Katalog

BEYİN ARAŞTIRMALARI İnsanda iç içe 3 beyin S mun sürüsüne ilk girdiğinde görülür. Anında sürünün erkek maymunları sıraya dizilirler ve tiz çığlıklar atarak yabancı maymunu cinsel organlanyla dürterler. Bu nazikçe bir "Bize boyun eğ" uyarısıdır. Yeni gelen maymun sesini kezmez ve baş eğmezse, sürünün bütün erkek maymunları onun üstüne saldırır. Sürünün en Insanda iç içe 3 beyin olduğu anlaşılmıştır; en Uygarlaşmış beyin kuvvetli maymunu gerekli gördükçe büortada evrim bakımından en eski olan sürüngen beyni Uzun yıllar psikologlar, insanın bütün tün diğer erkek maymunları "dürter", budavranışlannı öğrenme yoluyla kazandığınun anlamı "Burası benden sorulur" veya (R kompleksi), onun dışında ilk memelilerden kalma na inandılar ve beyin kıvrımlannın bellek "Buranın efesi benim" gibi bir şeydir. Süduygular beyni (limbik beyin) ve en dışta en yeni ve zekâ gibi yüksek fonksiyonları üzerinrünün en kuvvetsiz erkek maymunu ise de durdular; insan beynini "uygar" olarak bütün diğer erkekler tarafından "dürtümemelilerden gelen mantıksal beyin (neocortex veya nitelediler. McLean, insanın sözsüz davlür", o bir çeşit "şamar oğlanı" veya "gübeyin kabuğu) ranışlarıyla hayvanlann davranışlan aranah keçisidir". Işin garibi sürünün en zasındaki benzerlik üzerinde durdu. McLeyıf maymununun yalnız kendisine yaklaan, diğer bazı bilim adamlarının İnsanşan insanlan "dürtmesi"dir. Yine çok ilSelçukAlsan* daki ilkel beyin fazla aktif değildir, yalnız ginç bir nokta sincap maymunlarının erhareket ve koklamayla ilgilidir" tezine kakeklerinin aynadaki kendi hayallerini tılmıyor, ona göre mantıksal beyin ilkel "dürtmek" istemeleridir. Bütün bunlarda ürüngen beyni bize dlnosor, tiralara ve güçlüğe boyun eğici, zayıfa saldıbeyni tam kontrol edemiyor. McLean, inortak nokta, bireyin kendi üstünlüğünü nosor vb. gibi dev sürüngen atarıcı, yenilikçi değil tutucu ve yaratıcı değil sanların yükselme ve hükmetme tutkusudiğerierine kabul ettirmek içgüdüsüdür. larımızdan armağandır. Bu beyin taklitçidir. Sürüngen beyinlerin ağır bastınu, alışılagelmiş şeylere büyülenmiş gibi McLean bir erkek sincap maymununu kendini savunma, saldırma ve düşünğı ilkel toplumlarda da bu özelliklerin buboyun eğişini, köıiemesine bir tutuculuk iki küçük dişiyle bir kafese koyup gözmeden tekrarlanan hareketler merkezilunması doğaldır. sonu gelmez bir taklitçilik içinde oluşunu lemlerini kaydetti. Eri<ek maymun, bütün dir. Sürüngen beyninde duygu ve düİnsan beyninde süregen beynine karşıve kimi kez mantıksız davranışlannı içingün kendi spermini yutmak ve bitkin düşünme yoktur. Bir bakıma sürüngen lık olan alanlar, alın lobu altındakl koku de yaşayan sürüngen beynine bağlamakşene kadar durmadan cinsel birleşme beynimiz, bizim hayvanlarla ortak olan merkezleri ve beynin ak maddesi içlntadır; insan bütün bunları âdeta içgüdüyapmakla uğraştı. McLean kafesin önüne özelliklerimizle ilgilidir. Evrimde ilk medeki bazı gri çekirdeklerdir (çizgili cisim sel olarak yapmaktadır. bir ayna tutunca, erkek maymun çılgınca melilerin ortaya çıkması, duygu merkezveya corpus striatum) McLean bunlann çığlıklar atarak aynayı sertleşmiş cinsel McLean, bu içgüdüsel davranışlann içlerinin gelişmiş olmasıyla ilgilidir. Memebütününe R kompleksi adını vermiştir. organıyla dürtmeye ve aynanın üstüne iyüzünü anlamak üzere evrimde 200 millilerde annenin yavrulara sevgi gösterCarl Sagan, "Cennetin Ejderi" adlı liste şemeye başladı. Bu sırada kafesin paryon yıl geriye bir yolculuk yaptı. Deneylemesi, yavruların oyun sevmesi ve aile ve başı kltabında McLean'in düşüncelerine maklıklarını büyük bir öfkeyle sallayıp tınri için "sincap maymunlan"nı seçti, busürü hayatındaki duygusal bağlar, andayanmıştır. McLean, Nobel'e aday gösgırdatıyordu. nun nedeni, evrim basamaklarında insacak duygusal beyinle açıklanabilir. Meterilmiş, sosyal bilımcilerı, çevrecileri ve Evrim merdiveninin bütün basamaklamelilerden daha aşağı canlılarda duygurında "Ben daha üstünüm" yarışı vardır, lara rastlamıyoruz; çünkü onların duygu bu canlıların hayatta kalmaları için gerekli beyni yok. Insanı insan yapansa yeni bir davranıştır. Bu tip davranışlann tipik beyin kabuğudur (neocortex). Beynin ömeklerini gökkuşağı kertenkelelerinde, en dış (en yüzeysel) ve evrimde en ünlü Siyam kavgacı balıklannda ve ejder yeni tabakası olan beyin kabuğunda kertenkelelerinde görüyoruz. Bu sonunbeyin kıvrımları bulunur; beyin kıvrımcusu 3 m. uzunlukta bir et yiyicidir; tehdit ları sayesinde düşünür, hatırlar, hayaller edildiğinde sırt ibiğini yükseltir; kafası kurar, hesap yapar, konuşur, okur ve öne eğik, dili dışarda ve gerdanı şişmiş yazarız. Düşüncelerin beşiği beyin kıvbir halde, sert ve hızlı adımlarla düşmanırımlarıdır. Dr. Paul MacLean'e göre benın üstüne koşar. Erkek dağ gorilleri tehyin kabuğu "lcat ve keşlflerin anası ve dit veya öfke etkisiyle, yelelerini kabartasoyut düşüncelerin babasıdır." rak ve kollannı iki yana açarak çok daha Dr. P. McLean ABD'de Maryland, Pobüyük görünmeye çalışır. Zekâ bakımınolesville'deki Ulusal Akıl Sağlığı Enstitüdan insana en yakın hayvan olan şemsü'nün (NIMH) Beyin Evrimi ve Davranış panzeler de saldınrken kollannı yana aLaboratuvan'nda çalışan, dünya çapınçarak daha büyük görünmeye çabalarlar. daki beyin araştırmacılarındandır. Dr. Bu durum için McLean "Tıpkı Japon suMcLean gökkuşağı kertenkelesinin yanımo güreşçileri gibi" demektedir. na yabancı bir kertenkele attığında "ev Acaba beyinde bu gibi temel davranışsahibinin" nasıl başını diktiğini, rengâlann merkezi neresidir? McLean mayrenk gerdanını kabarttığını, hızla yatıp munlarda sürüngen beyninin varlığını kakalkmaya başladığını ve sonunda sırtınnıtlayan şu dâhiyane deneyleri yaptı: öndaki ibiği dikerek düşmanın üzerine salce mantıksal beyni tahrip etti, maymunladırdığını anlatır. Insanlardakl sürüngen 3 m. uzunluğunda Komodo ejder kertenkelesi düşmanının üzerine saldınrken kor yukarda anlattığımız 4 temel davranışı rın beynini bulan Dr. McLean'dir. Bu bilim kunçtur. Başı öne eğllmlş, dili dışarda, gerdanı, alnlr ve sırt Iblğl kabarmış, sıkı adımdeğişmedi. Acaba söz konusu merkez adamına göre, insanlardakl sürüngen tarta koşar. duygularla ilgili limbik beyinde miydi? Fabeyni şu görevleri yüklenmiştir: Cinsel kat limbik beynin tahribi temel davranışbirleşme, alışılagelmiş günlük aktiviteler hatta şairleri etkilemiştir; ödül almış Amelan hiç etkilemedi. Buna karşı ilkel beynin na en yakın hayvanın maymun oluşudur. (beslenme, giyinme, temizlenme vb.), rikan şairi David Bottoms bir şiirinde süönemli merkezleri (globus pallidus vb.) Sincap maymunu doğduktan 2 gün sontoplumdaki basamaklaşmaya boyun eğrüngen beyninden şöyle yakınmaktadır: tahrip edilince maymunlardaki temel davra bile başlıca 4 tip içgüdüsel davranış mek, alışılmış olan şeyleri taklit ve sal"Omurganın tepesinde yan gelip yatar/ ranışların kaybolduğu görüldü. gösterir: Selâmlama, kur yapma ve tesdırganlık. Ayrıca obsessifkompülsif Bir sürüngen ihtiyar." lim olma işareti olarak baş eğme. Bu son derece önemli bir buluştu: Denevroz denilen ruh hastahğında (sabit fimek ki maymunlarda milyonlarca yıllık Sürüngen beyin için rahatlıkla hayvanörneğin meydan okuyan bir sincap kirler ve zorlamalı davranışlar) kalabalıkbir evrim sonucu duygu ve mantık sı, yenilik düşmanı, tutucu, ilkel, baslt ve maymunu tiz çığlıklar atar, bir bacağını ların histerik davranışlarında, aldatma va beyni gelişmiş olmasına rağmen, İlkel alçak (zayıfa saldınp güçlüye boyun eyana ayırır ve sertleşmiş cinsel organıyla aldanışlarda da sürüngen beyni rol oybeynin aktivitesi devam ediyordu. Bu iğen) diyebiliriz. Böyle bir beyine en yakıdiğer maymunu dürter. Bunun en güzel namaktadır. Görüldüğu gibi sürüngen nanılmaz bir şeydi. Bu keşfin insan psişan ad herhalde "sürüngenist" olacaktır. örneği yeni bir erkek maymun, bir maybeyni hayvansal, alışılmışa bağlı, kural 3734