Katalog

ENERJİ ARAŞTIRMALARI uygulamaları için, megavvatt mertebesinde daha büyük makinelerin geliştirilmesi istenmektedir. Işletme ve bakım açısından elektrik şirket şebekeleri için büyük makineler daha uygun bulunmaktadır. Bu nedenle Avrupa'da geliştirme çalışmalarının çoğu bu hedefe yönelmiştir. Rüzgâr enerjisinin gelecekte uygulanmasını etkileyebilecek iki temel sorun bulunmaktadır. Birincisi rüzgâr hızının elverişli olduğu konumlarda, yeterli sayıda çevresel olarak kabul edilebilir tesis alanı bulma zorluğu nedeniyle, kurulu güç kınırlamaları gündeme gelebilecektir. Ikinci olarak mevcut ve gelecekteki elektrik şebekeleri yüksek rüzgâr üretim kapasite oranlarına uyum sağlama konusunda zorlanabilecektir. Avrupa'da gereljtiğinde AT'nin tüm elektrik tüketimini karşılamaya yetecek büyüklükte rüzgâr türbini kurmaya elverişli sahalar olduğu kanıtlanmıştır. Bununla beraber, çoğu bölge çevresel nedenlerle bu kapsamın dışına alınmakta; ve denlzüstü alanlar incelenmektedir. On bir adet 450 kW türbinden oluşan ilk deneysel rüzgâr santral grubu Danimarka'nın Baltık denizinde tesis edilmiştir. Yatırım maliyetleri karadaki sistemlere göre iki misline ulaşmakta, ancak aradaki maliyet farkı açık denizde daha yüksek rüzgâr hızlannın varlığı ile telafi edilebilmektedir. Ulusal bir enerji ve çevre politikası oluşturularak kamuoyunda süregelen kısır tartışmalara son verilmelidir. Konu ile ilgili tüm kişi ve kuruluşlar ortak değerlendirme yapmaya ve ülkemizin ulusal çıkarları için en uygun enerji sistemini belirlemeye yönlendirilmelidir. Ortak değerlendirme platformuna katılan kişi ve kuruluşlar oluşturulan politikalara destek verip, sahip çıkacaklardır. llgililerden habersiz oluşturulan politikalann uygulanması, karşı çıkışın temelini oluşturmaktadır. Gönüllü çevre kuruluşlarından beklentimiz ise kömür ve nükleer santrallara karşı çıkmakla yetinmeyip öncelikle rüzgâr 'hemen şimdi' olmak üzere ticari yenilenebilir enerji santrallarının ülkemizde kurulmasının takipçisi olmalarıdır. Enerji sorununun kömürdoğal gaznükleer santral üçgenine hapsedilmesini önlemenin en sonuç alıcı yöntemi budur. KAYNAKLAR: 1. Dünya Enerji Konseyi, Renewable Energy Resources: Opportunıtıes and Constraınts 19902020, 1993, Londra. 2. Troen I., petersen E.L , European Wind Atlas, publıshed by Rısoe Natıonal Laboratory, 1989. 3. Uyar T.S , Alpay M.N , Yazar A., Çorlu, Uzunköprü ve Kırklarelı Bolgelerı ıçın Hesaplanan Rüzgâr Atlas Istatıstıklerı, Proje Raporu No. 2. Marmara Araştırma Merkezı, Şubat 1988 4. Uyar T.S., Alpay M.N., Yazar A., Afyon. Seydışehır, Yumurtalık, Elmalı ve Anamur Bölgelen ıçın Hesaplanan Rüzgâr Atlas Istatistıklen, Proıe Raporu, No. 3, Marmara Araştırma Merkezı, Hazıran 1988 5. Uyar T.S., Alpay M N., Yazar A , Çeşme, Fethiye ve Sultanhısar Bölgelerı ıçın Hesaplanan Rüzgâr Atlas Istatıstıklerı, Proje Raporu, No. 4, Marmara Araştırma Merkezı. Ağustos 1988. 6. Uyar T.S , Alpay M N., Yazar A , Hopa, Samsun, Trabzon ve Sınop Bölgelerı ıçın Hesaplanan Rüzgâr Atlas Istatıstıklerı, Proje Raporu, No. 5, Marmara Araştırma Merkezı, Kasım 1988. 7. Uyar T.S . Alpay M N., Yazar A , Ağrı. Gemerek, Çanakkale ve Akçakoca Bölgelerı ıçın Hesaplanan Rüzgâr Atlas Istatıstıkleri, Proıe Raporu, No: 6, Marmara Araştırma Merkezi, Aralık 1988 8. Uyar T S , Alpay M.N , Yazar A., Turkısh Wınd Atlas Studıes for Gebze, Kocaelı, proceedings of the Fourth Arab Intematıonal Solar Energy Conference, 2025 Kasım 1993, Amman, Urdun, Cılt II. 9. Uyar T.S., Alpay M.N., Yazar A , Natıonal Wind Energy Perspectıves ın Türkiye, Proceedıngs of the European Wınd Energy Conference ( t WEC91), Elsevier, Amsterdam, Hollanda, 1991, Kısım I, s. 357361. 10. Uyar T.S., Tuncer K., Turkısh Wınd Atlas Studies for Bodrum, Muğla, Proceedıngs of the European Wınd Energy Conference (EWEC'89), Glasgow, Iskoçya, 1989, Kısım 2, s. 906910. 11. Vıfjoen R., The dıffusıon of Wınd Energy Technology ın South Afrıca, Proceedıngs of the European Wınd Energy Conference (EWEC91), Elsevier, Amsterdam, Hollanda, 1991, Kısım I, s 187192. 12. Svvisher R., Ancona D F., Wınd Energy Developments in the Amencas, Proceedıngs Madrıd ECWEC90, H S. Stephens and Assocıates, Bedford, Unıted Kıngdom, 1990. s 4348 13. THe VVorld BankAJNDP, Global Vvındpump Evaluatıon Programme, Preparatory Phase. Overall Country Study Report, Ana Rapor, Hollanda, 1989. 14. Expert Group Study on Recommended Practıtes for Wınd Turbıne Testıng and Evaluatıon 1. Povver Performance Testıng, 2nd edıtıon, International Energy Agency, 1990. 15. Van WÎ|k A.J.M.. Wind Energy and Electrıcıty Production, Ph. D Thesıs, Utrecht Univereıty, Hollanda. 1990. 16. Time for Action, Wind Energy in Europa, Avrupa Rüzgâr Enenjsı Bırlığı Yayını, tkım 1991 17. Chapman J C , European Wınd Technology, EPRI, TR101391, Fınal report, March 1993. 18. SERI, Wınd Energy Technıcal Information Guıde. Golden, Colorada ABD, 1989. TEKNOLOJİ Denizdeki bir kaşık şekeri bile saptayabilecek projeyi, Nobel ödüllü bir bilim adamı geliştiriyor. En hassas öljfüm makinesi doguyor G Türkiye için öneriler Ülkemizde ruzgârdan elektrik üretimi için, öncelikle, Bozcaada'nın değerlendirilmesi gerektiği kanısındayım. Türkiye Elektrik Kurumu, Bozcaada'yı enterkonnekte şebekeye bağlayarak, Bozcaada'da işe koşulabilecek rüzgâr santralı kapasitesinin, bağlantıyı sağlayan kablo kapasitesi kadar, artmasına neden olmuştur. Bozcaada'ya elektrik vermek için döşenen kablo, enterkonnekte şebekeye elektrik beslemek üzere değerlendirilmelidir. Bozcaada'nın tüm enerji gereksinimi rüzgâr santralları kullanılarak karşılanmalıdır. Kumköy, Çeşme, Bodrum, Datça, Sinop, Akhisar, Çanakkale başta olmak üzere diğar rüzgârh bölgelerimiz için karar verilmeden önce her bölgede, arazi kullanımı ve örtüsü gözden geçirilmeli, rüzgâr türbinlerinin kurulmasına izin verilecek elverişli konumlar belirlenmelidir. Bu amaçla Devlet Planlama Teşkilatı desteğiyle yerel yönetimlerin ön çalışmaları başlatması gerekmektedir. Türkiye Elektrik Kurumu rüzgâr güç santralları ile üretilecek elektriğin satın alınmasına ilişkin düzenlemeleri yapılmalıdır. Deıvlet Planlama Teşkilatı rüzgârh bölgelerimjfede rüzgâr santralları ile elektrik üretimini TEK'in önüne hedef olarak koymalı ve ilgili özel sektör yatırımlarını teşvik etmelidir. Türkiye Elektrik Kurumu Genel Müdürlüğü yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili bir müdürlük kurarak bu konuda değerli blr adım atmıştır. Türkiye'de rüzgâr enerjsiinin kullanımının yaygınlaşması için öncelikle ilgili kamu kuruluşlarının dünyadaki gelişmelerden, yeni geliştirilen teknolojilerin tümünden haberdar edilmeleri gerekmektedir. Ülkemizin enerji sektörü ve makroekonomik işleyişinin dinamik bir modeli kurularak enerji sektörümüzde 2030 yılına kadar kullanılması olası olan ticari teknolojiler belirlenmelidir. * Dr., Avrypa Rüzgâr Enerjisi Birliği Konsey Uyesi Yeni Fikir Sokak, No: 11/13, 81300 Moda/KadıköyİSTANBUL öttinger MaxPlanck Enstitüsü'nde biofiziksel kimya için, en ince koku aynntısını dahi algılayacak yeni bir araç geliştiriliyor. Bu yeni Floresan Korelasyon Spektroskop'u (FCS), laser ışını yardımtyla Kuzey Denizi'nde çözülmüş bir kaşık şekeri dahi belirteyebilecek nitelikte. Şu ana kadar yapılan en kesin tahminlere yardımcı olan araç, araştırılan maddedeki her molekülü ayrı ayrı inceliyor. Araştırmayı destekleyen Carl Zeiss Jena firmasının yanında asıl başarı, 1957 yılında Nobel ödülü kazanan biyokimyager Manfred Eigen ve Isveçli Rudolf Rigler'e ait. Yeni aletin, tıp ve çevre konusundaki araştırmalarda ağırlık olarak kullanılması bekleniyor. FCS ile kanda düşük oranda bulunan virüsler bile ortaya çıkacak, AIDS ve Hepatit virüslerinin varltğı Bu hassas ölçüm maklnesinin yaratıcısı Nobel öen kısa zamanda kanıtlanabilecek. düllü Manfred Eigen. Hormon ve büyüme faktörleri hızlı, doğru çoğalırken özelliklerini değiştiriyorlar ve ucuza tespit edilecek ve çevrede buBunlar, her değişimde küçük hatalar yalunan toksin değeri yüksek atıkları belirlepıp, daha sonra da yeni halleriyle çevreyecek. (Carl Zeiss Jena'nın projeye asıl ye uyum sağlıyorlar. katılım amacı budur.) Moleküller biyoloji Şu ana kadar incelemeye çalışılan de laboratuvarlarından araştırmalarda da ğişime uğrayan etkenler (matantlar), c büyük yararlar sağlayacak, tek tek molekadar küçük gruplar halindeydi ki ölçürr küllerin etkileri incelenecek. için yeni boyutlar gerekiyordu. Eigen v« Araç aynı zamanda yanıtlanmamış so25 yıldır birlikte çalıştığı Rigler, laser tek ruların cevabını da tek tek arayacak: İlk nolojisinin yardımıyla ölçümün kesinlik o canlı organizma nasıl oluştu? Yaşam naranını yükselttiler. sıl başladı gıbi. FCS yönteminde incelenen bio Manfred Eigen bu tip sorularla yaklamoleküllere floresan renk verici katılıyo şık 30 yıldır uğraşıyor. Işin başında basit ve madde üzerine laser ışığı veriliyoı kimyasal reaksiyonlarla ugraşırken, sonHesaplayıcı, ışık saçan renk verici mole raları yaşamın başlangıcını kendi laborakülleri güçlendiriciden geçirip alınan sin tuvarında gerçekleştiımeye çalıştı. Götyaller doğrultusunda bileşiğin içeriğir tinger Enstitüleri'nin makinelerinden, hesaplıyor. Dünya'nın oluşumu sırasında da gerçekUzun süre gerekebilir leştiğine inanıian moleküler evrim yineŞu anda kullanılan dolaylı antikor sis lendi. RNA molekülleri de virüsler gibi, temiyle AIDS testlerinin sonucunun alın ması uzun sürüyor. Göttinger Enstitüs ve Evotec firmasıyla çalışan Eigen, FC! yardımıyla çok daha hızlı sonuca ulaşa cak bir test için çalışıyor. Testin dışınd diğer bir umut da bu konudaki araştır malarla yararlı ilaçların geliştirilmesi ko nusunda. Bu umudun gerçekleşmesi yı! lar süren çabalar gerektirebilir. Bu yeni ölçüm aletinin çok büyük kai kısı olacak çalışmalara. Bugünkü tekniH le, sadece bir otomatik makinede 1 sa£ içinde kanda bulunan maddelerden 3 tanesinin analizi yapılıyor. Kan, vücudu kitabı gibi. Tümör oluşumlarından böt rek ve karaciğer rahatsızlıklanna kad; yüzlerce hastalık kan ölçümleriyle sap lanabiliyor. Yeni makine ile bu sayı çc Ölçüm aletinln laboratuvar çalışmalan daha artacak. büyük tttizlikle sürdürülüyor. 36110