam pa noların yerleştırılmesı tasarlanıyor.(a.h.) ent hayallerı kurmaya başlasa ınsanlar Kent hayallerı nerede nasıl yaşıyoruz sorularından başlar ve ınsanı ıçınde bulunduğu duruma yere, koşullara, ılışkılere alternatıfler aramaya ıter Insanın uretkenlığı onu dıger hayvanlardan ayıran temel ozellığıdır Bu uretım ılkın zıhınde başlar Insan ılkın herhangı bir "var olan" durumdan eleştırellığı ıle rahatsız olur Bu, yaratıcılık eğıtımınde "yaratıcı huzursuzluk" dedığımız rahatsızlıktır Bu huzursuzluğu duyan yaratıcı ınsan "var olan'ın yerıne koyacağı 'olması gereken"ı duşunmeye başlar Taa 1800'lerde mımar, kent plancı, tasarımcı olmayan bir grup ınsan Ingıltere'de Londra'da geleceğın Londra'sını duşunmeye başlamışlardı Gunun Londra'sında yaşıyorlardı, eleştırdıklerı şeyler vardı, rahatsızlıkları vardı ve zamanın Londra harıtası ustunde bunların o qun oldukları halden başka turlu nasıl olabıleceklerınl hayal etmeye başlamışlar Sonra sonra bu hayaller Bahçekentler (Garden Cltıes), Uydukentler (Satellıte Tovvns) bıçımlerıne burunmuş bugunku Londra Metropolıten Planlama Orgutu'nun (GLC) çekırdeğını oluşturmuş (1) Tekrar başa donecek olursak bu hayallerı olmayan ınsanların, toplumların ıdeallerı, utopyaları, onlara yonelık sıyasallıkları da oluşmaz Sıyasal partıleşme ler de bellı bir amaç çevresındekı örgutlenmeler olmaktan çıkıp kuçuk, perspektıfı olmayan çıkarlar peşındekılerın bıraradalıklarına donuşur. Oysa sıyasallık bellı kararlılıkları gerektırır Bu kararlılıklar polıtıkalara sahıplıgı getırır ve bu polıtıkalar da ulke butununde ışlevsellığı olacak partı programları seçımlerde seçmen karşısına çıkarken ışlevsel olan ya da hukumet programlarına donuşur Guven oylamaları da bu hukumet programlarının oylanmasıdır Ulkenın yonetımıne talıp olan ların hayallerı, utopyaları, ıdeallerı olup olmadığı bir yana bız yıne ıçınde yaşadığımız gundelık reel pratıklerın yarattığı huzursuzluğu değerlendırıp kentsel ulaşımla ılgılı hayal edebıleceğımız bir şeylere donelım Bu hayal yıllar önce Izmır'de aklıma gelmıştı Kardeşım Izmır Karşıya ka'da oturup korfezın karşı tarafındakı Pasaport'dakı ışıne arabası ıle butun korfezı dolaşarak gıdıyordu Arada bomboş bir denız vardı Ve bınlerce kışı, bınlerce araba mınubus ve otobus ıle o korfezın etrafını dolaşarak ışe gıdıyorlardı Işten donuyorlardı Kardeşıme vapur ıle karşıya geçıp, o denız yolculuğunun huzur verıcılığını sosyallığını değerlen dırmesını onerırdım Şımdı oğrendım Karşıyaka'dan vapur seferlerıne ek olarak Karşıyaka'nın otesı Bostanh'da da bir ıskele açılmış ve hatta oradan bıraz otede bir araba vapuru ıskelesınden, karşıda galıba Uçkuyular'a da arabaların şehrın kalabalığına gırmeden karşıya geçme olanağı tanınmış Bunlar Izmır'ın kıyılarını değerlendırme hayallerı ıdı gerçek olmuş Şımdı gelelım Istanbul'a İstanbul dunya metropollerı arasında en çok kıyısı olan kent galıba Çocukluğumuzda bu kıyılar değerlendırılırdı 1930 ların bir şehır rehberınde de goruluyor Boğaz'dakı ıskeleler, Anadolu yakasındakı ıskeleler ve oralara yapılan vapur seferlerı 1950'lerden sonra ulkenın yonetımıne de kent yonetımıne de kıyı ıle denız ıle alışverışı olmayan kır kokenlıler egemen oldu Ve kentın denız ıle barışıklığı bıttı Ilkın arabalar gırdı ınsanların yaşamına, ardından vapurların yolcuları ve sefer sayıları azaldı sonra ıskeleler kapandı ve son bırkaç yıldır da ıskele bınaları elden çıkartılmaya başlandı Kımı bar, pavyon meyhane oluyor, kımı ıçın de Mafıa'ya verılıp kumarhane yok değıl, Casınoolarak ışletılmesı nıyetlen kulağımıza gelıyor Şımdı bellı saatlerde yoğun olarak ve bu saatler gıderek lyıce gun boyuna ya yılıyor mılyonlarca ınsan ta Pendık'ten ve daha otesınden başlayıp Maltepe, Bostancı Erenkoy Çıftehavuzlar, Fener yolu, Kalamış, Moda'dan Kadıkoy e toplanıyorlar ve oradan bındıklerı vapurlarla Emınonu, Karakoy, Kabataş, Beşıktaş'a yollanıyorlar Bu kentın bir yakasından kıyıya toplanma ve o kıyıdan bir vapurla karşı kıyıya geçme akşamları daha bir barlz oluyor Ya da ben akşamlara daha çok şahıt olduğum ıçın bana oyle gelıyor Kentın dort bir yanından ağırlıklı olarak uç ıskeleye toplanan ınsanlar oradan yaklaşık yarım saatlık bir denız yolculuğuna çıkıyorlar Bu saatler gunun sonu olduğu ıçın şehrı aydınlatan ışıklar yavaş yavaş değışıyor, turuncuya, kızıla çalıyor, bulutların arasından guneş ışınları kâh batı yakasında kâh doğu yakasında her akşam değışen ışıkgösterıleri sunuyor Ve butun gunun butun tek duzelıklerınden sonra ınsanlar bir yarım saatlık dınlenme, duşunme, seyretme molasına çekılıyorlar Sonra vapur Kadıkoy'un ıskelesıne yanaşıyor ve yığınlar, dolmuş, otobus, mınıbus kuyruklarına dağılıp, ıkıncı bir yolculuğun hazıriığına gırışıyorlar Oysa dıyorum ve başlıyorum hayal kurmaya Batı yakasından ınsanları toplayan vapurların yolculuğu Kadıköy'de bıtmese ıdı Eskıden olduğu gıbı Moda, Kalamış, Fenerbahçe, Caddebostan, Su Turk Tabıbler Bırlığı, 1993 kasım ayında Bolu'da gerçekleştırdığı "Tıp Etığı Spmpozyumu" sonrası başlattığı hasta hakları ıle ılgılı çalışmaların ılk urunu, Dr. Şukru Hatun'un Hasta Hakları Temel Belgeler" adlı kısa derlemesı oldu Hastaların hemen hemen hıç haklarının olmadtgı ulkemızde TTB'nın boyle bir çalışma yapması bıle çok onemlı Temel Belgeler 18 sayfalık, adı gıbı sadece temel noktaları hekımlere ve hastalara anımsatıyor Hasta Hakları/Temel Belgeler TUBİTAK, Marmara Araştırma Merkezı Çevre Muhendıslığı Bölumu ve İU Denız Bılımlerı ve Işletmecılığı Enstıtusu, Kocaelı Valılığı'nın de desteğıyle Izmıt Korfezı'nı lyıleştırmek amacıyla başlattığı projeyı tamamladı Ikı yıl suren bu çalışmada Korfez çevresındekı karasal atıkların kaynakları belırlendı 28 ornekleme noktasında olçum ve analızler yapıldı Izmıt Korfezı'nın kendısını temızleme kapasıtesınının çok uzerıne çıkıldığı saptandı Izmıt Korfezı'nın nasıl temızlenebıleceğı konusunda da modeller gelıştırıldı Proje sonucu elde edılen verıler 5 Ocak 1996 tarıhınde saat 10 0016 00 arası Gebze MAM toplantı salonunda yapılacak çalışma Ile duyurulacak Toplantıda konunun takdımınden sonra, Marmara Karadenız etkıleşımı ve denız çalışmalarında koordınasyon, Izmıt Korfezı 2000'lı yıllar, Izmıt Korfezının geçmışı, Genel oşınografık özellıklerı, Su kalıtesının ozellıklerı, Fıtoplankton, Ihtıyoplankton, Dıp yapısı ve sedımanlar, Sedımanda organık karbon, Doğu kanalı kırlılığı, Karasal kaynakların kırlılığı, Kaynak noktalarda toksısıte, Modelleme ve yönetım senaryoları, Tartışma, Geleceğe yonelik çalışmalar, başlıklarıyla ele alınacak Temiz bir izmit Körfezi için Öğrenci makaleleri yanşmasında başarı Ulaştırma alanında araştırma ve uygulama çalışmaları yapan akademısyenler ve pratısyenler, her yıl ABD'de Tranportatıon Research Forum'da bir araya gelırler Bu yıl Şıkago'da yapılan forumda ulaştırmanın rnuhendıslık, yönetım, planlama, yatırım ve ışletmecılık alanlarında yıne bir dızı oturum duzenlendı ve sorunlara çozumler arandı Forumda lısans ve lısansustu öğrencılerı arasında geleneksel olarak yapılan makale yarışmasına Turkıye'den katılan Yıldız T U Fen Bılımlerı Enstıtusu'nden doktora oğrencısı ve araştırma gorevlısı Ismaıl Şahın'ın makalesı uçunculuk aldı Şahın'ın çalışması "Trenlerarası çatışma yonetımıne dayalı demıryolu trafık kontrolu" başlığını taşıyor adıye, Bostancı, Maltepe, Kartal, Yunus Pendık ıskelelerı hâlâ çalışıyor olsalardı Şımdı bir de bu her bir ıskelenın arkasında buyuk ıskan hınterlandları var Ve şımdı Kadıkoy'e boşalan kalabalıklar karadakı yollardan Anadolu yakasının bırçok alanına dağıtılmak yerıne, getırıldıklerı ıskeleden o ıskelenın hınterlandına ıster yuruyerek, ıster otobus, mınıbus, dolmuş ile ulaştırılabılseler daha rahat, keyıflı ve ucuz bir kentsel yolculuk ıle ev lerıne ulaşamazlar mu Tabıı bu hayalın bir de sabah faslı var Butun o kalabalığı Bağdat Caddesı uzerınden toplayıp Kadıkoy'e ıletmek ve oradan Batı yakasına aktarmak yerıne her bir hınterlandı kendı kıyısında toplamak ve oradan başlayacak bir vapur yol culuğu ıle Batı yakasına göndermek 1800'lerın Londralıları hayallerını bir Londra harıtasına aktarmışlar Benım buna ımkânım yok Ama basıt bir şemaya aktarabılırım hayallerımı Gerısı de ulaşım plancılarının, ıktısatçıların, sosyal bılımcılerın ışletmecılerın ışıdır Dılerım boyle bir hayale kapılan ulaşım plancıları kentsel ulaşımı salt karayolu ulaşımı olarak algılamaz, denızı ıle kıyısı ıle vapuru, motoru ve yurumeyı de seven ınsanları ıle butunluğunu ve butunsellıkten gelen zengınlığı ıle kurarlar hayallerını ve kendılerı de, hızmet ettıklerı ınsanlar da mutlu olurlar 1) Bızım özal'ın ılham kaynağı Thatcher onu da dagıttıgı, GLC yenıden LCC oldu * Dr., Yuksek Mimar Kış okulu Fizikte, geometri ve topolojide... TUBİTAK Temel Etkıleşmeler Fızığı Çalışma Grubu, Bolu Izzet Baysal Unıversıtesı Fızık bölumuyle bırlıkte Bolu'da Kış Okulu duzenledı 29 Ocak2 Şubat 1996 tarıhlerı arasında yapılacak olan çalışmada ders konuları şunlar Homotopı grupları ve sureklı ortam kusurlarının sınıflandırılması, manıfoldlar, lıe grupları ve lıe cebırlerı, de Rham kohomolojısı ve fızıkte korunum yasaları, Lıf demetlerı, bağlantı, eğrılık, ayar teonlerı, karakterıstık sınıflar, topolojık yukler Konuşmacılar T. Dereli, R. Guven, C.Saçlıoğlu, A. Verçın. Doktora ogrencılerı ıle doktoralı araştırmacılara yonelık düzenlenen okula katılma başvurusu ıçın 30 Aralık son gun Başvuru: Z Aydın AU Fen Fak Fızık Muh Bol 06100 Tandoğan Ankara Faks 0312212 9588, 223 23 95 Katılanların yol masraflarını konaklama ve kısmı yıyecek masraflarını TUBİTAK karşılıyor Semıner konularıyla bırlıkte hemen başvurulması 4582