Katalog

TIP VE ETİK işkence enjekte ederek boğulmayı önlüyor ve hasta ölümün eşiğinden hayata geri dönuyordu. Hasta konuşana kadar bu İşkence tekrarlanıyordu. Brezılya'da 11 yıl yaşadıktan sonra işkence gorup sınırdışı edılen ABD Latın Amerıka Daıresı Danışmanı Fred Morrıs'ın anlattığına göre (14), Sao Paola'dakı ozel sorgu odasında adına "buz 3 dolabı" denen 1.5 m 'luk bır işkence kutusu vardı, bunun ıçınde hoparlörler, yanıp sönen kuvvetlı ışıklar (stroboskop) ve soğutma ve ısıtma tertıbatı bulunuyordu Sanık bu kutuya konup kapaklar kapatıldıktan sonra kutu soğutuluyor, ışıklar yanıp sonmeye başlıyor ve hoparlorlerden kulakları sağır edıcı uçak gurultulerı duyuluyordu Bıraz sonra kutu 50°C ısıtılıyor, ışıklar sönduruluyor ve bır olum sessızlığı sağlanıyordu Daha sonra tam sanık buna alışmışken, bu defa sıcak, gurultu ve yanıp sonen ışık başlatılıyordu Daha 1920'lerde Pavlov, kopeklerde uyaranların sureklı değıştırılmesının çılgınlığa yolaçtığını gostermıştı Yıne Brezılya'da psıkıyatrıde "tiksinİşkence 1949 Uluslararası Cenevre Antlaşması'na ve bunun dirici şartlanma" 1977'dekı Ek Protokollerı'ne aykırıdır. Bırleşmış Mılletler, (aversıve condıtıoUluslararası AfÖrgutu, Avrupa'da 1984'te kurulan Insan nıng) denen bır yonHaklan'nın Çığnenmesını Belgelemek Uzere Doktorlar temle işkence yapılıBırlığı (Physıcıans for the Documentatıon of Human Rıghts yordu (14) Bu yonAbuses) ve Işkenceye Karşı Adlî Tıp Bılımcılen Komıtesı temı bır ornekle be(CCFS=Commıttee of Concerned Forensıc Scıentısts) ve lırtelım ABD hapısaDanımarka'dakı İşkence Rehabılıtasyon Araştırma Merkezı nelerınde oğlancılara (RCT=Rehabılıtatıon Research Center for Torture) ve dığer guzel oğlan çocuklabırçok ulusal ve uluslararası kuruluş ışkenceyle rın slaytları gosterılır savaşmaktadır. 1981 'de işkence görmuşlere yardım ıçın ve bu sırada uyluklaBıheşmış Mılletlerce İşkence Kurbanları Fon'u kurulmuştur ra ağrı yapacak dozda elektrık verılır Psıkıyatrıst gozetımınde uygulanan bu Kışı gerçek değerıyle, zorla kendısıne veyontemle suçlunun beynınde ağrı ve çorılen hıçlık rutbesı arasındakı uçuruma cuk ımgelerı bırleşır, böylece bunlar çoduşmekte, gerçek değerını göstermek ıscuklardan soğur ve onlara tekrar tecavuz tedığınde akıl hastası (megaloman veya etmez paranoıd) gıbı gosterılmektedır Kışı, kendısının tırnağı olamayacak kadar değerBu yontem psıkıyatrıde "davranış tesız kışılerın buyuk adam ılân edılmesı ışdavisi" olarak ozellıkle cınsel sapmaların kencesıne maruz bırakılmaktadır (eşcınsellık vb) tedavısınde kullanılmaktaBu olayın temelınde yargı değıl, polıtıka dır Ancak Brezılya'da Sao Paola'da kulve ıstıhbarat örgutlerının taraflı ve çoğu lanılış şeklı korkunçtu Mahkuma elektrık kez gerçeğı yansıtmayan çalışmaları varşoku verıhrken her defasında onune eşıdır Bu gıbı olaylara en sık dıktatörluklernın resmı konmakta ıdı, bırçok tekrardan de rastlanmakla bırlıkte aynı şey demoksonra mahkumun beynınde ağrı ve eşı rasılerde de olasıdır örneğın hıdrojen arasında bır bağlantı (bır şartlı refleks olubombasına karşı çıkan Amenkalı unlu fışu yor ve bu kışıler, hapısten çıktıktan zıkçı Oppenheımer uzun sure pasaport sonra, eşlerıyle ruhsal ve cınsel ılışkıye alamamış, kendısıne verılen öduller ıptal geçemıyordu, ışkenceyle eşlerınden soedılmıştır ğutulmuşlardı Dunya çapında bazı sanatçılar, bılım ABD'de Rockefeller Komısyonu rapoadamları, yazarlar ve polıtıkacılar uzun runa göre ABD Dışışlerı Bakanlığı ve Ensure haksız yere hapıslerde çurumuş ve ternasyonel Kamu Guvenlığı Gelıştırme serbest kalınca da omurboyu gızlı polısOfısı, Guney Amerıka polıslerı ıçın okullar çe ızlenmıştır Kışının yuzde yuz hakkı açmakta ve bunların "öğretmen"lerı olan şeylerı ona vermemek, kışının geleCIA'dan (ABD Merkezî Haberalma Teşkıceğını belırsızleştırmek; yarınına guvenını latı) sağlanmaktadır CIA'nın Bılım ve sarsmak, ış, meslek, can ve mal guvenlıTeknolojı Daıresı ınsan davranışlan ve ğını tehdıt etmek, kışılenn karşıt orgutlerelektroşok konusunda uzmanlaşmıştır ce öldurulmesıne goz yummak ve hatta (14). bunlan teşvık etmek; korkutmak (anonım Ruhsal işkenceler, çok daha çeşıtlı ve ınce hesaplara dayanır Ayrıca psikolojik işkence veya manevî işkence yalnız hapıshanelerdekı değıl, toplum ıçındekı "ozgur" muhalıflere de uygulanmak gıbı bır ozellık taşımaktadır Başlıca psikolojik işkence yontemlerı şunlardır haksız yere suçlama, haksız sorgulama, haksız tutuklama, tutukluluk suresının akıl almaz derecede uzun oluşu (Guney Afrıka'da 1989'da 20 kışı 32 ay muhakemesız tutuklu kalmıştı, yanı bır bakıma polısçe 32 ay gozaltında tutulmuştu Bazı ulkelerde 910 yıl tutuklu kaldıktan sonra beraat eden sanıklar vardır Gozaltı suresının uzatılması Uluslararası Tokyo Deklarasyonuna göre kesınlıkle manevî işkence sayılmaktadır), hakaret, kufur, kotu davranma, yalan ve ıftıralarla kışıyı toplum onunde rezıl etme, onur kırma, toplum dışı etmek, ozellıkle kışının toplumda gerçek değerının çok altında bır ışte çalışmasını çeşıtlı yalan, ıftıra ve saldırılarla sağlamak (buyuk bır sanatçıya bılım adamına, yazara, burokrata vb kasıtlı ve bılınçlı olarak bır hıç muamelesı yapmak ve onun gerçek değerını kanttlamasını engellemek, manevî ışkencelerın en ınce hesaplanmış olanlarından bırıdır Ruhsal işkenceler Işkenceye karşı kuruluşlar telefonlarla tehdıt vb), kışının kendıne ku zamanının azalışı ve buna bağlı olarak olan oz saygısını ve guvenını yoketmek gunduzlen yorgunluk. (anonım telefonlarla kufur ve hakaret), kıİşkence gormuş bır ınsanla karşılaşan şıde bağımlılık, dehşet, kendını hor gorbır doktorun derhal işkence ızlerını (varme, ınsanlardan nefret ve ruhsal çokkunsa) fotoğraf çekerek kanıtlaştırması, geluk yaratmak, yatağa zıncırlemek ve ayarekırse kemık sıntıgrafılerı, kemık ve orğına pranga takmak, banyo, tıraş, çamagan rontgenlerı ve ultrasonografılerı elde şır yıkama gıbı temızlık yontemlerını yaetmesı, kışıyı hem beden, hem ruh yösakiamak, kışıyı zor kullanarak bır yere nunden tedavı etmesı ve işkence yapıldıkaçırmak, tutukevlerınde mektup, kıtap okuma, yaz/ • . . s> ma, oyun (satranç vb) Işkenceye ve Dığer Alçaltıcı Muamelelere Karşı Bırleşmış oynama ve Mılletler Sozleşmesı ışkenceyı şöyle tanımlıyor zıyaretçılerle "Bır kışıye kendısınden ya da uçuncu bır kışıden bılgı almak ya goruşme yada ıtıraf ettırmek, uçuncu bır kışının yaptığı veya yaptığından sağı, defalarkuşku duyduğu bır suç ıçın cezalandınnak, onu ya da bır uçuncu ca sorgu odasına getıkışıyı korkutmakzorlamak amacıyla veya her turlu ayrımcılık rıp sorgu uzerıne kurulu bır nedenle, resmı bır kamı gorevlısı ya da resmı yapmadan yetkılerle hareket eden dığer bır kışı tarafından yapılan gerek gerıye yollazıhınsel, gerek bedensel olarak acı veren eylem anlamına gelır " mak, asma, 10 Aralık 1948'de Bırleşmış Mılletler Genel Kurulu 217A(III) No'lu denıze atma karan veya kurşuna Madde 5 Hıç kımse ışkenceye veya ınsanlık dışı, zalımane veya dızdırme takonur kırıcı bır cezaya veya davramşa maruz bırakılamaz lıdı yapmak (sham executıon), tutuklunun yakınlarına tutuklunun ğını ust makamlara ve basına duyurması olduğunu söylemek, tutukluya eşı, çogerekır cukları vb hakkında uzucu yalanlar anlatSon yıllarda bir insana elektrik işmak, tutuklunun gozlerı onunde eşıne ve kencesı uygulanmış olduğu, elektrik yakınlarına işkence ve cınsel tecavuz vb verılen yerden 2126 gun arası alınan Dunya işkence lıteraturunde gozaltınderi biyopsileri ile kanıtlanabilmektedakı kadınlara cınsel tecavuz olaylarının dir (3,4,5) Gerek duz, gerekse alternatıf da çok sık olduğu belırtılmektedır En akım, derının dermıs denen alt tabakaazından kadınlara çırılçıplak soyunmalarısında, elektrığe ozgu mıkroskopık değışnı emretmek, cınsel organlara ve makata melere yol açmaktadır (bağ dokunun kolcop vb. sokmak uygulanmaktadır lajen ve elâstık lıflerıne kalsıyum çokmesı, glıkoproteınler ıçın PAS ve glıcosamınoghcanlar ıçın Alcıan blue boyamalarıRuhsal hastalıkların belirtileri nın pozıtıf oluşu, kollajen lıflerde polarıze Işkenceden geçmışlerde bır çeşıt ruhışık altında çıft kırıcıhğın ve enıne bantlasal hastalık oluştuğu artık kesın bılınmekrın kaybı, dermıs hucrelerının sıtoplazmatedır Bu ruhsal hastalığa tıpta "işkence sında tanecıkler oluşması ve hucre çekırsendromu" veya "posttravmatik stres deklerının goz goz (vesıcular) oluşu sendromu (PTSS)" denmektedır Bu ruhsal hastalığın başlıca belirtileri şunlarKaynaklar: dır Uykusuzluk, uykuda kâbuslar gor1 World Health (Dunya Sağlık Urgutu Yayını) mek, zıhnı bır noktaya toplamada (konAugust 1983 s 2 6 santre olmada) zorluk, kıtap vb okuya2 Egholm ML Sygepleıersken 88 10.1988 mamak, unutkanlık, her şeye karşı derın 3 Karlsmark T ve ark Electrıcally Induced collagen calcıfıcatıon ın fıg skın Forensıc Scı Int bır kayıtsızlık, kımseye guvenememek, 39 163 174 1988 başağrıları, kas ağrıları, kalpakcığer has4 Karlsmark T ve ark The morphogenesıs of talığı belirtileri (çarpıntı, nefes darlığı, goelectrıcally and heat ınduced dermal changes ın pıgskın Forensıc Scı Int 39 17518 1988 ğus ağrısı vb), mıde şıkâyetlerı, duygusal 5 Karlsmark T Electrıcally ınduced dermal kararsızlık (emosyonel labılıte, hızla gulchanges Dan Med Bull 37 507520, 1990 meden gözyaşına geçış veya tersı), dep6 Petersen HD ve Rasmussen OV Medıcal resyon (huzun, ağlama, ener)i kaybı, ısappraısal of allegatıons of torture and ınvolvement of doctors ın torture Forensıc Scı Int 53 teksızlık), şuphecılık, korkuyla karışık ıç 95 116,1992 sıkıntısı (anksıete), sınır tahrıbı belirtileri 7 Vestı, P ve Lavık NJ Torture and medıcal (uyuşma, karıncalanma, felçler), sınırlılık, professıon J Med Ethıcs 17 Sppl 48 1991 8 Lunde I ve Ortmann, J Prevalence and sesevme ve sevılme duygusunun kaybı, qualae of sexual torture Lancet 336 28991 cınsel ısteğın oluşu, genellıkle duyguların 1990 korlenışı, kımsenın kendısını anlamadığı 9Lancet, 2 2201,1989 duygusu ve nıhayet ıntıhar. 10 Bone scıntıgraphy as clue to prevıous tor İşkence nedır? İşkence gordukten sonra başka ulkelere kaçanlarda veya surgun edılenlerde sozunu ettığımız işkence sendromu çok daha şıddetlı olmaktadır, bunda gurbet acısı ve dostlara, yakınlara duyulan özlem rol oynuyor olabılır İşkence sendromunda uykusuzluktan yakınanların uyku durumu uyku laboratuvarlarında ıncelenmış ve şu bozukluklar saptanmıştır Denn uykunun (faz 4 uykusu) tamamen yokoluşu, ruyalı uykunun (REM uykusu) azalışı, REM uykusu sırasında uyanış, kâbus görmek, toplam uy ture Lancet337 8467 1991 11 RDanısh Med Bull 37 466 8 1990 12 Proceedıngs of the Internatıonal Symposıum on torture and medıcal professıon Norveç, 57Hazıran 1992 13 Nazı Imparatorluğu, Wıllıam Shırer, Agaoğlu Yayınevı, 1969 14 Scıence Oıgest Temmuz 1976 15 Bırleşmış Mılletler Insan Hakları Komısyonu, 32 oturum, Cenevre 16 Medıcal aspects of torture Lancet 336 1448,1990 17 Doctors ınvoled vvith torture Lancet 1 1112, 1988 18 Doctors and torture 1 1C^0, 1988 19 Doctors and torture Lancet 336 634, 1990 20Lancet 2 866,1989 37077